سامانه اطلاعاتی

هدف کلی این پژوهش طراحی سامانه اطلاعاتی صندوق رفاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی و راهکارهای اجرایی آن بر اساس بخشنامه ها و دستورالعمل های صادره می باشد. بدین منظور به بررسی وضعیت موجود و مطلوب عملکرد صندوق رفاه دانشجویان از دیدگاه مدیران صندوق رفاه و مدیران مالی مناطق دوازده گانه دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته شد.پژوهش کاربردی بوده و از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. پرسشنامه مشتمل بر 72 سوال بسته پاسخ بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت (1-5) که معرف خیلی کم تا خیلی زیاد می باشد در دو بخش وضعیت موجود و مطلوب است. هر دسته از سوال های پرسشنامه یکی از سوال های پژوهش را سنجیده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 86/0 برآورد شد. روایی پرسشنامه از نوع روایی محتوا با استفاده از نظرات اساتید و پنج نفر از متخصصین دانشگاهی مورد تایید قرار گرفت. نمونه آماری مشتمل بر 150 نفر از مدیران صندوق رفاه و مالی مناطق دوازده گانه دانشگاه آزاد اسلامی بود که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزار SPSS16 انجام پذیرفت. بر این اساس، هفت پرسش تحقیقاتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد از نظر مدیران مالی و صندوق رفاه وضعیت موجود در سطح p?0/05 پایین تر از سطح متوسط بوده و از وضعیت مطلوب فاصله بسیاری دارد و طراحی سامانه اطلاعاتی صندوق رفاه دانشجویان ضروری است. همچنین نتایج مقایسه میانگین نظرات آزمودنی ها بر اساس سابقه خدمت و درجه واحد دانشگاهی تفاوت معنادار مشاهده شد. در نهایت بر اساس یافته های تحقیق سامانه اطلاعاتی صندوق رفاه دانشجویان طراحی گردید که با توجه به خلاء موجود استفاده از آن برای کلیه واحدهای دانشگاهی توصیه می گردد.

پیاده سازی موفقیت آمیز یک سامانه اطلاعات اجرایی2(EIS) کار ساده ای برای سازمان ها نیست. از میان عوامل مختلفی که باید درنظر گرفته شود، موفقیت یا شکست یک EIS درنهایت به مدیریت مؤثر فرایند پیاده سازی هم از نظر فنّاوری و هم از نظر کاربران بستگی دارد. یک EIS از دیگر سامانه های اطلاعاتی متفاوت است، زیرا برای برنامه ریزی و پیاده سازی به رویکرد متفاوتی نیاز دارد. به عنوان نمونه، کاربران آن یعنی مدیران ارشد، دارای سواد رایانه ای بالایی نیستند و وقت یا تمایل زیادی برای این کار ندارند. درضمن، EIS در مقایسه با سامانه های سنتی از پویایی بیشتری برخوردار است. این مقاله با درنظر گرفتن نیاز اطلاعاتی مدیران ارشد برای تصمیم گیری راهبردی، به دنبال شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی EIS در سازمان های ایرانی است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران و کارشناسان شرکت صنایع تجهیزاتی نفت و شرکت های تابعه آن تشکیل می دهد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. نتایج پژوهش مبتنی بر تحلیل عاملی نشان می دهد که عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی EIS عبارتند از: طراحی مناسب مدل مفهومی، طراحی و استقرار مشارکت جویانه، فنّاوری مرتبط، نقش واحد IT، مدیریت طرح EIS، نقش مدیریت ارشد، و قابلیت های نرم افزاری مورد نیاز. این عوامل درمجموع، حدود 59 درصد از تغییرپذیری در پیاده سازی موفقیت آمیز EIS را نشان می دهند. بنابراین، باید گفت عوامل کلیدی دیگری نیز وجود دارند که در این پژوهش شناسایی نشده اند.

یکی از زیر بخش های فناوری اطلاعات که به رغم جدید بودن موضوع آن دارای اهمیت فراوانی در ایجاد اطمینان و رشد کاربرد سامانه های اطلاعاتی است، امنیت سامانه های اطلاعاتی است. گرچه در سالیان اخیر جنبه های فنی موضوع امنیت موردتوجه فراوان پژوهشگران و متخصصان حوزه فناوری اطلاعات قرارگرفته، بنابراین کمتر به ابعاد مدیریتی و سازمانی آن توجه شده است. برای بررسی عوامل ایجاد و حفظ امنیت سامانه های اطلاعاتی، این پژوهش عوامل درون سازمانی تأثیرگذار بر امنیت سامانه های اطلاعاتی را شناسایی می کند و با تهیه پرسش نامه و با استفاده از فرآیند تصمیم گیری سلسله مراتبی فازی وزن هر یک از شاخص ها را به دست می آورد و در پایان آن ها را رتبه بندی می کند. نتایج به دست آمده نشان می دهد، عامل نیروی انسانی مهم ترین عامل درون سازمانی تأثیرگذار بر امنیت سامانه های اطلاعاتی و نیز در این شاخص، زیر شاخص عدم اطلاع از میزان ارزش اطلاعات بااهمیت ترین زیر شاخص شناخته شده است.

یکی از اهداف ایجاد سامانه ها ی اطلاعاتی ارائه خدمات متناسب با ویژگی های شناختی کاربران آن است. این امر باعث افزایش بهره وری سامانه، رضایت کاربران و علاقه مندی آنان به استفاده از سامانه های اطلاعاتی می گردد. با توجه به اینکه آموزش و یادگیری الکترونیکی، یکی از پرکاربردترین حوزه های ارتباط انسان با رایانه و ارائه اطلاعات است، بستر پیاده سازی و ارزیابی این پژوهش در محیط یادگیری الکترونیکی است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی کارایی یک سامانه یادگیری الکترونیکی هوشمند در مقایسه با یک سامانه یادگیری الکترونیکی ساده است. سامانه یادگیری الکترونیکی هوشمند، سامانه ای است که مطابق با ویژگی های شخصیتی و احساسی کاربر عمل می کند. در این پژوهش، سامانه یادگیری الکترونیکی هوشمند از مدلی استفاده می کند که در آن میزان خوشایندی به عنوان یکی از مهمترین متغیرها در تعیین احساسات محاسبه و براساس آن با کاربران تعامل انجام می شود. مدل به کارگرفته شده، مدلی است که توانایی تشخیص خوشایندی کاربران را براساس ویژگی های شخصیتی، اهداف یادگیرنده و رویدادهای محیط یادگیری دارد. ارزیابی مدل در دوگام انجام می گیرد: گام اول تعیین اینکه آیا مدل در محیط آموزش الکترونیکی با محتواهای گوناگون آموزشی قابلیت کاربردپذیری دارد و گام دوم اینکه ارائه راهبردهای مناسب به کاربران پس از پیش بینی وضعیت احساسی آن ها براساس میزان خوشایندی، تاثیر بر وضعیت رضایت و میزان یادگیری کاربران داشته است یا خیر. ارزیابی مدل در گام اول، در دو سامانه آموزش درس مبانی کامپیوتر و برنامه سازی برای دانشجویان رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه تهران و آموزش لغات زبان انگلیسی به صورت عمومی برای تمام افراد انجام گرفت. نتایج نشان داد قدرت پیش بینی میزان خوشایندی در مولفه احساس در محیط های آموزشی با محتواهای گوناگون آموزشی یکسان است و قابلیت تعمیم مدل تأیید شد. در گام دوم، دو سامانه آموزش لغات زبان انگلیسی در دو نسخه ساده و هوشمند مورد بررسی قرار گرفت. در نسخه ی هوشمند خوشایندی به صورت خودکار تشخیص داده می شود و متناسب با آن، سامانه، واکنشی را درخور وضعیت کاربر ارائه می کند و اطلاعات را نمایش می دهد. نتایج مقایسه دو سامانه اطلاعاتی هوشمند و ساده نشان داد که کاربران سامانه هوشمند را جذاب تر و نزدیک تر به ویژگی های شخصیتی شان می دانند. همچنین آن ها تأیید کردند که سامانه هوشمند، وضعیت احساسی آن ها را به خوبی درک کرده و متناسب با آن واکنش نشان داده است و این سامانه می تواند در بهبود فرآیند یادگیری آن ها موثر واقع شود زیرا نحوه ارائه اطلاعات براساس ویژگی های شناختی کاربران صورت گرفته است.

رشد روزافزون کاربرد وب، اهمیت موتورهای کاوش و ارزیابی کیفیت آن ها را در پاسخ به نیازهای کاربران، بیش از پیش نمایان ساخته است. یکی از رویکردهای ارزیابی کیفیت، رضایت کاربران است. کاربرد یک موتور کاوش در گرو رضایت کاربران از آن است که معیاری برای کیفیت موتور کاوش به شمار می رود. در ایران نیز موتورهای کاوش بسیاری ساخته شده اند. برخی از این موتورها کاربردی همگانی دارند و برای جست وجوی اطلاعات در وب به کار می روند و برخی نیز برای جست وجو در یک پایگاه داده پدید آمده اند. پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) یکی از پایگاه هایی است که موتور کاوش ویژه خود را دارد. این پایگاه نزدیک به 530 هزار پایان نامه و رساله را در بر دارد و از پایگاه های اطلاعات علمی کلیدی در کشور با کاربران بسیار است. از این رو، ارزیابی میزان رضایت کاربران این سامانه با توجه به انبوه مخاطبان آن امری حیاتی است. در قالب این پژوهش شاخص هایی برپایه مدل ای کوآل جهت ارزیابی رضایت کاربران سامانه «گنج» توسعه داده شد. شاخص های توسعه داده شده برپایه روش دلفی غربال سازی و بمنظور ارزیابی رضایت کاربران سامانه «گنج» بومی سازی شد. همچنین ارزیابی سطح رضایت کاربران به کمک پرسشنامه مبتنی بر ایکوال صورت گرفت. نتایج تحلیل داده های 156 پرسش نامه گردآوری شده، نشان می دهند که کاربردپذیری، اطلاعات و تعامل سرویس به ترتیب بعنوان عوامل اصلی رضایت کاربران از سامانه «گنج» هستند. در بُعد کاربردپذیری، میزان آسانی کار با «گنج» در بالاترین اولویت قرار دارد. به همین ترتیب راحتی تعامل با سامانه و جذابیت ظاهری سامانه بعنوان عوامل اصلی معرفی شدند.

زمینه و هدف :نقش فناوری اطلاعات، در ابعاد مختلف زندگی بشر، بی بدلیل می باشد. رشد روزافزون فناوری اطلاعات، امکان بهره برداری مؤثر از اطلاعات متنوع را در چارچوب سامانه های اطلاعاتی فراهم آورده است.سامانه های جامع اطلاعاتی برای اجرای مطلوب مأموریت ها و ارائه خدمات انتظامی در ناجا بر اساس نیاز به اطلاعات به روز، سریع و دقیق و از طرفی امکان ذخیره سازی، بازیابی و بهره گیری از اطلاعات ایجاد گردید. هدف این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت سامانه های اطلاعاتی ناجا می باشد. روش: پژوهش حاضر از نظر نوع و هدف کاربردی و با ماهیّت توصیفی، پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان، متخصصین و صاحب نظران فرماندهی و مدیریت شامل فرماندهان و مدیران معاونت ها و پلیس های تخصصی ناجا، همچنین خبرگان فاوا در سال 1389 به تعداد 190 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 127 نفر تعیین گردید. ابزار گردآوری پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای طیف لیکرت است که روایی و پایایی آن با (908/0= α) تأیید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونT تک نمونه ای مورد نیاز روش های توصیفی و استنباطی با نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: مشخص گردید عوامل امنیت اطلاعات، تجهیزات سخت افزاری، فرهنگ سازمانی، برنامه های نرم افزاری و دانش فناوری اطلاعات مدیران به ترتیب اولویت بر مدیریت سامانه های اطلاعاتی ناجا مؤثر می باشد. نتیجه گیری: با توجه به احصاء عوامل تأثیرگذار به لزوم یکپارچگی سامانه ها و جلوگیری از جزیره ای بودن آن ها به منظور مدیریت مناسب نسبت به تدوین الگو اقدام گردید.

زمینه و هدف: نقش سامانه های اطلاعاتی و تأثیر انکار ناپذیرشان بر جامعه و سازمان ها پوشیده نیست. یکی از این سامانه ها که برای بهینه سازی فرایندهای مرتبط با فوریت های پلیسی، ایجاد شد، سامانه رخدادهای انتظامی است. هدف این تحقیق، بررسی کاربرد سامانه رخدادهای انتظامی در پیشگیری از جرم است. روش: این تحقیق از نظر نوع و هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، فرماندهان و کاربران سامانه جامع پیشگیری در استان گیلان در سال 1391 (135 نفر) است که به صورت تمام شمار عمل شد. جمع آوری داده ها با پرسشنامه محقق ساخته انجام شد که روایی آن با نظر کارشناسان و پایایی آن (0.85a=) تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش های موجود در آمار توصیفی، استنباطی و آزمونT تک نمونه ای انجام شد. یافته ها: سامانه رخدادهای انتظامی بر پیشگیری از جرم به ترتیب بر ابعاد: افزایش نقش اطلاعات در کشف جرم، بهبود فرایند پیشگیری از جرم، نظارت و کنترل یگان ها، افزایش مشارکت مردم در پیشگیری از جرم و افزایش سرعت کشف جرم تاثیر دارد. نتیجه گیری: مشخص شد سامانه رخدادهای انتظامی از ابعاد تبیین شده در پیشگیری از جرم مؤثر است و این تاثیر از زمان به کارگیری سامانه آغاز شده است و با یکپارچه سازی سامانه های اطلاعاتی ناجا این تاثیرگذاری در ماموریت های ناجا و به ویژه پیشگیری از جرم بیشتر می شود.

امروزه تجارت الکترونیکی و سازمان ها به سامانه اطلاعاتی مطمئن وابسته می باشند. برای اینکه سامانه اطلاعاتی کارآمد باشد، باید حداقل دارای سه ویژگی باشد: الف- بعد فنی: از بعد فنی سیستم اطلاعاتی باید ایمن و در برابر نفوذ و سوء استفاده محفوظ بوده و قابلیت دسترسی معقول داشته و پیکربندی و سازماندهی مناسب را با کاری که انجام می دهد، داشته باشد برای غیر قابل نفوذ بودن سامانه، فقط افراد مجاز بر حسب وظایفشان اجازه ورود به را داشته باشند و همچنین مجهز به کنترل فنی مانند شناسایی ورود غیر مجاز و رمز نگاری داده ها باشد. البته این عوامل نباید به گونه ای باشد که قابلیت دسترسی و تصدی را مختل نماید. ب- بعد حقوقی: باید با مبانی حقوقی کشوری که در آن استفاده می شود، منطبق باشد.ج- بعد اقتصادی: کارایی باید به گونه ای باشد که کمترین هزینه را تحمیل کند. مسئله اصلی بررسی هر یک ازوجوه مذکور در سنیم مورد استفاده در سازمان امور مالیاتی است، فرض بر این است که سنیم به دلیل وارداتی بودن، با مبانی حقوقی و زیر ساخت های فنی ما هماهنگ نبوده و کارایی لازم را ندارد.