بازنمایی هویت معاصر ایرانی- اسلامی درهنر معاصر ایران

چکیده

در سال های اخیر هنر معاصر ایران بیش از پیش مورد توجه جهانیان قرار گرفته است. بی شک موفقیت هنرمندان ایرانی در حراج های اخیر و برگزاری نمایشگاه های متعدد در اروپا و آمریکا در فرایند جهانی شدن هنرمعاصر ایران مؤثر بوده است. در این میان از آنجایی که ملیت و مذهب دو عامل مهم در ایجاد هویت متمایز برای فرد هستند و هویت او را در برابر هویت دیگری بر می سازند، هنرمند ایرانی برای تداوم حضور و موفقیت در عرصه جهانی، بر هویت ملی و مذهبی خویش تأکید می کند تا نزد مخاطب غربی شناسایی شود. از سوی دیگر مخاطب غربی نیز همین عناصر را عامل تمایز خود و آن دیگریِ شرقی قلمداد کرده و به واسطه همین ویژگی های هویتی، هنرمند ایرانی را شناسایی می کند و او را در عرصه جهانی می پذیرد. لذا هنرمند ایرانی برای دیده شدن و مورد توجه قرارگرفتن نزد وی و در نتیجه بازار جهانی، این عناصر هویتی را در اثرش بازنمایی می کند. بدین ترتیب هنرمندان ایرانی برای هرچه سریع تر وارد شدن به چرخه فروش و مبادلات، گوشه چشمی به فرم و محتوای آثار موفق در بازار حراجی ها دارند؛ یعنی بخش عمده ای از همان آثاری که پیشتر از قِبَل استفاده از عناصر آشنای ملی - مذهبی در بازار موقعیتی برای خود دست و پا کرده اند. آنچنان که در بسیاری از آثار، استفاده از عناصر یادشده توسط هنرمند نه برمبنای ارتباط ساختار فرمی و محتوایی بلکه به جهت تزریق نشانه هایی یادآور مفاهیم ملی و یا مذهبی به منظور جلب توجه مخاطب است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است و اطلاعات مورد نظر به شیوه کتابخانه ای جمع آوری شده است.