ارزیابی کارائی راهآهن جمهوری اسلامیایران در مقایسه با راهآهنهای کشورهای آسیائی و خاور میانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی بنگاههای اقتصادی همواره این بوده است که با حداقل منابع موجود، حداکثر استفاده را بهدست آورند که این مسئله اشاره به بهبود کارایی و بهرهوری در بنگاهها دارد. بخش حمل و نقل و به ویژه حمل و نقل ریلی به جهت تاثیرگذاری مستقیم و عمده بر روی توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها دارای اهمیت زیادی است. در این مقاله با توجه به دادههای آماری 24 کشور منطقه خاورمیانه وآسیا، عضو اتحادیه بینالمللی راهآهنها و سازمان همکاری راهآهنها برای دوره زمانی 5 ساله از سال 2000 تا 2004 به بررسی کارایی و بهرهوری راهآهن کشورهای مذکور با تاکید بر راهآهن کشورمان از طریق تکنیک تحلیل پوششی دادهها و شاخص بهرهوری مالم کوئیست پرداخته شده است. آنچه که این مقاله را از مقالات قبلی متمایز می کند، استفاده از همین شاخص است و به کمک آن تغییرات بهرهوری را اندازه گرفت. همچنین کارائی تحت شرایط بازده بهمقیاس ثابت و بازده به مقیاس متغیر محاسبه گردیده است. میانگین کارائی فنی راهآهن ایران در شرایط CRS برابر 590/0 و در شرایط VRS برابر6/0 بوده است. بهعلاوه در تمام شیوههای رتبهبندی راهآهن ایران رتبه ای بهتر از یازدهم از نظر کارائی نداشته است. به کمک شاخص مالم کوئیست نشان می دهیم. مقادیر کارائی فنی در طول دوره مورد نظر روند افزایشی داشته است. و ناکارائی موجود بیشتر بهدلیل ناکارائی مدیریتی بوده تا ناکارائی مقیاس. همچنین روند تغییرات بهرهوری کل عوامل تولید راهآهن کشور در طول دوره نامشخص بوده است. ولی همواره از میانگین کل کشورهای مذکور بالاتر است. همچنین راهآهن کشور جهت تحقق شرایط مطلوب بایستی خدمات بیشتری را ارائه نماید و کشور های کره جنوبی، فلسطین اشغالی بهعنوان الگو ارائه میگردد