مطالب مرتبط با کلیدواژه

محمود کیانوش


۱.

بنمایه های مشترک تعلیمی در سروده های کودکانه محمود کیانوش و صالح هواری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ادبیات کودکان مؤلفه های تعلیمی محمود کیانوش صالح هواری مضامین فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۳۵۲
ادبیات کودکان با گرایش تعلیمی و آموزشی به عنوان ابزاری کارآمد در جهت رشد فکری، اخلاقی و فرهنگی کودکان به شمار می رود و موجبات شناخت آنها از جامعه و محیط اطراف خود را فراهم می آورد. با توجه به نقش سازنده ادبیات کودکانه، نگارندگان در این جستار به بررسی تطبیقی مؤلفه های تعلیمی در اشعار محمود کیانوش و صالح هواری، دو شاعر معاصر ایرانی و فلسطینی پرداخته اند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس مبانی مکتب تطبیقی آمریکایی، تدوین شده است. از برآیند تحقیق چنین استنباط می شود که به رغم تفاوتهای آشکار در ساختار اشعار کودکانه این دو شاعر، هر دو با کارگیری زبانی آسان و روان، درک مضامین تعلیمی و آموزشی را برای نوباوگان میسر می سازند و ضمن ارضای نیازهای عاطفی کودکان، نیروی اعتماد به نفس آنها را نیز تقویت می کند. آشنا کردن خردسالان با مفاهیم خداشناسی و خودشناسی، فرهنگ ملی و عامیانه و نیز گسترش تمایلات اجتماعی از دیگر رسالتهای دو شاعر در سروده های کودکانه بوده است.
۲.

استعاره در اشعار کودکانه محمود کیانوش و سلیمان العیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صورخیال استعاره محمود کیانوش سلیمان العیسی ادبیات تطبیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۹۶۵
محمود کیانوش «پدر شعرکودک ایران» یکی از شاعران معاصر است که اشعاری ساده و بی پیرایه می سراید. شعر او بازتاب اندیشه ها و تأملات وی در پیوند و ارتباط ذاتی انسان و طبیعت است. کیانوش شاعری است که ذهنش سرشار از مسائل مردم است. از میان آثار کیانوش 8 کتاب مخصوص شعر برای کودکان و نوجوانان است که عبارتند از: «زبان چیزها»، «طوطی سبز هندی»، «نوک طلایی نقره بال»، «باغ ستاره ها»، «بچه های جهان»، «طاق هفت رنگ»، «آفتاب خانه ما»، «شعر به شعر». اشعار کیانوش را از نظر سطح ادبی می توان قوی ترین نمونه اشعار به حساب آورد. صورخیال به خصوص تشبیه، استعاره و تشخیص، بن مایه اشعار او را تشکیل می دهند. سلیمان عیسى از شاعران برجسته سوری است که موضوع غالب اشعار او درباره وطن و حس قومی است. او بخش زیادی از قصایدش را به کودکان و به خصوص کودکان زجر کشیده عربی سروده است. او از صورخیالی استفاده می کند که به سادگی در ذهن کودک رسوخ کند؛ به خصوص از جهت انواع استعاره های اسمی، فعلی، مُصرحه و مکنیه. در این مقاله سعی بر این است که اشعار کودکانه دو شاعر فارس و عرب (محمود کیانوش و سلیمان العیسی) از دیدگاه استعاره تحلیل و بررسی گردد. 
۳.

بررسی مضامین دو مجموعه شعر کودکانه محمود کیانوش با رویکرد مخاطب شناسی

کلیدواژه‌ها: محمود کیانوش شعر کودک مخاطب شناسی تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۱۹
محمود کیانوش از پیشگامان شعر کودک در ایران به شمار می رود. اشعار وی، علاوه بر سادگی ساختار و روانی جملات، دارای محتوایی متناسب با جهان بینی مخاطب است. وی با گذر از «منِ» واقعی(انسان بزرگسال) و انتخاب زبان کودک، بر اساس مقتضای حال مخاطب سخن گفته است. در این جستار، با بررسی محتوای دو مجموعه شعر طوطی سبز هندوستان(گروه های سنّی الف و ب) و بچه های جهان(گروه های سنّی ج و د)، در پی پاسخگویی به دو سوال محوری زیر هستیم: - آیا کیانوش در به کارگیری مضامین شعر کودک به گروه سنّی و رشد ذهنی مخاطب توجّه داشته است؟ - با توجّه به گروه های سنّی مختلف، در دو مجموعه ی مورد پژوهش، کدام مضامین بیشترین کاربرد را دارد؟ آشنایی کیانوش با نیازهای فکری و توجه به درک محدود کودک باعث شده است نگاه کودکانه را در اشعارش برگزیند و جهان را از دریچه ی چشم کودکان بنگرد و بر اساس این، سخن خود را با اقتضای سنّی کودک تطبیق دهد؛ البته کیانوش به همه ی گروه های سنّی کودکان نگاهی یکسان ندارد؛ بلکه با افزایش گروه سنّی، مفاهیمی از قبیل خود محوربینی و عینی گرایی تبدیل به تعامل گروهی و مفاهیم انتزاعی شده، و به تبع آن، مضامین اشعار او نیز تغییر یافته است.
۴.

بررسی وجوه آشنایی زدایی موسیقایی در سروده های کودکانه محمود کیانوش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محمود کیانوش فرمالیسم آشنایی زدایی برجسته سازی زبانی موسیقی شعر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۸۴
این پژوهش با رویکرد فرمالیستی و با شیوه تحلیلی- توصیفی، به بررسی وجوه آشنایی زدایی موسیقایی در اشعار کودکانه محمود کیانوش پرداخته است. صورت-گرایان روس توجه ویژه به زبان و به خصوص موسیقیِ زبان دارند تا آنجا که چگونه گفتن را مقدم بر چه گفتن دانسته اند. ساحت شعر کودکانه نیز بر محور اصلی موسیقی زبان استوار است. در این گذار، اهمیت توجه به عوامل موسیقایی در شعر کودک، توجه و اعتنا به همه عواملی است که کلام را به سمت و سوی شعر سوق می دهد و به تعبیر صورت گرایان به «برجستگی زبانی» منجر می شود. از کاربست این نظریه بر اشعار کودکانه محمود کیانوش، می توان بیان کرد که برجستگی های زبانی او در محورهای موسیقی بیرونی و کناری، دو عامل مهم و قابل اعتنا در غنی ساختن اشعار او به حساب می آیند. کیانوش با مدد از دانش شعر کلاسیک و نو، زبان شعر کودک را تشخص بخشیده و با کاربست هنرسازه های موسیقایی در زیباسازی کلام و تأثیر بر مخاطب موفق عمل کرده است. بنابر یافته-های این پژوهش، به کارگیری انواع قافیه غنی و ردیف های پویا، انتخاب اوزان مطبوع و بحور گوشنوازی مانند رمل و رجز، در کنار دقت و توجه به کارکردهای ردیف و قافیه، تمرکز بر مطابقت مضمون با وزن های شعری و انتخاب ردیف مرتبط با درون مایه شعر، از شگردهایی است که کیانوش آگاهانه و هنرمندانه آنان را در خدمت زبان شعر کودک قرار داده و ماحصل استفاده دقیق و بجا از هنرسازه-های موسیقایی، شعر او را به شعری خلاق و پویا تبدیل کرده است؛ شعری که به هنر ناب نزدیک شده و با نظریه هایی چون «آشنایی زدایی موسیقاییِ» فرمالیست-های روس قابل توضیح و تبیین است.
۵.

بررسی ویژگی های سبکی محمود کیانوش و ناصر کشاورز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شعر کودک محمود کیانوش ناصر کشاورز ویژگی های سبکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۴۱
در مقاله ی حاضر به بررسی ویژگی های سبکی دو نفر از نویسندگان و شاعران مطرح ادبیات کودک در دوره ی معاصر، محمود کیانوش و ناصر کشاورز پرداخته شده است. هر کدام از این شاعران کودک از امکانات شعر کودک به شکلی خاص بهره می برند که با دیگری تفاوت دارد و هر یک به عناصر خاصی از شعر کودک توجه بیشتری نشان می دهند. ستاست     ططططروش تحقیق، کتابخانه ای بوده و نوع آن، توصیفی تحلیلی است. کشاورز با بهره جستن از صنایع ادبی در آفرینش تصاویر، ایجاد حس و شور، تقویت بُعد موسیقایی و زیبایی شناختی اشعار خویش و نیز در به کارگیری علم بیان (لفظی و معنوی) موفق بوده است. وی را به عنوان یکی از شاعران نوگرا و صاحب سبک در شعر کودک و نوجوان نام می برند که اولین شعرش در سال 1362 منتشر شد. آثار وی چنان دلنشین و جذاب است که برای بزرگ سالان نیز جذابیتی ویژه دارد. او تاکنون جوایز متعددی در حوزه ی شعر کودک و نوجوان دریافت کرده است. کیانوش از یک سو به دلیل آشنایی با ادبیات جهان و از سوی دیگر به سبب پیوندی که با دنیای بچه ها داشت، توانست شعرهایی بگوید که هم وجهه ی ادبی نیرومند داشته باشد و هم مناسب دنیای کودکان باشد و ضمناً در پیوندی همه جانبه با آموزه های جاری در نظام آموزشی کشور قرار بگیرد. او توانست با تصرف در وزن ها و قالب های شعر کهن ، وزن ها و قالب های گوناگون اما متناسب برای کودکان و نوجوانان بسازد و در واقع جریان ساز باشد. 
۶.

بررسی کارنامه شورای کتاب کودک در دهه پنجاه (برگزیده آثار شعری محمود کیانوش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شورای کتاب کودک شعر کودک دهه پنجاه محمود کیانوش نقد شعر کودک در ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۰
با توجه به اهمیتی که جوایز ادبی و کتابهای برگزیده در پرورش ذهن مخاطب و جهت دهی جامعه ادبی دارد در این مقاله معیارهای تعیین شده از سوی شورای کتاب کودک و میزان تطبیق آنها با آثار برگزیده در دهه پنجاه به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شده است؛ بدین ترتیب از سویی عملکرد و کارنامه شورا در این دهه تأثیرگذار نقد می شود و از سوی دیگر، مقطع مهمی از تاریخ ادبیات کودک و نوجوان و در پی آن، تاریخ نقد شعر فارسی مورد ارزیابی و بازنگری قرار می گیرد. در این دهه، سه اثر با عناوین ط وطی سبز هندی، نوک طلای نقره بال و باغ ستار ه ها به قلم محمود کیانوش از سوی شورا انتخاب شد. انتخاب سه اثر از کیانوش در این دهه بدین معناست که شورا هم از جنبه نظری و هم در تطبیق عملی معیارهای تولید و آفرینش شعر، تحت تأثیر آرا و اندیشه های این شاعر بوده است. بر اساس نقدهای شورا و یافته های این پژوهش، معیارهای نقد شعر در این دهه نسبت به دهه گذشته تغییر چشمگیری یافته است. تکیه بر اصالت هنری و جوهره شعری و توجه به زاویه نگاه کودک از مهمترین ویژگیهای مورد توجه این دهه به شمار می رود. این رویکرد به شعر کودک در تحولات دهه های بعد نقشی اساسی ایفا می کند.
۷.

مقایسه ی تمثیلی اشعار قاصدک مهدی اخوان ثالث، تقی متقی ، محمود کیانوش و ساعی البرید بلندالحیدری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: اخوان ثالث تقی متقی محمود کیانوش بلند الحیدری تمثیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۱۲
قاصدک نماد و تمثیلی از وفاداری، صداقت و خوشبختی، پیام آوری و خوش خبری است . از آنجایی که میان شعرهای فارسی و عربی جنبه های مشترک بسیاری را می توان یافت؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ی تمثیلی اشعار قاصدک مهدی اخوان ثالث، تقی متقی، محمود کیانوش، شاعران معاصر ایرانی و ساعی البرید بلندحیدری، شاعر شناخته شده ی عراقی تحریر شده است. مسأله موردنظر این است که شاعران نام برده چه تمثیل هایی را در شعر قاصدک خود جای داده اند. نویسنده پس از بررسی، متوجه شباهت ها و تفاوت هایی در شعر قاصدک شاعران مورد نظر شد، که از دلایل ضرورت و اهمیت بررسی آن محسوب می شود تا بدانیم شاعران معاصر ایران و عرب شعر قاصدک خود را با چه نماد و تمثیلی هایی به ما می شناسانند. نوشتار حاضر کاملاً بکر و بدیع بوده و تاکنون نوشتاری در این خصوص به تحریر درنیامده است. بنابراین این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای و بررسی اشعار این شاعران به صورت تحلیلی و توصیفی صورت گرفته است تا پژوهشگر بداند آیا در شعر قاصدک اخوان ثالث، تقی متقی، محمود کیانوش، شاعران ایرانی، و ساعی البرید بلندالحیدری، شاعر عراقی، تمثیل به کار برده شده است ؟ آیا تمثیل ها و کارکرد آن ها در اشعار این شاعران یکسان است یا متفاوت؟ یافته های پژوهش حاکی از این می باشد که تمثیل بکار گرفته از قاصدک در اشعار شاعران متفاوت می باشد و هیچ کدام حامل یک خبر یکسان نیست. اخوان، تقی متقی و بلندالحیدری بر خلاف نماد بارز قاصدک یعنی خوش خبری، آن را تمثیلی از انسان مغموم و بدون امید می دانند.