تصمیم گیری راهبردی

محور، رکن و کانون اصلی وظایف مدیریت «تصمیم‌گیری» است. این مقوله برای مدیریت، سازمان‌‌ها و نظام‌ها امری بسیار مهم و حیاتی محسوب می‌شود.هر چه قلمرو و دامنه اتخاذ تصمیم گسترده و چشم‌انداز آن وسیع‌تر باشد، آن تصمیم از اهمیت و حساسیت بیش‌تری برخوردار خواهد بود. تصمیم‌های راهبردی دارای چنین ویژگی‌هایی هستند. نظر به اهمیت و حساسیت این تصمیمات در قلمرو نظام اجتماعی و وجود خلأ تحقیقاتی در این زمینه، جا دارد برای شناخت، الگوسازی و الگوبرداری از الگوهای موفق تصمیم‌گیری راهبردی به مطالعه و پژوهش علمی پیرامون ویژگی‌های آ‌ن‌ها اقدام شود. به همین منظور این مقاله که برگرفته از یک پروژه تحقیقاتی است، بر آن شده است تا، خلاصه‌ای از یافته‌ها و نتایج حاصل از تحقیق علمی پیرامون ویژگی‌های الگوی تصمیم‌گیری راهبردی امام خمینی(ره) را ارائه و سپس آن را با برخی از الگوهای تصمیم‌گیری راهبردی در مدیریت نوین مقایسه نماید.

جهان امروز جهان تصویر و رسانه است. معمولاً سه دوره برای انتقال مفاهیم ذکر می شود که عبارت اند از «دوره انتقال زبانی»؛ «مکتوب» و «تصویری». در حال حاضر کارآمدترین و ماندگارترین شیوه ابراز عقاید و تاثیرگذاری بر افکار عمومی تصویر است؛ به طوری که هر فرد به طور متوسط در روز بیشترین اطلاعات دریافتى خود را از رسانه های تصویری به دست مى آورد. امروزه جهان غرب به اهمیت، قدرت و فن تصویر پى برده است و از آن در همه قالب ها استفاده مىکند. با توجه به این نکته و اهمیت مسئله فرهنگ سازى و نقش آن در تصمیم گیری های راهبردی، به ویژه در سیاست گذاری های کلان، توجه به ارتباط مستتر، اما عظیم تصویر و رسانه بر تصمیم گیری و به ویژه تصمیم گیری راهبردی ضروری است. موضوعی که متاسفانه در فرهنگ علمی کشور و در تحلیل های مدیریتی و اجتماعی کمتر مدنظر بوده است. با عنایت به چنین جایگاه ویژه ای، در این مقاله ضمن بررسی موضوع مدیریت رسانه و نقش تصمیم گیری در آن، نگاهی به نظریه تصویر و تصمیم داریم و به ذکر نمونه های موردی آن در سطح امروز جهانی پرداخته ایم.

هدف این مقاله شناخت اثرات خلاقیت بر تصمیم گیریهای راهبردی با هدف بهبود بخشی روش های تصمیم گیری در سطوح راهبردی سازمان ها است. نوع تحقیق، توصیفی همبستگی است. تحقیق دارای یک فرضیه است که با حجم نمونه سی نفر در یک سازمان نظامی مطابق آماره کای دو و ضریب همبستگی آزمون شد. به هر حال، خلاقیت ­های تصمیم گیرندگان زیر بنای پویایی های تصمیم گیری و اجرا است، بنابراین، موفقیت و اثر بخشسی تصمیم گیری راهبردی در ارتباط بالا به تواناییهای رفتاری و شهودی تصمیم گیرندگان به ویژه میزان خلاقیت و ابداع راهکارها دارد

این مقاله برآن است تا با نگاهی حکمی و فلسفی به سیره مدیریتی و رهبری حضرت امام خمینی(ره)، نکاتی را از تصمیم گیری راهبردی ایشان مشخص و بررسی کند و به آنها در بافت نظری سامان دهد. فرض نگارنده این است که فهم عمیق تصمیمات راهبردی امام خمینی(ره) جز از طریق درک و فهم مبادی حکمی و فلسفی اندیشه ایشان امکانپذیر نیست. روش این پژوهش، «مطالعه چند موردی» بوده و با به کارگیری روش تحلیل داده های ادهوک از شیوه تحلیل تم برای طبقه بندی و کدگذاری محتوای پیامها و نامه های امام خمینی(ره) استفاده شده است. طبق یافته های این پژوهش، شاکله تصمیم گیریهای امام خمینی(ره) مبتنی بر آرمانگرایی واقعیت نگر بوده است که محصول این دستگاه تصمیم گیری، تصمیمات راهبردی حکیمانه خواهد بود

هدف: بررسی عوامل مؤثر بر پویش محیطی و گردآوری و استفاده از اطلاعات به منظور تصمیم گیری بهینه از نظر ناشران خصوصی حوزه نشر الکترونیک است. روش/ رویکرد پژوهشی: پژوهش حاصر با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده و جامعه آماری شامل 100 ناشر فعال خصوصی است که 80 نفر از آنها با استفاده از روش تصادفی ساده نمونه گیری شدند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته به دست آمده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که از عوامل محیط بیرونی، مؤلفه اقتصادی با میانگین رتبه ای 23/5 مهم ترین عامل محیطی بوده است. از منابع اطلاعاتی نیز مؤلفه مدیران زیردست با میانگین رتبه ای 91/11 با بیشترین اهمیت و مؤلفه انتشارات دولتی با میانگین رتبه ای 79/5 دارای کمترین اهمیت و قابلیت اطمینان بوده است. نتیجه گیری: بین دسترس پذیری و کیفیت یک منبع اطلاعاتی و تناوب استفاده از آن در پویش محیطی رابطه معناداری وجود دارد.

این پژوهش به دنبال دستیابی به الگوی اکتشافی از تصمیم گیری راهبردی بر مبنای ارزشهای اسلامی با استفاده از روش داده بنیاد بود. ابتدا با بررسی و تدبر آیه به آیه از ابتدا تا انتهای قرآن مفاهیم ارزشی و نقش آنها در تصمیم گیری جمع آوری، و با توجه به احادیث مرتبط تکمیل شد. سپس به روش نمونه گیری نظری 22 نفر از استادان دانشگاه و روحانیان خبره انتخاب شدند و از آنها مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق به عمل آمد. تحلیل داده ها به صورت مستمر و در سه مرحله شناسه گذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و مصاحبه با متخصصان تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. یافته های پژوهش نشان داد حق مداری در تصمیم گیری راهبردی ارزشی نقش محوری دارد. هم چنین ابعاد الگو شامل عوامل زمینه ساز (التزام به ارزشها، ارزشهای دنیا، محیط، وراثت)، عوامل مؤثر (ویژگیهای فردی، عوامل راهبردی، استعانت از خدا و شرایط) و عوامل بازدارنده (ضد ارزشها و افراط و تفریط) است که بر کنش متقابل یا فرایند تصمیم گیری راهبردی حق مدار تأثیر می گذارد و باعث می شود تصمیم در جهت صحیح خود قرار گیرد و به نتایج مطلوب مانند رضای خداوند منان و نتایج دنیوی و اخروی منتهی شوند.

هدف این مقاله پاسخ به این سؤال است که آیا می توان با بهره گیری از ترکیب قابلیت های ظرفیت جذب دانش و آینده نگاری شرکتی، نوآوری، تصمیم گیری و عملکرد سازمانی نظام بانکی ایران را ارتقا داد؟ برای پاسخ به پرسش در این پژوهش ضمن مرور ظرفیت جذب دانش و آینده نگاری شرکتی، به بررسی مؤلفه ها و ابعاد آن پرداخته شده است. پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی، از منظر روش آمیخته و از حیث زمانی مقطعی است. ابزار گردآوری داده ها روش های کتابخانه ای و دلفی فازی از خبرگان دانشگاهی و صنعت (15 خبره)، روش مدل سازی ساختاری تفسیری و نرم افزار میک مک و در بخش کمّی داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه و تحلیل های مالی در نظام بانکی ایران شامل بانک های تجاری دولتی، تخصصی دولتی، قرض الحسنه و غیردولتی و مشتمل بر 30 بانک جمع آوری و اعتبار مدل اندازه گیری با 93 نمونه و از طریق تحلیل های آماری توصیفی، استنباطی و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SmartPLS تأیید شده است. نتایج حاکی از آن است که می توان عملکرد را با ترکیب قابلیت های ظرفیت جذب دانش و آینده نگاری شرکتی ارتقا داد. در پایان نیز از ترکیب دو قابلیت، چهار سناریوی محتمل کعبه آمال، کانون آلام، نزول جلال و عروج بی بال، ترسیم و تحلیل شده است.

سیاست و ورزش رابطه پیچیده ای دارند و در ایران این موضوع بنابه دلایل مختلف اهمیتی دوچندان یافته است. بر این اساس تلاش شده تا الگوی رفتار سیاسی مدیران ورزشی ایران مورد تحلیل واقع شود. جامعه آماری پژوهش کلیه مدیران ورزش ایران در سال 99-1398 می باشند. جهت سنجش متغیرهای پژوهش از دو پرسشنامه رفتار سیاسی و تصمیم گیری راهبردی استفاده شده است. نتایج نشان داد ساختار رفتار سیاسی بر تصمیم گیری راهبردی تأثیرگذار نیست. با توجه به این نتیجه؛ ابعاد رفتار سازمانی که شامل رفتارهای غیراصولی با همکاران، رفتارهای خودخدمتی در سازمان، استفاده از گروه حامیان برای خود، مورد ستایش قرار گرفتن، ایجاد گروه قدرتمند در سازمان، رفت وآمد با افراد قدرتمند در سازمان و لزوم رعایت الزامات اخلاقی می باشد؛ با رفتار سیاسی همخوانی دارد. اما استفاده از پایگاه اطلاعات برای استفاده سیاسی در سازمان تأیید نگردید.

پایداری از جمله مباحثی است که در همه عرصه های فنی و مدیریتی عصر حاضر آثار آن دیده می شود. دستیابی به اهداف پایداری نیازمند به دیدگاهی فراگیر و بلندمدت است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تصمیم گیری راهبردی معیارهای پایدار سازمانی انجام شده است. این مطالعه به صورت کاربردی در شرکت تولید روی بندرعباس انجام شده است و از منظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها در دسته مطالعات پیمایشی-مقطعی قرار می گیرد. جامعه آماری شامل مدیران شرکت تولید روی بوده که با روش های غیراحتمالی و به صورت هدفمند 30 نفر از افراد واجد شرایط در این مطالعه شرکت کرده اند. ابزار اصلی گردآوری داده ها پرسشنامه خبره است که روایی آن با نظر اساتید دانشگاه مورد تأیید قرار گرفت. برای سنجش پایایی نیز نرخ ناسازگاری تمامی مقایسه ها محاسبه گردیده است. برای تحلیل داده های گردآوری شده از روش های دلفی فازی و تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. یافته های حاصل تحلیل داده ها نشان داده است عوامل زیست محیطی از بیشترین اهمیت برخوردار است. عوامل مربوط به مشتریان، عملیات سازمان، حقوق جامعه، حاکمیت شرکتی، کارکنان و فعالیت های بشردوستانه در اولویت های بعدی قرار دارند. بنابراین نتیجه گرفته می شود مدیران شرکت تولید روی بندرعباس در راستای مسئولیت اجتماعی شرکت باید مقوله پایداری را در برنامه ریزی راهبردی شرکت مدنظر قرار دهند. همچنین این شرکت با استفاده از منابع پایدار قادر خواهد بود از آسیب های زیست محیطی جلوگیری نموده و مواردی از این دست را کاهش دهند.

پژوهش حاضر به منظور ارائه الگوی تصمیم گیری های استراتژیک مالی در دانشگاه تهران انجام گرفت. هدف تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم گیری های استراتژیک مالی با رویکرد شناختی و اولویت بندی این عوامل بود. روش تحقیق به کاررفته آمیخته (کیفی و کمی) بود. در مرحله نخست، برای ارائه الگو از روش کیفی استفاده شد و با 16 نفر از خبرگان علمی و اجرایی این حوزه مصاحبه های اکتشافی انجام شد. تحلیل های کیفی نشان داد، تصمیم گیری های استراتژیک مالی در دانشگاه تهران تحت تأثیر «عوامل محیطی»، «عوامل سازمانی»، «ماهیت و شرایط تصمیم گیری» و «مؤلفه های فردی» هستند. در مرحله دوم پژوهش، الگوی ارائه شده در مرحله کیفی به صورت کمی آزمون شد. جامعه آماری تحقیق شامل 122 نفر از مدیران دانشگاه تهران بود که با نمونه گیری تصادفی ساده، 93 نفر از ایشان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. برای بررسی روابط و تأثیرات بیان شده در الگو از معادلات ساختاری و از نرم افزار PLS استفاده شد. یافته های تحقیق تأثیر عوامل محیطی بر مؤلفه های فردی و عوامل سازمانی را تائید کرد، اما بر ماهیت و شرایط تصمیم گیری را تائید نکرد. در ضمن رابطه ماهیت و شرایط تصمیم گیری، عوامل سازمانی و عوامل فردی بر تصمیم گیری های استراتژیک مالی تائید شد. علاوه بر آن تأثیر مؤلفه های فردی و عوامل سازمانی بر ماهیت و شرایط تصمیم گیری تائید شد که در این میان مؤلفه های فردی نسبت به عوامل سازمانی تأثیر بیشتری بر ماهیت و شرایط تصمیم گیری در دانشگاه داشت؛ لذا ایجاد وضعیت مناسب در این مؤلفه می تواند زیرساخت تقویت کننده ای برای اخذ تصمیمات اثربخش و کارآمد در سازمان فراهم سازد. در بین «عوامل محیطی» توسعه فن آوری؛ در بین «عوامل سازمانی» آئین نامه ها و ضوابط داخلی؛ در بین عوامل مربوط به «ماهیت و شرایط تصمیم گیری» رویه های تصمیم گیری و در بین «مؤلفه های فردی» شناخت، بیشترین تأثیر را بر تصمیم گیری های استراتژیک مالی نشان داد. به این ترتیب، نتایج تحقیق نشان داد که علاوه بر «عوامل محیطی»، «ماهیت و شرایط تصمیم گیری» و «عوامل سازمانی»، «مؤلفه های فردی» به ویژه شناخت و درک به شدت تصمیم گیری های استراتژیک مالی را متأثر می سازند.