مطالب مرتبط با کلیدواژه
۴۱.
۴۲.
۴۳.
۴۴.
۴۵.
۴۶.
۴۷.
۴۸.
۴۹.
۵۰.
۵۱.
۵۲.
۵۳.
۵۴.
۵۵.
۵۶.
۵۷.
۵۸.
۵۹.
۶۰.
کارکرد خانواده
حوزههای تخصصی:
چکیده افزایش روزافزون گرایش به سوءمصرف مواد مخدر در بین نوجوانان و جوانان، سال های متمادی است که توجه روانشناسان را به خود جلب کرده است. تاکید محققین در زمینه علل گرایش به مواد مخدر بر تعامل فرد و خانواده بوده و مطالعه کنش متقابل این دو با اهمیت پنداشته شده است. در همین رابطه هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط کارکرد خانواده و گرایش به سوء مصرف مواد در نوجوانان و مطالعه نقش واسطه ای هویت بود. 208 نوجوان بین سنین 15 تا 18 سال به ابزارهای پژوهش شامل مقیاس انسجام و انعطاف پذیری خانواده (FACES-IV)، سیاهة مراحل روانی اجتماعی اریکسون و مقیاس استعداد اعتیاد (APS) پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معکوسی بین ابعاد متوازن، رضایت و تعاملات خانوادگی با گرایش به اعتیاد وجود دارد و ابعاد نامتوازن کارکرد خانواده با گرایش به اعتیاد، به جز بعد نامنعطف رابطه مستقیمی داشت. در ادامه انسجام هویت رابطه معکوس و سردرگمی هویت رابطه مستقیم معناداری با گرایش به اعتیاد داشتند. همچنین اثر کارکرد نامتوازن خانواده با واسطه سردرگمی هویت بر گرایش به اعتیاد معنادار بود. نتایج این مطالعه مطرح می سازد که ارزیابی و مداخلاتی که هم بر خود و هم بر بافت خانوادگی متمرکزند، احتمالا در پیشگیری یا کاهش مصرف مواد در نوجوانان مؤثرترند.
نقش میانجی گرایانه ابراز وجود در ارتباط میان کارکرد خانواده و گرایش به اعتیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۰
137-154
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میانجی گری ابراز وجود در ارتباط میان کارکرد خانواده و گرایش به اعتیاد در نمونه ای از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر سنندج بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. بر اساس جامعه دانش آموزان پسر متوسطه دوم شهر سنندج و بر مبنای فرمول کوکران، تعداد 366 دانش آموز به روش خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. دانش آموزان منتخب، مقیاس های سنجش کارکرد خانواده، گرایش به اعتیاد و ابراز وجود را تکمیل کردند. یافته ها: بر اساس نتایج کارکرد خانواده با گرایش به اعتیاد در دانش آموزان رابطه منفی و با ابراز وجود در آن ها رابطه مثبت داشت (0/01> p ). همچنین نتایج نشان دادند، ابراز وجود با گرایش به اعتیاد در دانش آموزان رابطه منفی دارد (0/01> p ). بر اساس یافته تحلیل مسیر مشخص شد، ابراز وجود در رابطه بین کارکرد خانواده و گرایش به اعتیاد دانش آموزان نقش میانجی دارد (0/006 p = ). نتیجه گیری: برای کاهش گرایش به اعتیاد باید خانواده ها فضای صمیمی و پاسخ گو را برای دانش آموزان فراهم کنند؛ تا ضمن آگاهی بخشی در مورد مواد و آثار آن، ابراز وجود آن ها را با احترام متقابل و پاسخ گویی کمی و کیفی افزایش دهند. آگاهی و توانایی نه گفتن دانش آموزان در گرایش به اعتیاد تاثیر منفی خواهد داشت.
بررسی ارتباط کارکرد خانواده، سبک دلبستگی و سبک های تربیتی والدین با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۷
121 - 142
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی بررسی ارتباط کارکرد خانواده، سبک دلبستگی و سبک های تربیتی والدین با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و روش مطالعه همبستگی بود. از میان جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان دختر ۱۲ تا ۱۸ سال منطقه پنج تهران در نیم سال دوم تحصیلی ۱۳۹۵-۹۶ به تعداد ۲۶۸۸ نفر ، نمونه ای به تعداد ۳۳۸ نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردید و با پرسشنامه های دلبستگی بزرگسالان کولینز و رید، پرسشنامه ی سبک های تربیتی فرزندپروری شیفر، آزمون اعتیاد به اینترنت و ابزار سنجش خانواده مورد ارزیابی قرار گرفتند، جهت تجزیه و تحلیل دادها از نرم افزار آماریSPSS- ۲۲ و با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی شامل همبستگی و رگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج تجزیه تحلیل داده ها نشان داد که متغیرهای کارکرد خانواده و سبک های تربیتی و سبک دلبستگی ایمن با اعتیاد به اینترنت ارتباط منفی و بین سبک های دلبستگی دوسوگرا و اجتنابی با اعتیاد به اینترنت ارتباط مثبت معناداری وجود دارد. پیشنهاد می شود از نتایج پژوهش حاضر در طراحی برنامه های درمانی آموزشی اعتیاد به اینترنت نوجوانان استفاده گردد.
تفحص کیفی برای تشخیص اختلالات کژکارکردی های جنسی و تأثیر آن بر کارکرد خانواده در آسیب دیدگان بمباران شیمیایی سردشت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
جنگ بخشی جدانشدنی از زندگی اجتماعی آدم ها است و همواره در طول تاریخ وجود داشته و صدمات جبران ناپذیری بر جنبه های گوناگون سلامت بدنی، روانی و خانوادگی آدم ها وارد کرده است. پژوهش حاضر، به منظور تفحص کیفی برای تشخیص اختلالات کژکارکردی های جنسی و تأثیر آن بر کارکرد خانواده در آسیب دیدگان بمباران شیمیایی سردشت انجام گرفته است. پژوهش حاضر یک بررسی کیفی پدیدارشناسی - توصیفی می باشد و جامعه آماری آن همه آسیب دیدگان بمباران شیمیایی سردشت بودند که در تاریخ 7 تیرماه 1366 توسط رژیم بعث عراق موردحمله بمباران شیمیایی قرار گرفتند که تعداد جامعه 223 نفر (130 مرد و 93 زن) بودند. نمونه پژوهش 60 نفر، دربرگیرنده 30 مرد و 30 زن بودند که بر پایه اشباع در هنگام انجام پژوهش و به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در آغاز برای غربالگری آسیب دیدگان مصاحبه بالینی صورت گرفت و بعد، از افراد شناسایی شده نمونه، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. در تحلیل داده ها نیز از الگوی هفت مرحله ای کلایزی بهره گرفته شد. برآیندها نشان می دهد که شکایت های اختلالات کژکارکردی های جنسی دربرگیرنده اختلال میل جنسی، اختلال برانگیختگی جنسی، اختلال ارگاسم، اختلال بیزاری جنسی و اختلال درد بخش تناسلی در هر دو جنس وجود داشت. همچنین شکایت های؛ اختلال نعوظ، انزال زودرس و انزال دیررس ویژه مردان و شکایت؛ درد آمیزش ویژه زنان بودند. در ارتباط با شکایت های کارکرد خانواده؛ شکست در ازدواج، ناخشنودی از روابط زناشویی، نبود خوشنودی از روابط خانوادگی، نبود خوشنودی از نقش والدینی و ارتباط ناسالم با خویشاوندان و همسایگان؛ در طیف گسترده ای از آسیب دیدگان گزارش شده است. بمباران شیمیایی به طور گسترده باعث به وجود آمدن مشکلات و اختلالات کژکارکردی های جنسی در آسیب دیدگان شیمیایی شده است و این اختلالات تأثیر سوء و منفی بر کارکرد خانواده آسیب دیدگان داشته است و بنیاد خانواده و کارکرد خانواده را با چالش های فراوان روبرو کرده است؛ بنابراین مشاورین خانواده می توانند با برگزاری جلسات و کارگاه های مشاوره خانواده درمانی به خانواده و فرد آسیب دیده کمک بکنند.
هم سنجی اثربخشی رویکرد خانواده درمانی بوئن و مدل مک مستر بر بی آلایشی، تنظیم شناختی هیجان و کارکرد خانواده در زوجین درخواست کننده طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف هم سنجی اثربخشی خانواده درمانی بوئن و مک مستر بر بی آلایشی، تنظیم شناختی هیجان و کارکرد خانواده در زوجین درخواست کننده طلاق صورت گرفت. روش پژوهش، نیمه آزمایشی به شیوه پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری دربرگیرنده همه زوجین درخواست کننده طلاق ارجاع داده شده از سوی دادگاه خانواده به مراکز مشاوره شهر رشت در سال 1396 بودند. از این جامعه 48 نفر از زوجین با داشتن ملاک های ورود به پژوهش، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در سه گروه 16 نفره قرار گرفتند؛ ولی به دلیل افت آزمودنی ها، تعداد نفرات هر گروه به 10 نفر رسید. دو رویکرد خانواده درمانی بوئن و مک مستر در گروه های آزمایش به مدت 8 نشست 2 ساعته اجرا شد و گروه گواه، درمانی دریافت نکرد. پس از پایان نشست ها، از هر سه گروه پس آزمون و پیگیری سه ماهه گرفته شد. ابزارهای مورداستفاده مقیاس بی آلایشی واکر و تامپسون، تنظیم هیجان شناختی گارنفسکی و سنجش کارکرد خانواده اپشتاین بودند. برآیندهای تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد خانواده درمانی بوئن و مک مستر بر بی آلایشی، تنظیم شناختی هیجان و کارکرد خانواده تأثیر معنی داری داشته است (001/0>P). همچنین، برآیندهای آزمون تعقیبی نشان داد میان اثربخشی رویکرد بوئن و مک مستر، بر بی آلایشی، تنظیم شناختی هیجان و کارکرد خانواده تفاوت معنی داری وجود ندارد. با توجه به یافته های پژوهش به مشاوران و روانشناسان پیشنهاد می شود متغیرهای بی آلایشی، تنظیم شناختی هیجان و کارکرد خانواده را در کار با زوجین درخواست کننده طلاق موردتوجه قرار دهند.
کارکرد خانواده ادراک شده و افکار خودکشی دانشجویان: نقش تعدیل کننده ناامیدی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که بر اساس رابطه موجود میان کارکرد خانواده و افکار خودکشی از یک سو و رابطه کارکرد خانواده و ناامیدی از سوی دیگر، آیا می توان فرض کرد در رابطه میان کارکرد خانواده و افکار خودکشی ناامیدی به شکل تعدیل کننده عمل می کند؟ روش روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل دانشجویان ساکن خوابگاه در دانشگاه شهیدبهشتی در سال 1393 است که از میان آن ها 373 دانشجو به صورت در دسترس انتخاب و با استفاده از ابزارهای خودگزارش دهی سنجیده شدند. پس از اجرای پرسش نامه های ابزار سنجش خانواده ( FAD )، مقیاس ناامیدی بک ( BHS ) و مقیاس افکار خودکشی بک ( BSS )، داده های به دست آمده با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS و به روش همبستگی و رگرسیون سلسله مراتبی چندگانه تحلیل شد. یافته ها نتایج این تحلیل نشان داد که بین ادراک کارکرد کلی خانواده و ناامیدی (001/0, P ≤ 40/0= r )، ادراک کارکرد کلی خانواده و افکار خودکشی (001/0، P≤ 43/0= r ) و بین ناامیدی و افکار خودکشی دانشجویان (001/0، P≤ 63/0= r ) همبستگی مثبت معناداری وجود دارد. یافته مهم دیگر این پژوهش، تأیید نقش تعدیل کننده ناامیدی است. نتیجه گیری رابطه ادراک کارکرد کلی خانواده و افکار خودکشی در سطوح بالای ناامیدی بیشتر می شود، درحالی که در سطوح پایین ناامیدی این رابطه چشمگیر نیست.
بررسی برازش مدل خطرپذیری نوجوانان ایرانی در زمینه اعتیاد با تأکید بر کارکرد خانواده و طرح واره های ناسازگار، تحمل پریشانی و تنظیم هیجان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۴
67-90
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف بررسی برازش مدل خطرپذیری نوجوانان ایرانی در زمینه اعتیاد با تأکید بر کارکرد خانواده و طرح واره های ناسازگار، تحمل پریشانی و تنظیم هیجان در بین دانش آموزان قم انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش شامل نوجوانانی که در سال تحصیلی 97-96 در مدارس متوسطه دوره دوم شهر قم مشغول به تحصیل بودند. با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 322 نفر از آن ها انتخاب شدند. پرسش نامه های تحمل آشفتگی سیمونز و گاهر (2005)، تنظیم هیجان گرنفسکی و همکاران (2001)، سنجش کارکرد خانواده اپشتاین و همکاران (1995)، طرح واره های ناسازگار اولیه یانگ (1994) و پذیرش اعتیاد وید و همکاران (1992) در گروه نمونه اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد کارکرد خانواده بر خطرپذیری اعتیاد رابطه مستقیم و به واسطه ی تنظیم هیجانی و تحمل پریشانی بر خطرپذیری اعتیاد تاثیر غیرمستقیم دارد. همچنین طرح واره های ناسازگار اولیه بر خطرپذیری اعتیاد رابطه مستقیم، و به واسطه تنظیم هیجانی بر خطرپذیری اعتیاد اثر غیرمستقیم داشته اما، طرح واره های ناسازگار اولیه به واسطه تحمل پریشانی بر خطر پذیری اعتیاد تاثیری ندارد. علاوه بر این، تحمل پریشانی و تنظیم هیجانی بر خطرپذیری اعتیاد تاثیر مستقیم دارد. به طور کلی چهار متغیر توانستند متغیر خطرپذیری به اعتیاد را در نوجوانان تبیین نمایند. نتیجه گیری: در این پژوهش با شناسایی تعدادی از متغیرهای روان شناختی مؤثر در گرایش دانش آموزان به مواد مخدر، لزوم توجه بیشتر به سلامت روان دانش آموزان و تدوین برنامه های پیشگیرانه و درمانی در این حوزه جهت کاهش شیوع اعتیاد و رفع تاثیرات مخرب آن ضروری به نظر می رسد.
مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کارکرد خانواده های دارای کودک دچار اختلال نقص توجه- بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کارکرد خانواده های دارای کودک دچار اختلال نقص توجه- بیش فعالی است. روش پژوهش نیمه آزمایشی است و با به کارگیری طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل والدین دارای کودک دچار اختلال نقص توجه- بیش فعالی بود که طی سال 97 به مراکز مشاوره شهر اهواز مراجعه کرده بودند. نمونه پژوهش 60 نفر از این والدین بود که با نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در سه گروه 20 نفری (10 زوجی) شامل دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه گمارده شدند. ابزار گرداوری داده های این پژوهش پرسشنامه سنجش خانواده اپشتاین، بالدوین و بیشاب (1983) بود. داده های پژوهش با به کارگیری روش تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که هر دو روش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان فراشناخت بر کارکرد خانواده ها مؤثر است ولی روش درمانی فراشناخت نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تأثیر بیشتری داشته است. این پژوهش یافته ها و علت تفاوت تأثیرات را موردبحث قرار داده است.
رابطه بین خشونت خانوادگی با کارکرد خانواده در زنان
منبع:
زن و فرهنگ سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۷
65-73
حوزههای تخصصی:
تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین خشونت خانوادگی با کارکرد خانواده در زنان انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان شهر شاهین شهر تشکیل می دادند که تعداد آنها 67000 نفر بود که از بین آنان تعداد 393 نفر (198 نفر زنان شاغل و 195 نفر زنان خانه دار) به شیوه تصادفی چند مرحله ای انتخاب و گروه نمونه را تشکیل دادند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه های خشونت خانوادگی و پویائی درون خانواده (F.A.D) بود. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین خشونت جسمی، خشونت عاطفی، خشونت کلامی و خشونت جنسی با کارکرد خانواده رابطه منفی معناداری وجود دارد (05/0 ≥P و 01/0 ≥P). همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که خشونت جنسی و کلامی قادر به پیش بینی کارکرد خانواده می باشد.
رابطه بین سبک فرزند پروری والدین کارکرد خانواده با مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر رابطه بین سبک فرزندپروری والدین و کارکرد خانواده با مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی بود. روش این پژوهش، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه مراکز پیش دبستانی شهر قزوین بودند که به روش خوشه ای 5 مرکز پیش دبستانی به تصادف انتخاب و از هر مرکز پیش دبستانی یک کلاس و از هر کلاس 20 نوآموز به صورت تصادفی انتخاب شد که درمجموع 100 نوآموز انتخاب شد. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از آزمون سنجش خانواده مک مستر (FAD)، مقیاس مشکلات رفتاری کودکان کانرز و پرسشنامه سبک های فرزندپروری بامریند (1937) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل رگرسیون همزمان استفاده شد. یافته های این پژوهش در سطح معناداری 05/0 p < نشان داد که بین سبک فرزند پروری والدین و مشکلات رفتاری کودکان رابطه وجود دارد و همچنین بین سبک فرزندپروری والدین و کارکرد خانواده رابطه وجود دارد و همچنین سبک فرزندپروری و کارکرد خانواده پیش بینی کننده مشکلات رفتاری کودکان است.
نقش میانجی دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین کارکردهای متوازن و نامتوازن خانواده با علائم اختلال های خوردن در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اختلال های خوردن جزو زیان بارترین بیماری های روان پزشکی هستند که با بیماری های پزشکی و روان شناختی مهمی همراه هستند که موجب هزینه های شخصی، خانوادگی و اجتماعی چشمگیری می گردند. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین کارکردهای متوازن و نامتوازن خانواده با علائم اختلال خوردن در نوجوانان بود. این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه نوجوانان 13 تا 18 ساله مشغول به تحصیل در دبیرستان های (دوره ی اول و دوم) شهر تهران در سال تحصیلی 98-97 تشکیل می دادند. از میان آن ها 567 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس وارد پژوهش شدند و به آزمون نگرش های خوردن (گارنر و گارفینکل، 1979)، مقیاس دشواری های تنظیم هیجان (گراتز و رامر، 2004) و مقیاس ارزیابی سازگاری و انسجام خانواده (السون، 2011) پاسخ دادند. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات، از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج حاکی از برازش مناسب مدل پژوهش بود. نتایج نشان داد مسیر مستقیم کارکرد متوازن و نامتوازن خانواده بر علائم اختلال خوردن معنی دار نیست ولی اثر غیرمستقیم کارکرد نامتوازن خانواده بر علائم اختلال خوردن از طریق دشواری تنظیم هیجان معنی دار است (001/0 p= ،166/0 = β ). با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان پیشنهاد کرد که برای مداخله در اختلال های خوردن به جای تمرکز بر کارکردهای خانواده، می توان دشواری های تنظیم هیجان را به عنوان هدف درمان انتخاب نمود.
مقایسه سبک زندگی آرامش مدار، کارکرد خانواده و احساس خوشبختی همسران در بین زوجین ازدواج های سفید، سنتی و مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه تفاوت سبک زندگی و احساس خوشبختی در بین زوجین با ازدواج سفید، سنتی و مدرن بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مراجعه کننده های زن به مرکز مشاوره بهزیستی شهر آشتیان در سال 1397 بود. نمونه پژوهش شامل 45 نفر از زنان بود که ازدواج های سنتی، مدرن و سفید داشتند. نمونه گیری به صورت هدفمند انجام گرفت، به طوری که در هر گروه 15 نفر جایگزین شدند. تحلیل یافته با استفاده نرم افزار spss-21 با روش تحلیل واریانس یک راهه و چند راهه انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین متغیرهای سبک زندگی آرامش مدار، کارکرد خانواده و احساس خوشبختی زوجین تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه پژوهش این بود که میزان سبک زندگی آرامش مدار در گروه ازدواج های سنتی بیشتر از ازدواج های مدرن و ازدواج سفید بود؛ اما بین ازدواج مدرن و ازدواج سفید در این شاخص، تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین در بخش احساس خوشبختی نشان داده شد که میزان احساس خوشبختی زوجین در ازدواج های مدرن بالاتر از دو گروه دیگر است.
تحولات و چالش های ساختاری و کارکردی نهاد خانواده در ایران: یک مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جمعیت پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰۹ و ۱۱۰
۵۵-۹۰
حوزههای تخصصی:
خانواده مهمترین نهاد اجتماعی است که در اغلب کشورها و از جمله ایران دگرگونی های زیادی را تجربه کرده است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تغییرات و چالش های ساختاری و کارکردی خانواده ایرانی در دوره معاصر است. جهت نیل به این هدف، از روش تحقیق مرور سیستماتیک یا نظام مند بهره گرفته شده است. در این مطالعه، طی مراحل مختلف جستجو، 426 سند جمع آوری گردید. از این تعداد، 404 سند در مرحله بررسی اولیه، مرحله تطابق با معیارهای ورود مطالعات به تحقیق و مرحله داوری علمی و روش شناسی حذف، و در نهایت، 22 مطالعه برای استخراج و بررسی یافته ها انتخاب شدند. در این تحقیق، تغییرات و چالش های ساختاری و کارکردی خانواده ایرانی در ذیل 23 مقوله ساختاری و کارکردی مورد بحث قرار گرفته است. به طور کلی، بارزترین تحولات خانواده در ایران بر «ابعاد خانواده»، «سبک زندگی»، «ازدواج»، «طلاق»، «روابط درونی اعضاء»، «جایگاه جنسیتی و توزیع قدرت»، «اشتغال زنان»، «سطح سواد، آگاهی، نگرش ها و علایق اعضاء» و «فرزندآوری» متمرکز است. بیشترین چالش های این نهاد نیز در حوزه های «ازدواج»، «طلاق»، «روابط درون خانواده» و «ساختار قدرت و نقش های جنسیتی» مشاهده می شود.
نقش کارکرد خانواده در پیش بینی باورهای نه گانه شخصیتی
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تجارب کودک آزاری و کارکرد خانواده در پیش بینی باورهای شخصیتی دانشجویان صورت گرفت. پژوهش حاضر به توجه به اهداف توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد رشته های علوم انسانی دانشگاه آزاد بیرجند (440 نفر) در سال تحصیلی 98-1397 بودند، که تعداد 205 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد علوم انسانی که شرایط ورود به پژوهش را داشتند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت داده شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه عملکرد خانواده اپشتاین و همکاران (1983) و پرسشنامه باورهای شخصیتی باتلر و همکاران (2007) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با کمک تحلیل رگرسیون انجام شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که عملکرد خانواده در پیش بینی همه ی مؤلفه های عملکرد خانواده (حل مشکل، ارتباط، نقش ها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار) نقش دارد.
نقش کارکرد خانواده، احساس تنهایی و مهارت ارتباطی در پیش بینی اعتیاد به هرزه نگاری در بین دانشجویان
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش کارکرد خانواده، احساس تنهایی و مهارت ارتباطی در پیش بینی اعتیاد به هرزه نگاری دانشجویان بود، روش انجام تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی است . جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی شهر تهران در سال تحصیلی 1399-1398 است و حجم نمونه برابر 364 نفر که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، ابزار جمع آوری داده ها مقیاس استفاده مشکل ساز از هرزه نگاری ( PPUS ) ، مقیاس ارزیابی انطباق پذیری و همبستگی خانواده اولسون ( LACS ) ، پرسشنامه احساس تنهایی ( LS ) و مقیاس مهارت های ارتباطی بارتون جی،ای ( BCS ) بود، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss24 انجام شد. نتایج یافته های تحقیق نشان داد، میزان تاثیر کارکرد خانواده بر اعتیاد به هرزه نگاری دانشجویان برابر 0.340، احساس تنهایی برابر 0.171 و میزان تاثیر مهارت های ارتباطی بر اعتیاد به هرزه نگاری دانشجویان برابر 0.321 بود ( p< 0.05 ) . عملکرد خانواده جنبه مهم محیط خانوادگی است که سلامت جسمانی، اجتماعی و هیجانی کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. آنچه در خانواده اتفاق می افتد و همچنین چگونگی عملکرد آن، می تواند عامل کلیدی در ایجاد انعطاف پذیری و کاهش خطرات فعلی و آینده مرتبط با رویدادهای ناگوار و شرایط نامناسب باشد.
نقش جهت گیری دینی و مولفه های کارکرد خانواده در بهزیستی روانشناختی دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه
حوزههای تخصصی:
اهداف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و بهزیستی روان شناختی با مولفه های کارکرد خانواده در بین دانش آموزان بود. روش : روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را 320 نفر از دانش آموزان ( 175 نفر پسر و 145 نفر دختر) منطقه 6 شهر تهران تشکیل داد که به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت ارزیابی نیز از پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف و مقیاس کارکرد خانواده استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری داده ها نشان داد که حل مشکل به طور معنی داری بهزیستی روان شناختی را پیش بینی می کند و اضافه شدن حل مشکل، عملکرد خانواده، ارتباط، نقش، کنترل رفتار، آمیزش عاطفی و همراهی عاطفی به معادله، قدرت پیش بینی را بطور معنی داری بالا می برد. همبستگی بین مولفه های جهت گیری مذهبی (جهت گیری مذهبی برونی، جهت گیری مذهبی درونی) از یک طرف و متغیر بهزیستی روان شناختی دانش آموزان از طرف دیگر برابر با 388/ 0R= محاسبه گردیده است و نشان می دهد که 15 درصد واریانس یا تفاوت های فردی در بهزیستی روان شناختی مربوط به واریانس یا تفاوت های فردی در ویژگی های جهت گیری مذهبی است. نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت که افراد در خانواده و به ویژه والدین با عملکرد خود در چارچوب خانواده تاثیر مهمی در سلامت روان فرزندان خود می گذارند و سلامت روان بالاتر، جهت گیری مذهبی بهتری را در پی خواهد داشت.
نقش مؤلفه های کارکرد خانوادگی در پیش بینی تفکرات خودکشی گرایانه دانش آموزان
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مؤلفه های کارکرد خانوادگی در پیش بینی تفکرات خودکشی گرایانه در دانش آموزان انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام دانش آموزان دختر و پسر مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه دوره دوم شهر تهران در سال تحصیلی 1398-1397 بودند و از بین آنها تعداد 300 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. آزمودنی ها با ابزارهای پژوهش شامل مقیاس افکار خودکشی بک (BSSI)، پرسشنامه سنجش کارکرد خانواده (FAD) مورد آزمون قرار گرفتند. برای تحلیل داده از ضرایب همبستگی پیرسون به منظور بررسی رابطه متغیرها و از تحلیل رگرسیون گام به گام برای پیش بینی متغیرها استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین نمره کارکرد کلی ناسالم خانواده با تفکر خودکشی گرایانه در دانش آموزان ارتباط مثبت معنادار وجود دارد (05/0p <)، یعنی با افزایش کارکردهای ناسالم خانواده که شامل، حل مسأله، ارتباط، نقش ها و مسئولیت ها، آمیختگی عاطفی، کنترل رفتار و پاسخگویی عاطفی می باشد، تفکر خودکشی گرایانه در دانش آموزان افزایش می یابد. نتیجه گیری: نوع کارکرد خانواده می تواند در تفکر خودکشی گرایانه دانش آموزان تاثیرگذار باشد و این مهم بیانگر اهمیت درمانهای سیستمی و ارایه خانواده درمانی در طرح های درمانی نوجوانان اقدام کننده به خودکشی می باشد.
مقایسه ی اثربخشی زوج درمانی شناختی-رفتاری و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کارکرد خانواده و انعطاف پذیری شناختی زوجین(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
هدف : سیر صعودی آمار طلاق و وجود تعارضات و آشفتگی های روابط زوجین انگیزه محققان برای یافتن روش های مداخله ای مقرون به صرفه جهت کاهش مشکلات زوجین را افزایش داده است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی شناختی-رفتاری و زوج درمانی پذیرش و تعهد بر کارکرد خانواده و انعطاف پذیری شناختی زوجین انجام شد. روش : این پژوهش، نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دوماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره مهرسای شهر آشخانه در سال 1398 بودند، که از بین آن ها تعداد 60 نفر با روش در دسترس انتخاب و در سه گروه مساوی گمارش شدند. مداخلات درمانی برای هر یک از رویکرهای زوج درمانی طی 12 جلسه، 1 جلسه در هفته و هر جلسه 90 دقیقه اعمال شد، اما گروه گواه مداخله درمانی دریافت نکرد. برای گردآوری داده ها از چک لیست اطلاعات دموگرافیک، مقیاس عملکرد خانواده (اپشتاین و همکاران، 1983) و مقیاس انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) استفاده شد. داده ها با روش های آمار توصیفی و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر با نرم افزار آماری SPSS-26 تحلیل شد. یافته ها : در ترکیب خطی متغیرهای کارکرد خانواده و ابعاد آن (حل مسأله، ارتباطات، نقش ها، همراهی و پاسخ گویی عاطفی و کنترل رفتار) برحسب عضویت گروهی اثر تعاملی گروه و زمان معنادار بود (001/0=P). تفاوت میانگین نمره گروه زوج درمانی پذیرش و تعهد و زوج درمانی شناختی-رفتاری با گروه گواه در انعطاف پذیری شناختی معنادار بود (009/0=P). زوج درمانی شناختی-رفتاری در مقایسه با زوج درمانی پذیرش و تعهد بر کارکرد خانواده زوجین تأثیر بیشتری داشت (001/0=P)، اما بین روش های مداخله بر انعطاف پذیری شناختی تفاوت معناداری وجود نداشت (092/0=P). نتیجه گیری : نتایج نشان دهنده اهمیت هر دو روش بر کارکرد خانواده و انعطاف پذیری شناختی زوجین بود. بنابراین، مشاوران و درمانگران می توانند از روش های مذکور به ویژه زوج درمانی شناختی -رفتاری برای مداخله در بهداشت روانی زوجین استفاده نمایند.
نقش ابعاد کارکرد خانواده در پیش بینی کنندگی رفتارهای پرخطر جنسی و تکانشگری دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر علی آباد کتول
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر نقش ابعاد کارکرد خانواده در پیش بینی کنندگی رفتارهای پرخطر جنسی و تکانشگری دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر علی آباد کتول می باشد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر علی آباد کتول 1399-1398 تشکیل دادند. برای تعیین حجم نمونه از بین دانش آموزان این مدارس که 3993 نفر بودند، براساس جدول مورگان 35 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه رفتارهای پر خطر جنسی و پرسشنامه سنجش کارکرد خانواده بود. داده های به دست آمده از طریق روش های آمار توصیفی و روش های آمار استنباطی شامل روش همبستگی و رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین ابعاد کارکرد خانواده از قبیل حل مشکل، ارتباط، نقش ها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی خانواده) با رفتارهای پرخطر جنسی رابطه منفی معنادار وجود دارد. همچنین یافته ها نشان داد بین ابعاد کارکرد خانواده از قبیل حل مشکل، ارتباط، نقش ها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی خانواده با تکانش گری شناختی، تکانش گری حرکتی و عدم برنامه ریزی رابطه منفی معنادار وجود دارد.
روابط ساختاری ابعادِ کارکرد خانواده با نستوهی خانواده در دانشجویان متأهل: با تمرکز بر نقشِ میانجی خودکارآمدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کارکرد خانواده با میانجی گری خودکارآمدی، می تواند به ارتقاء و بهبود نستوهی خانواده در دانشجویان متأهل منجر شود؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساختاری ابعادِ کارکرد خانواده با نستوهی خانواده در دانشجویان متأهل با تمرکز بر نقشِ میانجی خودکارآمدی انجام قرار گرفت. پژوهش حاضر کمی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دربرگیرنده همه دانشجویان متأهل دانشگاه های شهر سنندج در سال تحصیلی 1397 بودند که تعداد 500 نفر (212 مرد و 288 زن) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سه سنجه معتبر نستوهی خانواده ((McCubbin, Thompson & McCubbin, 1986، کارکرد خانواده ( (Epstein, Baldwin, & Bishop,1983 و خودکارآمدی عمومی (Jerusalem & Schwarzer, 1992(استفاده شد. داده ها با به کارگیری نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند. برآیندهای پژوهش نشان داد که مدل فرضی داد ه ها برازش کمابیش مطلوبی دارد و کارکرد خانواده بر نستوهی خانواده اثر مثبت و مستقیم داشت (05/0p<). همچنین کارکرد خانواده با میانجی گری خودکارآمدی اثر غیرمستقیم و معنی داری بر نستوهی خانواده دارد (05/0p<). یافته های این پژوهش در کنار حمایت از مدل فرضی برای نستوهی خانواده، الگوی درخوری برای تاثیر خودکارآمدی همچون متغیر میانجی در رابطه ی بین کارکرد خانواده و نستوهی خانواده در دانشجویان متأهل ارائه می دهد. بر این اساس، ابعاد کارکرد خانواده با میانجی خودکارآمدی، به ارتقاء و بهبود نستوهی خانواده در دانشجویان متأهل سطح شهر سسندج منجر شده است.