پایگاه دانش

هدف: تحقیق حاضر به دنبال ارایه الگویی دانش بنیان برای اندازه گیری و ارزیابی کیفیت محیطی در مناطق روستایی است و مناطق روستایی شهرستان های قوچان- فاروج به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. روش: در این تحقیق نواحی روستایی شهرستان های قوچان- فاروج مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای ارزیابی از 15 شاخص، در قالب 4 مؤلفه استفاده شده است. برای ارزیابی کیفیت محیطی از سیستم دانش بنیان بر اساس سیستم استنباط فازی به کارگرفته شده است. یافته ها: زندگی انسان به شدت وابسته به محیط و خدماتی است که از سوی محیط ارایه می شود. کیفیت محیطی، با مجموعه ای از خصوصیات و صفات مشخص می شود که به کمک آن ها می توان به ارزیابی شرایط محیط پرداخت. مناطقی که دارای شرایط محیطی بهتری هستند بستر و زمینه مناسبت تری برای زندگی و فعالیت های بشر فراهم می آورند. یافته های تحقیق دو بخش می باشد: یک بخش پایگاه دانش است که به کمک آن امکان ارزیابی کیفیت محیطی وجود دارد و همچنین، قوانین و شرایط حاکم برای ارزیابی کیفیت محیطی مشخص می شود و دیگر، پهنه بندی منطقه است. بسط این مدل می تواند در تحقیقات بعدی با تلفیق آن روش های کشف دانش و شبکه های عصبی مصنوعی باشد. راهکارهای عملی: در مطالعات و برنامه ریزی نواحی روستایی، کیفیت محیطی برتصمیم گیری ها اثر مستقیم داشته و می تواند موفقیت برنامه ها را تضمین کند. ارزیابی کیفیت محیط، یکی از ابزارهای مهم در زمینه برنامه ریزی فضایی و برنامه ریزی محیطی است و مدل ارایه شده در این جا می تواند راهکاری عملی در زمینه سنجش و ارزیابی کیفیت محیطی محسوب شود.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل درخت ارزیابی فازی برای بررسی سیستم های ارزیابی عملکرد کارکنان و انتخاب سیستم ارزیابی مناسب برای دانشگاه های آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی می باشند. روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در این مقاله سعی شده است برای جلوگیری از تبعات ناشی از نظام ارزیابی نامطلوب در دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی، مدل درخت فازی را جهت بررسی روش های ارزیابی عملکرد کارکنان ارائه دهیم و بر اساس این مدل روش ارزیابی عملکرد مناسب برای هر یک از واحدها را انتخاب نمائیم. برای این کار ابتدا عوامل مؤثر در تعیین روش ارزیابی عملکرد (اندازه واحد، پویایی واحد، سطوح مختلف در سلسله مراتب و فرهنگ سازی و آموزش) را مشخص کردیم و با استفاده از این عوامل به بررسی روش های ارزیابی عملکرد کارکنان پرداختیم. با استفاده از دانش اخذ شده از نظرات اساتید دانشگاه و مسئولین جذب منابع انسانی واحدها، پایگاه دانش ایجاد شده و با بکارگیری الگوریتم و مجموعه های فازی، مدل درخت فازی ارائه گردیده است. سپس با توزیع پرسشنامه مقادیر هر یک از متغیرهای مورد بررسی (عوامل مؤثر در تعیین روش ارزیابی عملکرد) برای هر یک از واحدهای مورد مطالعه تعیین شده و در نهایت با استفاده از این مقادیر کسب شده اولویت روش های ارزیابی عملکرد برای هر یک از واحدها مشخص شده است. در مرحله بعد با استفاده از تصمیم گیری چند معیاره فازی اولویت انتخاب روش های ارزیابی برای هر یک از واحدها را بر اساس ارزش تصمیم (مقدار تامین اهداف) مشخص گردیده است.

در عصر پیشرفت های مداوم، دوران ارزش افزوده، عصر انجام فعالیت های زیاد با امکانات محدود و بالاخره دوران ارتقاء بهره وری، وجود یک نظام ارزیابی عملکرد نامناسب می تواند نارسایی مهمی محسوب شود. در این مقاله سعی شده است برای جلوگیری از تبعات ناشی از نظام ارزیابی نامطلوب در دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی، مدل درخت فازی را جهت بررسی روش های ارزیابی عملکرد کارکنان ارائه دهیم و بر اساس این مدل روش ارزیابی عملکرد مناسب برای هر یک از واحدها را انتخاب نمائیم. برای این کار ابتدا عوامل موثر در تعیین روش ارزیابی عملکرد را مشخص کردیم و با استفاده از این عوامل به بررسی روش های ارزیابی عملکرد کارکنان پرداختیم. در این رابطه از نظرات اساتید و خبرگان منابع انسانی استفاده کرده و با استفاده از دانش اخذ شده از خبرگان منابع انسانی، پایگاه دانش ایجاد شده و با استفاده از پایگاه دانش و الگوریتم و مجموعه های فازی، مدل درخت فازی ارائه گردیده است. سپس با توزیع پرسش نامه مقادیر هر یک از متغییرهای مورد بررسی (عوامل موثر در تعیین روش ارزیابی عملکرد) برای هر یک از واحدهای مورد مطالعه تعیین شده و در نهایت با استفاده از این مقادیر کسب شده اولویت روش های ارزیابی عملکرد برای هر یک از واحدها مشخص شده است. در مرحله بعد با استفاده از تصمیم گیری چند معیاره فازی اولویت انتخاب روش های ارزیابی برای هر یک از واحدها را بر اساس ارزش تصمیم (مقدار تامین اهداف) آنها مشخص گردیده است.

بحث اشتغال از مهم ترین مباحث مورد توجه درکشورها در حال توسعه و توسعه نیافته محس وب می شود و مقوله ای اقتص ادی، اجتماعی و سیاسی است که باید به آن توجه ویژه شود. از آنجا که نیروی انسانی یکی از مهم ترین و اساسی ترین عوامل تولید محسوب می گردد، از طریق مشارکت در تولید چه به لح اظ فیزیکی(نیروی کار) و چه به لحاظ فکری، مدیریتی و تکنولوژیکی می تواند نقش بسیار برجسته ای را در رون د تولی د ایف ا نماید، بنابراین لازم است که زمینه های اشتغال نیروی انسانی را فراهم آورد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل فضایی و تعیین جایگاه هر یک از (شهرستان های )کشور به لحاظ بهرمندی از شاخص های اشتغال زنان و تبیین میزان شکاف بین مناطق کشور در زمینه ی بهره مندی از شاخص های مذکور انجام شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. در این تحقیق شهرستان های کشور مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای ارزیابی از 6 شاخص در قالب 2 مولفه استفاده شده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از سیستم دانش بنیان با استفاده از منطق فازی و نرم افزار متلب و نرم افزار ArcGIS بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد که بین استان ها و شهرستان های کشور از لحاظ بهره مندی از شاخص های اشتغال زنان نابرابری و شکاف زیادی وجود دارد به طوری که از یک سو، مشارکت اقتصادی زنان با 21/44 درصد در 168 شهرستان در وضعیت خوب و رو به بهبود قرار دارند و از سوی دیگر، بالابودن نرخ بیکاری زنان در استانهای کشور از نظم خاصی پیروی نکرده و هر جا شرایط برای کار و اشتغال فراهم بوده است از نرخ بالایی برخوردار شده است که بخش هایی از سیستان در درجه پایین مشارکت اقتصادی و لکه هایی از غرب،کرمانشاه، لرستان و جنوب غرب، در درجه دوم قرار دارند. درجه مشارکت اقتصادی در خوش بینانه ترین حالت شامل اصفهان، یزد، خراسان جنوبی و لکه هایی از بوشهر و هرمزگان و جزایر جنوبی از مشارکت بالایی برخوردار بوده که شرایط خاص اقتصادی این مناطق در این امر دخیل است.

هدف و مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین امکان سنجی رویکرد استاد-شاگردی برای انتقال و تسهیم دانش ضمنی در تربیت اعضای هیأت علمی، دانشگاه شهید بهشتی اجرا شده است: سوال اصلی پژوهش این است که الگوی مناسب توسعه رویکرد استاد-شاگردی در تسهیم دانش ضمنی چگونه است و از چه مؤلفه هایی تشکیل شده است؟ لذا با استفاده از روش مدل سازی پویا به بررسی وضعیت مؤلفه های تسهیم دانش با رویکرد استاد- شاگردی پرداخته شده است. مدل شامل 3 حلقه است؛ حلقه اول تسهیم دانش ضمنی: تولید دانش، نشر دانش، سازماندهی دانش و کاربرد دانش؛ حلقه دوم رویکرد استاد- شاگردی: فرهنگ سازی، سیاست گذاری، ساختاردهی رویکرد استاد- شاگردی، منابع (مالی، نرم افزاری و سخت افزاری، ICT) و منابع انسانی؛ حلقه سوم زیر مؤلفه های منابع انسانی: اعتماد، .مهارت های ارتباطی، هدف گذاری، ارزیابی عملکرد، تعهد عاطفی، خودکارآمدی برای دانایی مدارکردن نظام آموزشی و پژوهشی مراکز آموزشی است. روش شناسی: نمونه پژوهش مشتمل بر 265 نفر از اعضای هیأت علمی و 248 نفر از دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی که به روش طبقه بندی انتخاب شده اند. نوع پژوهش توصیفی پیمایشی است. در چارچوب مدل مفهومی پژوهش 15 فرضیه مورد آزمون قرار گرفته است. به منظور تعیین روایی پرسشنامه، از نظرات و پیشنهادات صاحب نظران متخصص در حوزه علوم تربیتی استفاده گردید. همچنین با محاسبه پایایی پرسشنامه از روش برآورد ضریب آلفای کرونباخ، اعضای هیأت علمی مقدار عددی 899/0 و دانشجویان دکتری 890/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبول پرسشنامه بود. شیوه تجزیه وتحلیل داده ها مبتنی بر استفاده از آزمون های استنباطی آماری از قبیل آزمون کولموگراف- اسمیرنف، تی تک نمونه ای و تحلیل اکتشافی بوده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، امکان پیاده سازی رویکرد استاد-شاگردی فرد به فرد برای انتقال و تسهیم دانش در دانشگاه شهید بهشتی از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری وجود دارد (001/0 = p). همچنین یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه ها و زیر سازه های الگوی توسعه رویکرد استاد-شاگردی در تسهیم دانش ضمنی از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده اند.   بحث و نتایج: با توجه به تحلیل فرضیه ها و نتایج آنها می توان گفت؛ فرضیه اصلی پژوهش یعنی اجرای رویکرد استاد-شاگردی  از دیدگاه اعضای هیأت علمی با انحراف معیار 458/0 آماره 52/32 و دانشجویان با انحراف معیار521/0 آماره 75/11 موجب تسهیم و انتقال دانش استاد-دانشجو در سطحی بالاتر می شود. این یافته با یافته های سوزان (2016)، زید الحمدان و همکاران (2014)، بتینا و هارم (2014)، مور و همکاران (2014)، پاتل و همکاران (2011)، ویکی و همکاران (2008)، چااو و همکاران (2011)، قلی پور و هاشمی (1394)، محمدی و امینی (1394) که هر یک بر تاثیر برنامه های استاد-شاگردی همسویی دارد. هم چنین نتیجه آزمون های مؤلفه های منابع انسانی نشان می دهد از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان تمامی مؤلفه ها در امکان سنجی وضعیت مطلوبی دارند و شرایط پیاده سازی رویکرد استاد-شاگردی فرد به فرد را در دانشگاه شهید بهشتی فراهم می دا نند. نتایج این پژوهش که بر مبنای 4 مؤلفه پایگاه دانش 5 مؤلفه رویکرد استاد-شاگردی و 6 زیر مؤلفه منابع انسانی است. و بعد این امکان منجر به بهبود رابطه استاد با دانشجو(رابطه استاد_شاگردی) شده و اعضای هیأت علمی پیشکسوت و با تجربه می توانند در راستای نیاز و تربیت اعضای هیأت علمی جدید گام بزرگی بردارند به دلیل اینکه واقعاً آموزش های رسمی و شفافی برای اعضای هیأت علمی جدید خصوصاً در زمینه برقراری ارتباط با دانشجویان، شیوه مدیریت کلاس داری وجود ندارد. ضمن اینکه با توجه به یافته های این پژوهش مشخص می شود چون خود اعضای هیأت علمی نقش استاد را به صورت مستقیم دارند نشان دهنده این است که دانشگاه دارای ساختار غیررسمی در اجرای برنامه روش استاد-شاگردی است که این خود بزرگ ترین مزیت جهت پذیرش روش های نوینی به مانند روش منتورینگ و دیگر روش های نوین در حوزه منابع انسانی و آموزش عالی گردد.در پایان با عنایت به نتایج پژوهش امکان پیاده سازی رویکرد استاد-شاگردی، که هم اکنون به شکل یک ساختار غیررسمی در دانشگاه نمونه در حال انجام است، قابلیت تبدیل شدن به ساختار رسمی را دارا باشد. روشی که می تواند منجر به نتایج رضایت بخش هم برای استاد و دانشجو و هم الگوی بالندگی، توسعه برای دانشگاه شهید بهشتی گردد.

امروزه از سیستم های خبره به عنوان یکی از سودمندترین و پرکاربردترین سیستم های تصمیم یار استفاده می شود. این سیستم ها با تکیه بر دانش متخصصان یک حوزه، تجربه های گرانبهای آنها را با سرعت و دقت موجود در کامپیوتر ترکیب کرده و موجب ارتقای کیفیت قضاوت می شوند. یکی از گسترده ترین حوزه های کاربرد این سیستم ها تشخیص پزشکی است. متفاوت از آنچه در بیشتر تحقیقات گذشته در توسعه سیستم های خبره به کار گرفته شده، در پژوهش حاضر استفاده از منطق وضعیت در فرایند اکتساب دانش و رویکرد فازی در معماری موتور استنتاج سیستم خبره پیشنهاد می شود. تشخیص نوع بیماری صرع همواره یکی از بحث انگیزترین چالش ها میان پزشکان نورولوژیست بوده و تمایز دقیق بین انواع این بیماری با توجه به علائم نزدیک به هم آنها، محل اختلاف بین پزشکان این حوزه است که این سیستم خبره موفق به حل این مسئله با درجه صحت 83 درصد می شود. از ویژگی های بارز این پژوهش، ایجاد پایگاه دانش جامع و کامل با رویکرد تحلیل فرضیه های رقیب (ACH) برای تمایز بین گونه های چهارده گانه بیماری صرع است. تحقیقات انجام شده در این پروژه می تواند برای تشخیص سایر بیماری هایی که علائم نزدیک به هم دارند، شبیه سازی و استفاده شود. همچنین این سیستم می تواند در موقعیت هایی که دستیابی به پزشکان متخصص مغز و اعصاب ممکن نیست، بسیار مفید واقع شود.

امروزه اهمیت انتخاب درست طرح های سرمایه گذاری در کشور بسیار روشن است. اگر روشی صحیح بر پایه ی الگوی علمی برای سنجش طرح ها و معیارهای مناسب جهت تخصیص منابع و برنامه ریزی وجود داشت، هم اکنون شاهد نیمه کاره ماندن یا غیر اقتصادی شدن بسیاری از طرح ها نبودیم. در بخش خصوصی شرط سودآوری محض ملاک بوده، اما از دید مسئولان دولتی، عوامل دیگری ازجمله ضرورت اجرای طرح و ملاحظات سیاسی و... مدنظر است. سرمایه گذاری و نحوه ی ارزیابی طرح ها در بانک های خصوصی ایران از یک سو باید به مقوله سودآوری طرح و از سوی دیگر باید با برنامه های توسعه ی دولت و طرح های کلان کشور هماهنگ باشد. سیستم خبره ارائه شده در این پژوهش، بر اساس عوامل کمّی و کیفی مطرح از نظر کارشناسان در فرآیند ارزیابی درخواست وام بانکی در یک بانک خصوصی است. برای ارائه ی این سیستم خبره با مطالعه ی مستندات بانک و مطالعات انجام شده در دنیا و استفاده از مصاحبه و پرسش نامه ی چارچوب تصمیم گیری، سیستم خبره ارزیابی معیارهای مطرح برای رد یا پذیرش درخواست وام های بانکی مشتریان ارائه می شود.

هدف این مقاله، طراحی یک سیستم خبره فازی برای اولویت گذاری و انتخاب پروژه های صنعتی مناسب بر مبنای معیارهای معتبر و بین المللی در محیط فازی است تا ریسک ناشی از انتخاب نادرست تا حد امکان کاهش یابد. هدف از طرح مسئله پژوهش، بهینه سازی تصمیم، افزایش بازدهی تولید و کاهش ریسک سرمایه گذاری و در نهایت توسعه است. در این مقاله به چگونگی طراحی و استفاده از سیستم خبره فازی و همچنین نقش عوامل فنی و اقتصادی در طراحی مدل برای انتخاب پروژه های صنعتی پرداخته شده است. برای تحلیل داده ها، ورودی ها و خروجی های فازی، تشکیل پایگاه قواعد، ایجاد خروجی سیستم خبره و فازی زدایی کردن آنها و واسط گرافیکی، از ابزار ماژول سیستم استنتاج فازی نرم افزار متلب استفاده شده است. به منظور اعتبارسنجی پژوهش، مطالعه موردی انجام گرفت و بین خروجی های سیستم پیشنهادشده با نظر خبرگان مقایسه ای به عمل آمد و به تأیید رسید. این سیستم، به اولویت گذاری و انتخاب پروژه های صنعتی و ارائه توصیه های دقیق تر، کمک می کند.

مستندسازی دانش بنیان میراث معماری با ثبت صفات ابنیه تاریخی در فهرست های تحلیلی فراداده آغاز شده و دارای رویکردی همه جانبه است؛ بدین معنی که کالبد بنا را از آغاز پیدایش و در طول تحولات، نه تنها به صورت منفرد، بلکه در پیوند با محیط، رخدادها، افراد و یا سبک ها بررسی و دانش پایه را جهت شروع عملیات حفاظت ارائه می کند. این پژوهش به دنبال تهیه فهرست تحلیلی پایه و تفصیلی برای میراث معماری در ایران، به عنوان هسته مرکزی فرآیند مستندسازی است. در بررسی روش های مستندسازی درکشور، کمبود چالش برانگیز شناسنامه ابنیه تاریخی محسوس است. بنابراین استانداردهای جهانی فراداده مطالعه و فهرست پایه داده ها (وابسته به ایکوم) برای مستندسازی گونه های مختلفی همانند مسجد، خانه، کاروانسرا و یا بازار انتخاب شده است. در نتیجه برداشت های میدانی و کتابخانه ای ابنیه منتخب، فهرست پایه جهت ثبت شاخصه های معماری ایرانی تعدیل شده است. همچنین به منظور شرح تفصیلی خصوصیات بنا، اطلاعات محیطی و یا آسیب شناسی ابنیه، فهرست تفصیلی با الگوی دستورالعمل های ملی و جهانی ثبت آثار طراحی شده است. در پایان فهرست پایه و تفصیلی مقایسه و بر ایجاد سیستم های مدیریت دانش میراث معماری ایران تأکید شده است.

اکتساب دانش معماری با رویکرد شناخت اجزای وجودی و الگوسازی پیوندهای معنایی دسته بندی شده میان عناصر، سعی در پژوهش پیرامون خصوصیات مادی و محتوای مفهومی یک ساختمان دارد. این فرآیند می تواند از فن آوری های هوشمند برای تجزیه و تحلیل علمی بهره برده و با ارایه ی الگوی دانش به عنوان پایگاه های دانش آنلاین یا شناسنامه های تحلیلی دیجیتال، به توزیع، بازیافت و نشر اطلاعات معماری دست یابد. این پژوهش با ارجاء به سیستم های هوشمند اکتساب دانش آنتولوژیک، به تهیه پایگاه دانش با جمع آوری اجزای وجودی بر پایه لغت شناسی تخصصی و تعریف پیوندهای معنایی طبقه بندی شده میان اجزای کالبدی و مفهومی معماری می پردازد. الگوسازی پیوندهای درونی و برونی با ارجاء به استانداردهای فراداده و با همپوشانی مراجع بالادست، زیر مجموعه ی پدیده های تجریدی وابسته به زمان، سبک، فعالیت، یا پدیده های مادی همانند فاعلین، مکان یا مصالح تعریف شده و با کمک نرم افزار اکتساب دانش آنتولوژیک به صورت ارتباطات میان متصل شیء محور ارایه شده اند. در این پژوهش برای گونه های مختلف معماری ایران در پایگاه دانش مدخل ایجاد شده که در مقاله نمونه ای (مسجد جامع اصفهان) تشریح شده است. در پایان نمونه سازی پایگاه دانش به صورت ابنیه ی شاخص تاریخی و مدرن، اجزای ساختاری یا بخش های ساختمانی معماری ایران و همچنین نشر دانش به صورت آنلاین بر روی شبکه جهانی به بحث گذاشته می شود.