صوت و تصویر فراگیر

با فراگیر شدن اینترنت پرسرعت و تبعات ناشی از آن، همچون همگرایی رسانه ای، صنعت صوت و تصویر با تحولی شگفت آور در زمینه های فنی و محتوایی، مواجه شد. این تحولات باعث شدند کشورها در حوزه حکمرانی رسانه ای خود بازنگری کنند. این پژوهش در پی ارائه چهارچوبی مناسب برای حکمرانی صوت و تصویر فراگیر در زمان کنونی- با توجه به تحولات متنوع صنعت و شیوه های مصرفی کاربران- است. برای دستیابی به این هدف، چهارچوب نظری حکمرانی رسانه گینوسار (2013) که به تفاوت های نظام سیاسی توجه می کند، انتخاب و با استفاده از نظرات خبرگان، تکمیل شده است. متناسب با این یافته ها، اجزای حکمرانی صوت و تصویر فراگیر مطلوب در نظام حاکمیتی جمهوری اسلامی پیشنهاد شد. با استفاده از روش پژوهش دلفی، پنل خبرگان شامل 15 نفر از اساتید و مدیران حوزه حکمرانی و صوت و تصویر فراگیر تشکیل شد. در نتیجه پیشنهادات اعضای پنل، سبک حکمرانی ارزش محور به چهارچوب اضافه شد و بازار، فرهنگ و ارزش های جامعه و کاربران نیز به عنوان ذی نفعان حکمرانی صوت و تصویر فراگیر شناسایی شدند. همچنین خبرگان در این پژوهش پیشنهاد دادند برای تحقق شرایط مطلوب در حکمرانی صوت و تصویر فراگیر در جمهوری اسلامی ایران باید به سمت یک حکمرانی مشارکتی حرکت کرد.

هدف این مقاله، تشریح و تعریف معیارها و شاخص های خدمات رسانه ای صوت و تصویر فراگیر است. به این منظور، با استفاده از روش اسنادی و رویکرد تحلیلی- تفسیری، تجربیات کمیسیون اروپا در بازه زمانی (1984- 2018) درخصوص سیاست گذاری این خدمات موردبررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان دهنده تغییر رویکرد کمیسیون اروپا در تحت پوشش قرار دادن فعالیت های رسانه ای است (از پخش تلویزیونی به خدمات رسانه ای مبتنی بر تقاضا و پلتفرم های اشتراک ویدئو). این تغییر، عمدتاً ناشی از پدیده همگرایی، تغییرات مصرف رسانه ای، همچنین استراتژی های کلی اتحادیه اروپا درخصوص ایجاد یک بازار واحد دیجیتالی است. همچنین تعریف صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در ایران به عنوان یک چالش میان بازیگران، مورد واکاوی قرار گرفت و تلاش شد براساس تجربیات کمیسیون اروپا و قوانین داخلی، تعریفی جامع ومانع درخصوص خدمات صوت و تصویر فراگیر در ایران ارائه شود. در این پژوهش، معیارهای 1)ماهیت اقتصادی، 2)مسئولیت تحریریه ای، 3)هدف اصلی، 4)ارائه برنامه، 5)اطلاع رسانی، آموزش و سرگرمی، 6)عمومی بودن و 7)بستر شبکه های ارتباطی الکترونیکی به عنوان اجزای سازنده خدمات صوت و تصویر شناسایی شد. مطالعات تطبیقی درمورد تفسیر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، نشان دهنده تفاسیر واگرا درخصوص شاخص های سازنده خدمات رسانه ای صوت و تصویر است.