مطالب مرتبط با کلیدواژه

تاب آوری خانواده


۱.

ارزیابی ویژگی های روان سنجی مقیاس "" تاب آوری خانواده "" سیکسیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پایایی تحلیل عامل اکتشافی تحلیل عامل تاییدی تاب آوری خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۲۱
زمینه: در سال های اخیر پژوهش در حیطه روانشناسی مثبت افزایش یافته است. هدف غایی این رویکرد شناسایی سازه ها و شیوه هایی است که بهزیستی انسان را فراهم می کند. بنابراین، بررسی خصوصیات روان سنجی ابزارهای پرکاربرد در این حیطه از جمله تاب آوری خانواده بسیار حائز اهمیت است. هدف: هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ویژگی های روان سنجی مقیاس ""تاب آوری خانواده"" سیکسیبی (2005) می باشد. روش: در اجرای مقدماتی30 نفر و در اجرای اصلی 400 نفر از دانش آموزان دبیرستان های ناحیه4 شهر کرج در سال تحصیلی 92-1391 به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردیدند و پرسشنامه تاب آوری خانواده را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی توسط نرم افزا های spss و لیزرل (lisrel) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج به دست آمده از روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی شش عامل را نشان داد و نتایج تحلیل عامل تاییدی موید این است که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص های نیکویی برارزش مدل را تایید می کنند. در بررسی پایایی پرسشنامه نیز ضریب آلفای کرونباخ و بازآزمایی کل پرسشنامه به ترتیب 92/0 و 88/0 به دست آمد. همچنین ضرایب روایی همگرا پرسشنامه تاب آوری خانواده (سیکسبی 2005) با عملکرد خانواده نسخه 1 (FAD)، مقیاس عملکرد خانواده نسخه 2 (FAD)، مقیاس انسجام خانواده (1381)، و پرسشنامه تاب آوری کانر-دیویدسون(2003) به ترتیب 88/0-، 73/0-، 65/0 و 45/0 بدست آمد، در حد بالا و قابل قبولی بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که ویژگی های روانسنجی مقیاس مذکور رضایت بخش بوده و می توان از آن به عنوان ابزار پایا و روا در پژوهش های حوزه خانواده استفاده کرد.
۲.

رابطه ی بین معنویت خانواده با تاب آوری آن، با واسطه گری کیفیت ارتباط در خانواده

کلیدواژه‌ها: خانواده تاب آوری خانواده کیفیت ارتباط در خانواده معنویت خانواده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی مثبت گرا
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره خانواده
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده
تعداد بازدید : ۱۶۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۷۴
پژوهش حاضر به دنبال تعیین نقش واسطه ای کیفیت ارتباط در خانواده در رابطه بین معنویت خانواده و تاب آوری آن بود. به همین منظور تعداد 398 نفر از والدین دانش آموزان کرمانشاهی به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده این پژوهش عبارت از مقیاس سنجش تاب آوری خانواده، مقیاس ارتباط خانواده، مقیاس تقدس ازدواج، مقیاس تقدس والدگری بودند. برای تحلیل داده ها، از همبستگی پیرسون و رگرسیون متوالی همزمان استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان دادند که معنویت هم بطور مستقیم (20.0β=) و هم به طور غیر مستقیم (14.0β=) (با واسطه کیفیت ارتباط در خانواده) پیش بینی کننده تاب آوری خانواده می باشد. در پایان می توان چنین نتیجه گرفت که وجود جوّ معنوی در خانواده ها، بطور مستقیم و همچنین از طریق ارتقاء کیفیت ارتباط موجب تاب آوری و مدیریت مناسب مشکلات در خانواده ها می شود
۳.

بررسی شواهد مرتبط با روایی و پایایی مقیاس تاب آوری خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روایی پایایی تاب آوری خانواده شواهد روان سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۴ تعداد دانلود : ۶۵۲
هدف: با توجه به اهمیت حوزه تاب آوری خانواده و گستردگی کاربردهای ناشی از تمرکز بر مقاوم نمودن خانواده ها، پژوهش حاضر، معرفی سازه تاب آوری خانواده را یک نیاز ضروری تحقیقاتی تشخیص داده است. تاب آوری خانواده به عنوان توانایی خانواده برای مواجهه با تغییرات در موقعیت های بحرانی، توانایی احیای مجدد و دوباره فعال نمودن تعادل خود بعد از یک بحران، تعریف می شود. بر همین اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی شواهد روایی و پایایی مقیاس تاب آوری خانواده فراهم آمده است. روش: تعداد320 نفر (182 دختر و 138 پسر) از دانشجویان دانشگاه سلمان فارسی کازرون با روش نمونه گیری خوشه ایی تصادفی انتخاب شدند و مقیاس تاب آوری خانواده، مقیاس آبدیدگی و مقیاس معنای زندگی را تکمیل نمودند. جهت بررسی شواهد روایی مقیاس تاب آوری خانواده، روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی با دو شیوه اکتشافی و تأییدی بررسی گردید و جهت بررسی روایی همگرا، از ضرایب همبستگی تاب آوری خانواده با معنای زندگی و آبدیدگی استفاده شد. پایایی مقیاس تاب آوری خانواده با استفاده از دو روش آلفای کرنباخ و دو نیمه سازی بررسی گردید. یافته ها:براساس یافته های تحلیل عوامل، الگوی سه عاملی پرسشنامه تاب آوری خانواده، برازش مطلوبی با داده های تجربی نشان می دهد. لذا پرسشنامه تاب آوری خانواده با سه عامل فرآیندهای ارتباط و حل مسئله، منابع مذهبی/ اجتماعی و باور خانواده به عنوان یک واحد کلی در پذیرش مشکل، می تواند کیفیت بازگشت پذیری خانواده ها در فرهنگ ایرانی را اندازه گیری نماید. همچنین شواهد روایی همگرای این پرسشنامه، با مقیاس های مرتبط تأیید گردید. پایایی مقیاس تاب آوری خانواده با دو شاخص پایایی سنجی، ضریب آلفای کرنباخ و ضریب تنصیف تأیید شد. نتیجه گیری: براساس شواهد این پژوهش، مقیاس تاب آوری خانواده ابزاری مناسب و دارای شواهد روان سنجی مطلوب برای سنجش تاب آوری خانواده در جامعه ایرانی محسوب می شود.
۴.

تأثیر آموزش تاب آوری خانواده بر سلامت روانی مادران دارای فرزند کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سلامت روانی تاب آوری خانواده مادران دارای فرزند کم توان ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۷ تعداد دانلود : ۱۰۶۳
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش تاب آوری خانواده بر سلامت روانی مادران دارای فرزند کم توان ذهنی شهر شوش بود. این پژوهش شبه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش مادران مراجعه کننده به مراکز توان بخ شی شهر شوش در سال 95-94 بود. نمونه پژوهش 30 نفر از این مادران دارای فرزند کم توان ذهنی بود که از میان افراد داوطلب و در دسترس گزینش و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. مادران در گروه آزمایش برای زمانی برابر 9 جلسه تحت آموزش تاب آوری خانواده قرار گرفتند. در پایان از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه سلامت روانی گلدبرگ بود. برآمدها نشان داد که در هم سنجی با گروه گواه، آموزش تاب آوری خانواده، سلامت روانی و سه بعد از آن (اضطراب، اختلال در کارکرد بدنی و افسردگی) را کاهش داد ولی تأثیر قابل توجهی در کاهش اختلال در کارکرد اجتماعی نداشت. برآمدهای تحلیل کوواریانس چند متغ یره نشان داد که آموزش تاب آوری خانواده بر افزایش سلامت روانی این مادران تأثیر دارد (05/0p < ) و می تواند سلامت روانی آن ها را بهبود بخشد.
۵.

پیش بینی تاب آوری خانواده بر اساس بخشایش و معنویت در آموزگاران متأهل

کلیدواژه‌ها: معنویت بخشایش تاب آوری خانواده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلال خلقی خودکشی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
تعداد بازدید : ۸۳۸ تعداد دانلود : ۷۱۴
یکی از زمینه های برجسته در گستره سلامت، استوار ساختن و توانمندسازی خانواده ها در برابر مشکلات است. هدف از پژوهش حاضر پیش بینی تاب آوری خانواده بر اساس بخشایش و معنویت بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دربرگیرنده همه آموزگاران متأهل در شهرستان سلسله در سال تحصیلی 1395-1394 بود. نمونه دربرگیرنده 212 نفر (72 زن و 140 مرد) بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب گزینش شدند. ابزار اندازه گیری دربرگیرنده شاخص تاب آوری خانواده، مقیاس بخشایش خانواده و پرسشنامه نگرش و توانایی معنوی بودند. یافته های برآمده از پژوهش نشان داد میان متغیرهای بخشایش و معنویت با متغیر تاب آوری خانواده همبستگی معنادار وجود دارد. افزون بر این میان بخشایش و تاب آوری خانواده همبستگی مثبت و معنادار وجود داشت. یافته ها نشان داد که بخشایش و معنویت می توانند در بالا بردن تاب آوری خانواده نقش داشته باشند.
۶.

مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و رویکرد تصمیم گیری مجدد بر افزایش ابعاد تاب آوری زنان متأهل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زوج درمانی هیجان مدار تصمیم گیری مجدد تاب آوری خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۴۱۶
تاب آوری می تواند انعطاف پذیری و توانمندی خانواده را در گذر از موقعیت های مصیبت بار زندگی خانوادگی بهبود بخشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و درمان تصمیم گیری مجدد بر افزایش ابعاد تاب آوری زنان متأهل به شیوه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و آزمون پیگیری انجام شد. نمونه مورد مطالعه به تعداد سی زن متأهل، با روش نمونه گیری در دسترس از میان زنانی که به دلیل تعارض زناشویی در فاصله زمانی شش ماهه به مراکز مشاوره شهر گرگان مراجعه کرده بودند، انتخاب شد. داده ها با اسفتاده از پرسش نامه تاب آوری خانواده در پیش آزمون و پس آزمون جمع آوری و به روش تحلیل کواواریانس چند متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS21 تحلیل شد. نتایج نشان دهنده تأثیر معنادار زوج درمانی هیجان مدار و رویکرد تصمیم گیری مجدد بر روی نمرات تاب آوری زنان متأهل بود (001/.>P). همچنین نتایج نشان داد که درمان تصمیم گیری مجدد نسبت به زوج درمانی هیجان مدار در افزایش تاب آوری زنان مؤثرتر است.
۷.

مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در تاب آوری خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زوج درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد تاب آوری خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۷ تعداد دانلود : ۵۱۷
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در تاب آوری خانواده زوجین انجام شد. پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون سه گروهی بود. جامعه آماری، شامل کلیه زوجین متعارض و مراجعه کننده به مراکز مشاوره بود، که از بین آن ها 120 نفر به تصادف انتخاب و پس از اجرای اولیه آزمون غربال گری، تعداد 48 نفر که دارای کم ترین سطح تاب آوری خانوادگی بودند، انتخاب و به تصادف در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه تاب آوری خانواده سیکسبی بود و داده ها از طریق تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد زوج درمانی مبتنی برطرح واره (p<0/05) و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (p<0/05) به طور معناداری موجب افزایش سطح تاب آوری خانواده زوجین شده است. همچنین، در مقایسه زوج درمانی بر مبنای طرحواره درمانی با زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد، مشخص گردید که زوج درمانی بر مبنای طرحواره درمانی تأثیر بیشتری نسبت به زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد دارد (p<0/05).
۸.

اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد روانشناختی مثبت نگر فریش بر تقویت تاب آوری خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رویکرد روانشناختی مثبت نگر فریش تاب آوری خانواده مشاوره گروهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۶۱۵
این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد روانشناختی مثبت نگر فریش بر تقویت تاب آوری خانواده اجرا شد. روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل زنان خانه دار منطقه 12 شهرداری شهر تهران بود. 16 نفر به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. در این پژوهش تاب آوری خانواده با مقیاس اندازه گیری تاب آوری خانواده در پیش آزمون و پس آزمون اندازه گیری شد. گروه آزمایش در هشت جلسه 120 دقیقه ای مشاوره گروهی شرکت کردند در حالی که گروه کنترل هیچ گونه مشاوره ای دریافت نکردند. در پایان، هر دو گروه مقیاس تاب آوری خانواده را دوباره تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره و تک متغیره استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد روانشناختی مثبت نگر فریش بر تقویت تاب آوری خانواده در تمام ابعاد (شامل فرایندهای ارتباط و حل مسئله خانواده، منابع دینی/ اجتماعی خانواده، باور خانواده به عنوان واحدی کلی در پذیرش مشکل) تأثیر مثبتی به جای گذاشت. بر این اساس می توان از این روش مشاوره به منظور تقویت تاب آوری خانواده بهره گرفت.
۹.

مدلسازی کیفی تاب آوری خانواده بر اساس رویکرد زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری خانواده مدل‌سازی کیفی رویکرد زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۴۴۸
مقدمه: این پژوهش با هدف تدوین مدلی ازتاب آوری خانواده مطابق با فرهنگ ایرانی انجام شده است. روش: این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از رویکرد زمینه ای انجام شده است. 23 زوج با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و از روی لیست افراد حاضر به همکاری بررسی شدند و داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و تعاملی تا رسیدن به اشباع اطلاعات گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم-افزار MAXQDA10 استفاده گردید. یافته ها: در کدگذاری باز 155 کد اولیه به دست آمد که در کدگذاری محوری براساس شباهت موضوعی در 20 دسته موضوعی قرار داده شدند. در مرحله سوم یا کدگذاری انتخابی، تاب آوری خانواده به عنوان متغیر مرکزی یا اصلی شناخته شد. نتیجه گیری: مدل تاب آوری خانواده می تواند نقشه مفهومی ارزشمندی برای جهت دادن به دامنه وسیعی از خدمات بشری باشد. در تمام تلاش هایی که برای کمک به افراد، زوجین و خانواده ها برای مقابله و سازگاری در طول بحران و ناگواری ها صورت می گیرد، یک دیدگاه نظام دار درباره تاب آوری حائز اهمیت است.
۱۰.

مدل یابی عوامل مؤثر بر تاب آوری خانواده ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تاب آوری خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۴۶۱
زمینه: مطالعات متعددی به بررسی عوامل مؤثر بر تاب آوری خانواده پرداخته اند. اما پژوهشی که به مدل یابی عوامل مؤثر بر تاب آوری خانواده ایرانی پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل یابی عوامل مؤثر بر تاب آوری خانواده ایرانی انجام شد. روش: پژوهش حاضر پیمایشی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی والدین شهر تهران در سال 1398 بودند. 309 نفر از والدین به روش نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش حاضر شامل پرسشنامه محقق ساخته عوامل تاب آوری خانواده (1398) و مقیاس تاب آوری خانواده سیکسبی (2005) بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام شد. یافته ها: نظام باورها، منابع بیرونی، و ساختار خانواده به صورت مستقیم و ویژگی های شخصیتی و مهارت ها به صورت غیرمستقیم بر تاب آوری خانواده مؤثر بودند (0/05 < P ). نتیجه گیری: ساختار خانواده متضمن مفاهیمی نظیر صمیمیت، همکاری، و توافق است که تاب آوری خانواده را در بحران ها افزایش می دهد.
۱۱.

نقش میانجی استقامت در رابطه بین شادمانی زناشویی، نیازهای بنیادین روانشناختی و معنویت با تاب آوری خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری خانواده شادمانی زناشویی نیازهای بنیادین روانشناختی معنویت استقامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۹۹
هدف: هدف از این پژوهش بررسی نقش میانجی استقامت در رابطه بین شادمانی زناشویی، نیازهای بنیادین روانشناختی و معنویت با تاب آوری خانواده بود. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است و جامعه آماری کلیه زنان و مردان متاهل شاغل در کادر آموزشی سازمان آموزش و پرورش شهر تهران در سال 1399 به تعداد 46257 نفر (32046 نفر زن و 14211 نفر مرد) بودند. حجم نمونه 420 نفر از این افراد بر اساس دیدگاه کلاین (2016) و به شیوه نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس به شیوه آنلاین انتخاب و به مقیاس تاب آوری خانواده سیکبی (2005)، مقیاس شادمانی زناشویی آزرین و همکاران (1973)، مقیاس نیازهای بنیادین روانشناختی لاگاردیا و همکاران (2000)، پرسشنامه معنویت پارسیان و دونینیگ(2009) و فرم کوتاه مقیاس استقامت (GRIT-S) داکوورث و کوین (2009) پاسخ دادند. الگوی پیشنهادی از طریق مدل معادلات ساختاری با استفاده از SPSS و AMOS نسخه 24 تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد مسیرهای مستقیم شادمانی زناشویی (309/0=β و 002/0=P)، نیازهای بنیادین روانشناختی (556/0=β و 001/0=P)، معنویت (309/0=β و 001/0=P) و استقامت (632/0=β و 001/0=P) بر تاب آوری خانواده معنادار بودند؛ همچنین اثرات غیرمستقیم شادمانی زناشویی، نیازهای بنیادین روانشناختی و معنویت از طریق نقش میانجی استقامت بر تاب آوری خانواده معنادار بود (01/0=P). نتیجه گیری: مدل ساختاری اصلاح شده پژوهش برازش مطلوب و قابل قبول با داده های پژوهشی داشت و این گام مهمی در جهت شناخت عوامل مؤثر بر تاب آوری خانواده در افراد متاهل است.
۱۲.

الگوی تاب آوری خانواده مبتنی بر تجربیات زیسته(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تاب آوری خانواده تجارب زیسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۳۱۷
تاب آوری یکی از مهم ترین و اساسی ترین ویژگی هایی است که خانواده ها را از بحران ها و سختی ها عبور می دهد و باعث رشد و شکوفایی آنها می شود. هدف این پژوهش آن است که با توجه به بافت فرهنگی و اجتماعی خانواده های ایرانی و با توجه به تجربیات زیسته آنان، شاخص های الگوی تاب آوری خانواده را تهیه و تدوین نماید. داده های این پژوهش با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته از تعداد 15 نمونه که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، استخراج گردید و برای نمونه گیری از مقیاس تاب آوری خانواده (FRAS) استفاده شد. داده ها با روش نظریه زمینه ای و کدگذاری اشتراوس و کوربین تحلیل شد. پس از مشخص شدن مقوله ها برای تعیین روایی محتوایی الگوی مستخرج، از نظر 8 متخصص نیز استفاده گردید. طبق یافته های پژوهش، مؤلفه انطباق با واقعیات هستی به عنوان هسته مرکزی الگو معرفی شد. مؤلفه نظام باورها به عنوان عامل علّی الگو و راهبردهای ارتباطی و انطباقی به عنوان راهبردهای اصلی الگو شناسایی شدند. همچنین سه مؤلفه تاریخچه خانوادگی، بافت فرهنگی و دسترسی به منابع حمایتی اجتماعی، به عنوان عوامل زمینه ای الگو معرفی گردیدند.
۱۳.

اثربخشی روان درمانی با تأکید بر رویکرد شناختی-رفتاری بر کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان و افزایش تاب آوری خانواده زنان دارای تعارضات زناشویی شهر خرم آباد

تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۵
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روان درمانی با تأکید بر رویکرد شناختی-رفتاری بر کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان و افزایش تاب آوری خانواده زنان دارای تعارضات زناشویی شهر خرم آباد انجام بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل، همراه با پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری در این پژوهش، شامل تمامی زنان دارای تعارضات زناشویی شهر خرم آباد در سال 1400 بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 30 نفر از این زنان در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تعارضات زناشویی (MCQ) براتی و ثنایی (1372)، مقیاس پرخاشگری ارتباطی پنهان (CRAS) نلسون و کارول (2006) و مقیاس تاب آوری خانواده (FRAS) سیکسبی (2005) استفاده شد. زنان گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای، هفته ای یک جلسه تحت روان درمانی با تأکید بر رویکرد شناختی-رفتاری قرار گرفتند و در پایان و نیز پس از گذشت دو ماه در مرحله پیگیری، مجدداً هر دوگروه به پرسشنامه ها پاسخ دادند. گروه کنترل در طی این مدت هیچ گونه مداخله ای روان درمانی با تأکید بر رویکرد شناختی-رفتاری دریافت نکرد و در لیست انتظار باقی ماند. تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی) انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که روان درمانی با تأکید بر رویکرد شناختی-رفتاری باعث کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان و افزایش تاب آوری خانواده گروه آزمایش شده و این تأثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار مانده است. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان داد روان درمانی با تأکید بر رویکرد شناختی-رفتاری در کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان و افزایش تاب آوری خانواده زنان دارای تعارضات زناشویی در طول زمان مؤثر بود؛ بنابراین می توان گفت که روان درمانی با تأکید بر رویکرد شناختی-رفتاری می تواند جزء برنامه های مداخلاتی در مراکز مشاوره خدمات روان شناختی خانواده محور در نظر گرفته شود.
۱۴.

پیش بینی تاب آوری خانواده مبتنی برالگوهای ارتباطی خانواده و تعهد زناشویی با میانجیگری تمایزیافتگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگوهای ارتباطی خانواده تعهد زناشویی تاب آوری خانواده تمایز یافتگی خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین تعهّد زناشویی و الگوهای ارتباطی خانواده با تاب آوری خانواده با میانجیگری تمایز یافتگی خود شکل گرفت. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است؛ بدین منظوراز جامعه آماری زنان و مردان متآهل شهرتکاب( از استان آذربایجان غربی) نمونه ای باروش نمونه گیری در دسترس به حجم 296 نفر انتخاب شدند. در این پژوهش به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه تاب آوری خانواده مک کوبین و همکاران ( 1986 )، پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده کوئرنر و فیتز پاتریک (2002)، پرسشنامه تعهّد زناشویی استانلی و مارکمن (1992)، پرسشنامه تمایز یافتگی خود دریک (2011) استفاده شد. داده های حاصل از پژوهش با نرم افزار SPSS-23 و AMOS-23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان دادند بین تمایز یافتگی خود و تاب آوری خانواده رابطه ای وجود نداشت، بنابراین تمایز یافتگی خود بین رابطه الگوهای ارتباطی و تعهد ناشویی با تاب آوری میانجی نمی باشد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد بین الگوی ارتباطی جهت گیری گفت و شنود با تاب آوری رابطه مستقیم و معنادار در سطح 05/0 و بین الگوی ارتباطی جهت گیری همنوایی رابطه غیر مستقیم و معنادار در سطح 05/0 و بین تعهد زناشویی با تاب آوری خانواده رابطه معنادار و مستقیم در سطح 01/0 وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که تعهد زناشویی و الگوهای ارتباطی خانواده می توانند تاب آوری خانواده را پیش بینی کنند.
۱۵.

پیش بینی اعتیاد نوجوانان دختر به رسانه های اجتماعی بر اساس تاب آوری خانواده و جوعاطفی خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اعتیاد به رسانه های اجتماعی تاب آوری خانواده جو عاطفی خانواده نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۷۳
هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اعتیاد به رسانه های اجتماعی بر اساس تاب آوری خانواده و جو عاطفی خانواده انجام شد. روش پژوهش حاضر همبستگی و از نوع پیش بین (تحلیل تمییز) بود. روش: جامعه پژوهش شامل دانش آموزان دختر متوسطه (12 تا 18 سال) شهر اهواز بود که از بین آنها 412 نفر انتخاب شدند که 206 نفر در گروه دارای اعتیاد به رسانه های اجتماعی و 206 نفر هم در گروه بدون اعتیاد به رسانه های اجتماعی قرار داشتند. انتخاب گروه نمونه به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزارهای گردآوری داده ها شامل مقیاس اعتیاد به رسانه های اجتماعی برگن (BSMAS)، مقیاس تاب آوری خانواده سیکسبی (FRAS) و پرسشنامه جو عاطفی خانواده هیل برن(EAF) بودند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل ممیز استفاده شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که ترکیب خطی متغیرهای پیش بین پژوهش قادر به پیش بینی عضویت گروهی نوجوانان دارای اعتیاد به رسانه های اجتماعی و فاقد اعتیاد به رسانه های اجتماعی بود. همچنین در تحلیل تمیز به روش گام به گام مشخص گردید که هر دو متغیر پیش بینی کننده های معناداری (001/0>p) برای اعتیاد به رسانه های اجتماعی هستند. نتیجه گیری: با توجه به نقش تاب آوری خانواده و جو عاطفی خانواده در اعتیاد به رسانه های اجتماعی، کمک به افزایش تاب آوری خانواده و بهبود جو عاطفی خانواده می تواند در پیشگیری و درمان اعتیاد به رسانه های اجتماعی موثر باشد.
۱۶.

پیش بینی تاب آوری خانواده بر اساس تعهد زناشویی و سرمایه روانشناختی در متأهلین شهر تکاب

کلیدواژه‌ها: تعهد زناشویی تاب آوری خانواده سرمایه روانشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۴
زمینه و هدف: در شادترین روابط زناشویی، افراد گاهی با شرایط یا مشکلات استرس زا مواجه می شوند و با این حال، روابط آنها می تواند پایدار بماند. در این شرایط، تصور می شود که تعیین اینکه کدام منابع، تاب آوری رابطه ای را فراهم می کنند، می تواند راهنمایی برای تقویت یک رابطه زناشویی باشد؛ لذا پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تاب آوری خانواده بر اساس تعهد زناشویی و سرمایه روانشناختی شکل گرفت. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است؛ بدین منظور از جامعه آماری زنان و مردان متآهل شهرتکاب(از استان آذربایجان غربی) نمونه ای باروش نمونه گیری در دسترس به حجم 296 نفر انتخاب شدند. در این پژوهش به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه تاب آوری خانواده مک کوبین و همکاران ( 1986 )، و پرسشنامه تعهّد زناشویی استانلی و مارکمن (1992) و پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز(2007)، استفاده شد. داده های حاصل از پژوهش با نرم افزار SPSS-23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد تعهد زناشویی با اطمینان 99 درصد و از بین مولفه های سرمایه روانشناختی، خودکارآمدی با اطمینان 95درصد قادر به پیش بینی تاب آوری خانواده می باشد. نتیجه گیری: در نتیجه برای رویارویی و مقابله با مشکلات و بحران ها بر حفظ کیان خانواده و تعهد زناشویی و سرمایه روانشناختی تاکید می شود.
۱۷.

اثربخشی زوج درمانی با الگوی EIS بر تاب آوری خانواده و رضایت زناشویی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زوج درمانی با الگوی EIS تاب آوری خانواده رضایت زناشویی زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۸
ازدواج به منزله مهم ترین و عالی ترین رسم اجتماعی، برای دستیابی به نیازهای عاطفی افراد همواره مورد تأکید بوده است. دلایل اصلی ازدواج عشق و محبت داشتن به شریک و همراه در زندگی، ارضای نیازهای عاطفی-روانی و افزایش شادی و خشنودی است. لذا، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی با الگوی EIS بر تاب آوری خانواده و رضایت زناشویی زوجین بود. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ روش بر اساس طرح پژوهش و شیوه انجام، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون (با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری سه ماهه) بود. جامعه آماری به کار رفته در پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده و زوج درمانی منطقه 4 تهران در سال 1400 بود و از بین این افراد با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 40 نفر (20 زوج) انتخاب شده و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر یا 10 زوج) و یک گروه کنترل (20 نفر یا 10 زوج) گمارده شدند. سپس، روی گروه آزمایش بسته زوج درمانی مبتنی بر الگوی EIS (Amini et al., 2021) اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تاب آوری خانواده McCubbin et al. (1986) و پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH بود. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی و نسخه 26 نرم افزار SPSS استفاده شد. با توجه به مقدار F و سطح معناداری به دست آمده در متغیر رضایت زناشویی (93/8 = F و 001/0 = P) و تاب آوری خانواده (10/8 = F و 001/0 = P) می توان نتیجه گرفت که متغیر مستقل (زوج درمانی با الگوی EIS) به شکل معناداری باعث تغییر در متغیرهای وابسته (رضایت زناشویی و تاب آوری خانواده) شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تغییرات ایجاد شده در متغیرهای وابسته ناشی از اجرای زوج درمانی با الگوی EIS بر گروه آزمایش بود. همچنین نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که این تأثیرات پایدار بود. بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گیری نمود که زوج درمانی با الگوی EIS بر رضایت زناشویی و تاب آوری خانواده زوجین مؤثر بود. از این رو، پیشنهاد می شود متخصصین از فنون این رویکرد در کار خود بهره مند شوند.
۱۸.

اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر الگوی کارکردی مک مستر بر تاب آوری خانواده و سرسختی روانشناختی زوجین در آستانه طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر سرسختی روانشناختی تاب آوری خانواده زوجین در آستانه طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۰۹
خانواده نهاد مهم جامعه بشری است که زیربنایی ترین و اولین نهاد اجتماع به شمار می رود و اولین گام برای برپایی این نهاد اجتماعی، ازدواج است. به عبارتی دیگر، خانواده به عنوان مهم ترین واحد جوامع، و ازدواج اساسی ترین رابطه انسانی شناخته شده است؛ چراکه ساختار اولیه ایجاد رابطه خانوادگی و رشد نسل های بعدی را شکل می دهد. لذا، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر سرسختی روانشناختی و تاب آوری خانواده زوجین در آستانه طلاق بود. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ روش بر اساس طرح پژوهش و شیوه انجام، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون (با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری سه ماهه) بود. جامعه آماری به کار رفته در پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده و زوج درمانی منطقه 9 تهران در سال 1401 بود و از بین این افراد با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 40 نفر (20 زوج) انتخاب شده و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر یا 10 زوج) و یک گروه کنترل (20 نفر یا 10 زوج) گمارده شدند. سپس، روی گروه آزمایش بسته زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر اساس پروتکل Ryan (2005) اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تاب آوری خانواده Gross & John (2003) و پرسشنامه سرسختی روانشناختی Tangney et al. (2004) بود. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی و نسخه 26 نرم افزار SPSS استفاده شد. با توجه به مقدار F و سطح معناداری مقدار به دست آمده در متغیر تاب آوری خانواده (52/6 = F و 003/0 = P) و سرسختی روانشناختی (30/6 = F و 003/0 = P) می توان نتیجه گرفت که متغیر مستقل (زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر) به شکل معناداری باعث تغییر در متغیرهای وابسته (تاب آوری خانواده و سرسختی روانشناختی) شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تغییرات ایجاد شده در متغیرهای وابسته ناشی از اجرای زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر گروه آزمایش بود. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد تأثیرات ناشی از زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر متغیرهای پژوهش پایدار بود. بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گیری نمود که زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر تاب آوری خانواده و سرسختی روانشناختی زوجین در آستانه طلاق مؤثر بود. از این رو، پیشنهاد می شود متخصصین از فنون این رویکرد در کار خود بهره مند شوند.
۱۹.

مدل علی رابطه بین تنظیم شناختی هیجان و استرس ادراک شده و نقش واسطه ای تاب آوری خانواده (مورد مطالعه: پرستاران بیمارستان توحید)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تنظیم شناختی هیجان استرس ادراک شده تاب آوری خانواده پرستاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۸۳
هدف تحقیق حاضر مدل علی رابطه بین تنظیم شناختی هیجان و استرس ادراک شده و نقش واسطه ای تاب آوری خانواده پرستاران بیمارستان توحید بود. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش شناسی همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 210 نفر از پرستاران بیمارستان توحید  است که از این تعداد 144 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از سه پرسشنامه استاندارد مقیاس تاب آوری خانواده سیکسبی (۲۰۰۵)؛  پرسشنامه تنظیم هیجان (برکینگ و زنوج، 2008 ب)  و پرسشنامه استرس ادراک شده (فلیگ و همکاران، 2005) استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از رویکرد مدل معادلات ساختاری با استفاده از دو نرم افزار pls و  Spssاستفاده شد. نتایج نشان داد که تنظیم شناختی بر استرس ادراک شده تأثیر منفی و معناداری (001/.a=)؛ تنظیم شناختی بر تاب آوری خانواده تأثیر مثبت و معناداری(001/.a=)؛ تاب آوری خانواده بر استرس ادراک شده تأثیر منفی و معناداری (001/.a=)و تأثیر میانجی گری تاب آوری خانواده در رابطه تنظیم شناختی بر استرس ادراک شده تائید شد(001/.a=). باتوجه به نتایج تحقیق می توان از مهارتهای تنظیم هیجان و تاب آوری خانواده جهت کاهش استرس ادراک شده پرستاران استفاده کرد.
۲۰.

اثربخشی زوج درمانی با الگوی EIS بر تاب آوری خانواده و رضایت زناشویی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زوج درمانی با الگوی EIS تاب آوری خانواده رضایت زناشویی زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۸۹
ازدواج به منزله مهم ترین و عالی ترین رسم اجتماعی، برای دستیابی به نیازهای عاطفی افراد همواره مورد تأکید بوده است. دلایل اصلی ازدواج عشق و محبت داشتن به شریک و همراه در زندگی، ارضای نیازهای عاطفی-روانی و افزایش شادی و خشنودی است. لذا، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی با الگوی EIS بر تاب آوری خانواده و رضایت زناشویی زوجین بود. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ روش بر اساس طرح پژوهش و شیوه انجام، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون (با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری سه ماهه) بود. جامعه آماری به کار رفته در پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده و زوج درمانی منطقه 4 تهران در سال 1400 بود و از بین این افراد با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 40 نفر (20 زوج) انتخاب شده و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر یا 10 زوج) و یک گروه کنترل (20 نفر یا 10 زوج) گمارده شدند. سپس، روی گروه آزمایش بسته زوج درمانی مبتنی بر الگوی EIS (Amini et al., 2021) اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تاب آوری خانواده McCubbin et al. (1986) و پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH بود. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی و نسخه 26 نرم افزار SPSS استفاده شد. با توجه به مقدار F و سطح معناداری به دست آمده در متغیر رضایت زناشویی (93/8 = F و 001/0 = P) و تاب آوری خانواده (10/8 = F و 001/0 = P) می توان نتیجه گرفت که متغیر مستقل (زوج درمانی با الگوی EIS) به شکل معناداری باعث تغییر در متغیرهای وابسته (رضایت زناشویی و تاب آوری خانواده) شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تغییرات ایجاد شده در متغیرهای وابسته ناشی از اجرای زوج درمانی با الگوی EIS بر گروه آزمایش بود. همچنین نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که این تأثیرات پایدار بود. بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گیری نمود که زوج درمانی با الگوی EIS بر رضایت زناشویی و تاب آوری خانواده زوجین مؤثر بود. از این رو، پیشنهاد می شود متخصصین از فنون این رویکرد در کار خود بهره مند شوند.