قرن هاست که در سرزمین شمالی میان رودان و کوهستان های صعب العبور آن ناحیه، مردمانی کرد زبان با آیینی خاص زندگی می کنند، آنها پیرو مجموعه ای از آیین های باستانی ایران و میان رودان هستند که باورهای خود را چون گوهری گران بها پنهان و پوشیده داشته و خود را «ایزدی» می نامند، پس از گسترش اسلام در ایران ارتفاعات کوهستان های هولوان (حلوان) و سنجار را پناهگاه خود ساختند تا بتوانند کیش باستانی خود را حفظ کنند؛ آنها مردمی راستگو، دلیر و بر عهد و پیمان خود استوارند. در این مقاله به بررسی عقاید و برخی آداب و رسوم آنها با جمال اشاره شده است.