سیستم برنامه ریزی منابع سازمان

سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان لزوماً سیستم های توجیه پذیری برای همه سازمان ها در راستای تحقق اهدافشان نمی باشند. این موضوع در نزد سازمان های کوچک و متوسط از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا که یک تصمیم خرید اشتباه در مورد چنین پروژه های سرمایه بری چه بسا که به نابودی این گونه سازمان ها منجر گردد. بحث ارزیابی خرید سیستم برنامه ریزی منابع سازمان تاکنون از زاویه برنامه راهبردی سازمان در تحقیقات گذشته مورد تحلیل قرار نگرفته است. لذا این تحقیق با هدف ارائه یک مدل ارزیابی برای طرح خرید سیستم برنامه ریزی منابع سازمان با محوریت تحقق برنامه راهبردی سازمان و با تمرکز بر روی شرکتهای کوچک و متوسط انجام گرفته است. روش شناسی در مرحله ساخت مدل کاملاً کیفی و بر اساس مصاحبه اکتشافی و در مرحله آزمون مدل کمی و از نوع توصیفی –تحلیلی و مطالعه موردی می باشد. نتایج نشان داد که برای شرکت دارو سازی نصر بر اساس مدل ساخته شده، طرح خرید سیستم برنامه ریزی منابع سازمان از توجیه پذیری متوسطی برخوردار است.

هدف اصلی این مقاله طراحی و ارائه یک سیستم استنتاج فازی جامع از مجموعه شاخص های مهم و اثر گذار بر موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان جهت ارزیابی و ارتقاء پیاده سازی این سیستم در سازمان ها می باشد. بدین منظور شاخص های تاثیر گذار بر موفقیت پیاده سازی و استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان پس از بررسی بیش از 180 مقاله معتبر داخلی و بین المللی استخراج گردیده و توسط خبرگان این حوزه، مورد بررسی و امتیاز دهی قرار گرفته است. در ادامه با استفاده از رویکرد ایجاد سیستم استنتاج فازی، این سیستم فازی به منظور ارزیابی میزان موفقیت استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان طراحی گردیده است. یافته های این پژوهش مشتمل بر شناسایی مهم ترین شاخص های موثر در موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان و طراحی سیستم استنتاج فازی جهت ارزیابی میزان موفقیت استقرار این سیستم در سازمان های ایرانی می باشد. سیستم ارائه شده برای سازمان های ایرانی این امکان را فراهم می سازد که با توجه به شرایط داخلی و محیطی خود و بر مبنای مهم ترین شاخص های موثر در پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان، احتمال موفقیت خود را در پیاده سازی سیستم های مدیریت منابع سازمان بسنجند و از این طریق احتمال شکست خود را در اجرای این پروژه کاهش دهند.

در این تحقیق به منظور ارزیابی موفقیت سیستم برنامه ریزی منابع سازٌ کلان موثر بر موفقیت سیستم عبارتند از رهایی، تحقق اهداف و رضایت کاربر. هنجارهای کلان خصلتی چند جنبه ای داشته و میزان تاثیرگذاری جنبه های مختلف در هر یک از آنها محاسبه شده است. مطابق با نتایج این تحقیق، موفقیت سیستم برنامه ریزی منابع سازمان زمانی حاصل می شود که هنجارهای کلان تحقق یافته باشند. تحقق هر یک از هنجارهای کلان مستلزم توجه به همه جنبه های تاثیرگذار می باشد.

فرهنگ سازمانی از جمله موضوعات مهم رفتاری است که به عنوان یکی از فاکتورهای کلیدی موفقیت پروژه های پیادهسازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان، شناخته میشود. اما این مسئله کمتر به صورت علمی مورد تحقیق قرار گرفته است و جنبه های تاثیرگذار آن شناسایی شده است. لذا در این تحقیق، تلاش شده است تا رابطه بین آن دو، مورد بررسی قرار گیرد. این مقاله مبتنی بر یک پژوهش میدانی در شرکت های ایرانی می باشد که حداقل نه ماه از زمان پیادهسازی سیستم برنامهریزی منابع سازمان آنها گذشته باشد و از سیستم های معتبر بین المللی نیز استفاده کرده باشند. داده های 8 سازمان، با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل و تجزیه تحلیل رگرسیون روی آن انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که فرهنگ سازمانی SPSS با استفاده از نرم افزار دارای رابطه مثبتی با موفقیت پیادهسازی سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمان است. از میان متغیرهای فرهنگ سازمانی نیز فرهنگ مشارکت، همکاری و پشتیبانی بیشترین ارتباط را با رفتار شهروندی سازمانی دارا می باشد و فرهنگ تحمل مخاطره و تعارض در رده بعدی قرار گرفته است. با توجه به یافته های تحقیق، ضروری است که مدیران سازمان ها با تاکید بر ارتقای فرهنگ سازمانی، به بهبود موفقیت پیادهسازی سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمان بپردازند و ساز و کارهایی را بدین منظور در پیش گیرند

.تقاضای بازار جهانی برای خرید و استفاده از سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) رشد معناداری را در دو دهه اخیر نشان می دهد، به طوری که مبالغ هنگفتی برای سرمایه گذاری در این زمینه هزینه گردیده است که نشان از اهمیت سامانه های مذکور و لازمه بررسی تأثیر آن ها بر فرایندها و هزینه های سازمان ها دارد. با توجه به نوپا بودن اینگونه سامانه ها در ایران و فرض منفعت اقتصادی برای عموم فعالیت ها، اثر اجرای بسته نرم افزاری برنامه ریزی منابع سازمان بر هزینه ها، پس از پیاده سازی برای هر واحد اقتصادی دارای اهمیتی ویژه می باشد. در پژوهش پیش رو، اثر پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) بر هزینه های وزارت امور اقتصادی و دارایی از ابتدای مهر ماه 1392 تا اردیبهشت ماه 1393 مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از پرسشنامه ای استفاده شده که در آن هزینه های وزارت امور اقتصادی و دارایی به دو دسته محسوس و نامحسوس یا ضمنی و آشکار تقسیم گردیده و اثر اجرای سامانه برنامه ریزی منابع سازمان بر هزینه ها به تفکیک طبقه بندی مذکور مطالعه گردید. نتایج مطالعه حاکی از آن است که استقرار این سامانه موجب کاهش هزینه های وزارت امور اقتصادی و دارایی شده است.

در طول دهه های گذشته، سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ،به عنوان یکی از مهم ترین پیشرفت ها در استفاده از فناوری-اطلاعات شناخته شده است. پیاده سازی این سیستم، پروژه ای بزرگ و پیچیده است که حجم عظیمی از منابع سازمانی را دربرمی گیرد. شواهدی زیادی وجود دارد که حاکی از شکست این پروژه ها است. بنابراین توجه به عوامل موثر در موفقیت و شکست سیستم برنامه ریزی منابع سازمان حائز اهمیت است. حاکمیت از جمله عواملی است که در برخی پژوهش ها به عنوان عامل اثرگذار بر موفقیت این سیستم معرفی شده است. در پژوهش حاضر به بررسی ارتباط مستقیم حاکمیت فناوری اطلاعات و موفقیت سیستم برنامه ریزی منابع سازمان پرداخته شد. در این مقاله از مدل پرکاربرد موفقیت سیستم های اطلاعاتی دیلان و مکلین جهت ارزیابی موفقیت سیستم استفاده شد و با در نظر گرفتن روابط بین ابعاد حاکمیت و همچنین متغیرهای برگرفته از مدل دیلان و مکلین مدل مفهومی و مفروضات پژوهش توسعه یافت. گردآوری داده ها از طریق یک پرسشنامه 49 سوالی و برمبنای پاسخ های کلیه افراد درگیر در پروژه های بسیستم برنامه ریزی منابع سازمان در شرکت هایی از مجموعه مپنا انجام شد. جهت آزمون مدل از رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که حاکمیت فناوری اطلاعات به صورت مستقیم و غیرمستقیم می تواند اثر قابل توجه و معناداری بر موفقیت سیستم برنامه ریزی منابع سازمان داشته باشد.

محیط فوق رقابتی فعلی، نه تنها بر ساختار رقابتی اجزاء آن بلکه بر ساختار مدیریتی سازمان ها نیز فشار فزاینده ای را وارد می سازد؛ چالش هایی که شرکت ها را وادار می سازد به کاهش هزینه در طول زنجیره تامین بپردازند. در این راستا، سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی به صورت روزافزون مورد کاربرد شرکت ها و سازمان های مختلف در سراسر جهان، واقع می شود. علی رغم چنین اقبالی، میزان شکست پروژه های پیاده سازی ERP ها در سازمان ها بالاست و گزارش های متعددی بر این موضوع صحه گذاشته اند. از این رو، فرآیند ارزیابی آمادگی سازمان، پیش از پیاده سازی  ERPاز جایگاه مهمی در سازمان ها برخوردار است. این تحقیق تلاش دارد تا با ارائه یک چارچوب ارزیابی جدید، ضمن ارزیابی آمادگی سازمان، نواحی مسئله زای سازمان را تشخیص داده و سازمان را به اخذ راهبردهای اقتضائی آماده سازی رهنمون سازد. علاوه بر آسیب شناسی و جنبه های مدیریت مخاطرات در مدل ارائه شده، برقراری پیوند میان وضعیت ارزیابی شده سازمان و مجموعه استراتژی های اقتضائی قابل اخذ جهت آماده سازی سازمان، از دیگر خلأهایی است که این پژوهش سعی در پوشش آن دارد. به منظور عینی سازی مدل پیشنهادی، این مدل با استفاده از روش پانل خبرگان در سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین به عنوان یک مورد کاوی مناسب از سازمان های خدماتی دولتی چندتخصصی، اعمال و نتایج آن مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. کاربست این مدل نشان داد که سازمان مورد مطالعه با مسائلی در ناحیه تاکتیکال- سازمانی در بین نواحی ششگانه مدل پیشنهادی، مواجه است. این نتیجه، بیانگر فقدان مخاطرات راهبردی شروع پروژه پیاده سازی و تمرکز مسائل محتمله در نواحی غیر راهبردی مرتبط با بهسازی ساختار نَرم سازمان (منابع انسانی و مدیریت عوامل نگرشی کارکنان) است

چکیده پیرو تغییرات محیط تجارت، ناشی از رقابت جهانی و تحولات تکنولوژی، بانک ها همانند سایر کسب و کارهای امروزی، با تقاضای روزافزون مشتریان برای محصولات و خدمات متنوع مواجه هستند. به این ترتیب، ضرورت پاسخ گویی به نیاز مشتریان و بقا در این محیط پویا، پیچیده و بسیار متنوع بازارها، بانک ها را وادار می سازد تا به سمت تکنولوژی های جدید و معرفی صدها محصول و خدمت نوین و غیر سنتی روی آورند. مسلم است که حفظ توانایی حرکت در چنین مسیری مستلزم ایجاد ابزارهای دقیق تر برای ارزیابی عملکرد مدیران نسبت به گذشته است. به تبع آن، بدون تعیین «حوزه سود» و آگاهی نسبت به وضعیت سودآوری خدمات، محصولات و مشتریان، اتخاذ تصمیمات مقتضی جهت کسب موفقیت غیر ممکن است؛ لذا به منظور کسب موفقیت و دستیابی به راهی دقیق تر و به صرفه تر برای مدیریت پرتفوی خدمات، محصولات و مشتریان، سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت به عنوان سیستمی که قادر است تا علاوه بر ارزشگذاری، اطلاعات صحیح و به هنگام در خصوص ارزش افزایی فعالیت ها و شناسایی فعالیت های فاقد ارزش افزوده تامین نماید و درنتیجه موجبات ارتقای عملکرد و سودآوری شرکت ها را فراهم سازد، به بانک ها معرفی شدند. اهمیت پیاده سازی چنین سیستمی محقق را بر آن داشت تا با مطالعه وضعیت کنونی هزینه یابی در صنعت بانکداری کشور و بررسی شرایط، الزامات پیاده سازی سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در صنعت نامبرده، به این سوال پاسخ دهند که آیا طراحی و استقرار هزینه یابی بر مبنای فعالیت در بانک های کشور امکان پذیر است یا خیر؟ به این ترتیب، در این پژوهش پس از کسب شناخت نسبت به وضعیت هزینه یابی موجود در بانک ها و تایید امکان استقرار هزینه یابی بر مبنای فعالیت در بانک ها از دیدگاه صاحبنظران و خبرگان این صنعت، طرحی برای استقرار این سیستم در بانک های کشور ایران ارائه شد.

کنترل داخلی در جهت پیشبرد اهداف شرکت و تصمیم گیری مدیران دارای اهمیت می باشد. پژوهش حاضر ارائه مدلی کاربردی در جهت شناسایی عوامل تأثیرگذار بر کنترل داخلی شرکت های دارای سیستم برنامه ریزی منابع سازمان می باشد با توجه به ماهیت خاص شرکت های دارای این سیستم و پیچیده تر شدن معاملات و همچنین نبود منابعی در زمینه کنترل های داخلی که جوابگوی شرکت های دارای این سیستم باشد، انجام تحقیقی در این زمینه ضروری به نظر می رسد. در این الگو فرآیند کنترل داخلی به 6 فاز، ساختارسازمانی، اخلاق حرفه ای، امنیت، ریسک، گزارشات و درنهایت استراتژی های سازمانی تقسیم شده است. این پژوهش به صورت پیمایشی و از میان خبرگان انجام شده است، و 52 مولفه ی تحقیق از بین 350 مولفه مورد برازش قرار گرفته، با استفاده از نرم افزار smart PLS، بررسی سوال های پژوهش در دستور کار قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که استفاده از این مدل نه تنها باعث افزایش اثربخشی و کارایی کنترل داخلی در این شرکت ها می باشد بلکه دارای مزایایی از قبیل فرآهم نمودن شرایط برای پیاده سازی و اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات، به روزرسانی سیستم کنترل داخلی از طریق شناسایی و تعیین نقاط ضعف موجود و انجام اقدامات اصلاحی، کاهش ریسک در سازمان های دارای سیستم برنامه ریزی منابع سازمان و افزایش نظارت بر سازمان می باشد.

هدف پژوهش بررسی ارتباط فن آوری اطلاعات و سیستم برنامه ریزی منابع سازمان و طراحی الگوی ارتباطی مربوطه می باشد. این پژوهش یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، مدیران منابع انسانی  و دست اندرکاران فن آوری اطلاعات آموزش و پرورش فارس به تعداد 210 نفر و نمونه آماری طبق فرمول کوکران 136 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شد. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسش نامه ی فن آوری اطلاعات و سیستم برنامه ریزی منابع سازمان استفاده شده است که روایی صوری آنها توسط صاحب نظران و متخصصان مربوطه مورد تأیید قرارگرفته و پایایی آنها با استفاد از فرمول آلفای کرونباخ به ترتیب برابر91/0 و 87/0 به دست آمد. جهت بررسی و تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری توصیفی وتحلیل عاملی تأییدی به کمک نرم افزار SPSS و smart PLS استفاده و الگوی تحلیلی پژوهش تدوین شد.بر اساس نتایج حاصله، ضریب مسیر فن آوری اطلاعات به سیستم برنامه ریزی منابع سازمان برابر 677/0 و مقدار آماره  t برای این مسیر 793/9 می باشد که با توجه به بزرگ تر بودن این مقدار از 96/1، نشان دهنده ی معناداری ضریب برآورد شده است. در نتیجه فن آوری اطلاعات، تأثیر مثبت و معناداری بر سیستم برنامه ریزی منابع سازمان دارد.

بسیاری از سازمان های تولیدی منافع حاصل از پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان را شناخته اند، با این حال هنوز هم در اتخاذ این سیستم به دلیل هزینه بالا، ابهامات و ریسک تردید دارند. در این پژوهش عوامل مهمی که برای موفقیت آمیز بودن پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان در صنایع تولیدی وجود دارد، شناسایی شده و پس از استخراج عوامل مؤثر از تئوری، مدل معادله ساختاری شکل گرفته است. سپس برای اعتبار سنجی مدل و روابط میان متغیرهای مدل، پرسش نامه ای در اختیار کاربران سیستم برنامه ریزی منابع یک سازمان تولیدی بخش خصوصی قرار گرفته است. نتایج حاصل با روش حداقل مربعات جزیی تحلیل شده است و برخی از فرضیه ها تأیید شده اند. این پژوهش، توصیه هایی را برای پیاده سازی  موفقیت آمیز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانبر اساس تجزیه و تحلیل ارائه می کند. عوامل موفقیت به مدیران ارشد سازمان های تولیدی برای تصمیم گیری بهتر و بهبود ارزش کسب      و کارشان از طریق سیستم برنامه ریزی منابع سازمان مؤثر کمک می کند.

در سال های اخیر، استفاده از سیستم برنامه ریزی منابع سازمان در سازمان های خصوصی و دولتی ایران رشد چشمگیری داشته است. بررسی بهترین تجارب پیاده سازی پودمان مالی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان، سبب کاهش میزان شکست در پیاده سازی این سیستم می شود؛ چراکه پودمان مالی، مهم ترین بخش کاربری این سیستم را شکل می دهد و استقرار صحیح و مدیریت بهینه مالی سازمان، به واسطه استفاده از بهترین تجارب پیاده سازی آن امکان پذیر است. در پژوهش حاضر با مطالعه دقیق ادبیات موضوعی مرتبط، شاخص های عمومی و اختصاصی ارزیابی پیاده سازی موفق پودمان مالی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان شناسایی شد و سپس نسبت به یافتن اولویت این شاخص ها اقدام گردید. با استفاده از ابزارهای پرسشنامه و مصاحبه با مدیران و کارشناسان فنی استقرار پروژه در کمیته امداد، فهرستی از بهترین تجارب پیاده سازی پودمان مالی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان به دست آمد و در ادامه، به تحلیل و بررسی هریک از پودمان های مهم مالی این سیستم پرداخته شد. نتایج این پژوهش راهکارهای مناسبی را برای پیاده سازی پودمان مالی در سازمان های مشابه دیگر ارائه می کند.