هزینه حسابرسی

بحران های مالی جهانی باعث پدید آمدن سئوالاتی در مورد کیفیت و دامنه حسابرسی مستقل شد. در تلاش برای اصلاح این وضعیت کمیسیون اروپایی (EC) در سال 2010 یک سری راه کارهای کلی ارائه کرد؛ که پیشنهاد استفاده از حسابرسی مشترک یکی از این موارد بود. در این نوع از حسابرسی، دو شرکت حسابرسی به طور همزمان و به صورت جداگانه کار حسابرسی را انجام داده و یک گزارش حسابرسی را صادر کرده و در قبال این اظهارنظر مسئولیت مشترک دارند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر حسابرسی مشترک بر کیفیت، هزینه ها و بازار حسابرسی است. این پژوهش با استفاده از نتایج تحقیقات پیشین و به صورت کتابخانه ای به بررسی این موضوع پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که شواهد تجربی حمایت کننده از نقش مثبت حسابرسی مشترک بر کیفیت حسابرسی اندک و متناقض است. در مورد تاثیر حسابرسی مشترک بر هزینه های حسابرسی نتایج نشان داد که حسابرسی مشترک الزامی منجر به افزایش هزینه ها شده و در حالت بکارگیری اختیاری نتایج متفاوت است. همچنین، نتایج نشان داد که انحصار بازار حسابرسی در کشورهایی که سابقه طولانی در بکارگیری این نوع حسابرسی دارند (از جمله دانمارک و فرانسه) کمتر از کشورهای دیگر است.

در سال های اخیر شرکت های متعددی به منظور اصلاح ساختار مالی و خروج از شمولیت ماده 141 قانون تجارت، اقدام به تجدید ارزیابی دارایی های غیرجاری و افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی کرده اند. این عمل (با توجه به شرایط تورمی جامعه) در اغلب موارد، موجب افزایش میزان دارایی های شرکت گردیده و تغییراتی در صورت های مالی ایجاد می کند و ناشی از این مسئله حسابرسان نیز ممکن است نسبت به حق الزحمه خود تجدید نظر نمایند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر تجدید ارزیابی دارایی ها بر هزینه های حسابرسی شرکت ها است. بدین منظور نمونه ای به حجم 127 شرکت (شامل 62 شرکت که دارایی های خود را تجدید ارزیابی نموده اند و 65 شرکت که دارایی های خود را به بهای تمام شده تاریخی نگهداری می کنند) از فهرست شرکت هایی که طی دوره زمانی 94 - 87 در بازار سرمایه ایران حضور داشته، مشخص و داده های مورد نیاز نیز از گزارشات مالی آنها استخراج گردید. برای آزمون فرضیه تحقیق از نرم افزارEviews9 و داده های تابلویی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد تجدید ارزیابی دارایی ها منجر به افزایش هزینه های حسابرسی در شرکت های مورد مطالعه شده است. همچنین شرکت هایی که دارایی های خود را تجدید ارزیابی می کنند در مقایسه با شرکت هایی که از مدل بهای تمام شده تاریخی استفاده می کنند، هزینه حسابرسی بیشتری متحمل می شوند.

استفاده از زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر، نه تنها بر ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری تأثیر می گذارد، بلکه بر هزینه، زمان وکیفت حسابرسی نیز می تواند تأثیر گذار باشد. هدف این پژوهش بررسی نقش زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL) در حسابرسی مستمر است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش پژوهش تحلیلی-پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، حسابرسان مستقل و عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است که به منظور کسب دیدگاه های آنان، پرسشنامه ای شامل پنج فرضیه و 25 سئوال طراحی گردید و بصورت تصادفی میان 120 نفر از اعضای جامعه، در سال 1396 توزیع گردید و در نهایت 104 پرسشنامه توسط اعضای نمونه تکمیل و جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج پژوهش، فرضیه های پژوهش را تأیید و نشان داد که در محیط XBRL، زمان و هزینه حسابرسی مستمر، کاهش و دقت و کیفیت حسابرسی مستمر، افزایش می یابد. همچنین استفاده از زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر در حسابرسی مستمر، موجب تسهیل استخراج و تحلیل داده ها و تسریع فرآیند های اجرای حسابرسی مستمر، می گردد.

خوانایی، تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد. و خوانایی کم، احتمالا مانع از درک سرمایه گذاران نسبت به گزارش های مالی می شود. استفاده کنندگان صورت های مالی، به خصوص سرمایه گذاران، برای تأمین نیازهای اطلاعاتی و تصمیم گیری صحیح، اطلاعات ارائه شده توسط شرکت ها را ارزیابی می کنند. اگر قرار باشد این اطلاعات در تصمیم گیری مفید واقع شود، آنان باید قادر به درک آن باشند. ارزش اطلاعات موجود در متن، تنها زمانی به طور کامل تشخیص داده می شود که قابلیت خوانایی متن، بالا باشد. صورت های مالی حسابرسی شده می تواند این اطمینان را برای سرمایه گذاران و اعتباردهندگان فراهم کند که اطلاعاتی معتبر و قابل اتکا در اختیار آن ها قرار می گیرد؛ بنابراین، حسابرسی صورت های مالی می تواند ارزش افزوده اقتصادی را برای یک شرکت به وجود آورد. از این رو هدف پژوهش بررسی تأثیر خوانایی گزارشگری مالی بر هزینه های حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1390 تا 1397 است. برای آزمون فرضیه از رگرسیون خطی چند متغیر و داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه نشان داد که خوانایی گزارشگری مالی رابطه معنادار و معکوسی با هزینه های حسابرسی دارد. به عبارت دیگر هر چقدر خوانایی گزارشگری مالی بالاتر باشد هزینه های حسابرسی کمتر خواهد بود، و خوانایی کمتر گزارشگری مالی باعث افزایش هزینه حسابرسی می گردد.

هدف از این پژوهش بررسی وابستگی معاملات و هزینه های حسابرسی: نقش عملکرد حسابرسی داخلی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بنابراین از آمار و اطلاعات مربوط به شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران ، در دوره 1396-1390 شامل 110 شرکت نمونه و 770 مشاهده استفاده شدهاست ، تا ارتباط بین متغیرها برای آزمون فرضیه تحقیق بررسی شود. نتایج تخمین مدل گویای این مطلب بود که دارایی های کل شرکت باتوجه به نقش حسابرس داخلی منجر به کاهش هزینه های حسابرسی می شود و صورت های مالی تجدید ارائه شده باتوجه به نقش حسابرس داخلی ، اهرم مالی ، بازده دارایی ، دارایی های جاری و غیر جاری ، سود و زیان شرکت و اندازه شرکت منجر به افزایش هزینه حسابرسی می شود.

این پژوهش به بررسی تأثیر بیشاطمینانی مدیران، کیفیت حسابرسی و هزینه حسابرسی شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. برای برآورد مدل و آزمون فرضیههای پژوهش، 128 شرکت طی دوره 1389 تا 1396 بهعنوان نمونه تعیین شد. پس از ارائه آمارهای توصیفی، نتایج آزمونهای مانایی و نتایج آزمون رگرسیونهای چند متغیره خطی ارائه شد. سپس آزمونهای چاو (اف لیمر) و هاسمن برای تعیین نوع مدل تخمین به اجرا در آمد. نتایج آزمونهای چاو و هاسمن، استفاده از روش پانل دیتا با اثرات ثابت را تعیین کردند. برای حصول اطمینان از تخمین مدل پانل دیتا نیز به بررسی نرمالبودن باقیماندهها و بررسی نموداری پسماندها پرداخته شد. نتایج آزمون فرضیهها نشان داد که بیشاطمینانی مدیران بر کیفیت حسابرسی و هزینه حسابرسی از یک طرف و کیفیت حسابرسی نیز بر هزینه حسابرسی ازطرف دیگر تأثیر مثبت میگذارد.

معاملات با اشخاص وابسته ممکن است ناقض فرض متعارف بودن معاملات بازار شود و به خدشه دار شدن قابل اتکا بودن و بیان صادقانه داده های حسابداری بینجامد و متعاقب آن، ریسک تجاری مشتریان را که توسط حسابرس ارزیابی شده، افزایش بخشد. بنابراین چنین معاملاتی، احتمالاً موجب افزایش بهای خدمات حسابرسی خواهد شد. از طرفی، هزینه های حسابرسی برای شرکت هایی که با اشخاص وابسته معامله دارند، کمتر خواهد بود؛ زیرا حسابرسان در بررسی این گونه معاملات نسبت به معاملات با اشخاص ثالث با دشواری کمتری مواجه می شوند. پژوهش حاضر برای فراهم آوردن شواهدی در خصوص تأثیر معامله با اشخاص وابسته بر بهای خدمات حسابرسی انجام گرفته است. افزون بر این، اثر تعاملی رقابت در بازار محصول بر رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و بهای خدمات حسابرسی بررسی شده است.برای آزمون فرضیه های پژوهش از داده های مربوط به 112 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1394- 1386 استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها با بهره مندی از الگوی رگرسیون چندمتغیره و داده های ترکیبی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد میان معاملات با اشخاص وابسته و بهای خدمات حسابرسی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و رقابت در بازار محصول، موجب کاهش این رابطه نمی شود

هزینه حسابرسی، از موضوعات مهمی است که ذهن صاحبکار و حسابرس را به خود مشغول می کند و باید درباره آن به روشنی مذاکره کنند. عوامل مختلفی می تواند بر هزینه حسابرسی مؤثر باشد از جمله این عوامل می توان به میزان وجه نقد نگهداری شده توسط شرکت ها دولتی و غیر دولتی و حتی شرکت های با رتبه بالا و پایین اشاره کرد ما در این مقاله، واکنش حسابرسان نسبت به میزان هزینه حسابرسی با توجه به میزان نگهداشت وجه نقد شرکت ها دولتی و غیر دولتی بررسی شده است. برای این منظور، داده های مورد نیاز این تحقیق از 80 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1394 تا 1399 جمع آوری گردیده است. روش آماری مورد استفاده برای آزمون فرضیه رگرسیون چند متغیره(خطی) و استفاده از ازمون وونگ است که به بررسی رابطه بین مسئولیت حسابرس و وجه نقد مازاد نگهداری شده می پردازد. نتایج نشان میدهد که با ثابت نگه داشتن عوامل دیگر، بین نگهداشت وجه نقد و هزینه حسابرسی رابطه معناداری وجود دارد و منعکس کننده این موضوع است که حسابرسان به سطوح مختلف نگهداشت وجه نقد شرکت های دولتی و غیر دولتی و حتی شرکت های با رتبه بالا و پایین واکنش نشان می دهند.

هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی کیفیت گزارشگری مالی بر ارتباط بین خودشیفتگی مدیریت و هزینه حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه ی آماری شامل 820 سال-شرکت بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1391 تا 1400 می باشد. آزمون فرضیات با استفاده از رگرسیون خطی با استفاده از داده های تابلویی و روش اثرات ثابت و توسط نرم افزار ایویوز اجرا گردید. نتایج پژوهش نشان داد که خودشیفتگی مدیریت با هزینه حسابرسی، رابطه معناداری دارد و کیفیت گزارشگری مالی نقش میانجی بر ارتباط بین خودشیفتگی مدیریت با هزینه حسابرسی دارد.

مسئولیت اجتماعی عبارت است از فرآیندی که به وسیله ی آن مدیران شرکت ها، مسئولیت خویش را برای تطبیق و سازگاری با منافع گروه های سازمانی که تحت مدیریت آنها می باشد، به کار گیرند. این مسئولیت اجتماعی می تواند بر انتخاب حسابرس و هزینه حسابرسی تأثیر گذار باشد. از این رو، هدف این پژوهش بررسی تأثیر عملکرد مسئولیت اجتماعی شرکت بر انتخاب حسابرس و هزینه حسابرسی می باشد. برای دستیابی به این هدف، در محاسبه مسئولیت اجتماعی شرکت از شاخص KLD استفاده گردیده است. جامعه آماری این پژوهش از بین شرکت های بورس اوراق بهادار تهران بوده و از این جامعه یک نمونه ی آماری شامل 82 شرکت طی دوره زمانی 1389 تا 1398 انتخاب گردید. آزمون فرضیات با استفاده از رگرسیون خطی و با نرم افزار Eviwes انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که عملکرد مسئولیت اجتماعی شرکت تأثیر معناداری بر تغییر حسابرس و کنار گذاشتن سازمان حسابرسی و انتخاب مؤسسات دیگر برای حسابرسی شرکت ندارد، در حالیکه عملکرد مسئولیت اجتماعی شرکت تأثیر معناداری بر هزینه حسابرسی (با استفاده از (1) لگاریتم طبیعی هزینه حسابرسی و (2) اختلاف بین هزینه حسابرسی امسال و سال قبل) دارد. بنابراین، این یافته ها بیان می کنند که عملکرد مسئولیت اجتماعی شرکت تأثیر معناداری بر انتخاب حسابرس ندارد.