تعاون و کشاورزی (تعاون)

اعتلای تعاونیها در گرو تقویت بنیان شرکتهای تعاونی و فراهم کردن بستر لازم برای توسعه تعاونیها و فرهنگ وابسته به ان و به دنبال آن شناسایی راهکارهای موثر برای اشاعه فرهنگ تعاون و تغییر نگرشهای مردم خواهد بود.این تحقیق نیز با هدف تقویت فرهنگ تعاون،تحلیل نگرش مردم در مورد تعاونیها و مشارکت مردم برای ایجاد شرکتهای تعاونی در سطح استان آذربایجان شرقی به صورت پیمایشی انجام شده است.جامعه اماری تحقیق حاضر را شرکتهای تعاونی،اتحادیه ها و ساکنان شهرستانهای استان آذربایجان شرقی در برمیگیرد.ابزار اندازه گیری،پرسشنامه بوده و اطلاعات لازم به روش نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی و سیستماتیک از 442 نفر گرد آوری شده است. نتایج نشان میدهد که 65 درصد جمعیت استان تمایل به تشکیل شرکتهای تعاونی دارند و راهکارهایی مانند حمایتهای مالی از تعاونیها در بدو تاسیس،تقویت تواناییهای علمی و آموزشی کادر نیروی انسانی تعاون،عملکرد مناسب و مطلوب تعاونیها،ارائه خدمات مطلوب و تولید کالای با کیفیت،پایبندی به اصول تعاونی و تسهیل شرایط پیوستن مردم به نهضتهای تعاونی در الویت قرار دارند.

این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و در آن سعی شده است که عوامل موثر بر موفقیت تعاونیهای صنایع دستی در شهر کرمان بررسی شود.جامعه آماری تحقیق شامل 10 شرکت تعاونی فعال موجود در شهر کرمان در سال 1386 بوده است. بر اساس نتایج تحقیق،70 درصد تعاونیهای مورد بررسی کاملا موفق،16.7 درصد تا حدودی موفق و تنها 13.3درصد ناموفق ارزیابی شدهاند. همچنین از بین متغیرهای مستقل مورد بررسی،مواردی نظیر نگرش اعضا نسبت به رعایت اصول تعاونی،برگزاری دوره های کاراموزی و شرکت مداوم اعضا در این دوره ها،همکاری و حمایت نهادهای مختلف،تشکیل مجمع عمومی و رعایت تصمیمات گرفته شده در مجمع،تهیه به موقع مواد خام و همچنین ارائه پاداش مادی و غیر مادی به اعضا با متغیر وابسته تحقیق(موفقیت تعاونیهای صنایع دستی)رابطه معنی داری داشتند.

این تحقیق با هدف بررسی بهره وری نیروی انسانی در شرکتهای تعاونی استان کرمانشاه انجام شده است.جامعه آماری شامل کلیه کارکنان و اعضای شاغل در شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی یعنی 179 نفر ،در سال 1384 است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند.این تحقیق از دو مرحله اندازه گیری بهره وری نیروی انسانی (با استفاده از تابع تولید کاب- داگلاس) و شناسایی عوامل موثر بر بهرهوری نیروی انسانی (به وسیله روش کروسکال والیس) و نیز مقایسه میزان اثر متغیرها(آزمون مقایسه چند گانه) و تعیین همبستگی میان متغیرها(ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن)تشکیل شده است. نتایج نشان میدهد که بهره وری نیروی کار منفی و مقدار آن برابر با -.46 میباشد. همچنین 7 عامل آموزش ،انگیزه و ابتکار،وجدان کاری،مدیریت،قانون مداری و نظم،صرفه جویی و نظام مناسب پرداخت بر بهره وری نیروی انسانی موثرند.

قدرت به عنوان وسیله ای در دست مدیریت روستا،پدیده ای کاملا پویاست.تاریخ معاصر روستاهای ایران نشان میدهد که قدرت در نقش یک پدیده کنترل کننده امور روستایی،در سه مقطع زمانی به شکلهای مختلف اعمال شده است. در دوره پیش از اصلاحات ارضی341،قدرت در جهت حفظ منافع مالکانفبه کدخدایان تفویض شد. در واقع در این مقطع،کدخدایان ابزار حفظ نظم در روستاها بودند.در دوران بین اصلاحات ارضی تا انقلاب اسلامی 1357 ،با فروپاشی قدرت بزرگ مالکان د رایران،پدیده کد خدایی کمرنگ و به شکل دهبان و نمایندگی دولت در روستا درآمد.دهبان در حکم یک نماینده رسمی،مجری اوامر دولت در روستا بود.پس از انقلاب اسلامی،متاثر از جو انقلابی،نهاد جدیدی در روستاها تحت عنوان شورای اسلامی روستا به وجود امد که کنترل نظم در روستاها را بر مبنای قدرت مشارکت مردمی مطرح کرده است. مقاله حاضر به این نتیجه رسیده است که حفظ نظم روستایی در هر سه دوره مشکلات خاص خود را داشته و امروز نیز روستاهای ایران با وجود دارا بودن نهادی رسمی برای مدیریت روستا از یک خلا مدیریتی رنج می برند. انچه میتواند راه حل این معظل اجتماعی باشد،پیوند زدن نهاد کنترل روستایی مردمی با ساختار رسمی جامعه است.

سازماندهی ارگانهای مختلف در یک نظام باز و تعاملی امری اجتناب ناپذیر محسوب میشود.یکی از ابعاد بحث براگیز این فرایند در کشورهای در حال توسعه تحت عنوان "کوچک کردن اندازه دولتها"بیشتر از سایر ابعاد آن مورد بحث و مجادله واقع شده است:زیرا نظر غالب بران است که واگذاری فعالیتهای بخش دولتی به مردم (خصوصی و تعاونی)موجب رشد اقتصادی و کارایی این امور در کشورها شده است.از سوی دیگر تجربیات موجود نشان میدهد که تعاونیها در این زمینه توانسته اند در سازماندهی و تجمیع نیروهای پراکنده،متفرق و به ظاهر اندک سهم عمده ای به خود اختصاص دهند. این پزوهش کاربردی-گذشته نگر،با هدف شناسایی و تفکیک فعالیتهای دولتی قابل واگذاری به بخش تعاون و همچنین تعیین تمایل آنها در استان خوزستان صورت گرفته است.بر اساس اصول 3،29 و30 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ،وزارتخانه ها،موسسات و شرکتهای دولتی می توانند مطابق مقررات و ضوابط ماده 88(تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت)اقدام به کاهش تصدی دولت کنند.یافته های این پژوهش نشان میدهد که اکثر ارگانها مایلند فعالیتهای خدماتی و عمومی خود را به بخش تعاون واگذار نمایند و فعالیتهای تخصصی خاص خود (حاکمیتی) را راسا اداره نمایند و در مواردی با واگذاری فعالیتها به صورت اشتراکی موافق هستند.

با توجه به اهمیت و جایگاه کارآفرینی،توسعه فرهنگ کارآفرینی و حمایت از کارآفرینان در همه بخشها از جمله کشاورزی ضروری است. هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر موفقیت کارآفرینان بخش کشاورزی استان زنجان و ارائه راهکارهایی برای حمایت از آنهاست.این تحقیق از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام گرفته است.جامعه اماری کلیه کارافرینان بخش کشاورزی استان زنجان(n=64) را در بر گرفته که از طریق شاخصهایی انتخاب شدند.ابزار جمع اوری اطلاعات پرسشنامه بوده که پس از تایید روایی و پایایی آن به کار گرفته شد.تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از طریق نرم افزار spss/14 انجام گرفت. نتایج به دست امده نشان میدهد بیش از 81 درصد کارآفرینان مورد وطالعه سرپرست خانوارند و اعتماد به نفس،نوآوری،شناسایی فرصتها و داشتن دانش و اطلاعات مهمترین عوامل موفقیت کارآفرینان به شمار می آیند.میزان شناخت پاسخگویان از تعاون(که یکی از راهکارهای حمایت از کارآفرینان است) در حد پایین تر از متوسط قرار دارد.همچنین مهمترین موانع کارآفرینی و اشتغال،تشریفات زائد و فساد اداری است. سرانجام جلوگیری از قانون شکنی،رانت خواری و مشارکت دادن کارآفرینان در فرایندهای اقتصادی مهمترین راهکارهای حمایت از کارآفرینان بخش کشاورزی استان شناخته شدند.

برای درک بهتر مفهوم تعاونیهای"نسل جدید" بهتر از ابتدا نگاهی به تعاونیهای "سنتی" بیندازیم،به این دلیل که تعاونیهای نسل جدید در پاسخ به محدودیتهای ناشی از تعاونیهای سنتی به وجود آمده اند.اگرآن را پاسخی به محدودیتهای تعاونیهای سنتی ندانیم،مفهوم تعاونی نسل جدید میتواند تا حدی گمراه کننده باشد.این،مفهومی در حال تصور است و لذا آنچه در 10 سال پیش "جدید" محسوب می شد ،ممکن است در حال حاضر "قدیمی"به حساب آید. در این نوشتار تمایزی بین تعاونیهای نسل جدید و تعاونیهای مختلط قائل شده است.این تمایز بین تعاونیهای مختلط که اعضا و سرمایه گذارانی با هویت تجاری واحد(تعاونی) دارند و تعاونیهای دارای ساختارهای تجاری چندگانه که در آنها سهامداری را همانند بنگاه سرمایه گذار-محور می نگرند و ارزش افزونی و بازار یابی مصرف را بر عهده دارند،صدق میکند.بسیاری از صاحبنظران کلیه این ساختارهای جایگزین را در یک گروه قرار می دهند و انها را با این استدلال که می کوشند تا بر محدودیتهای تعاونیهای سنتی غلبه کنند ،"تعاونیهای نسل جدید" می نامند،هر چند آنها آن قدر با یکدیگر تفاوت دارند که تجزیه و تحلیل جداگانه را می طلبند.

شرکتهای تعاونی موسساتی برای ارائه خدمات اقتصادی به اعضای خود هستند.به لحاظ نظری،در دوران معاصر شکل گیری این موسسات در کلیه بخشهای اقتصادی و در هر زمان و با هر موقعیت اجتماعی امکان پذیر است،ولی تاکنون این امر عملا تحقق نیافته است.زیرا از نظر تاریخی،رشد و توسعه شرکتهای تعاونی در دوره ای خاص و برای فعالیتها و مناطقی خاص صورت گرفته است. دلایل متعددی برای این امر وجود دارد که یکی از انها همکاری بیرونی خود تعاونیها و ضرورتهای اقتصادی بوده است.در هر کجا که تعداد زیادی از شرکتهای تعاونی ایجاد شده اند،معمولا اگر مقدمات دولتی(جهت تشکیل شرکتهای تعاونی)انجام نشود،نهضتهای اجتماعی به وجود می آیند.البته شایان ذکر است که در بررسی دیدگاههای کنونی نسبت به رشد و پیشرفت شرکتهای تعاونی و نیز در درک صحیح شرکتها از تاریخچه خودشان،اهمیت نهضتهای اجتماعی نادیده گرفته شده است. در کشورهای توسعه یافته که نهضت تعاونی به رشد کامل رسیده است،گرایش شرکتهای تعاونی برای به رسمیت شناخته شدن در جامعه بیشتر می گردد و در این حالت،مفهوم نهضتهای اجتماعی کم رنگ و حتی گاهی فراموش می شود. در کشورهای در حال توسعه،دولت همواره بدون توجه به نهضتهای اجتماعی پیرامون،اقدام به تاسیس شرکتهای تعاونی کرده است.    برای درک بهتر نقش شرکتهای اجتماعی در تشکیل شرکتهای تعاونی لازم است تاریخچه این شرکتها را با دلالتهای ضمنی مستقیم برای تمام علاقمندان به تاسیس شرکتهای تعاونی جدید یا احیای انواع قدیمی آن،مورد باز نگری قرار دهیم.