سطح بندی شهرستان های استان خراسان رضوی از لحاظ مؤلفه های توسعهیافتگی فرهنگی

چکیده

فرهنگ، پایه رفتارهای انسانی به شمار می رود و بخش قابل توجهی از رفتارهای اقتصادی نیز بر این بنیان استوار است. در بیشتر کشورهای در حال توسعه، علاوه بر نابرابری های ناحیه ای، نوعی ناهماهنگی اجتماعی نیزمشاهده می شود. این نابرابری ها با شدت و ضعف در نواحی مختلف این کشورها وجود دارد. به هر صورت، نابرابریهای فرهنگی را نیز به دنبال دارد، بدین جهت نابرابری های فرهنگی پیامدهای بس ناگواراتر از نابرابری های اقتصادی دارد. این مقاله بر آن است تا با استفاده از مدل تاپسیس به عنوان یکی از اعضای خانواده تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM)، به سطح بندی و تعیین میزان نابرابری موجود از لحاظ توسعه فرهنگی، میان شهرستان های استان خراسان رضوی بپردازد. این تکنیک با دارا بودن منطقی ریاضی در رتبه بندی و با بهره گیری از داده های مطلق (غیرمقایسه ای) می تواند در تعامل با داده های موجود، هدف فوق را ارضا نماید. نتایج یافته های پژوهش حاکی از آن است که در سال 1385 شهرستان های گناباد، رتبه اول و شهرستان های درگز و بردسکن به ترتیب رتبه های دوم و سوم را کسب نموده اند. ضریب پراکندگی ( بدست آمده (17/0)، بیانگر وجود نابرابری فرهنگی بین شهرستان های استان است. لذا توجه به برنامه ریزی فضایی، مطالعه شهرستان ها از لحاظ سطح توسعه یافتگی فرهنگی و شناسایی نقاط سکونتگاهی محرومب برای برنامه ریزی اصولی و ارایه راهبرد هایی صحیح و اجرایی در راستای نیل به توسعه و پیشرفت متعادل منطقه ای، ضرورتی اجتناب ناپذیر است .