مطالب مرتبط با کلیدواژه

صکوک


۴۱.

ابزارهای نوین اجرای عملیات بانک داری بدون ربا

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ابزارهای مالی بهره صکوک بانکداری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۳۱۰
سرمایه و نحوه تأمین آن یکی از مباحث مهم اقتصاد مالی است و یکی از راه های تأمین مالی تبدیل به اوراق بهادار کردن دارایی ها است و یکی از ابزارهای مهم این کار استفاده از اوراق قرضه می باشد. اوراق قرضه در ایران به دلایل شرعی و قانونی نمی تواند مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین باید جایگزین هایی برای آن یافت. تسهیلات اعطایی که در بانکداری اسلامی وجود دارد عبارت اند از: مضاربه، فروش اقساطی مواد اولیه، لوازم یدکی و ابزار کار، فروش اقساطی وسایل تولید ماشین آلات و تأسیسات، فروش اقساطی مسکن، سلف، جعاله، قرض الحسنه، خرید دین، اجاره به شرط تملیک، مزارعه و مساقات و اوراق مشارکت. یکی از این جایگزینهای مورد استفاده اوراق مشارکت است که از نقایص و پوش نوارهای آن، یکی اینکه اوراق مشارکت در هر زمان قابل بازخرید است. صکوک بیانگر مالکیت یک دارایی مشخص است درحالی که اوراق قرضه فقط حاکی از تعهد بدهی هستند صکوک، علاوه بر دارا بودن شرایط بانکداری بدون ربا از ویژگی هایی مثل قابلیت نقد شوندگی در بازار ثانویه، قابلیت افزایش اعتبار و تنوع در طراحی و عرضه که از خصوصیات اوراق قرضه می باشد و به این نتیجه می رسیم که صکوک، ابزاری جدید، آزمون شده و مناسب برای تأمین مالی، هم برای شرکت های دولتی و هم برای شرکت های غیردولتی، است. کاربردهای متعدد سیاستی مربوط به ساختار سرمایه گذاری در طرح اسلامی و مشارکت دولت و واسطه های چندجانبه عمومی از قبیل بانک توسعه اسلامی را مطرح کردیم و نسبت های تسهیم سود در قراردادهای تجدیدنظر شده با (قراردادهای منعقده بین دو طرف) را مورد بررسی قرار می دهیم.
۴۲.

شناسایی و رتبه بندی جایگزین های ضمانت در فرآیند انتشار اوراق بهادار اسلامی در بازار سرمایه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازار سرمایه ایران اوراق بهادار اسلامی صکوک ضمانت روش تاپسیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۴۲۱
امروزه نقش بازار سرمایه در تأمین مالی طرح ها و بنگاه های اقتصادی، بیش ازپیش مورد توجه سیاست گذاران اقتصادی قرارگرفته است. علی رغم طراحی ابزارهای متنوع تأمین مالی، سهم تأمین مالی از طریق بازار سرمایه، با انتظارات سیاست گذاران فاصله دارد. بنابراین به منظور دستیابی به جایگاه مطلوب برای بازار سرمایه در تأمین مالی بنگاه های اقتصادی، بررسی و رفع گلوگاه های موجود در فرآیند انتشار صکوک ضروری می باشد. تحقیق حاضر به دنبال آن است تا راه حل های جایگزین ضمانت در فرآیند انتشار اوراق بهادار اسلامی را به دلیل نقش ضمانت در طولانی تر کردن زمان انجام فرآیند و تأثیر آن بر هزینه نهایی تأمین مالی، بررسی نموده و درنهایت راه حل های احصاء شده از منظر خبرگان را رتبه بندی نماید. در تحقیق حاضر براساس ادبیات موضوع، جایگزین های ضمانت احصاء گردید. در گام بعد پرسشنامه هایی مبتنی بر عوامل به دست آمده تهیه و در اختیار خبرگان بازار سرمایه قرار گرفت. در ادامه براساس روش تاپسیس معیارها رتبه بندی شد. یافته ها حاکی از آن است که به ترتیب تعیین شرکت های برتر جهت انتشار اوراق بدون رکن ضامن، تحت نظارت درآوردن وجوه درآمدهای بانی توسط نهاد واسط، عرضه اوراق به همراه اختیار فروش آن، صندوق وجوه استهلاکی، صندوق ضمانت صکوک و رتبه بندی اوراق به عنوان جایگزین های ضمانت در فرآیند انتشار اوراق بهادار اسلامی در بازار سرمایه حائز اهمیت هستند.
۴۳.

شناسایی و اولویت بندی عوامل جذابیت اوراق اجاره از دید سرمایه گذاران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صکوک اوراق اجاره جذابیت اولویت بندی تحلیل شبکه ای (AHP) تحلیل سلسله مراتبی (ANP)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۰۶
اوراق اجاره یکی از ابزارهای جدید مالی اسلامی است که می تواند نیازهای تأمین مالی متقاضیان سرمایه و سرمایه گذاران را به صورت شرعی برآورده نماید. صکوک اجاره اوراق بهاداری است که دارنده آن، به صورت مشاع، مالک بخشی از دارایی است که منافع آن براساس قرارداد اجاره به بانی واگذارشده است. اگر سیاست گذاران بخواهند این ابزار مالی را برای جذب سرمایه سرمایه گذاران و هدایت آنها به سوی تولید و خدمات توسعه و ترویج کنند، نیازمند شناخت عوامل ایجاد جذابیت این اوراق از دید سرمایه گذاران هستند. مسأله اصلی این تحقیق شناسایی و رتبه بندی عوامل جذابیت اوراق اجاره (صکوک اجاره) از دید سرمایه گذاران است. این مقاله پژوهشی - کاربردی باهدف اکتشافی است که با استفاده از مرور ادبیات پژوهش و انجام مصاحبه با سرمایه گذاران و خبرگان اوراق اجاره در ایران به کدگذاری و شناسایی عوامل جذابیت می پردازد. در ادامه با استفاده از پرسشنامه، ضمن تأیید عوامل 9 گانه شناسایی شده، با استفاده از تکنیک های تحلیل شبکه ای (ANP) تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به رتبه بندی عوامل می پردازد و درنهایت نتایج این دو تکنیک باهم مقایسه می شود. یافته های پژوهش عوامل ریسک پایین، اعتماد، قابلیت معامله در بازار ثانویه، هزینه نمایندگی پایین، تضمین اصل سرمایه، بازدهی و سود معیّن، افق سرمایه گذاری، شریعت و معافیت مالیاتی را به ترتیب به عنوان مهم ترین عوامل جذابیت اوراق اجاره شناسایی کرده است.
۴۴.

آسیب شناسی تأمین مالی از طریق انتشار اوراق وقف در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: وقف اوراق وقف تأمین مالی جمعی ابزارهای مالی اسلامی صکوک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۵۰۴
اندیشمندان مسلمان تلاش کرده اند تا با مراجعه به آموزه های اقتصادی اسلام، ابزارهای مالی اسلامی مناسبی را جهت پاسخ به نیازهای تأمین مالی بخش های مختلف اقتصاد، طراحی کنند. یکی از این ابزارها اوراق وقف است. این اوراق می تواند نقش مهمی را در پیشرفت زیرساخت های عمومی داشته باشد. بررسی عملکرد اوراق وقف در ایران نشان می دهد، اگر چه هدف اولیه مورد نظر طراحان تا حدود بسیار کمی تحقق یافته اما استفاده گسترده تر از این ابزار نیازمند آسیب شناسی همه جانبه و بازنگری دقیق است. در پژوهش حاضر بر اساس ادبیات موضوع و مصاحبه با خبرگان، آسیب های انتشار اوراق وقف در ایران و راهکارهای مدنظر خبرگان برای رفع آسیب ها شناسایی و در ادامه بر اساس روش تاپسیس آسیب های مورد اجماع خبرگان رتبه بندی گردید. اساس روش تاپسیس انتخاب گزینه ای است که کمترین فاصله را از جواب ایده ئال مثبت و بیشترین فاصله را از جواب ایده ئال منفی دارد. نتایج تحقیق بیان می دارد که آسیب های (اطلاع کم مسئولین و عموم افراد جامعه از مفهوم و کارکرد اوراق وقف)، (عدم بهره گیری فعال از همکاری و مشارکت نهاد های خیریه دولتی، عمومی و مردمی جهت بازاریابی انتشار اوراق وقف) و (تبلیغات و بازاریابی ناکافی) در مقایسه با سایر موارد، رتبه های اول، دوم و سوم مهم ترین آسیب های انتشار اوراق وقف در ایران هستند.
۴۵.

تجدید ساختار صکوک جهت مدیریت ریسک نکول براساس موازین شریعت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اوراق بهادار اسلامی صکوک تجدید ساختار ریسک نکول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۲۲۷
اوراق بهادار اسلامی نیز همانند اوراق قرضه متعارف، مصون از ریسک نکول نیست. بنابراین ارائه راهکارهایی جهت مدیریت این نوع ریسک در ساختار صکوک اهمیت دارد. یکی از اقدامات اصلاحی مورد استفاده در کشورهای اسلامی برای جلوگیری از نکول، تجدید ساختار تعهدات مالی بانی است. هدف از تجدید ساختار این است که به بدهکار مهلت بیشتری برای تسویه تعهداتش داده شود. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و با مطالعه تجربه کشورهای اسلامی در زمینه تجدید ساختار و همچنین تجربه امهال در بانکداری بدون ربا، ضمن معرفی تجدید ساختار و فرایند اجرایی آن، سازوکارهایی را جهت تجدید ساختار انواع صکوک معرفی و براساس دیدگاه فقیهان شریعت تحلیل نموده است. این راهکارها عبارت اند از: تمدید سررسید، افزایش نرخ، کاهش ارزش دین، جایگزینی قرارداد مرابحه جدید، تورق و سوآپ بدهی با مالکیت. سپس متناسب با ماهیت فقهی قرارداد پایه هر نوع صکوک، سازوکار(های) متناسب با هر یک ارائه شده است.
۴۶.

صکوک وکالت، ابزار مالی نوین در تأمین مالی مسکن

کلیدواژه‌ها: تأمین مالی مسکن ابزارهای مالی اسلامی صکوک صکوک وکالت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۲۹۴
بخش مسکن به عنوان موتور محرک اقتصاد به شمار می رود و بیش از 120 صنعت به طور مستقیم و غیرمستقیم با آن در ارتباط است. بنابراین، عدم سیاست گذاری صحیح در تأمین مالی بخش مسکن و درنظرنگرفتن توازن و تناسب در شیوه تأمین مالی در این بخش می تواند باعث بروز بحران مالی و به دنبال آن بحران اقتصادی و اجتماعی شود. به همین دلیل، تأمین مالی بخش مسکن، همواره و مخصوصاً در شرایط موجود اقتصادی و تنگناهای اعتباری داخلی و بین المللی، یکی از دغدغه های اصلی نهادهای سیاست گذار و اجرایی کشور و شرکت های مسکن ساز بوده است. در کشور ما به دلیل توسعه نیافتگی بازار سرمایه و و ازطرفی تعامل نه چندان مناسب بخش های مختلف اقتصادی با یکدیگر، بازارهای مالی مسکن هنوز بسیار ضعیف و سنتی بوده و غالباً توسط بانک های دولتی و آن هم اختصاصاً توسط بانک مسکن، تأمین مالی و تجهیز می شود. این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و براساس روش تحلیلی - توصیفی، به دنبال تبیین این است که ازنظر فقهی، اقتصادی، مالی و ریسک، امکان طراحی و انتشار اوراق وکالت به عنوان یک ابزار نوین مالی اسلامی در بازار سرمایه ایران وجو دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد اوراق وکالت طبق مهم ترین معیارهای اقتصاد خرد شامل تطابق با اهداف و انگیزه های مشتریان ، تناسب با روحیات و سلایق سرمایه گذران، میزان نقدشوندگی اوراق و درجه کارایی؛ همچنین ازجهت مهم ترین معیارهای اقتصاد کلان شامل اثرگذاری بر رشد و توسعه اقتصادی، عدالت توزیعی و قابلیت برای اجرای سیاست های پولی و مالی، می تواند به عنوان ابزار مالی مناسب در بازار سرمایه کشور، جهت تأمین مالی بخش مسکن به کار گرفته شود.
۴۷.

تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی و تامین مالی اسلامی بر بازدهی بانک های خصوصی و دولتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مالکیت بانک اندازه بانک صکوک تورم بازدهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۴۸۵
هدف مقاله بررسی اثرگذاری متغیرهای کلان اقتصادی و تامین مالی اسلامی (صکوک) بر بازدهی بانک های خصوصی و دولتی ایران (جمعا، 15 بانک) با استفاده از روش داده های تابلویی طی دوره زمانی ۱۳۸۴-۱۳۹۶ است. نتایج برآورد مدل نشان داد صکوک، تورم، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها (به عنوان متغیر بانک) تاثیر مثبت و معناداری بر بازدهی بانک ها دارد. بدین معنا که انتشار صکوک باعث افزایش بازدهی و سودآوری بانک ها می شود. یافته ها نشان داد نشان داد مالکیت دولتی تاثیر منفی بر بازدهی بانک ها دارد؛ به طوری که با افزایش سهم دولت از بانک ها، سودآوری و در نتیجه، بازدهی بانک ها کاهش می یابد؛ متغیر نسبت مخارج کل به دارایی کل نیز تاثیر منفی و معناداری بر بازدهی بانک ها دارد و نیز اندازه بانک نیز تاثیر منفی و معناداری بر بازدهی بانک دارد. از آنجا که مالکیت دولتی بر بازدهی بانک ها تاثیر منفی می گذارد؛ خواهشمند است، سهم دولت از مالکیت بانک کاهش یابد.
۴۸.

تأمین مالی زنجیره ارزش با استفاده از اوراق گام: ماهیت، کارکرد و راهکارهای شرعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گواهی اعتبار مولد (گام) صکوک ضمانت صلح بانک مرکزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۵ تعداد دانلود : ۳۹۶
گواهی اعتبار مولد (گام) یکی از جدیدترین نوآوری های نظام پولی- مالی کشور در راستای تأمین مالی بخش حقیقی اقتصاد محسوب می شود که می تواند دسترسی واحدهای تولیدی به سرمایه در گردش را ارتقا بخشد. این اوراق بستر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و بازار سرمایه جهت تأمین مالی تولید با نگرانی کمتر از نشت منابع به بخش غیرمولد اقتصاد را فراهم می کند. پرسش اصلی تحقیق آن است که مبانی فقهی و مدل عملیاتی استفاده از اوراق گام براساس مصوبه شورای فقهی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران کدام است و چه راهکارهای فقهی جایگزین دیگری در این رابطه وجود دارد؟ یافته های تحقیق که به روش توصیفی و تحلیل محتوا به دست آمده نشان می دهد که از منظر فقهی راهکار مصوب شورای فقهی در رابطه اوراق گام، مبتنی بر عقد «ضمانت عرفی یا بانکی» است. در این الگو، بانک دو نقش «عامل صدور» و همچنین «ضامن بازپرداخت» اوراق را برعهده دارد که می تواند بابت هر دو مورد کارمزد دریافت کند. همچنین، اوراق گام می تواند براساس دو قالب حقوقی دیگر یعنی «صلح» و «معاوضه» نیز منتشر شود. اگر قالب حقوقی مورداستفاده صلح یا معاوضه باشد، تعهدات بانک به صورت بالای خط ثبت شده و لذا بانک در زمان صدور اوراق بدهکار محسوب می شود. اما در الگوی مصوب مبتنی بر عقد ضمانت عرفی، تعهدات بانک به صورت زیرخط ثبت می شود؛ یعنی بانک با صدور اوراق گام صرفاً نقش ضمانت را برعهده می گیرد و بدهکار محسوب نمی شود که این امر یکی از مزایای الگوی مصوب گام محسوب می شود. 
۴۹.

طراحی مدل عملیاتی خرید اعتباری سهام براساس فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: خرید اعتباری صکوک وکالت اجاره به شرط تملیک بازار سرمایه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۶۴
خرید اعتباری سهام یکی از ابزارهای مهم برای رشد و شکوفایی بازارهای سرمایه کشورها است. در مالی متعارف، خرید اعتباری سهام براساس قرارداد قرض به شرط زیاده می باشد که در فقه امامیه ربا و حرام است و در بازار سرمایه ایران قابل اجرا نیست. در حال حاضر خرید اعتباری سهام در بازار سرمایه اسلامی ایران، براساس قرارداد مشارکت مدنی – مرابحه می باشد که از جهت کارایی دارای مشکلاتی است. در مقاله حاضر پس از بررسی و تعریف خرید اعتباری سهام و توضیح روش انجام آن در نظام مالی متعارف و ایران به بررسی مشکلات فقهی و اجرایی آن پرداخته شده و سپس راهکار جایگزین ارائه گردیده است. این تحقیق از نوع کاربردی بوده که با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و نظرخواهی از خبرگان راهکاری جامع را با استفاده از قرارداد ترکیبی وکالت- اجاره به شرط تملیک ارائه کرده است که می تواند از طرفی عیوب و نواقص قرارداد ترکیبی مشارکت مدنی- مرابحه که در حال حاضر در بازار سرمایه ایران انجام می شود را برطرف کند و از طرف دیگر کارآیی های خرید اعتباری در نظام مالی را افزایش دهد.
۵۰.

آسیب شناسی صکوک بانکی و ارائه راهکار بازار صکوک رقابتی در تجهیز منابع نظام بانکی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صکوک بازار رقابتی تجهیز منابع نظام بانکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۴۵۴
صکوک به عنوان یکی از ابزارها و ابتکارات تجهیز منابع پولی در شبکه بانکی کشور پس از انقلاب اسلامی به شمار می رود که در طراحی آن اهدافی مدنظر قانون گذار و سیاست گذار بازار پول بوده است؛ ولی آنچه مطلوب نهاد ناظر در رابطه با کارکرد این ابزار بوده، به صورت کامل تحقق نیافته است.در این پژوهش در صدد بررسی چندجانبه چالش های مطرح شده در خصوص نقش بازار صکوک رقابتی در تجهیز منابع نظام بانکی هستیم. در این مقاله پس از مطالعه پژوهش های پیشین و مرور منابع گوناگون، با خبرگان حوزه تأمین مالی مصاحبه های هدفمند انجام و با استفاده از روش تحلیل مضمون، چالش های صکوک استخراج شد. این چالش ها در شش دسته چالش های عملیاتی، قانونی، فرهنگی، رقابتی و اقتصادی در سطوح خرد و کلان دسته بندی شدند. به منظور اعتبارسنجی یافته ها، چالش های استخراج شده در معرض نظر خبرگان قرار گرفتند. یافته های حاصل نشان داد، لزوم وجود رکن ضامن در فرایند انتشار صکوک، طولانی بودن فرایند انتشار اوراق و زمان دستیابی به منابع، اختلاف دو نهاد ناظر انتشار صکوک بانکی و بالابودن هزینه انتشار اوراق از مهم ترین چالش های استفاده از این ابزار برای تجهیز منابع شبکه بانکی می باشند. در پایان با تشکیل گروه کانونی راهکارهای اصلاح و تقویت بازار صکوک رقابتی به عنوان ابزاری به منظور تجهیز منابع نظام بانکی ارائه گردید. در بازار صکوک رقابتی مؤلفه هایی مانند اصلاح نقش رکن ضامن، رتبه بندی اعتباری اوراق و افزایش تعداد و تنوع صکوک منتشره وجود دارند که می توانند کارکرد این ابزار را بهبود بخشند.
۵۱.

بررسی تأثیر صکوک بر عملکرد بانک های متعارف و اسلامی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

کلیدواژه‌ها: صکوک عملکرد کل صنعت بانکی بحران مالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۹۹
این تحقیق تاثیر صکوک بر عملکرد بانک های متعارف و اسلامی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش، از لحاظ شیوه اجرا تحقیقی شبه تجربی و پس رویدادی، در حوزه تحقیقات اثباتی حسابداری و مبتنی بر اطلاعات واقعی است جامعه آماری تحقیق بانک های عضو بورس اوراق و بهادار تهران می باشند، که تعداد 21 بانک با دارا بودن شرایط لازم انتخاب شدند. در این پژوهش برای آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده می شود. روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش، روش داده های ترکیبی و از نرم افزار Eviews10 بهره گرفته شده است. نتایج آزمون فرضیات نشان داد، صکوک بر عملکرد کل صنعت بانکی، عملکرد بانک های متعارف و اسلامی اثرات مشابهی، بانک ها را بعد از بحران مالی تاثیر معناداری دارد.
۵۲.

امکان سنجی استفاده از صکوک جهت تامین مالی نظام سلامت ایران: مطالعه موردی ارائه کنندگان مراقبت های بهداشتی-درمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تامین مالی نظام سلامت صکوک صنعت مراقبت های بهداشتی درمانی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۲۹۵
تأمین مالی، یکی از چالش های اساسی نظام سلامت محسوب شده و نقشی اساسی در تضمین ارائه اثربخش خدمات نظام سلامت دارد. در چند سال اخیر، اجرای طرح تحول نظام سلامت در ایران و عدم رشد بودجه این بخش متناسب با رشد جمعیت، تورم و نیازهای فزاینده این حوزه، اهمیت برنامه ریزی و ارائه الگوهای نوین برای رفع معضلات تأمین مالی را دوچندان نموده است. سؤال پژوهش حاضر این است که برای نیازهای مختلف تأمین مالی صنعت ارائه کنندگان مراقبت های بهداشتی درمانی، کدام ساختار(های) صکوک مناسب تر است؟ در این راستا به روش توصیفی تحلیلی پس از احصای انواع نیازهای این صنعت در شش حوزه ی ساخت و احداث، تعمیر و بازسازی، تأمین مواد اولیه مصرفی، تأمین تجهیزات و تأسیسات، تأمین خدمات و سرمایه در گردش؛ به بررسی انواع صکوک قابل استفاده برای رفع این نیازها پرداخته شده است. در این پژوهش با نظرسنجی از خبرگان نظام سلامت و بازار سرمایه و با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، اولویت صکوک احصاشده برای هریک از نیازهای شش گانه تعیین شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد در زمینه نیازهای ساخت و احداث، تعمیر و بازسازی، خدمات بهداشتی-درمانی، تامین مواد اولیه مصرفی، تامین تجهیزات و تاسیسات و سرمایه در گردش، به ترتیب صکوک استصناع، منفعت، منفعت، مرابحه، اجاره و خرید دین دارای بالاترین اولویت بوده و جهت تامین مالی به سیاستگذاران و مدیران اجرایی این صنعت پیشنهاد می شود.
۵۳.

شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اثرگذار بر انتخاب ساختار صکوک مناسب جهت تأمین مالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صکوک ابزارهای مالی اسلامی تأمین مالی اسلامی مدل سازی معادلات ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۲۷۳
با توجه به گستردگی و تنوع ساختار اوراق بهادار اسلامی (صکوک) قابل انتشار، تعیین عوامل اثرگذار در انتخاب ساختار مناسب صکوک برای بانیان متقاضی، یکی از مسائل اصلی بازار اوراق بدهی است؛ بنابراین هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اثرگذار در تعیین ساختار مناسب صکوک جهت تأمین مالی نیازهای مختلف بخش دولتی و خصوصی است.این پژوهش از منظر هدف کاربردی و از منظر ماهیت توصیفی−پیمایشی است و از روش مدل سازی معادلات ساختاری برای شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های مؤثر استفاده شده است. نمونه پژوهش از میان خبرگان حوزه تأمین مالی بازار سرمایه کشور انتخاب شده و داده های پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. در این پژوهش عوامل مؤثر مورد تأیید خبرگان در پنج طبقه اصلی شامل مؤلفه های مربوط به بانی، دارایی و منفعت مبنای انتشار اوراق، ارکان انتشار، ساختاربندی و مؤلفه های شرعی طبقه بندی شده اند.نتایج نشان دهنده آن است که در بین پنج مؤلفه اصلی، مؤلفه های مربوط به دارایی و منفعت مبنای انتشار بیشترین تأثیر و مؤلفه مربوط به ارکان انتشار کمترین تأثیر را در تصمیم گیری بانیان انتشار اوراق در انتخاب ساختار مناسب صکوک دارد.
۵۴.

اثر انتشار صکوک بر بازده تعدیل شده با ریسک و ارزش معاملات سهام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار سرمایه صکوک ضریب ترینر بازده غیرنرمال بررسی اثر رویداد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۸۹
هدف: یکی از این موضوعاتی که ممکن است دیدگاه و تصمیم سرمایه گذاران را نسبت به خرید و فروش یک سهم تغییر دهد، بحث چگونگی تأمین مالی و ساختار سرمایه شرکت است. در این تحقیق به بررسی اثر انتشار صکوک بر نوسان قیمت و ارزش معاملات سهام شرکت ناشر پرداخته می شود. روش: برای نشان دادن اثر انتشار صکوک، از روش بررسی اثر رویداد با پنجره رویداد 5 روزه (از یک روز قبل از انتشار اوراق تا سه روز بعد از آن) استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، کل شرکت های ناشر صکوک پذیرفته شده در شرکت بورس تهران یا فرابورس ایران در بازه زمانی 1389 تا 1394 است. با توجه به شرایط تعیین شده در نمونه گیری، 20 مورد انتشار صکوک، مطالعه شده است. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده از آزمون اصلی و همچنین آزمون های تقویت (به کارگیری زمان رویداد متفاوت)، هیچ یک از فرضیه های پژوهش (وجود ارتباط بین استفاده از صکوک و نوسان قیمت سهام و تغییر در ارزش معاملات سهام شرکت ناشر) تأیید نشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد بین انتشار صکوک و نوسان قیمت سهام و ارزش معاملات سهام شرکت ناشر، ارتباط معناداری وجود ندارد که دلیل آن می تواند نوپا بودن استفاده از این اوراق در بازار سرمایه ایران و نامشخص بودن آثار استفاده از این ابزارها برای سرمایه گذاران باشد.        
۵۵.

نقش تئوری رفتار برنامه ریزی شده در تصمیم های سرمایه گذاری در اوراق بهادار اسلامی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: ابزارهای مالی اسلامی صکوک تئوری رفتار برنامه ریزی شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۲۲۷
سرمایه گذاری در ابزارهای مالی اسلامی منجر به جمع آوری سرمایه های راکد و تخصیص منابع به شکل بهینه و توسعه اقتصادی می شود که این امر از طریق شناسایی عوامل مؤثر بر سرمایه گذاری در این نوع اوراق امکان پذیر می باشد. تئوری رفتار برنامه ریزی شده از طریق سه عامل قادر به پیش بینی رفتار شخص و عمل او می باشد. هدف این مطالعه تعیین نقش تئوری رفتار برنامه ریزی شده در تصمیم های سرمایه گذاری در اوراق بهادار اسلامی می باشد. این پژوهش به بررسی تأثیر عوامل تئوری رفتار برنامه ریزی شده شامل کنترل رفتار درک شده، نگرش افراد و هنجارهای ذهنی بر تصمیم های سرمایه گذاری در اوراق بهادار اسلامی (صُکوک) می پردازد. این پژوهش در زمره پژوهش های رفتاری بوده، از نظر هدف، کاربردی و به شیوه پیمایشی از طریق پرسش نامه انجام شده است. قلمرو مکانی این مطالعه بورس اوراق بهادار تهران در سال 1397 می باشد و جامعه آماری شامل کلیه سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار و نمونه ها شامل 164 پرسش نامه تکمیل شده است. به منظور آزمودن فرضیه ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار پی ال اس استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد نگرش افراد و کنترل رفتار درک شده بر تمایل افراد به سرمایه گذاری در اوراق بهادار اسلامی تأثیرگذار است؛ اما هنجارهای ذهنی افراد بر تمایل آنها به سرمایه گذاری در اوراق بهادار اسلامی تأثیری ندارد. همچنین نتایج، نشان دهنده عدم تأثیر انگیزه افراد به سرمایه گذاری در اوراق بهادار اسلامی بر تصمیم های آن ها برای سرمایه گذاری است.
۵۶.

طراحی روش نوین تأمین مالی خرید مسکن از طریق اوراق سلف استاندارد مسکن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ابزارهای تأمین مالی اسلامی صکوک اوراق سلف استاندارد مسکن املاک و مستغلات مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۲۰۵
صنعت ساختمان به دلایلی از جمله تأثیر آن بر رفاه جامعه، اثرگذاری بر بیش از صد صنعت، تأثیر قابل توجه بر اشتغال کشور و تولید ناخالص ملی از صنایع مؤثر محسوب می گردد. ابعاد صنعت حکایت از عدم توان تأمین مالی توسط دولت یا اثرات منفی ورود دولت در بخشی از تأمین مالی آن دارد. بیشتر ابزارهای موجود، متمرکز بر تأمین مالی سازنده می باشد. این موضوع در حالی است که به دلیل رشد قابل توجه قیمت مسکن، قدرت خرید به شدت کاهش یافته است؛ از سوی دیگر به دلیل مواردی از جمله عدم انطباق پرداخت ها با جریان نقد مورد نیاز پروژه های ساختمانی، صکوک نتوانسته نیاز تأمین مالی این صنعت را به طور کامل برآورده سازد. از ابزارهای تأمین مالی جدید که مورد استقبال زیادی قرار گرفته است، اوراق سلف می باشد. تاکنون پژوهش های قابل توجهی در حوزه مباحث فقهی و حقوقی این ابزار صورت گرفته است، اما خلأ تحقیق در خصوص معرفی مدل کاربردی و اجرایی این ابزار که منطبق بر ضوابط و مقررات و عرف صنعت ساختمان باشد، محسوس و مشهود است. سؤال تحقیق درباره امکان استفاده و اجرای اوراق سلف جهت تأمین مالی مسکن خصوصاً خریداران می باشد. در این مقاله با نگاه کاربردی مدل اجرایی اوراق سلف بر اساس رویکرد توصیفی تحلیلی با استفاده از پیشنهاد مسکن به عنوان دارایی مبنا و مدل عملیاتی آن به ویژه با تأکید بر تحویل فیزیکی مسکن در سررسید که برای اولین بار در کشور توسط نویسندگان این مقاله طراحی شده است، ارائه می گردد. نتایج تحقیق و مقایسه آن با ضوابط و مقررات خصوصاً مصوبه کمیته فقهی، حاکی از امکان اجرایی شدن مدل پیشنهادی است.
۵۷.

بررسی تاثیر تامین مالی اسلامی و متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک های خصوصی و دولتی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تامین مالی اسلامی صکوک متغیرهای کلان اقتصادی ریسک پذیری بانک ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۲۳۵
یکی از شاخص های اساسی جهت توجه روزافزون به تامین مالی اسلامی (صکوک)، سازگاری آن با شریعت اسلامی است که این امر موجب رفتار عادلانه و حفظ قداست قراردادها می باشد. هدف این پژوهش بررسی اثرگذاری متغیرهای کلان اقتصادی و روش تامین مالی اسلامی (صکوک) بر ریسک بانک های خصوصی و دولتی ایران مشتمل بر ۱۵ بانک برای دوره زمانی ۱۳۸۴-۱۳۹۶ می باشد. برای این منظور از روش داده های تابلویی توبیت برای برآورد مدل استفاده شده است. نتایج تخمین بیانگر این است که صکوک، تورم، مالکیت دولتی تاثیر مثبت و معنی داری بر ریسک پذیری بانک ها دارد. به طوری که با افزایش سهم دولت از مالکیت بانک ها، میزان ریسک بانک ها نیز افزایش می یابد. در حالی که لگاریتم تولید ناخالص داخلی و نسبت مخارج کل به دارایی کل تاثیر منفی و معنی داری بر ریسک پذیری بانک ها دارد. به عبارتی، با افزایش میزان درآمد افراد، ریسک اعتباری بانک ها در ایران کاهش می یابد. واژه های کلیدی: تامین مالی اسلامی، صکوک، متغیرهای کلان اقتصادی، ریسک پذیری، بانک ها
۵۸.

صکوک ابزار نوآورانه مالی-اسلامی، شرح کاملی بر صکوک

کلیدواژه‌ها: فرآیند اوراق بهادار سازی اوراق قرضه اوراق مشارکت صکوک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۲۱۰
استفاده از فرآیندهای اوراق بهادارسازی یکی از کارآمدترین ابزارهای مالی جهت تاب آوری اقتصاد به شمار می آید. اوراق بهادارسازی خلق و انتشار اوراق بدهی، یا اوراق قرضه ای است که پرداخت های اصل و بهره آن از محل جریانات نقدی مجموعه مجزایی از دارایی ها صورت می گیرد. صکوک یکی از این فرآیندها است. در این مقاله سعی شده است تا شرح مبسوطی بر صکوک، انواع آن و نحوه انتشار آنها نوشته شود. همچنین زیرساختهای لازم جهت انتشار آنها و سازوکار مالیاتی آنها مورد بررسی بیشتر قرار گرفته است. در انتها به مقایسه جایگاه و میزان انتشار آن در جهان بویژه میان کشورهای اسلامی، پرداختیم.
۵۹.

کاربرد پژوهش عملیاتی در مدیریت اوراق قرضه

کلیدواژه‌ها: تامین مالی پروژه اوراق بهادار صکوک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۸۰
تأمین مالی پروژه به معنای تأمین منابع مالی لازم برای ساخت و بهره برداری از یک پروژه و یا تأمین مالی دوباره ی یک واحد صنعتی بزرگ است. از جمله روش های تامین منابع مالی می توان به انتشار اوراق بهادار اشاره نمود. اوراق بهادار که ورقه ای نماینده ی ارزش و قابل نقل و انتقال محسوب می شود، اقسام متنوعی داشته و هر یک از این اقسام به طریق ویژه ای در فرآیند تامین مالی به کار می آید. از جمله اوراق قابل انتشار در فرآیند تامین مالی پروژه می توان به اوراق قرضه، سهام، اوراق با پشتوانه ی دارایی و صکوک اشاره نمود. امروزه، بنابر محدودیت دولت ها و بانک ها در تامین منابع مالی پروژه، انتشار اوراق بهادار به عنوان روشی جایگزین شناخته می شود. تجمیع سرمایه های خُرد افراد، ناشناخته و مجهول بودن خریداران اوراق، عدم مداخله در مدیریت پروژه، انعطاف در شروط تامین مالی و دسترسی به منبعی بی پایان از نقدینگی از جمله مزایای غیرقابل انکار اوراق بهادار تلقی شده و استفاده از این ابزار در تامین مالی پروژه را به تدریج گسترش داده است. انتشار این اوراق در فرآیند تامین مالی پروژه متفاوت از تامین مالی شرکتی بوده و نحوه ی تخصیص ریسک، بازپرداخت اصل و سود اوراق، مسئولیت ناشران، وظایف نهاد واسط و نحوه ی انتشار با توجه به ویژگی های تامین مالی پروژه در برخی موارد منحصر به فرد است.
۶۰.

اولویت بندی عوامل مؤثر بر رونق سرمایه گذاری در صکوک با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صکوک ابزارهای مالی اسلامی فرایند تحلیل شبکه ای سرمایه گذاری بازار مالی اسلامی انتشار اوراق بدهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۲۰۶
اوراق بهادار اسلامی مبتنی بر شریعت یا همان ابزارهای مالی اسلامی صکوک، می تواند نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشورهای اسلامی ایفا کند. در چند سال گذشته تلاش های بسیاری برای توسعه بازار سرمایه اسلامی در ایران صورت گرفته اما توسعه بیشتر و جذب منابع داخلی و حتی خارجی نیازمند توجه بیش از پیش دولت، نظام مالی و همه ارکان و نهادهای دخیل در این حوزه است. اگر سیاستگذاران بخواهند این ابزار مالی را برای جذب سرمایه سرمایه گذاران و هدایت آنها به سوی تولید و خدمات توسعه و ترویج کنند، نیازمند شناخت عوامل موثر در رونق سرمایه گذاری بر روی صکوک هستند. بنابراین مساله اصلی پژوهش حاضر این است که اولا عوامل موثر در رونق سرمایه گذاری بر روی صکوک چه شاخص هایی است و دوما کدام یک از شاخص های مورد مطالعه بیشترین نقش را در رونق سرمایه گذاری این اوراق ایفا می کند. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است که با استفاده از مرور ادبیات پژوهش و انجام مصاحبه با خبرگان این حوزه در ایران به کدگذاری و شناسایی عوامل رونق و توسعه صکوک می پردازد. در ادامه ضمن تایید 13 عامل موثر شناسایی شده، با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل شبکه ای به رتبه بندی این عوامل پرداخته شد. نتایج نشان داد زیر معیار "اشراف کامل متخصصین مالی به حوزه مالی اسلامی در جهت پیشرفت صکوک" که متعلق به معیار اسلامی می باشد با وزن 0.583 دارای بیشترین اهمیت در میان زیر معیارهای موثر بر گسترش سرمایه گذاری صکوک می باشد. همچنین یافته های تحقیق نشان داد در رتبه دوم زیر معیار "اجرای دقیق و ملموس قوانین شرعی و مالی اسلامی در خصوص صکوک" که از معیارهای اجرایی می باشد با وزن 0.536دارای بیشترین اهمیت می باشند.