بررسی تأثیر عناصر اقلیمی بر بروز بیماری سالک جلدی در شهرستان های گیلانغرب و کرمانشاه طی سال های 1395-1385 (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

طرح مسئله: شرایط آب وهوایی هر منطقه در پراکندگی بیماری ها نقش مهمی دارد. بیماری سالک ازجمله بیماری هایی است که شرایط آب وهوایی در پراکندگی آن نقش داشته است. این بیماری در ایران در بعضی مناطق جغرافیایی کشور مسائل مهم بهداشتی ایجاد می کند؛ به همین دلیل در این پژوهش تأثیرات و تغییرات دما، بارش و رطوبت نسبی در شیوع بیماری سالک جلدی (لیشمانیوز) در دو شهرستان گیلانغرب و کرمانشاه در استان کرمانشاه بررسی مقایسه ای خواهد شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. داده های هواشناسی مربوط به متغیرهای دما، بارش و رطوبت نسبی از اداره کل هواشناسی استان گرد آوری شده است؛ همچنین داده های مربوط به بیماری سالک طی دوره آماری 1395- 1385 از مرکز بهداشت استان و محاسبات آماری پژوهش با بهره گیری از نرم افزار spss تهیه شده و برای نشان دادن مناطق آلوده به بیماری نرم افزار ARC GIS به کار رفته است. اهداف: هدف اصلی این پژوهش، تحلیل زمانی - مکانی بیماری سالک پوستی در استان کرمانشاه و اهداف فرعی، شناسایی کانون های اصلی و روند زمانی بیماری سالک و بررسی رابطه بین عناصر اقلیمی و پراکندگی بیماری سالک در این استان است. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد دما، بارش و رطوبت نسبی بر شیوع بیماری سالک در دو شهرستان گیلانغرب و کرمانشاه به صورت متفاوت اثر می گذارد. در شهرستان گیلانغرب دما، بارش و رطوبت نسبی، عوامل تأثیرگذار بر شیوع بیماری است؛ به گونه ای که بین متغیرهای متوسط کمترین دما و بروز بیماری با ضریب همبستگی (0.246)-r= ، رابطه منفی معناداری در سطح 99% وجود دارد؛ ولی در شهرستان کرمانشاه هیچ گونه اثری بر شیوع بیماری ندارد. بررسی روند تغییرات زمانی بروز بیماری در دو شهرستان نشان داد از این نظر متفاوت اند. شهرستان گیلانغرب، منطقه ای است که پشه خاکی ناقل بیماری به صورت بومی در آن فعالیت دارد؛ در حالی که در شهرستان کرمانشاه ناقل بیماری قادر به فعالیت نیست. درنتیجه تغییرات اقلیمی آب وهوا و فصول مختلف بر رشد و انتشار پشه خاکی بالغ اثر می گذارد؛ از این رو الگوی عفونت بیماری در دو شهرستان گیلانغرب و کرمانشاه ازنظر اقلیمی با یکدیگر متفاوت است.