واکاوی مفهوم عاطفه در ادبیات تعلیمی و تداعی آن در آثار سعدی

چکیده

اساساً انسان ها بیشتر با عواطف خود به زن دگی ج ان و زی بایی می بخ شند و با خردورزی، عاط فه ی ش دید یا احساساتشان را تعدیل می کنند؛ لذا عاطفه یا احساس، زمینه درونی و معنوی شعر و عنصر بنیادین در شکل گیری هر اثر ادبی است. آثار سعدی حاوی اشعار ارزشمندی است که شاعر مضامین انسان سازی را در آن مطرح کرده که عمل به آن ها فرد را به سعادت می رساند. با بررسی متن اشعار مشاهده می شود که سعدی چگونه در تک تک اشعار خود عواطف و احساسات انسانی را ذکر کرده است. این پژوهش در پی آن است تا با ارائه ی تعریف عواطف و احساسات، جلوه های آن را در اشعار سعدی نشان داده، ضمن دسته بندی آن ها به تجزیه و تحلیل عواطف و احساسات شاع ر بپردازد. نگارنده پی برده است که سعدی شناخت تام و کاملی از انسان و نیازهای او داشته است. وی عواطف و احساسات ظریف آدمی را به صورت اشعار لطیف بیان داشته است. او از هر فرصتی برای به اوج رساندن کلام خود و تسخیر بیشتر مخاطب بهره جسته است. نتیجه نشان می دهد که سعدی عواطف و احساسات بی شماری را چون: خشم، ترس، نفرت، عشق، بخشش، همدلی و ... را در اشعار ارائه می دهد و خط سیر فکری واحدی را در این زمینه دنبال می کند که بازگویی آن می تواند برای نسل جدید کارساز باشد.