کتابشناسى علوم قرآن (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
1. آثار الحنابلة فى علوم القرآن، (عربى) سعود بن عبداللّه الفنیسان، سنى، اسکندریه: مطابع مکتب المصرى الحدیث، 333ص. 2. آراء حول القرآن (عربى) سید على فانى اصفهانى، شیعه، بیروت: دارالهادى، چاپ اول، 1411ق، 216 ص; و نیز قم: 172ص. 3. آشنائى با قرآن (فارسى) وزارت آموزش و پرورش، تهران: وزارت آموزش و پرورش، 197ص، و نیز تهران: سازمان تبلیغات اسلامى، 1370ش، 134 ص. 4. آشنائى با علوم قرآن (فارسى) سید محمد رادمنش، شیعه، تهران: نشر جامى، چاپ اول، 1370ش، 255ص; و نیز تهران: انتشارات رسالت قلم، چاپ دوم 1372ش، 271ص (با اضافات). 5. آشنائى با علوم قرآن (فارسى) على اصغر حلبى، شیعه، تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول، 1369ش، 278ص. 6. آشنایى با علوم قرآن (فارسى) جواد محدثى، شیعه، قم: دفتر تبلیغات اسلامى، چاپ اول، 1375 ش، 136ص. 7. آشنایى با قرآن (فارسى) واحد آموزش عقیدتى، سپاه، تهران: شرکت چاپ و نشر ایران ش، 204ص ـ آشنایى. 8. آموزش علوم قرآن (فارسى) محمدهادى معرفت، شیعه، مترجم: ابومحمد وکیلى، تهران: سازمان تبلیغات اسلامى، چاپ اول، 1371 به بعد (تاکنون سه جلد) عنوان اصلى (عربى): التمهید فى علوم القرآن. 9. آموزش مجموعه اى از علوم قرآنى (فارسى) على صحبت لو، شیعه، تبریز: انتشارات احرار، چاپ اول، 1375ش، 168ص. 10. آنچه باید از قرآن بدانیم (فارسى) عبدالرحمن انصارى، شیعه، قم: چاپخانه نهضت، 1371ش، 159 ص. 11. ابجد العلوم (عربى) صدیق بن حسن القنوجى، م 1307 ق، دمشق، وزارة الثقافة 1988 م، 3جلد. 12. الاتقان فى علوم القرآن (عربى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، 849 ـ 911، سنى شافعى، بیروت، دمشق: دار ابن کثیر، چاپ اول، 1414ق، 2جلد، 1299 ص، تحقیق مصطفى دیب البغاء، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1407ق، 429 « 454 ص، بیروت: دارمکتبة الهلال، 2جلد در یک مجلد، 200« 208 ص و…. الاتقان یکى از کتب مهم و جامع علوم قرآنى و مهم ترین منبع پس از البرهان زرکشى است. 13. الاحسان فى علوم القرآن (عربى) محمدبن احمد بن سعید حنفى، م 930. 14. الارتباط بین اللغة و الدین (عربى) کامل جمیل ولویل، امارات: مؤسّسة المنار، چاپ اول، 1410 ق، 272ص. 15. ارشاد الرحمن… (عربى) عطیه الاجهورى، م 1190ق. 16. اسماء القرآن الکریم فى القرآن (عربى) خمساوى احمد خمساوى، سنى، مصر: دارالتحریر، کتاب الجمهوریة، 220 ص. 17. الایجاز و البیان فى علوم القرآن (عربى) محمدصادق قمحاوى، سنى، قاهره، عالم الفکر، 1980م، 2 جلد، 207 « 135 ص. 18. بازگشت به قرآن (فارسى) مهدى بازرگان، شیعه، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360 ش، 152 ص. 19. بحارالانوار (عربى) محمدباقر مجلسى، شیعه، م 1110ق. اگر چه این کتاب روائى است، ولى 2جلد آن یعنى جلدهاى 89 و 90 از چاپ بیروت و 92 و 93 از چاپ ایران، پیرامون مباحث علوم قرآن است. 20. با قرآن بهتر آشنا شویم (فارسى) شمس الدین ربیعى، شیعه، تهران: انتشارات فقیه، 1361 ش، 220 ص. 21. بحث جدید عن القرآن (عربى) محمد صبیح، سنى، بیروت: دارالشروق، 1403، 270 ص، عراق، مطابع الطنانى، 206 ص. 22. بحثى درباره علوم قرآن (فارسى) عفیف عبدالفتاح طباره، سنى، ترجمه به فارسى: حبیب اللّه مرزوقى شمیرانى، قم: انتشارات علامه، 156 ص. 23. بحثى در ترتیب آیات و سور (فارسى) ایرج گلجانى امیر خیز، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 283 ص. 24. بحوث حول علوم القرآن الکریم (عربى) محمدجواد سعیدى نجفى، شیعه، نجف: مطبعة الآداب، 1975م، 347ص. 25. بحوث فى تاریخ القرآن و علومه (عربى) سید ابوالفضل میرمحمدى، شیعه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، 1400ق، 357ص. 26. بحوث فى القرآن الکریم (عربى) عبدالجبار شرارة، شیعه، قم; مؤسّسة النشر الاسلامى، چاپ اول، 1416ق، 170ص. 27. براعة الاستهلال فى فواتح القصائد و السور (عربى) محمد بدرى عبدالجلیل، بیروت: المکتب الاسلامى، 1405ق، 269ص. 28. بررسى خصوصیات آیات و سور مکى و مدنى (فارسى) عبدالله جوان ملکوتى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1369ش، 291 ص. 29.البرهان فى علوم القرآن (عربى) احمد بن ابراهیم بن زبیر ثقفى، تونس، جامعة الزیتون، 1408ق، 335 ص. 30. البرهان فى علوم القرآن (عربى) محمد بن عبداللّه بدرالدین زرکشى، 745 ـ 794، سنى، بیروت: دارالفکر، 1408ق، 4جلد; بیروت: دارالمعرفة، چاپ دوم، 1391ق، تحقیق: محمدابوالفضل ابراهیم; بیروت: دارالمعرفة، چاپ اول، 1410ق [ این چاپ با چاپ دیگر دارالمعرفة که ذکر شده متفاوت است و بر همه چاپها برترى دارد] با تحقیق آقایان یوسف مرعشلى ـ جمال ذهبى و ابراهیم کردى. تحقیق این چاپ بسیار سودمند و در ذیل هر علم از انواع علوم قرآنى کتابهاى مربوط به آن موضوع معرفى گردیده است; از این رو یک کتابشناسى قرآنى نیز به شمار مى آید. 31. البرهان فى علوم القرآن، على بن ابراهیم سعید حوفى، م 430، اگر چه بسیارى از جمله زرقانى در مناهل العرفان، معرفت در التمهید و… این اثر را به عنوان کتاب علوم قرآنى نام برده اند، ولى گویا این اثر تفسیر است نه علوم قرآن به معنى مصطلح و مشهور. و علوم قرآن در آن عصر به معناى مصطلح کنونى نبوده است. 32. بصائر ذوى التمییز فى لطائف الکتاب العزیز (عربى) محمدبن یعقوب فیروزآبادى، م 817ق، قاهره: وزارت اوقاف 1986م (مباحث علوم قرآن دراین اثر فراوان بحث شده است). 33. بغیة الواصل الى معرفة الفواصل (فواصل الآى) سلیمان بن عبدالقوى حنبلى، م 716ق. 34. بواد غیر ذى زرع (عربى) على صالح ابوجمال، مؤسسة الهدایة، چاپ اول، 1415ق، 190 ص. 35. بیان در علوم و مسائل کلى قرآن (فارسى) سید ابوالقاسم خوئى، 1317 ـ 1413ق، شیعه، مترجم: محمد صادق نجمى ـ هاشم هاشم زاده هریسى، قم: مجمع ذخائر اسلامى، 1360ش، 10 جلد; خوى: دانشگاه آزاد اسلامى، چاپ اول، 1375ش، 2 جلد، 880 ص. (عنوان اصلى عربى: البیان فى تفسیر القرآن: این اثر به عنوان مقدمه تفسیر مؤلف بوده که متأسفانه تنها تفسیر سوره حمد آن انجام یافته و بقیه آن انجام نگردیده). 36. البیان فى انواع علوم القرآن (عربى) محمد بن محمد بن نعمان معروف به شیخ مفید، م 413ق. 37. البیان فى تفسیرالقرآن (عربى) سید ابوالقاسم خوئى، 1317 ـ 1413 ق، شیعه، بیروت: دارالزهراء، 1408ق، قم: انوار الهدى، چاپ هشتم، 1401، 557ص. (این اثر اگر چه عنوان تفسیر قرآن دارد، ولى جز تفسیر سوره حمد بقیه آن علوم قرآن است که مقدمه تفسیر مؤلف بوده است). 38. البیان فى علوم القرآن للناشئة (عربى) محمد عمر الحاجى، سنى، دمشق: دارالنور، چاپ اول، 1416ق، 3 جلد. 39. بینات الفرید، شرح تفسیر نعمانى، (عربى) حسن فرید گلپایگانى، شیعه، تهران: افست مروى، 1399ق، 342ص. 40. پایه اساسى شناخت قرآن (فارسى) عبدالفتاح طباره، سنى، ترجه به فارسى: محمد رسول دریائى، تهران: رسالت قلم، 1361ش، 168 ص. 41. پرسش و پاسخهایى در شناخت تاریخ و علوم قرآنى (فارسى) مجید معارف، شیعه، تهران: انتشارات کویر، چاپ اول، 1376 ش، 293ص. 42. پژوهشى پیرامون آخرین کتاب الهى (فارسى) رجبعلى مظلومى، شیعه، تهران: نشر آفاق، 1401 ق، 5 جلد در 2 مجلد. 43. پژوهشى پیرامون نزول قرآن بر هفت حرف (فارسى) سید رضا مؤدب، شیعه، پایان نامه دکترى، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1376ق، 343 ص. 44. پژوهشى درباره شناخت آیات و سور (فارسى) عبدالهادى فقهى زاده، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1372 ش، 235 ص. 45. پژوهشى درباره قرآن و پیامبر (فارسى) فخرالدین حجازى، شیعه، تهران: انتشارات آثار بعثت، 1353 ش، 359 ص. 46. پژوهشى درعلوم قرآن (فارسى) حبیب اللّه احمدى، شیعه، قم: دفترانتشارات اسلامى، چاپ اول، 1376 ش، 312 ص. 47. پژوهشى در نظم قرآن (فارسى) عبدالهادى فقهى زاده، شیعه، تهران: نشر جهاد دانشگاهى، چاپ اول، 1374 ش، 190ص. این اثر همان عنوان پژوهشى درباره شناخت آیات و سور (پایان نامه مؤلف ) است. 48. پژوهشى نو درباره قرآن کریم (فارسى) سید جعفر مرتضى عاملى، شیعه، مترجم: محمد سپهرى، تهران: شوراى هماهنگى سازمان تبلیغات اسلامى، چاپ اول، 1374ش، 364 ص، عنوان اصلى: حقائق هامة حول القرآن الکریم، ترجمه دیگر با عنوان: حقایقى مهم پیرامون قرآن، از سید حسن اسلامى به چاپ رسیده است. 49. پیرامون قرآن و عهدین (فارسى) مرتضى باقریان همایونشهرى، شیعه، قم: دفتر تبلیغات اسلامى، 1371ش، 228 ص. 50. تأملات قرآنیة (بحث منهجى فى علوم القرآن الکریم) (عربى) موسى ابراهیم ابراهیم، سنى، عمان (اردن) دار عمار 1409، 226 ص. 51. تاریخ و علوم قرآن (فارسى) ارشد ارشاد، سنى، تهران: نشر احسان، 1368ش، 60ص. 52. تاریخ و علوم قرآن (فارسى) سید ابوالفضل میرمحمدى زرندى، شیعه، قم: انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین)، 1363ش، 408 ص. و نیز همان ناشر 1375ش، 368 ص (با اضافات). این اثر با عنوان بحوث فى تاریخ القرآن و علومه نیز با شماره 25 گذشت. 53. تاریخ و علوم قرآن، (فارسى) على حجتى کرمانى، شیعه، تهران: بنیاد قرآن، 1360ش، 189 ص. 54. التبیان فى علوم القرآن (عربى) کامل موسى، على دحروج، سنى، بیروت: داربیروت المحروسة، 1412ق، 376ص. 55. التبیان فى علوم القرآن (عربى) محمد على صابونى، سنى، دمشق: دارالقلم، 1408ق، 315ص و بیروت: عالم الکتب، 1405 ق، 239ص. 56. التبیان لبعض المباحث المتعلقة بالقرآن على طریق الاتقان (عربى) طاهر الجزائرى الدمشقى، 1268 ـ 1338ق، حلب: مکتب المطبوعات الاسلامیة، چاپ سوم، 1412ق، 356ص. 57. التجوید و علوم القرآن (عربى) عبدالبدیع صقر، سنى، قاهره: مکتبة وهبة، 1410 ق، 115 ص. 58. تحفة الاحباب فى بیان آى القرآن و سورة المکى و المدنى و غیرها (عربى) حیدرقلى بن محمد معروف به سردار کابلى. 59. تحقیق درباره وحى و قرآن (فارسى) محمد عزت دروزه، سنى، ترجمه به فارسى: محمد على لسانى فشارکى، تهران: مرکز نشر انقلاب، 1401ق، 88ص. 60. ترتیب سور القرآن (عربى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، 849 ـ 911ق، سنى، بیروت: دار و مکتبة الهلال، 1986م، 184ص، تحقیق سید جمیل. 61. ترجمه الاتقان فى علوم القرآن (فارسى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، 849 ـ 911ق، سنى، مترجم از عربى سید مهدى حائرى قزوینى، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1363ش و نیز 1376 ش، 687 « 651 ص، عنوان اصلى الاتقان…، ترجمه دیگر با عنوان دائرة المعارف قرآن.
* ترجمه التمهید فى علوم القرآن ـــــــ آموزش علوم قرآن 62. ترجمه، توضیح و تعلیق پنج مبحث از کتاب مناهل العرفان فى علوم القرآن زرقانى، (فارسى)، مترجم: محسن آرمین، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1373ش، 147ص (مترجم ترجمه تمام مناهل العرفان را آماده چاپ دارد). 63. ترجمه الحروف المقطعة فى القرآن الکریم (فارسى) عبدالجبار حمد شراره، مترجم: محسن علایى، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1374 ش، 215 ص. 66 ـ 64. ترجمه، نقد و تحقیق کتاب مقدمتان فى علوم القرآن (مؤلف مقدمه اول نامعلوم و مقدمه دوم عبدالحق بن ابى بکربن عطیه مى باشد) این اثر در سه بخش توسط سه نفر از دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس تهران و عنوان پایان نامه کارشناسى ارشد آنان انجام پذیرفته که عبارتند از 1. مجید معارف، 1364 ش، 394 ص، 2. عبدالوهاب شاهرودى، 1366 ش، 264ص، 3. سید محمد مهدى حاجى سید ابوترابى، 1365ش، 342ص. 69 ـ 67. ترجمه و تحقیق تناسق الدرر فى تناسب السور (فارسى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، سنى، مترجم سید کاظم طبائى، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 167ص ترجمه و تحقیق قسمتى از کتاب الاتقان فى علوم القرآن سیوطى (فارسى) مترجم: اسماعیل شجاعى استبرق، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه، تهران، 1354 ش، 112ص. و نوع 43 تا 47 آن توسط سید حسین شیخ الاسلام، 207 ص; و نوع 60 تا 69 توسط اسرافیل حضرى، 1355ش، 172ص. 70. التعبیر الفنى فى القرآن (عربى) بکرى شیخ امین، سنى، بیروت، قاهره: دارالشروق، 1393 ق، 312 ص. 71. التعریف بالقرآن و الحدیث (عربى) محمد الزفزاف، سنى، قاهره: 285ص، نیز کویت، مکتبة الفلاح، 1399 ق، 280ص. 72. تفسیر الصراط المستقیم (عربى) سید حسین بروجردى، تهران: انتشارات صدر، 447 ص. 73. تلخیص التمهید فى علوم القرآن (عربى) محمد هادى معرفت، شیعه، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه، 1369ش، قم: دفتر انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین). دو جلد منتشر شده تلخیص 6 مجلّد اصل التمهید مى باشد. 74. التمهید فى علوم القرآن (عربى) محمدهادى معرفت، متولد 1350ق، دفترانتشارات اسلامى (جامعه مدرسین).این اثر تاکنون 6 مجلد آن منتشر گردیده و اثرى جامع در علوم قرآن به شمار مى آید (ترجمه این اثر با عنوان آموزش علوم قرآن گذشت). 75. تناسب آیات (فارسى) محمدهادى معرفت، شیعه (ترجمه بخشى از التمهید، توسط آقاى عزت اللّه مولائى نیا همدانى) قم: بنیاد معارف اسلامى، 1373 ش، 212 ص. 76. تناسب آیات و سور (فارسى) معصومه کفاشان، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى، نجف آباد، 1372ش، 199 ص. 77. تناسق الدرر فى تناسب السور، (عربى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، سنى، دمشق، عالم التراث، 1404ق، 154ص. تحقیق عبدالله محمد الدرویش (ترجمه آن نیز گذشت). 78. تهذیب ترتیب الاتقان فى علوم القرآن، (عربى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، 849 ـ 911 ق، سنى، ریاض: دارالهجرة، چاپ اول، 1412ق، 828ص، تنظیم از محمد بن عمربن سالم بازمول. 79. جلاء الاذهان فى علوم القرآن، معین الدین محمد، لکهنو، 1292 ق، 150 ص. 80. جلوه اى از فروغ قرآن (فارسى) سید مهدى حسینى نژاد (حسینى نورى)، شیعه، تهران: انتشارات پزشکیان نژاد، چاپ اول، 1375 ش، 173 ص. 81. الجمان فى علوم القرآن (عربى) محیى الدین عبدالرحمن رمضان، سنى، بیروت: دارالبشیر، چاپ اول، 1416 ق، 146ص. 82. جواهر البیان فى تناسب سور القرآن (عربى) عبداللّه بن محمد الصدیقى الغمارى، سنى، بیروت: عالم الکتب، 1406 ق، 166 ص. 83. چهره زیباى قرآن، پژوهشى پیرامون تناسب آیات (فارسى) عباس همامى، شیعه، اصفهان: انتشارات بصائر، چاپ اول، 1375 ق، 174ص. 84. الحاوى فى علوم القرآن (عربى) محمد بن مرزبان محولى، م 309. ( ابن ندیم گوید 27 جزء است) همچنان که گذشت شاید مراد غیرعلوم قرآن مصطلح باشد. 85. الحروف المقطعة فى القرآن الکریم(عربى) عبدالجبار حمد شراره، شیعه، قم: مکتب الاعلام الاسلامى، 1414 ق، 95 ص. 86. الحروف النورانیة فى فواتح السور القرآنیة (عربى) عبدالقادر محمد منصور، سنى، حلب: دارالعرفان ـ دمشق: دارالالباب، چاپ اول، 1417 ق، 190 ص. 87. حقائق حول القرآن للاطفال و الفتیان (عربى) محمد رجب، قاهره: دارالصحوة، 1407ق، 55 ص. 88. حقائق هامّة حول القرآن الکریم (عربى) سید جعفر مرتضى عاملى، شیعه، قم: مؤسسة النشر الاسلامى، 1410ق، 477ص. 89. حقایقى مهم پیرامون قرآن کریم (فارسى) سید جعفر مرتضى عاملى، شیعه، مترجم: سید حسن اسلامى، قم: دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسین)، 1371 ش، 323ص(عنوان اصلى، عنوان پیشین است) (مترجم دیگر محمد سپهرى با عنوان پژوهشى نو… گذشت). 90. الحیدة او المناظرة الکبرى (عربى) عبدالعزیزبن مسلم کنانى، مکى، بیروت: دارالفتح 1403 ق، 176ص. عنوان چاپ دیگر: الحیدة و الاعتذار فى الرد على من قال بخلق القرآن، تحقیق: على بن ناصر فقیهى، مدینة: الجامعیة الاسلامیة، 1412 ق، 99ص. 91. خصائص القرآن الکریم (عربى) فهد بن سلیمان رومى، سنى، ریاض، چاپ چهارم، 1409ق، 252ص. 92. خلاصه الاتقان فى علوم القرآن (فارسى) جلال الدین سیوطى، 849 ـ 911 ق، مختصرکننده: صلاح الدین ارقه دان، مترجم از عربى: محمود رضا افتخارزاده، قم: دفترنشر معارف اسلامى، چاپ اول، 1373ش (عنوان اصلى مختصر الاتقان). 93. خمسة عشر قرناً مع القرآن الکریم (عربى) عبدالخالق سید ابورابیه، سنى، قاهره: دارالشعب، 207 ص. 94. دائرة المعارف قرآن (ترجمه الاتقان) (فارسى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، مترجم: محمدجعفر اسلامى، تهران، بنیاد علوم اسلامى، چاپ اول، 1363 ش، 668 ص (تنها برابر با جلد اول الاتقان منتشر (یا ترجمه) شده، ترجمه کامل آن توسط سید مهدى حائرى قزوینى گذشت). 95. دانستنیهایى از قرآن (فارسى) محمد مظفرى، قم: چاپخانه علمیه، 1410ق، 246 ص. 96. دانستنیهایى از قرآن ویژه نوجوانان(فارسى) مصطفى اسرار، شیعه، تهران: نشر قو، 1375ش، 200 ص. 97. دانستنیهاى قرآن (فارسى) مصطفى اسرار، شیعه، قم: انتشارات فلق، 1372ش، 249 ص. 98. دانستنیهایى پیرامون قرآن مجید (فارسى) سید مهدى شمس الدین، شیعه، قم: انتشارات قدس، چاپ اول، 1373 ش، 222ص. 99. درآمدى بر علوم قرآن (فارسى) محمد رضا صالحى کرمانى، شیعه، تهران: جهاد دانشگاهى، 1369 ش، 282ص. 100. دراسات حول القرآن (عربى) بدران ابوالعینین بدران، اسکندریه: مؤسسه شباب الجامعة، 112 ص. 101. دراسات حول القرآن و السنة (عربى) شعبان محمد اسماعیل، سنى: قاهره: مکتبة النهضة المصریة، چاپ اول، 1407ق، 548ص. 102. دراسات فى علوم القرآن (عربى) محمد بکر اسماعیل، سنى، قاهره: دارالمنار، چاپ اول، 1411ق، 419ص. 103. دراسات فى علوم القرآن الکریم (عربى) فهد بن عبدالرحمن سلیمان رومى، سنى، ریاض: مکتبة التوبة، چاپ اول، 1413 ق، 203 ص. 104. دراسات فى القرآن الکریم (عربى) على محمد على دخیل، شیعه، بیروت: دارالمرتضى، 1406 ق، 119 ص. 105. دراسات فى القرآن الکریم (عربى) محمدابراهیم حفناوى، سنى، قاهره: دارالحدیث، 485ص. 106. دراسات فى القرآن و الحدیث (عربى) یوسف خلیف، سنى، قاهره: مکتبة غریب، 262ص. 107. دراسات قرآنیة (عربى) محمد قطب، سنى، بیروت: دارالشروق، چاپ دوم، 1400ق، 508 ص. 108. دراسات قرآنیة (عربى) عبدالسلام شریف، سنى، لیبى: دارالجماهیریة، چاپ اول، 1990م، 144ص. 109. [درباره] شناخت قرآن (فارسى) محمد على گرامى، قم: انتشارات روح، چاپ چهارم، 156 ص. 110. درسهائى پیرامون شناخت قرآن(فارسى) محمود رجبى ـ محمود عراقى، على اکبر میر سپاه، قم: مؤسسه در راه حق، 1361ش، 119. 111. دروس حول نزول القرآن(عربى) یداللّه دوزدوزانى، شیعه، قم: انتشارات سید الشهداء، چاپ اول، 1413ق، 120ص. 112. روائع البیان فى علوم القرآن (عربى) صابر حسن ابوسلیمان، سنى، بیروت، دمشق: المکتب الاسلامى، چاپ اول، 1408 ق، 157ص. 113. روح البیان در علوم قرآن (فارسى) هدایت اللّه روحانى، شیعه، تهران: کتابفروشى مرتضوى، 211ص. 114. روش برداشت از قرآن (فارسى) شهید سید محمد حسینى بهشتى، شهادت 1360ش، تهران: انتشارات سید جمال، 56ص. 115. زبدة الاتقان فى علوم القرآن (عربى) محمد بن علوى بن عباس مالکى، سنى، قاهره: دارالانسان، چاپ اول، 1401 ق، 170ص. 116. سرّ البیان فى علم القرآن (فارسى) حسن بیگلرى، شیعه، تهران: کتابخانه سنائى، چاپ ششم، 1366 ش، 316ص. 117. سیرى در علوم قرآن (فارسى) یعقوب جعفرى، شیعه، تهران ـ قم: انتشارات اسوه، چاپ اول، 1373 ش، 400ص. 118. السیوطى و جهوده فى علوم القرآن(عربى) عبدالحلیم هاشم شریف، سنى، قاهره: انتشارات صدرا، 1412ق، 335 ص. 119. شرح حدیث انزل القرآن على سبعة احرف (عربى) عبدالحلیم ابن تیمیه، سنى، قاهر، 1323ص. 120. شرح العلامة المخللاتى المسمى بالقول الوجیز فى فواصل الکتاب العزیز (عربى) رضوان بن محمد بن سلیمان مخللاتى، 1250 ـ 1311ق، شافعى، مدینه: مطابع الرشید، (وزارة الاعلام)، چاپ اول، 1412ق، 425ص. تحقیق: على بن ابراهیم موسى. 121. شناخت سوره هاى قرآن (فارسى) هاشم هاشم زاده هریسى، شیعه، تهران: کتابخانه صدر، 1373 ش، 637ص. 122. شناخت قرآن (فارسى) محمدصادق نجمى ـ هاشم هاشم زاده هریسى، چاپ اول، 1361ش. این اثر تلخیص و بازنویسى مجدد ترجمه البیان آیت الله خوئى است که توسط همین آقایان انجام پذیرفته است. 123. شناخت قرآن (فارسى) سید على کمالى دزفولى، شیعه، تهران: انتشارات فجر، 1364ش، 660 ص. 124. شناخت قرآن از زبان قرآن (فارسى) مسیح مهاجرى، شیعه، تهران: انتشارات اوج، 1360ش، 133ص. 125. شناخت نامهاى قرآن (فارسى) محمدحسین شریفى، شیعه، قم: نمایشگاه و نشر کتاب، 1362 ش، 152ص. 126. شناخت ویژگیهاى قرآن (فارسى) محمد خامه یار، شیعه، قم: مؤلف، چاپ اول، 1375ش، 117ص. 127. شناختى از قرآن (فارسى) احمدقاضى زاهدى گلپایگانى، شیعه، قم: دارالقرآن، 1363ش، 184ص. 128. عجائب علوم القرآن (عربى) جمال الدین ابوالفرج ابن الجوزى، 508 ـ 597ق، سنى، قاهره: الزهراء للاعلام العربى، چاپ اول، 1407ق، 318 ص. 129. عجائب علوم القرآن (عربى) محمد بن قاسم یسار الانبارى نجومى 328ق، (شاید این اثر،علوم قرآن به معنى مصطلح کنونى نباشد). 130. عظمة القرآن (عربى) عبدالقادر عطا 1921 ـ 1983ق، سنى، بیروت: دارالکتب العلمیة، 194ص. 131. علوم القرآن(عربى) رشدى علیان ـ قحطان عبدالرحمن الدورى ـ کاظم فتحى الراوى، سنى، بغداد: دارالکتب، 224ص. 132. علوم القرآن سید شمس الدین افغانى، سنى، لاهور: المکتبة الاشرفیة، 288ص. 133. علوم قرآن (فارسى) محمدباقر سعیدى روشن، متولد 1340ش، شیعه، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (ره)، چاپ اول، 1377، 344ص. 134. علوم القرآن (عربى) عبداللّه محمودشحاته، سنى، قاهره، مکتبة النهضة الشرق، چاپ سوم، 1985م، 418ص. 135. علوم القرآن (عربى) سید محمد باقر حکیم، شیعه، تهران: مجمع علمى اسلامى، 1403 ق، 325 ص و نیز قم: مجمع الفکر الاسلامى، چاپ سوم، 1417ق، (با اضافات) 544ص. 136. علوم القرآن (فارسى) محمد على گرامى، شیعه، قم: انتشارات احسن الحدیث، چاپ اول، 1376ش. 137. علوم القرآن (عربى) عبدالفتاح ابوسنه، بیروت: دارالشروق، چاپ اول، 1416 ق، 167ص. 138. علوم القرآن (عربى) فضل حسن عباس ـ محمد شحاته ـ ابوالحسن احمد فرید صالح، سنى، عمان: معهد القضاء الشرعى و… چاپ اول، 1413ق، 319ص. 139. علوم القرآن (عربى) محمد جواد جلال، چاپ بصره. 140. علوم القرآن(اردو) محمد تقى عثمانى، سنى، کراچى، مکتبة دارالعلوم، 1412ق، 510 ص. 141. علوم القرآن (انگلیسى) احمد دنیفر، ریاض: الدار العلمیة للکتاب الاسلامى، 200ص. 142. علوم قرآن در تفسیر المیزان (فارسى) عباس فضلى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1375ش، 208 ص. 143. علوم القرآن در مجمع البیان (فارسى) فاطمه شرعیاتى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه قم، 1376ش، 172ص. 144. علوم القرآن الکریم (عربى) نورالدین عتر، سنى، دمشق: دارالخیر، 271ص. 145. علوم القرآن عند المفسرین (عربى) جمعى از نویسندگان، گردآورنده: مرکز فرهنگ و معارف قرآن، قم: دفترتبلیغات اسلامى، چاپ اول، 1375ش، 3 جلد (از آنجا که بیشتر مفسران در مقدمه تفاسیر خود مباحث علوم قرآن را ذکر کرده اند، مرکز فرهنگ و معارف قرآن از میان بیش از 200 دوره تفسیر موجود در کتابخانه این مرکز، پنجاه و پنج دوره آن را گزینش و مقدمه هاى آنها را پس از دسته بندى و نظام دهى به صورتى کارآمد تهیه کرده که درنوع خود بسى ارزشمند است). 146. علوم القرآن، مدخل الى تفسیر القرآن و بیان اعجازه… (عربى) عدنان محمد زرزور، سنى، دمشق ـ بیروت: المکتب الاسلامى، چاپ اول، 1401ق، 460ص. 147. علوم القرآن و الحدیث (عربى) احمد محمد على داود، سنى، عمان: دارالبشیر، 1984م، 264ص. 148. علوم قرآن و فهرست منابع آن (فارسى) سید عبدالوهاب طالقانى، شیعه، قم: دارالقرآن الکریم، چاپ اول، 1361ش، 428ص. 149. علوم قرآن یا تفسیر موضوعى (فارسى) مرتضى حائرى یزدى ـ مهدى حائرى تهرانى، شیعه، قم: مؤسسه دین و دانش، 1363ش، 153ص. * علوم قرآن ـــــ درآمدى بر علوم قرآن، صالحى کرمانى. 150. الفرقان جمع القرآن و تدوینه و… (عربى) محمد عبداللطیف بن الخطیب، سنى، بیروت: دارالکتب العلمیة، 245ص. 151. فن الاختزال فى القرآن(حروف مقطعه) (عربى) سلیم الجبابى، سنى، دمشق: چاپ اول، 1994م، 302 ص. 152. فنون الافنان فى عجائب علوم القرآن (عربى) عبدالرحمن على بن الجوزى، م 597ق، سنى، بیروت: دارالبشائر الاسلامیه، چاپ اول، 1408ق، 567ص، تحقیق حسن ضیاء الدین عتر; نیز قاهره: مکتبة ابن سینا، 1408ق، 288ص، تحقیق محمد ابراهیم سلیم; نیز قاهره: الزهراء للاعلام العربى، چاپ اول، 1407، 318 ص با عنوان عجائب علوم القرآن، تحقیق عبدالفتاح عاشور. 153. الفوائد الجمیلة على الآیات الجلیلة (عربى) حسین بن على بن طلحة الرجراجى، سنى، لیبى، جامعه سبها، چاپ اول، 1994م، 613ص. 154. فواتح سور و حروف مقطعه قرآنى ـ تحقیقى در فواتح… (فارسى) فرانک جلالى کوشکى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى تهران، 1372ش، 74ص. 155. فى رحاب القرآن الکریم (عربى) محمد سالم محیسن، سنى، بیروت: دارالجبل، 1409، قاهره: مکتبة الکلیات الازهریة، 1400ق، 527 « 341 ص. 156. فى صحبة الاسلام و القرآن (عربى) عون الشریف قاسم، سنى، بیروت: دارالقلم، چاپ دوم، 1399 ق، 144ص. 157. فى علوم القرآن (عربى) عبدالمجید محمود، سنى، قاهره: دارالبیان، چاپ اول، 1975م، 80ص. 158. فى علوم القرآن، دراسات و محاضرات (عربى) محمد عبدالسلام کفافى ـ عبداللّه الشریف، سنى، بیروت: دارالنهضة العربیة، 363 ص. 159. قدمى در شناخت قرآن (فارسى) مهدى معینیان، شیعه، تهران: بنیاد قرآن، چاپ اول، 1364 سنى، 239ص. 160. قرآن از دیدگاه قرآن (فارسى) على محمد رستگارى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى نجف آباد، 1372 ش، 249ص. 161. القرآن انواره، آثاره، اوصافه،… (عربى) محمد محمود صواف، سنى، بیروت: مؤسسة الرسالة، چاپ چهارم، 1404ق، 123ص. 162. قرآن بهار دلها (فارسى) مؤسسه فرهنگى قدر ولایت، تهران: مؤسسه فرهنگى قدر ولایت، چاپ اول، 1375ش، 144ص. 163. القرآن الحکیم، اعجازه و بلاغته و علومه (عربى) صالحه عبدالحلیم شرف الدین، کویت: مطابع کویت، 1406 ق، 221ص. 164. القرآن الکریم رؤیة منهجیّة جدیدة لمباحث القرآن (عربى) صلاح الدین بسیونى رسلان، سنى، قاهره: مکتبة نهضة الشرق، 1985م، 309 ص. 165. قرآن در اسلام (فارسى) سید محمد حسین طباطبائى، 1281 ـ 1360 ش، شیعه، قم: دفترانتشارات اسلامى، 1361ش، 176 ص. تهران: بنیاد علوم اسلامى، 1361 ش، 200ص; تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1353ش. 277 ص و…. این اثر ارزشمند به چندین زبان دیگر ترجمه گردیده از جمله اندونزیایى، مترجم و ناشر: تهران سازمان تبلیغات اسلامى، 144ص; فرانسوى، همان مترجم و ناشر. 125ص; عربى: القرآن فى الاسلام،مترجم: سید احمد حسینى، تهران: سازمان تبلیغات اسلامى، 1404ق، 224ص; کردى: تهران: سازمان تبلیغات اسلامى، 1361ش، 162ص، و… 166. قرآن در اسلام(فارسى) یوسف مرحبا، شیعه، تهران: انتشارات بنیاد شهید، 1361 ش، 107ص. 167. قرآن در قرآن(فارسى) مجتبى محمودى، شیعه، قم: دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسین)، 1367ش، 128ص. 168. قرآن را چگونه بخوانیم (فارسى) محمد ارغون، مترجم از عربى: حامد فولادوند، تهران: عطائى، 1362ش، 77ص. 169. قرآن شناخت (فارسى) بهاء الدین خرمشاهى، شیعه، تهران: انتشارات طرح نو، چاپ اول، 1374ش، 363ص. 170. قرآن شناسى (فارسى) محمد تقى مصباح، شیعه، تحقیق و نگارش محمود رجبى، قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، چاپ اول، 1376 ش، 272ص. 171. قرآن شناسى براى جوانان(فارسى) نعمت اللّه قاضى (شکیب)، تهران: انتشارات کومش، چاپ اول، 1375 ش، 120ص. 172. قرآن شناسى (دایرةالمعارف قرآن کریم) سید محمد باقر صدر، شیعه، گردآورنده: حسن سعید، تهران: گنجینه قرآن، 84 ص. 173. القرآن علومه و تاریخه(عربى) محمدرضا حکیمى، متولد 1358ق، شیعه، دارالقبس، 103ص. 174. القرآن الکریم، تاریخیته و لغته (عربى) سید عبدالغفار، سنى، مصر دار المعرفة الجامعیة، 1996م، 246ص. 175. القرآن الکریم و روایات المدرستین (عربى) سید مرتضى عسکرى، شیعه، قم: شرکت توحید، المجمع العلمى الاسلامى، چاپ اول، ج 1، 1415ق، ج 2، 1417ق، 325 + 729ص. 176. القرآن ماذا تعرف عنه (عربى) مجید مسلماوى، شیعه، بغداد: مطبعة الجامعة، 1399ق، 215ص. 177. القرآن المجید، تنزیله و اسلوبه و… (عربى) محمد عزة دروزة، سنى، بیروت: المکتبة العصریة، 302ص. 178. القرآن، نظمه، جمعه، ترتیبه (عربى) عبدالکریم الخطیب، سنى، قاهره: دارالفکر العربى، 1972م، 239ص. 179. قرآن و حکومت جهانى اسلام (فارسى) حسن فضائلى، 164ص. 180. القرآن و الکتاب (عربى) حداد. 181. قضایا فى علوم القرآن (عربى) سید احمد عبدالغفار، سنى، اسکندریه: دارالمعرفة الجامعة، 1992م، 351ص. 182. قضایا قرآنیة فى الموسوعة البریطانیة (عربى) فضل حسن عباس، سنى، عمان (اردن): دارالبشیر، چاپ اول، 1408ق، 283ص. 183. قطوف من ریاض القرآن (عربى) منصور محمد منصور، سنى، قاهره: مطبعة الامانة، 1405ق، 381ص. * القول الوجیز فى فواصل الکتاب العزیز ـــــــــ شرح العلامة المخللاتی… 184. کتاب المرشد الوجیز، الى علوم تتعلق بالکتاب العزیز(عربى) شهاب الدین عبدالرحمن ابراهیم معروف بابى شامه مقدسى، م 665ق، سنى، بیروت: دارصادر، 1395ق، 288ص، تحقیق طیار التى قولاج. 185. الکتاب و القرآن قراءة معاصرة (عربى) محمد شحرور، سنى، دمشق: الاهالى، چاپ اول، 1990م، ششم، 1994م، 822ص. این اثر که برخى مباحث علوم قرآنى همچون نامهاى قرآن، انزال و تنزیل، اعجاز، تأویل، قصص و… را با نگرشى جدید ومخالف با برخى نظریات سابق مطرح کرده، بیش از ده نقد برآن نگارش یافته که برخى از آنها عبارتند از: 1. الفرقان و القرآن قراءة اسلامیة معاصرة… (عربى) خالد عبدالرحمن العک، سنى، دمشق: دارالحکمة، چاپ دوم، 1416ق، 787ص. 2. تهافت القراءة المعاصرة (عربى) منیر محمد طاهر الشواف، سنى [دمشق]: الشواف للنشر و الدراسات، چاپ اول، 1993م، 627ص. 3. القراءة المعاصرة للقرآن فى المیزان (عربى) احمد عمران، سنى دارالنفائس، چاپ اول، 1415ق، 528ص. 4. بیضة الدیک، نقد لغوى لکتاب (الکتاب و القرآن) (عربى) یوسف الصیداوى، سنى، مطبعة التعاونیة، 264ص. 5. حقیقة القراءة المعاصرة، مجرد تنجیم (عربى) سلیم الجابى، سنى، دمشق: مطبعة نضر، چاپ اول، 1993م، 3 جلد. 6. ذاک رد؟!! عن قراءة معاصرة للکتاب و القرآن (عربى) نشأة ظبیان، سنى، دمشق: دارقتیبة، چاپ اول، 1412ق، 143ص. 186. کیف تحفظ القرآن (عربى) محمد الحبش، سنى، بیروت: دارالخیر، چاپ اول، 1407 ق، 164ص. 187. کیف نتأدب مع المصحف، کتابه…، محمدرجب فرجانى، سنى، دارالاعتصام، 238ص. 188. گامى در راه شناسائى قرآن (فارسى) میر خلیل سید نقوى، شیعه، تهران: انتشارات هدى، 1363 ش، 298ص. 189. گامى در سوى شناخت سور مکى و مدنى(فارسى) ناهید مشائى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1372ش، 238ص. 190. لطائف البیان فى احکام و علوم القرآن (عربى) صابر غانم المنکوت، م 1945م، سنى، قاهره: مکتبة مدبولى، 366ص. 191. لغة القرآن، قاموس القرآن الکریم (عربى) احمد مختار عمر، سنى، کویت: مؤسسة الکویت، 1414ق، 261ص. 192. مباحث علوم قرآنى در المیزان (فارسى) اصغر زاهدى تیر، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى کرج، 1374 ش، 402ص. 193 مباحث فى علوم القرآن (عربى) صبحى صالح، سنى، بیروت: دارالعلم للملایین، چاپ هفدهم، 1988م، 381ص; و نیز قم: نشر رضى (افست). 194. مباحث فى علوم القرآن (عربى) مناع قطان، سنى، بیروت: مؤسسة الرسالة، چاپ هشتم، 1401ق، 398ص; و نیز قاهره: مکتبة وهبة، چاپ هشتم، 1401ق. 195. مباحثى در علوم قرآن (فارسى) صبحى صالح، سنى، مترجم از عربى: محمد على لسانى فشارکى، تهران: بنیاد علوم اسلامى، چاپ اول، 1361ش، 254ص. عنوان اصلى مباحث فى علوم القرآن; ترجمه بخشى از آن با عنوان پژوهشى در باره قرآن و وحى، ترجمه محمد مجتهد شبسترى، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1362ش، 176ص. 196. المجتبى فى علوم تتعلق بالقرآن(عربى) عبدالرحمن بن جوزى، م 597ق، خطى، دارالکتب المصریة (مناهل العرفان 1/ 25) (کتاب دیگر مؤلف، فنون الافنان فى عجائب علوم القرآن است که با شماره 105 گذشت). 197. محاضرات فى علوم القرآن (عربى) نورالدین عتر، سنى، دمشق: مطبعة الداورى، 1407ق، 231ص. 198. مختصر الاتقان فى علوم القرآن(عربى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، سنى، بیروت: دارالنفائس، چاپ سوم، 1410ق، 197ص، مختصر کننده: صلاح الدین ارقه دان (ترجمه فارسى آن نیز با عنوان خلاصة الاتقان گذشت). 199. مدخل الى تفسیر القرآن و علومه (عربى) عدنان محمد زرزور، سنى، دمشق: دارالقلم; بیروت: الدار الشامیة، چاپ اول، 1416ق. 295ص. 200. المدخل الى علوم القرآن و العلوم الاسلامیة (عربى) محمد امین فرشوخ، سنى، بیروت: دارالفکر العربى، چاپ اول، 1990م، 248ص. 201. المدخل الى القرآن الکریم(عربى) انور جندى، سنى، قاهره: دارالاعتصام، 254ص. 202. مدخل التفسیر (عربى) محمدفاضل لنکرانى، شیعه، تهران: مطبعة حیدرى، چاپ اول، 1396ق، 300ص. 203. المدخل لدراسة القرآن الکریم (عربى) محمد محمد ابوشهبه، سنى، بیروت: دارالجیل، چاپ دوم، 1412ق، 425ص. 204. مذکرة علوم القرآن (عربى) احمد احمد على، مصر 1370ق. 205. مرشد الخلان الى معرفة عدّ آى القرآن(عربى) عبدالرزاق على ابراهیم موسى، سنى، بیروت: مکتبة العصریه، چاپ اول، 1409ق، 254ص. * المرشد الوجیز الى علوم تتعلق بالکتاب العزیز ـــــــــ کتاب المرشد الوجیز. 206. معجزه بزرگ، پژوهشى در علوم قرآنى (فارسى) محمد ابوزهره، سنى، مترجم از عربى: محمود ذبیحى، مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، چاپ اول، 1370ش، 828ص. عنوان اصلى: معجزة الکبرى القرآن. 207. معجزة الکبرى القرآن (عربى) محمد ابوزهره، سنى، بیروت: دارالفکر العربى، 614ص. 208. معرفة القرآن فى تفسیر المیزان (عربى) سید محمد حسین طباطبایى، شیعه، گردآورنده سید حمید محمودزاده حسینى، قم: انتشارات اسماعیلیان، چاپ اول، 1374ش، 235ص. 209. مع القرآن الکریم فى تاریخه و… (عربى) شعبان محمداسماعیل، سنى، دارالاتحاد العربى، 551ص. 210. مفهوم النص، دراسة فى علوم القرآن(عربى) نصر حامد ابوزید، سنى، مصر: الهیئة المصریة العامة، 1990م، 359 ; و نیز بیروت: المرکز الثقافى العربى، 1990م، 319 ص. 211. مقدمتان فى علوم القرآن(عربى) مقدمه اول از مؤلف نامعلوم و مقدمه دوم از ابن عطیه است، قاهره: مکتبة الخانجى، 320ص. 212. مقدمه آشنایى با قرآن(فارسى) کاظم کاظم زاده، شیعه، تهران: انتشارات اقبال، 1360ش، 88ص. 213. المنار فى علوم القرآن (عربى) محمد على حسن، سنى، عمان: دار الارقم، چاپ اول، 1983م، 165ص. 214. مناهج (معارج) العرفان فى علوم القرآن، سید احمد حسین امروى، م 1328. 215. مناهل العرفان فى علوم القرآن (عربى) محمد عبدالعظیم زرقانى، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1416ق، 2جلد ـ 485 « 485 ص. تحقیق احمد شمس الدین، قاهره: داراحیاء الکتب: 483 « 452ص. این کتابها بارها در بیروت و سوریه و مصر به چاپ رسیده است. 216. من روائع القرآن (عربى) محمد سعید رمضان البوطى، سنى، دمشق: مکتبة الفارابى، چاپ سوم. 217. من علوم القرآن (عربى) فؤاد على رضا، بیروت: دار اقرأ، چاپ اول، 1402ق، 239ص. 218. من علوم القرآن (عربى) عبدالفتاح قاضى، سنى، قاهره: مکتبة الکلیات الازهریة، 1396ق، 112ص. 219. من علوم القرآن و تحلیل نصوصه (عربى) عبدالقادر حسن، سنى، قطر(دوحه): دار قطرى بن الفجائة، 1987م، 227ص. 220. من فیض القرآن (عربى) ابراهیم على ابوالخشب، سنى، قاهره: مکتبة الانجلو المصریة، 1985م، 124ص. 221. منهج الفرقــان فى علوم القرآن (عربى) محمد على، سنى، (منــاهل العرفـان 1/ 35). 222. موجز البیان فى مباحث القرآن (عربى) کمال الدین الطائى، بغداد، مطبعة سلمان الاعظمى، 1391ق، 184ص. 223. موجز علوم القرآن (عربى) داود العطار، متولد 1930، سنى، بیروت: مؤسسة الاعلمى للمطبوعات، 1399ق، 200ص; و نیز تهران: مؤسسه بعثت ـ مؤسسة القرآن الکریم، چاپ دوم 1403ق، 200ص. 224. مورد الظمآن فى علوم القرآن (عربى) صابر حسن محمد ابوسلیمان، سنى، بمبئى: الدار السلفیة، چاپ اول، 1404ق، 246ص. 225. المیسّر فى علوم القرآن (عربى) عبدالرسول الغفار، شیعه، بیروت: دار و مکتبة الرسول الاکرم، چاپ اول، 1415ق، 272ص. 226. نامه هدایت، مقدمه اى بر آشنایى با قرآن (فارسى) محمد مهدى رکنى، شیعه، مشهد: آستان قدس رضوى: 1363 ش، 351ص. 227. النبأ العظیم، نظرات جدیدة فى القرآن (عربى) محمد عبداللّه دراز، سنى، کویت: دارالقلم، چاپ دوم، 1390ق، 216ص. 228. نبذ من مقاصد الکتاب العزیز (عربى) عبدالعزیز بن عبدالسلام السلمى، سنى، دمشق: مکتبة الغزالى، چاپ اول، 1416ق، 144ص. 229. نزول القرآن على سبعة احرف (عربى) مناع قطان، سنى، قاهره: مکتبة وهبة، چاپ اول، 1411ق، 123ص. 230. النص، السلطة، الحقیقة (عربى) نصر حامد ابوزید، سنى، بیروت: دارالبیضاء ـ المرکز الثقافى العربى، چاپ اول، 1995م، 287ص. 231. النص القرآنى امام اشکالیة البنیة و القراءة (عربى) طیب تیزینى، سنى، دمشق: دارالینابیع، 1997م، 443ص. 232. نظرات فى القرآن (عربى) محمد غزالى، سنى، قاهره: مؤسسة الخانجى، چاپ اول، 1377ق، 276ص. 233. نفحات من علوم القرآن (عربى) محمد احمد معبد، سنى، مدینه: مکتبة طیبه، چاپ اول، 1406ق، 184ص. 234. نکت الانتصار لنقل القرآن (عربى) محمد بن طیب بن محمد ابوبکر باقلانى، 403ق، اسکندریه: منشأة المعارف، 1971م، 445ص. 235. نگاهى به علوم قرآنى (فارسى) محمدباقر ملکى میانجى، شیعه، م 1377ش، قم: نشر خرّم، 197ص. به اهتمام على ملکى میانجى، این اثر ترجمه مقدمه تفسیر مناهج البیان و… از مؤلف مى باشد که از سوى على نقى خدایارى ترجمه گردیده است. 236. الواضح فى علوم القرآن (عربى) مصطفى دیب البغا ـ محیى الدین دیب، سنى، دمشق: دارالکلم الطیب ـ دارالعلوم الانسانیة، چاپ اول، 1417ق، 336 ص. 237. الوجیز فى علوم القرآن (عربى) وضاح الخطیب، سنى، دمشق: دارالنابغة، 126ص. 238. الوحى و القرآن (عربى) عبدالحمید ابراهیم سرحان، قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب، 1993م، 165ص. 239. الوحى و القرآن(عربى) محمد حسین ذهبى، سنى، قاهره: مکتبة وهبة، چاپ اول، 1406ق، 161ص. 240. ویژگیهایى از قرآن مجید (فارسى) شکراللّه جهان مهین، شیعه، تهران: انتشارات برهان، 136ص. 241. الهادى فیما یحتاجه التفسیر من المبادى (عربى) هادى کاشف الغطاء، متولد 1373ق، نجف: مطبعة الآداب، چاپ اول، 1989م، 257ص. 242. الهدف من نزول القرآن و آثاره على منهجه فى التغییر (عربى) سید محمدباقر حکیم، شیعه، قم: مؤسسه امام حسین(ع) 1412ق، 163ص. 243. هدى الفرقان فى علوم القرآن (عربى) غازى عنایة، سنى، بیروت: عالم الکتب، چاپ اول، 1416ق، 4 جلد در 2 مجلد، 319 « 277 « 360 « 352ص. 244. هفده گفتار در علوم قرآنى (فارسى) ابوالفتوح رازى ـ ملامحسن فیض کاشانى ـ محمد جواد بلاغى، شیعه، تهران: انتشارات بدر، چاپ اول، 1370 ش، 402 ص. این اثر گردآمده مقدمه کتابهاى: تفسیر صافى، محجة البیضاء، تفسیر آلاء الرحمن و تفسیر روض الجنان است که توسط سید حسین حسینى ترجمه و تهیه گردیده است. 245. درسنامه علوم قرآنى (فارسى) حسین جوان آراسته، شیعه، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، چاپ اول، 1377 ش.
* ترجمه التمهید فى علوم القرآن ـــــــ آموزش علوم قرآن 62. ترجمه، توضیح و تعلیق پنج مبحث از کتاب مناهل العرفان فى علوم القرآن زرقانى، (فارسى)، مترجم: محسن آرمین، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1373ش، 147ص (مترجم ترجمه تمام مناهل العرفان را آماده چاپ دارد). 63. ترجمه الحروف المقطعة فى القرآن الکریم (فارسى) عبدالجبار حمد شراره، مترجم: محسن علایى، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1374 ش، 215 ص. 66 ـ 64. ترجمه، نقد و تحقیق کتاب مقدمتان فى علوم القرآن (مؤلف مقدمه اول نامعلوم و مقدمه دوم عبدالحق بن ابى بکربن عطیه مى باشد) این اثر در سه بخش توسط سه نفر از دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس تهران و عنوان پایان نامه کارشناسى ارشد آنان انجام پذیرفته که عبارتند از 1. مجید معارف، 1364 ش، 394 ص، 2. عبدالوهاب شاهرودى، 1366 ش، 264ص، 3. سید محمد مهدى حاجى سید ابوترابى، 1365ش، 342ص. 69 ـ 67. ترجمه و تحقیق تناسق الدرر فى تناسب السور (فارسى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، سنى، مترجم سید کاظم طبائى، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 167ص ترجمه و تحقیق قسمتى از کتاب الاتقان فى علوم القرآن سیوطى (فارسى) مترجم: اسماعیل شجاعى استبرق، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه، تهران، 1354 ش، 112ص. و نوع 43 تا 47 آن توسط سید حسین شیخ الاسلام، 207 ص; و نوع 60 تا 69 توسط اسرافیل حضرى، 1355ش، 172ص. 70. التعبیر الفنى فى القرآن (عربى) بکرى شیخ امین، سنى، بیروت، قاهره: دارالشروق، 1393 ق، 312 ص. 71. التعریف بالقرآن و الحدیث (عربى) محمد الزفزاف، سنى، قاهره: 285ص، نیز کویت، مکتبة الفلاح، 1399 ق، 280ص. 72. تفسیر الصراط المستقیم (عربى) سید حسین بروجردى، تهران: انتشارات صدر، 447 ص. 73. تلخیص التمهید فى علوم القرآن (عربى) محمد هادى معرفت، شیعه، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه، 1369ش، قم: دفتر انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین). دو جلد منتشر شده تلخیص 6 مجلّد اصل التمهید مى باشد. 74. التمهید فى علوم القرآن (عربى) محمدهادى معرفت، متولد 1350ق، دفترانتشارات اسلامى (جامعه مدرسین).این اثر تاکنون 6 مجلد آن منتشر گردیده و اثرى جامع در علوم قرآن به شمار مى آید (ترجمه این اثر با عنوان آموزش علوم قرآن گذشت). 75. تناسب آیات (فارسى) محمدهادى معرفت، شیعه (ترجمه بخشى از التمهید، توسط آقاى عزت اللّه مولائى نیا همدانى) قم: بنیاد معارف اسلامى، 1373 ش، 212 ص. 76. تناسب آیات و سور (فارسى) معصومه کفاشان، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى، نجف آباد، 1372ش، 199 ص. 77. تناسق الدرر فى تناسب السور، (عربى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، سنى، دمشق، عالم التراث، 1404ق، 154ص. تحقیق عبدالله محمد الدرویش (ترجمه آن نیز گذشت). 78. تهذیب ترتیب الاتقان فى علوم القرآن، (عربى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، 849 ـ 911 ق، سنى، ریاض: دارالهجرة، چاپ اول، 1412ق، 828ص، تنظیم از محمد بن عمربن سالم بازمول. 79. جلاء الاذهان فى علوم القرآن، معین الدین محمد، لکهنو، 1292 ق، 150 ص. 80. جلوه اى از فروغ قرآن (فارسى) سید مهدى حسینى نژاد (حسینى نورى)، شیعه، تهران: انتشارات پزشکیان نژاد، چاپ اول، 1375 ش، 173 ص. 81. الجمان فى علوم القرآن (عربى) محیى الدین عبدالرحمن رمضان، سنى، بیروت: دارالبشیر، چاپ اول، 1416 ق، 146ص. 82. جواهر البیان فى تناسب سور القرآن (عربى) عبداللّه بن محمد الصدیقى الغمارى، سنى، بیروت: عالم الکتب، 1406 ق، 166 ص. 83. چهره زیباى قرآن، پژوهشى پیرامون تناسب آیات (فارسى) عباس همامى، شیعه، اصفهان: انتشارات بصائر، چاپ اول، 1375 ق، 174ص. 84. الحاوى فى علوم القرآن (عربى) محمد بن مرزبان محولى، م 309. ( ابن ندیم گوید 27 جزء است) همچنان که گذشت شاید مراد غیرعلوم قرآن مصطلح باشد. 85. الحروف المقطعة فى القرآن الکریم(عربى) عبدالجبار حمد شراره، شیعه، قم: مکتب الاعلام الاسلامى، 1414 ق، 95 ص. 86. الحروف النورانیة فى فواتح السور القرآنیة (عربى) عبدالقادر محمد منصور، سنى، حلب: دارالعرفان ـ دمشق: دارالالباب، چاپ اول، 1417 ق، 190 ص. 87. حقائق حول القرآن للاطفال و الفتیان (عربى) محمد رجب، قاهره: دارالصحوة، 1407ق، 55 ص. 88. حقائق هامّة حول القرآن الکریم (عربى) سید جعفر مرتضى عاملى، شیعه، قم: مؤسسة النشر الاسلامى، 1410ق، 477ص. 89. حقایقى مهم پیرامون قرآن کریم (فارسى) سید جعفر مرتضى عاملى، شیعه، مترجم: سید حسن اسلامى، قم: دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسین)، 1371 ش، 323ص(عنوان اصلى، عنوان پیشین است) (مترجم دیگر محمد سپهرى با عنوان پژوهشى نو… گذشت). 90. الحیدة او المناظرة الکبرى (عربى) عبدالعزیزبن مسلم کنانى، مکى، بیروت: دارالفتح 1403 ق، 176ص. عنوان چاپ دیگر: الحیدة و الاعتذار فى الرد على من قال بخلق القرآن، تحقیق: على بن ناصر فقیهى، مدینة: الجامعیة الاسلامیة، 1412 ق، 99ص. 91. خصائص القرآن الکریم (عربى) فهد بن سلیمان رومى، سنى، ریاض، چاپ چهارم، 1409ق، 252ص. 92. خلاصه الاتقان فى علوم القرآن (فارسى) جلال الدین سیوطى، 849 ـ 911 ق، مختصرکننده: صلاح الدین ارقه دان، مترجم از عربى: محمود رضا افتخارزاده، قم: دفترنشر معارف اسلامى، چاپ اول، 1373ش (عنوان اصلى مختصر الاتقان). 93. خمسة عشر قرناً مع القرآن الکریم (عربى) عبدالخالق سید ابورابیه، سنى، قاهره: دارالشعب، 207 ص. 94. دائرة المعارف قرآن (ترجمه الاتقان) (فارسى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، مترجم: محمدجعفر اسلامى، تهران، بنیاد علوم اسلامى، چاپ اول، 1363 ش، 668 ص (تنها برابر با جلد اول الاتقان منتشر (یا ترجمه) شده، ترجمه کامل آن توسط سید مهدى حائرى قزوینى گذشت). 95. دانستنیهایى از قرآن (فارسى) محمد مظفرى، قم: چاپخانه علمیه، 1410ق، 246 ص. 96. دانستنیهایى از قرآن ویژه نوجوانان(فارسى) مصطفى اسرار، شیعه، تهران: نشر قو، 1375ش، 200 ص. 97. دانستنیهاى قرآن (فارسى) مصطفى اسرار، شیعه، قم: انتشارات فلق، 1372ش، 249 ص. 98. دانستنیهایى پیرامون قرآن مجید (فارسى) سید مهدى شمس الدین، شیعه، قم: انتشارات قدس، چاپ اول، 1373 ش، 222ص. 99. درآمدى بر علوم قرآن (فارسى) محمد رضا صالحى کرمانى، شیعه، تهران: جهاد دانشگاهى، 1369 ش، 282ص. 100. دراسات حول القرآن (عربى) بدران ابوالعینین بدران، اسکندریه: مؤسسه شباب الجامعة، 112 ص. 101. دراسات حول القرآن و السنة (عربى) شعبان محمد اسماعیل، سنى: قاهره: مکتبة النهضة المصریة، چاپ اول، 1407ق، 548ص. 102. دراسات فى علوم القرآن (عربى) محمد بکر اسماعیل، سنى، قاهره: دارالمنار، چاپ اول، 1411ق، 419ص. 103. دراسات فى علوم القرآن الکریم (عربى) فهد بن عبدالرحمن سلیمان رومى، سنى، ریاض: مکتبة التوبة، چاپ اول، 1413 ق، 203 ص. 104. دراسات فى القرآن الکریم (عربى) على محمد على دخیل، شیعه، بیروت: دارالمرتضى، 1406 ق، 119 ص. 105. دراسات فى القرآن الکریم (عربى) محمدابراهیم حفناوى، سنى، قاهره: دارالحدیث، 485ص. 106. دراسات فى القرآن و الحدیث (عربى) یوسف خلیف، سنى، قاهره: مکتبة غریب، 262ص. 107. دراسات قرآنیة (عربى) محمد قطب، سنى، بیروت: دارالشروق، چاپ دوم، 1400ق، 508 ص. 108. دراسات قرآنیة (عربى) عبدالسلام شریف، سنى، لیبى: دارالجماهیریة، چاپ اول، 1990م، 144ص. 109. [درباره] شناخت قرآن (فارسى) محمد على گرامى، قم: انتشارات روح، چاپ چهارم، 156 ص. 110. درسهائى پیرامون شناخت قرآن(فارسى) محمود رجبى ـ محمود عراقى، على اکبر میر سپاه، قم: مؤسسه در راه حق، 1361ش، 119. 111. دروس حول نزول القرآن(عربى) یداللّه دوزدوزانى، شیعه، قم: انتشارات سید الشهداء، چاپ اول، 1413ق، 120ص. 112. روائع البیان فى علوم القرآن (عربى) صابر حسن ابوسلیمان، سنى، بیروت، دمشق: المکتب الاسلامى، چاپ اول، 1408 ق، 157ص. 113. روح البیان در علوم قرآن (فارسى) هدایت اللّه روحانى، شیعه، تهران: کتابفروشى مرتضوى، 211ص. 114. روش برداشت از قرآن (فارسى) شهید سید محمد حسینى بهشتى، شهادت 1360ش، تهران: انتشارات سید جمال، 56ص. 115. زبدة الاتقان فى علوم القرآن (عربى) محمد بن علوى بن عباس مالکى، سنى، قاهره: دارالانسان، چاپ اول، 1401 ق، 170ص. 116. سرّ البیان فى علم القرآن (فارسى) حسن بیگلرى، شیعه، تهران: کتابخانه سنائى، چاپ ششم، 1366 ش، 316ص. 117. سیرى در علوم قرآن (فارسى) یعقوب جعفرى، شیعه، تهران ـ قم: انتشارات اسوه، چاپ اول، 1373 ش، 400ص. 118. السیوطى و جهوده فى علوم القرآن(عربى) عبدالحلیم هاشم شریف، سنى، قاهره: انتشارات صدرا، 1412ق، 335 ص. 119. شرح حدیث انزل القرآن على سبعة احرف (عربى) عبدالحلیم ابن تیمیه، سنى، قاهر، 1323ص. 120. شرح العلامة المخللاتى المسمى بالقول الوجیز فى فواصل الکتاب العزیز (عربى) رضوان بن محمد بن سلیمان مخللاتى، 1250 ـ 1311ق، شافعى، مدینه: مطابع الرشید، (وزارة الاعلام)، چاپ اول، 1412ق، 425ص. تحقیق: على بن ابراهیم موسى. 121. شناخت سوره هاى قرآن (فارسى) هاشم هاشم زاده هریسى، شیعه، تهران: کتابخانه صدر، 1373 ش، 637ص. 122. شناخت قرآن (فارسى) محمدصادق نجمى ـ هاشم هاشم زاده هریسى، چاپ اول، 1361ش. این اثر تلخیص و بازنویسى مجدد ترجمه البیان آیت الله خوئى است که توسط همین آقایان انجام پذیرفته است. 123. شناخت قرآن (فارسى) سید على کمالى دزفولى، شیعه، تهران: انتشارات فجر، 1364ش، 660 ص. 124. شناخت قرآن از زبان قرآن (فارسى) مسیح مهاجرى، شیعه، تهران: انتشارات اوج، 1360ش، 133ص. 125. شناخت نامهاى قرآن (فارسى) محمدحسین شریفى، شیعه، قم: نمایشگاه و نشر کتاب، 1362 ش، 152ص. 126. شناخت ویژگیهاى قرآن (فارسى) محمد خامه یار، شیعه، قم: مؤلف، چاپ اول، 1375ش، 117ص. 127. شناختى از قرآن (فارسى) احمدقاضى زاهدى گلپایگانى، شیعه، قم: دارالقرآن، 1363ش، 184ص. 128. عجائب علوم القرآن (عربى) جمال الدین ابوالفرج ابن الجوزى، 508 ـ 597ق، سنى، قاهره: الزهراء للاعلام العربى، چاپ اول، 1407ق، 318 ص. 129. عجائب علوم القرآن (عربى) محمد بن قاسم یسار الانبارى نجومى 328ق، (شاید این اثر،علوم قرآن به معنى مصطلح کنونى نباشد). 130. عظمة القرآن (عربى) عبدالقادر عطا 1921 ـ 1983ق، سنى، بیروت: دارالکتب العلمیة، 194ص. 131. علوم القرآن(عربى) رشدى علیان ـ قحطان عبدالرحمن الدورى ـ کاظم فتحى الراوى، سنى، بغداد: دارالکتب، 224ص. 132. علوم القرآن سید شمس الدین افغانى، سنى، لاهور: المکتبة الاشرفیة، 288ص. 133. علوم قرآن (فارسى) محمدباقر سعیدى روشن، متولد 1340ش، شیعه، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (ره)، چاپ اول، 1377، 344ص. 134. علوم القرآن (عربى) عبداللّه محمودشحاته، سنى، قاهره، مکتبة النهضة الشرق، چاپ سوم، 1985م، 418ص. 135. علوم القرآن (عربى) سید محمد باقر حکیم، شیعه، تهران: مجمع علمى اسلامى، 1403 ق، 325 ص و نیز قم: مجمع الفکر الاسلامى، چاپ سوم، 1417ق، (با اضافات) 544ص. 136. علوم القرآن (فارسى) محمد على گرامى، شیعه، قم: انتشارات احسن الحدیث، چاپ اول، 1376ش. 137. علوم القرآن (عربى) عبدالفتاح ابوسنه، بیروت: دارالشروق، چاپ اول، 1416 ق، 167ص. 138. علوم القرآن (عربى) فضل حسن عباس ـ محمد شحاته ـ ابوالحسن احمد فرید صالح، سنى، عمان: معهد القضاء الشرعى و… چاپ اول، 1413ق، 319ص. 139. علوم القرآن (عربى) محمد جواد جلال، چاپ بصره. 140. علوم القرآن(اردو) محمد تقى عثمانى، سنى، کراچى، مکتبة دارالعلوم، 1412ق، 510 ص. 141. علوم القرآن (انگلیسى) احمد دنیفر، ریاض: الدار العلمیة للکتاب الاسلامى، 200ص. 142. علوم قرآن در تفسیر المیزان (فارسى) عباس فضلى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، 1375ش، 208 ص. 143. علوم القرآن در مجمع البیان (فارسى) فاطمه شرعیاتى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه قم، 1376ش، 172ص. 144. علوم القرآن الکریم (عربى) نورالدین عتر، سنى، دمشق: دارالخیر، 271ص. 145. علوم القرآن عند المفسرین (عربى) جمعى از نویسندگان، گردآورنده: مرکز فرهنگ و معارف قرآن، قم: دفترتبلیغات اسلامى، چاپ اول، 1375ش، 3 جلد (از آنجا که بیشتر مفسران در مقدمه تفاسیر خود مباحث علوم قرآن را ذکر کرده اند، مرکز فرهنگ و معارف قرآن از میان بیش از 200 دوره تفسیر موجود در کتابخانه این مرکز، پنجاه و پنج دوره آن را گزینش و مقدمه هاى آنها را پس از دسته بندى و نظام دهى به صورتى کارآمد تهیه کرده که درنوع خود بسى ارزشمند است). 146. علوم القرآن، مدخل الى تفسیر القرآن و بیان اعجازه… (عربى) عدنان محمد زرزور، سنى، دمشق ـ بیروت: المکتب الاسلامى، چاپ اول، 1401ق، 460ص. 147. علوم القرآن و الحدیث (عربى) احمد محمد على داود، سنى، عمان: دارالبشیر، 1984م، 264ص. 148. علوم قرآن و فهرست منابع آن (فارسى) سید عبدالوهاب طالقانى، شیعه، قم: دارالقرآن الکریم، چاپ اول، 1361ش، 428ص. 149. علوم قرآن یا تفسیر موضوعى (فارسى) مرتضى حائرى یزدى ـ مهدى حائرى تهرانى، شیعه، قم: مؤسسه دین و دانش، 1363ش، 153ص. * علوم قرآن ـــــ درآمدى بر علوم قرآن، صالحى کرمانى. 150. الفرقان جمع القرآن و تدوینه و… (عربى) محمد عبداللطیف بن الخطیب، سنى، بیروت: دارالکتب العلمیة، 245ص. 151. فن الاختزال فى القرآن(حروف مقطعه) (عربى) سلیم الجبابى، سنى، دمشق: چاپ اول، 1994م، 302 ص. 152. فنون الافنان فى عجائب علوم القرآن (عربى) عبدالرحمن على بن الجوزى، م 597ق، سنى، بیروت: دارالبشائر الاسلامیه، چاپ اول، 1408ق، 567ص، تحقیق حسن ضیاء الدین عتر; نیز قاهره: مکتبة ابن سینا، 1408ق، 288ص، تحقیق محمد ابراهیم سلیم; نیز قاهره: الزهراء للاعلام العربى، چاپ اول، 1407، 318 ص با عنوان عجائب علوم القرآن، تحقیق عبدالفتاح عاشور. 153. الفوائد الجمیلة على الآیات الجلیلة (عربى) حسین بن على بن طلحة الرجراجى، سنى، لیبى، جامعه سبها، چاپ اول، 1994م، 613ص. 154. فواتح سور و حروف مقطعه قرآنى ـ تحقیقى در فواتح… (فارسى) فرانک جلالى کوشکى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى تهران، 1372ش، 74ص. 155. فى رحاب القرآن الکریم (عربى) محمد سالم محیسن، سنى، بیروت: دارالجبل، 1409، قاهره: مکتبة الکلیات الازهریة، 1400ق، 527 « 341 ص. 156. فى صحبة الاسلام و القرآن (عربى) عون الشریف قاسم، سنى، بیروت: دارالقلم، چاپ دوم، 1399 ق، 144ص. 157. فى علوم القرآن (عربى) عبدالمجید محمود، سنى، قاهره: دارالبیان، چاپ اول، 1975م، 80ص. 158. فى علوم القرآن، دراسات و محاضرات (عربى) محمد عبدالسلام کفافى ـ عبداللّه الشریف، سنى، بیروت: دارالنهضة العربیة، 363 ص. 159. قدمى در شناخت قرآن (فارسى) مهدى معینیان، شیعه، تهران: بنیاد قرآن، چاپ اول، 1364 سنى، 239ص. 160. قرآن از دیدگاه قرآن (فارسى) على محمد رستگارى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى نجف آباد، 1372 ش، 249ص. 161. القرآن انواره، آثاره، اوصافه،… (عربى) محمد محمود صواف، سنى، بیروت: مؤسسة الرسالة، چاپ چهارم، 1404ق، 123ص. 162. قرآن بهار دلها (فارسى) مؤسسه فرهنگى قدر ولایت، تهران: مؤسسه فرهنگى قدر ولایت، چاپ اول، 1375ش، 144ص. 163. القرآن الحکیم، اعجازه و بلاغته و علومه (عربى) صالحه عبدالحلیم شرف الدین، کویت: مطابع کویت، 1406 ق، 221ص. 164. القرآن الکریم رؤیة منهجیّة جدیدة لمباحث القرآن (عربى) صلاح الدین بسیونى رسلان، سنى، قاهره: مکتبة نهضة الشرق، 1985م، 309 ص. 165. قرآن در اسلام (فارسى) سید محمد حسین طباطبائى، 1281 ـ 1360 ش، شیعه، قم: دفترانتشارات اسلامى، 1361ش، 176 ص. تهران: بنیاد علوم اسلامى، 1361 ش، 200ص; تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1353ش. 277 ص و…. این اثر ارزشمند به چندین زبان دیگر ترجمه گردیده از جمله اندونزیایى، مترجم و ناشر: تهران سازمان تبلیغات اسلامى، 144ص; فرانسوى، همان مترجم و ناشر. 125ص; عربى: القرآن فى الاسلام،مترجم: سید احمد حسینى، تهران: سازمان تبلیغات اسلامى، 1404ق، 224ص; کردى: تهران: سازمان تبلیغات اسلامى، 1361ش، 162ص، و… 166. قرآن در اسلام(فارسى) یوسف مرحبا، شیعه، تهران: انتشارات بنیاد شهید، 1361 ش، 107ص. 167. قرآن در قرآن(فارسى) مجتبى محمودى، شیعه، قم: دفتر نشر اسلامى (جامعه مدرسین)، 1367ش، 128ص. 168. قرآن را چگونه بخوانیم (فارسى) محمد ارغون، مترجم از عربى: حامد فولادوند، تهران: عطائى، 1362ش، 77ص. 169. قرآن شناخت (فارسى) بهاء الدین خرمشاهى، شیعه، تهران: انتشارات طرح نو، چاپ اول، 1374ش، 363ص. 170. قرآن شناسى (فارسى) محمد تقى مصباح، شیعه، تحقیق و نگارش محمود رجبى، قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، چاپ اول، 1376 ش، 272ص. 171. قرآن شناسى براى جوانان(فارسى) نعمت اللّه قاضى (شکیب)، تهران: انتشارات کومش، چاپ اول، 1375 ش، 120ص. 172. قرآن شناسى (دایرةالمعارف قرآن کریم) سید محمد باقر صدر، شیعه، گردآورنده: حسن سعید، تهران: گنجینه قرآن، 84 ص. 173. القرآن علومه و تاریخه(عربى) محمدرضا حکیمى، متولد 1358ق، شیعه، دارالقبس، 103ص. 174. القرآن الکریم، تاریخیته و لغته (عربى) سید عبدالغفار، سنى، مصر دار المعرفة الجامعیة، 1996م، 246ص. 175. القرآن الکریم و روایات المدرستین (عربى) سید مرتضى عسکرى، شیعه، قم: شرکت توحید، المجمع العلمى الاسلامى، چاپ اول، ج 1، 1415ق، ج 2، 1417ق، 325 + 729ص. 176. القرآن ماذا تعرف عنه (عربى) مجید مسلماوى، شیعه، بغداد: مطبعة الجامعة، 1399ق، 215ص. 177. القرآن المجید، تنزیله و اسلوبه و… (عربى) محمد عزة دروزة، سنى، بیروت: المکتبة العصریة، 302ص. 178. القرآن، نظمه، جمعه، ترتیبه (عربى) عبدالکریم الخطیب، سنى، قاهره: دارالفکر العربى، 1972م، 239ص. 179. قرآن و حکومت جهانى اسلام (فارسى) حسن فضائلى، 164ص. 180. القرآن و الکتاب (عربى) حداد. 181. قضایا فى علوم القرآن (عربى) سید احمد عبدالغفار، سنى، اسکندریه: دارالمعرفة الجامعة، 1992م، 351ص. 182. قضایا قرآنیة فى الموسوعة البریطانیة (عربى) فضل حسن عباس، سنى، عمان (اردن): دارالبشیر، چاپ اول، 1408ق، 283ص. 183. قطوف من ریاض القرآن (عربى) منصور محمد منصور، سنى، قاهره: مطبعة الامانة، 1405ق، 381ص. * القول الوجیز فى فواصل الکتاب العزیز ـــــــــ شرح العلامة المخللاتی… 184. کتاب المرشد الوجیز، الى علوم تتعلق بالکتاب العزیز(عربى) شهاب الدین عبدالرحمن ابراهیم معروف بابى شامه مقدسى، م 665ق، سنى، بیروت: دارصادر، 1395ق، 288ص، تحقیق طیار التى قولاج. 185. الکتاب و القرآن قراءة معاصرة (عربى) محمد شحرور، سنى، دمشق: الاهالى، چاپ اول، 1990م، ششم، 1994م، 822ص. این اثر که برخى مباحث علوم قرآنى همچون نامهاى قرآن، انزال و تنزیل، اعجاز، تأویل، قصص و… را با نگرشى جدید ومخالف با برخى نظریات سابق مطرح کرده، بیش از ده نقد برآن نگارش یافته که برخى از آنها عبارتند از: 1. الفرقان و القرآن قراءة اسلامیة معاصرة… (عربى) خالد عبدالرحمن العک، سنى، دمشق: دارالحکمة، چاپ دوم، 1416ق، 787ص. 2. تهافت القراءة المعاصرة (عربى) منیر محمد طاهر الشواف، سنى [دمشق]: الشواف للنشر و الدراسات، چاپ اول، 1993م، 627ص. 3. القراءة المعاصرة للقرآن فى المیزان (عربى) احمد عمران، سنى دارالنفائس، چاپ اول، 1415ق، 528ص. 4. بیضة الدیک، نقد لغوى لکتاب (الکتاب و القرآن) (عربى) یوسف الصیداوى، سنى، مطبعة التعاونیة، 264ص. 5. حقیقة القراءة المعاصرة، مجرد تنجیم (عربى) سلیم الجابى، سنى، دمشق: مطبعة نضر، چاپ اول، 1993م، 3 جلد. 6. ذاک رد؟!! عن قراءة معاصرة للکتاب و القرآن (عربى) نشأة ظبیان، سنى، دمشق: دارقتیبة، چاپ اول، 1412ق، 143ص. 186. کیف تحفظ القرآن (عربى) محمد الحبش، سنى، بیروت: دارالخیر، چاپ اول، 1407 ق، 164ص. 187. کیف نتأدب مع المصحف، کتابه…، محمدرجب فرجانى، سنى، دارالاعتصام، 238ص. 188. گامى در راه شناسائى قرآن (فارسى) میر خلیل سید نقوى، شیعه، تهران: انتشارات هدى، 1363 ش، 298ص. 189. گامى در سوى شناخت سور مکى و مدنى(فارسى) ناهید مشائى، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1372ش، 238ص. 190. لطائف البیان فى احکام و علوم القرآن (عربى) صابر غانم المنکوت، م 1945م، سنى، قاهره: مکتبة مدبولى، 366ص. 191. لغة القرآن، قاموس القرآن الکریم (عربى) احمد مختار عمر، سنى، کویت: مؤسسة الکویت، 1414ق، 261ص. 192. مباحث علوم قرآنى در المیزان (فارسى) اصغر زاهدى تیر، شیعه، پایان نامه کارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى کرج، 1374 ش، 402ص. 193 مباحث فى علوم القرآن (عربى) صبحى صالح، سنى، بیروت: دارالعلم للملایین، چاپ هفدهم، 1988م، 381ص; و نیز قم: نشر رضى (افست). 194. مباحث فى علوم القرآن (عربى) مناع قطان، سنى، بیروت: مؤسسة الرسالة، چاپ هشتم، 1401ق، 398ص; و نیز قاهره: مکتبة وهبة، چاپ هشتم، 1401ق. 195. مباحثى در علوم قرآن (فارسى) صبحى صالح، سنى، مترجم از عربى: محمد على لسانى فشارکى، تهران: بنیاد علوم اسلامى، چاپ اول، 1361ش، 254ص. عنوان اصلى مباحث فى علوم القرآن; ترجمه بخشى از آن با عنوان پژوهشى در باره قرآن و وحى، ترجمه محمد مجتهد شبسترى، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1362ش، 176ص. 196. المجتبى فى علوم تتعلق بالقرآن(عربى) عبدالرحمن بن جوزى، م 597ق، خطى، دارالکتب المصریة (مناهل العرفان 1/ 25) (کتاب دیگر مؤلف، فنون الافنان فى عجائب علوم القرآن است که با شماره 105 گذشت). 197. محاضرات فى علوم القرآن (عربى) نورالدین عتر، سنى، دمشق: مطبعة الداورى، 1407ق، 231ص. 198. مختصر الاتقان فى علوم القرآن(عربى) جلال الدین عبدالرحمن سیوطى، سنى، بیروت: دارالنفائس، چاپ سوم، 1410ق، 197ص، مختصر کننده: صلاح الدین ارقه دان (ترجمه فارسى آن نیز با عنوان خلاصة الاتقان گذشت). 199. مدخل الى تفسیر القرآن و علومه (عربى) عدنان محمد زرزور، سنى، دمشق: دارالقلم; بیروت: الدار الشامیة، چاپ اول، 1416ق. 295ص. 200. المدخل الى علوم القرآن و العلوم الاسلامیة (عربى) محمد امین فرشوخ، سنى، بیروت: دارالفکر العربى، چاپ اول، 1990م، 248ص. 201. المدخل الى القرآن الکریم(عربى) انور جندى، سنى، قاهره: دارالاعتصام، 254ص. 202. مدخل التفسیر (عربى) محمدفاضل لنکرانى، شیعه، تهران: مطبعة حیدرى، چاپ اول، 1396ق، 300ص. 203. المدخل لدراسة القرآن الکریم (عربى) محمد محمد ابوشهبه، سنى، بیروت: دارالجیل، چاپ دوم، 1412ق، 425ص. 204. مذکرة علوم القرآن (عربى) احمد احمد على، مصر 1370ق. 205. مرشد الخلان الى معرفة عدّ آى القرآن(عربى) عبدالرزاق على ابراهیم موسى، سنى، بیروت: مکتبة العصریه، چاپ اول، 1409ق، 254ص. * المرشد الوجیز الى علوم تتعلق بالکتاب العزیز ـــــــــ کتاب المرشد الوجیز. 206. معجزه بزرگ، پژوهشى در علوم قرآنى (فارسى) محمد ابوزهره، سنى، مترجم از عربى: محمود ذبیحى، مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، چاپ اول، 1370ش، 828ص. عنوان اصلى: معجزة الکبرى القرآن. 207. معجزة الکبرى القرآن (عربى) محمد ابوزهره، سنى، بیروت: دارالفکر العربى، 614ص. 208. معرفة القرآن فى تفسیر المیزان (عربى) سید محمد حسین طباطبایى، شیعه، گردآورنده سید حمید محمودزاده حسینى، قم: انتشارات اسماعیلیان، چاپ اول، 1374ش، 235ص. 209. مع القرآن الکریم فى تاریخه و… (عربى) شعبان محمداسماعیل، سنى، دارالاتحاد العربى، 551ص. 210. مفهوم النص، دراسة فى علوم القرآن(عربى) نصر حامد ابوزید، سنى، مصر: الهیئة المصریة العامة، 1990م، 359 ; و نیز بیروت: المرکز الثقافى العربى، 1990م، 319 ص. 211. مقدمتان فى علوم القرآن(عربى) مقدمه اول از مؤلف نامعلوم و مقدمه دوم از ابن عطیه است، قاهره: مکتبة الخانجى، 320ص. 212. مقدمه آشنایى با قرآن(فارسى) کاظم کاظم زاده، شیعه، تهران: انتشارات اقبال، 1360ش، 88ص. 213. المنار فى علوم القرآن (عربى) محمد على حسن، سنى، عمان: دار الارقم، چاپ اول، 1983م، 165ص. 214. مناهج (معارج) العرفان فى علوم القرآن، سید احمد حسین امروى، م 1328. 215. مناهل العرفان فى علوم القرآن (عربى) محمد عبدالعظیم زرقانى، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1416ق، 2جلد ـ 485 « 485 ص. تحقیق احمد شمس الدین، قاهره: داراحیاء الکتب: 483 « 452ص. این کتابها بارها در بیروت و سوریه و مصر به چاپ رسیده است. 216. من روائع القرآن (عربى) محمد سعید رمضان البوطى، سنى، دمشق: مکتبة الفارابى، چاپ سوم. 217. من علوم القرآن (عربى) فؤاد على رضا، بیروت: دار اقرأ، چاپ اول، 1402ق، 239ص. 218. من علوم القرآن (عربى) عبدالفتاح قاضى، سنى، قاهره: مکتبة الکلیات الازهریة، 1396ق، 112ص. 219. من علوم القرآن و تحلیل نصوصه (عربى) عبدالقادر حسن، سنى، قطر(دوحه): دار قطرى بن الفجائة، 1987م، 227ص. 220. من فیض القرآن (عربى) ابراهیم على ابوالخشب، سنى، قاهره: مکتبة الانجلو المصریة، 1985م، 124ص. 221. منهج الفرقــان فى علوم القرآن (عربى) محمد على، سنى، (منــاهل العرفـان 1/ 35). 222. موجز البیان فى مباحث القرآن (عربى) کمال الدین الطائى، بغداد، مطبعة سلمان الاعظمى، 1391ق، 184ص. 223. موجز علوم القرآن (عربى) داود العطار، متولد 1930، سنى، بیروت: مؤسسة الاعلمى للمطبوعات، 1399ق، 200ص; و نیز تهران: مؤسسه بعثت ـ مؤسسة القرآن الکریم، چاپ دوم 1403ق، 200ص. 224. مورد الظمآن فى علوم القرآن (عربى) صابر حسن محمد ابوسلیمان، سنى، بمبئى: الدار السلفیة، چاپ اول، 1404ق، 246ص. 225. المیسّر فى علوم القرآن (عربى) عبدالرسول الغفار، شیعه، بیروت: دار و مکتبة الرسول الاکرم، چاپ اول، 1415ق، 272ص. 226. نامه هدایت، مقدمه اى بر آشنایى با قرآن (فارسى) محمد مهدى رکنى، شیعه، مشهد: آستان قدس رضوى: 1363 ش، 351ص. 227. النبأ العظیم، نظرات جدیدة فى القرآن (عربى) محمد عبداللّه دراز، سنى، کویت: دارالقلم، چاپ دوم، 1390ق، 216ص. 228. نبذ من مقاصد الکتاب العزیز (عربى) عبدالعزیز بن عبدالسلام السلمى، سنى، دمشق: مکتبة الغزالى، چاپ اول، 1416ق، 144ص. 229. نزول القرآن على سبعة احرف (عربى) مناع قطان، سنى، قاهره: مکتبة وهبة، چاپ اول، 1411ق، 123ص. 230. النص، السلطة، الحقیقة (عربى) نصر حامد ابوزید، سنى، بیروت: دارالبیضاء ـ المرکز الثقافى العربى، چاپ اول، 1995م، 287ص. 231. النص القرآنى امام اشکالیة البنیة و القراءة (عربى) طیب تیزینى، سنى، دمشق: دارالینابیع، 1997م، 443ص. 232. نظرات فى القرآن (عربى) محمد غزالى، سنى، قاهره: مؤسسة الخانجى، چاپ اول، 1377ق، 276ص. 233. نفحات من علوم القرآن (عربى) محمد احمد معبد، سنى، مدینه: مکتبة طیبه، چاپ اول، 1406ق، 184ص. 234. نکت الانتصار لنقل القرآن (عربى) محمد بن طیب بن محمد ابوبکر باقلانى، 403ق، اسکندریه: منشأة المعارف، 1971م، 445ص. 235. نگاهى به علوم قرآنى (فارسى) محمدباقر ملکى میانجى، شیعه، م 1377ش، قم: نشر خرّم، 197ص. به اهتمام على ملکى میانجى، این اثر ترجمه مقدمه تفسیر مناهج البیان و… از مؤلف مى باشد که از سوى على نقى خدایارى ترجمه گردیده است. 236. الواضح فى علوم القرآن (عربى) مصطفى دیب البغا ـ محیى الدین دیب، سنى، دمشق: دارالکلم الطیب ـ دارالعلوم الانسانیة، چاپ اول، 1417ق، 336 ص. 237. الوجیز فى علوم القرآن (عربى) وضاح الخطیب، سنى، دمشق: دارالنابغة، 126ص. 238. الوحى و القرآن (عربى) عبدالحمید ابراهیم سرحان، قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب، 1993م، 165ص. 239. الوحى و القرآن(عربى) محمد حسین ذهبى، سنى، قاهره: مکتبة وهبة، چاپ اول، 1406ق، 161ص. 240. ویژگیهایى از قرآن مجید (فارسى) شکراللّه جهان مهین، شیعه، تهران: انتشارات برهان، 136ص. 241. الهادى فیما یحتاجه التفسیر من المبادى (عربى) هادى کاشف الغطاء، متولد 1373ق، نجف: مطبعة الآداب، چاپ اول، 1989م، 257ص. 242. الهدف من نزول القرآن و آثاره على منهجه فى التغییر (عربى) سید محمدباقر حکیم، شیعه، قم: مؤسسه امام حسین(ع) 1412ق، 163ص. 243. هدى الفرقان فى علوم القرآن (عربى) غازى عنایة، سنى، بیروت: عالم الکتب، چاپ اول، 1416ق، 4 جلد در 2 مجلد، 319 « 277 « 360 « 352ص. 244. هفده گفتار در علوم قرآنى (فارسى) ابوالفتوح رازى ـ ملامحسن فیض کاشانى ـ محمد جواد بلاغى، شیعه، تهران: انتشارات بدر، چاپ اول، 1370 ش، 402 ص. این اثر گردآمده مقدمه کتابهاى: تفسیر صافى، محجة البیضاء، تفسیر آلاء الرحمن و تفسیر روض الجنان است که توسط سید حسین حسینى ترجمه و تهیه گردیده است. 245. درسنامه علوم قرآنى (فارسى) حسین جوان آراسته، شیعه، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، چاپ اول، 1377 ش.
تبلیغات
