نگرش مدیریت راهبردی

نگرش مدیریت راهبردی

نگرش مدیریت راهبردی سال 1 تابستان 1402 شماره 2

مقالات

۱.

اشتراک گذاری دانش در آجا بر مبنای ابعاد سرمایه اجتماعی و نظریه بازی های پویا (بازی های فرم گسترده)

کلیدواژه‌ها: اشتراک گذاری دانش آجا سرمایه اجتماعی نظریه بازی پویا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۱۳
هدف از این پژوهش، پیاده سازی راهبرد های اشتراک گذاری دانش با بهره گیری از ابعاد سرمایه اجتماعی و بازی های پویا است و با استفاده از 3 بازیگر سازمان، اشتراک گذار دانش و اشتراک پذیر دانش در سطح ارتش ج.ا.ا (آجا) انجام می پذیرد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ رویکرد ترکیبی و به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است. ابتدا توسط 10 نفر از خبرگان، مؤلفه های اشتراک گذاری دانش در تکنیک دلفی خاکستری شناسایی و با بهره مندی از نظرات 140 نفر از مدیران و کارشناسان آجا، تأثیر هر یک از ابعاد سرمایه اجتماعی (بعد ساختاری، بعد شناختی و بعد ارتباطی) بر این مؤلفه ها، در یک پرسشنامه محقق ساخته، بررسی شد. نتایج نشان داد، بعد ساختاری سرمایه اجتماعی با اشتراک گذاری دانش ارتباط معناداری ندارد؛ لذا در چارچوب ابعاد شناختی و ارتباطی سرمایه اجتماعی، سناریوهای بازی در حالت راهبردهای فرم گسترده، تعیین و براساس پارامترهای هزینه آشکار، هزینه ضمنی، پاداش آشکار، پاداش ضمنی، زیرساخت تسهیل دهنده ضمنی، زیرساخت تسهیل دهنده آشکار، مزایا و پیامد اشتراک گذاری دانش و همچنین چگونگی تقاضا برای دانش مشترک، راهبرد های بهترین پاسخ بازیگران بیان و تعادل نش مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد، بازی تعریف شده دارای 3 حالت ممکن برای رسیدن به بهترین راهبرد طرفین بازی و ایجاد تعادل نش است که سهم توجه به پاداش های سازمانی، اهمیت بالاتری دارد. از طرفی، چنا نچه زیرساخت های تسهیل دهنده در سازمان، همسو با پاداش های آشکار گسترش یابد و توزیع دانش بر پایه شایستگی های سازمانی، حس همکاری و مشورت گروهی انجام شود، علاوه بر صرفه جویی در هزینه های آشکار سازمان، بهترین دریافتی برای سازمان حاصل می شود.
۲.

آینده نگاری صنایع فرهنگی ج.ا.ا در چارچوب اقتصاد مقاومتی

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی اقتصاد فرهنگ سناریو نویسی صنایع فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۱۳
بیش از چهار دهه است که بررسی اقتصاد فرهنگ و هنر در دنیا مورد توجه جدی است و طی آن ادبیات روزافزونی درباره ابعاد اقتصادی فعالیت ها و آثار فرهنگی و هنری شکل گرفته و مباحث آن در دانشگاه ه ای مختلف مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. این پژوهش، با انتخاب یکی از مهم ترین روش های آینده نگاری یعنی سناریونویسی به آینده های محتمل صنایع فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اقتصاد مقاومتی پرداخته تا بسترهای توسعه توان داخلی جهت تحقق اقتصاد درون زا و برون گرا از طریق گسترش کمّی و کیفی صنایع فرهنگی فراهم شود. از این رو با مطالعه میدانی و احصا ابعاد نظری از ادبیات تحقیق و با استفاده از نظرات 32 نفر از پژوهشگران، 47 مقوله اصلی پس از بررسی روایی و پایایی از سوی صاحب نظران حوزه صنایع فرهنگی، استخراج شد و با استفاده از نظرات خبرگان این موضوع طی دو پنل خبرگی مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش سناریونویسی با تعیین «عدم قطعیت های کلیدی» چهار سناریوی اصلی شامل؛ سناریو اول (مرغ دریایی)، سناریو دوم (مرغ لجن خوار)، سناریو سوم (نهنگ به گل نشسته) و سناریو چهارم (دلفین در قفس) به دست آمد و راهکارهای خبرگان مورد نظر برای تحقق دورنمای مطلوب هر سناریو پیشنهاد شد.
۳.

تاثیر بهره برداری از منابع طبیعی و مصرف انرژی های تجدیدناپذیر بر کیفیت محیط زیست

کلیدواژه‌ها: منابع طبیعی انتشار آلودگی انرژی تجدیدناپذیر تراکم جمعیت کیفیت محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۱۳
بهره مندی از محیط زیست مطلوب، از اهدافِ سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران است که دستیابی به آن، در گروِ کاهش آلودگی های ناشی از بهره برداری از منابع طبیعی به ویژه ذخایر انرژی تجدیدناپذیرِ نفت و گاز است. در نوشتار پیش رو، تأثیر بهره برداری از منابع طبیعی و انرژی های تجدیدناپذیر بر کیفیت محیط زیستِ ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. با درک صحیحی از میزان اثرگذاری فوق، می توان به ضرورتِ تدوین برنامه های توسعه در جهت تحققِ راهبردِ زیست محیطی نظام مبتنی بر «احیاء، بهسازی و توسعه ی منابع طبیعی تجدیدپذیر» پی برد که در پژوهش فعلی به این مهم پرداخته شد. داده های موردنیازِ تحقیق شاملِ انتشار گاز دی اکسید کربن، درآمد سرانه، انرژی های تجدیدناپذیر، رانت منابع طبیعی، تراکم جمعیت و امید به زندگی از شاخص های توسعه انسانی در بانک جهانی گردآوری شد. روش آماریِ مورد استفاده، بهره مندی از رویکرد اقتصادسنجی داده های ترکیبی است. نتایج نشان داد که بهره برداری از منابع طبیعی با نرخ فعلی تأثیر مخرب و معنی داری بر انتشار آلودگی دارد. همچنین مصرف انرژی های تجدیدناپذیر نقش بسیار بالایی در افزایش انتشار آلودگی به جا می گذارد. افزون بر این، نتایج نشان داد که با تراکم بیشتر در واحد سطح به سبب برخورداری از صرفه های حاصل از مقیاس می توان کارایی مصرف منابع مولد آلودگی را افزایش داد که در نهایت به تاثیری قابل ملاحظه در کاهش سرانه گاز CO2 منجر می شود. در نهایت، نتایج موید آن است که یک رابطه N شکل معنادار میان درآمد سرانه و انتشار آلودگی وجود دارد. نتایج این پژوهش با ایجاد بینشِ صحیح از وضعیت فعلیِ منابع، تسهیل در آینده پژوهی و برنامه ریزی صحیح و مبتنی بر واقعیاتِ حوزه محیط زیست می تواند در تدوین برنامه های بلندمدتِ حفاظت از منابع طبیعیِ کشور مؤثر واقع شود.
۴.

تدوین اسناد جهت ساز نظام آموزش و تربیت مدیران راهبردی و الزامات پیاده سازی آن

کلیدواژه‌ها: نظام آموزش و تربیت مدیران راهبردی جمهوری عراق اسناد جهت ساز الزامات پیاده سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۱۴
مراکز و موسسات آموزشی با انتشار اسناد جهت ساز به دنبال ارائه جهت گیری های کلان آموزشی و تربیتی خود به مخاطبان داخلی و خارجی هستند. هدف این پژوهش، تهیه و تدوین اسناد جهت ساز نظام آموزش و تربیت مدیران راهبردی عراق است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، آمیخته از نوع اکتشافی به شمار می آید که پس از مرور مبانی نظری، پیشینه شناسی و مطالعات اکتشافی، مدل مفهومی تحقیق تدوین و با انجام مصاحبه (داده های کیفی) و تکمیل پرسشنامه (داده های کمی) توسط خبرگان تحقیق، کلیات اسناد راهبردی نظام آموزش و تربیت مدیران و محورهای مربوط به الزامات پیاده سازی این نظام شناسایی گردید. سپس ابزار سنجش تحقیق طراحی شد و جهت سنجش روایی آن در اختیار خبرگان تحقیق قرار گرفت که روایی ابزار تحقیق 7/93 درصد تعیین گردید؛ همچنین پایایی ابزار تحقیق نیز 904/0 تعیین شد. در ادامه پرسشنامه های اصلی تحقیق در بین نمونه آماری (تعداد 59 نفر) توزیع و جمع آوری شد. براساس یافته های پژوهش اسناد جهت ساز نظام آموزش و تربیت مدیران راهبردی عراق مشتمل بر: چشم انداز، ماموریت، هدف کلان و 9 سیاست، 7 راهبرد و 26 اقدام راهبردی است و جهت پیاده سازی نظام، 5 الزام و سازوکار اصلی و 42 الزام فرعی است.
۵.

چارچوب ممیزی (حسابرسی) دانش در سازمان های مأموریت محور

کلیدواژه‌ها: دانش مدیریت دانش حسابرسی دانش راهبرد مدیریت دانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۳۱
برای موفقیت در پیاده سازی راهبرد مدیریت دانش، اولین موضوع آگاه بودن از وضعیت دانشی سازمان است حسابرسی دانش یک ارزیابی علمی نظام مند برای ارزیابی وضعیت دانشی اثربخشی مدیریت دانش در سازمان است. هدف از این تحقیق ارائه چارچوب حسابرسی دانش در سازمان های مأموریت محور است. اجرای پژوهش در گام اصلی انجام شد: در گام نخست با تنظیم اهداف پژوهش و با استفاده از کلیدواژه ها به جستجوی منابع مرتبط در ادبیات موضوع و بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) پرداخته شد، سپس با روش های فراترکیب و تحلیل محتوا، منابع اصلی شناسایی گردید، در گام دوم با بررسی ادبیات تحقیق ، به مفهوم شناسی، استخراج و کدگذاری مؤلفه های حسابرسی دانش همت گماشته شد، در گام سوم پژوهش به وزن دهی شاخص ها و اعتبارسنجی مدل نظری تحقیق با استفاده از روش ها و نرم افزارهای آماری، تحلیل عاملی و معادلات ساختاری پرداخته شد و درنهایت تدوین مدل عملیاتی حسابرسی دانش صورت گرفت، در روند اجرای پژوهش از 3 پرسشنامه استفاده شد، پرسشنامه اول برای دسته بندی و مناسب بودن معیارها (غربالگری) بود که در اختیار 10 نفر از اساتید پژوهشکده مدیریت راهبردی و سرمایه انسانی دانشگاه عالی دفاع ملی قرار گرفت، پرسشنامه دوم برای تدوین مدل نظری پژوهش در میان 93 نفر از مدیران عامل، منابع انسانی و تحقیق و توسعه در سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران توزیع شد، پرسشنامه سوم برای اعتبار سنجی مدل عملیاتی استفاده گردید. نمونه آماری پژوهش در این مرحله شامل 9 نفر از اساتید گروه مدیریت دانش، دانشگاه عالی دفاع ملی بودند که درنهایت به ارزیابی مدل از ابعاد مختلف پرداختند.
۶.

شناسایی و سنجش عوامل موثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت گاز استان تهران به روش آمیخته

کلیدواژه‌ها: مسئولیت اجتماعی شرکتی سنجش عوامل موثر شرکت گاز استان تهران روش آمیخته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۱۲
هدف این پژوهش، شناسایی و سنجش عوامل موثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت گاز استان تهران به روش آمیخته می باشد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته بهره گرفته شد و 27 نفر از مدیران و صاحب نظران درونی و بیرونی شرکت به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه ها تا زمان اشباع نظری داده های تحقیق، ادامه پیدا کرد. برای شناسایی عوامل موثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت گاز استان تهران از روش تحلیل مضمون و از نرم افزار MAXQDA2020 استفاده شد و در نهایت 8 مضمون فراگیر، 50 مضمون سازمان دهنده مستخرج از 870 مضمون پایه، شناسایی گردید. پس از شناسایی مضمون های اصلی، پرسشنامه ای جهت سنجش مسئولیت اجتماعی شرکت در میان 53 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت توزیع، جمع آوری و به روش تحلیل عاملی تاییدی با استفاده نرم افزار SmartPLS تجزیه و تحلیل شد. عوامل موثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت گاز استان تهران در هشت مقوله: اصول مسئولیت پذیری، حکمرانی شرکتی، حقوق شهروندی، فعالیت های کاری کارکنان، محیط زیست، فعالیت های عملیاتی قانونی، مسائل مربوط به مشتریان و مشارکت و توسعه جامعه شناسایی و سنجش شدند. در این میان به ترتیب عوامل حقوق شهروندی و حکمرانی شرکتی و فعالیت های عملیاتی قانونی از بیشترین بار عاملی و ضریب تبیین برخوردار شدند.