ویژگیهای روان سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی آزمون خلاقیت تداعی های دور ( تفکر همگرا) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

خلاقیت به عنوان عملکرد یا توانایی شناخته شده است که به صورت اصیل، ارزشمند و مفید، ظهور پیدا می کند. سطح خلاقیت هر فرد را می توان با استفاده از ارزیابی عملکرد او در آزمون های خلاقیت سنجید. یکی از آزمونهای پر کاربرد در سنجش خلاقیت، آزمون تداعی های دور است. آزمون تداعی های دور که بوسیله مدنیک (1967) ساخته شد به عنوان یک ابزار معتبر سنجش تفکر همگرا شناخته می شود. هدف این پژوهش بررسی ویژگی های روانسنجی و تطبیق نسخه فارسی آزمون تداعی های دور بود. بدین منظور 482 نفر از دانشجویان دانشگاه اراک به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و در این تحقیق شرکت کردند. بدین صورت که ابتدا تعداد 200 دانشجو انتخاب و به آزمون تداعی های دور پاسخ دادند. پس از پالایش اولیه اصلاحاتی در نسخه اولیه صورت گرفت و سپس 282 نفر متفاوت از نمونه اولیه به آزمون های تداعی های دور، حل مسئله بینشی و استفاده های غیر معمول گیلفورد پاسخ دادند. از دو رویکرد کلاسیک و نظریه سوال-پاسخ جهت بررسی ضریب دشواری و تمیز گویه ها، روایی سازه، و پایایی استفاده شد. همبستگی مثبت معنادار آزمون تداعی های دور با آزمون حل مسئله بینشی، و عدم ارتباط معنادار با آزمون استفاده های غیر معمول گیلفورد به ترتیب نشان دهنده روایی همگرا و افتراقی و در کل روایی سازه مناسب آزمون می باشد. نتایج نشان دهنده ویژگی های روانسنجی مناسب نسخه 30 گویه ایی تداعی های دور ارائه شده در این پژوهش بوده و میتوان گفت این آزمون برای اندازه گیری تفکر همگرا در زبان فارسی کارآمد و مناسب است.