مطالعات راهبردی ناجا

زمینه و هدف: فراجا به عنوان یکی از مراجع نظم و امنیت، برای بازدارندگی در برابر تهدیدهای امنیتی و چالش های اجتماعی، علاوه بر اقتدار سخت که موجب بازدارندگی تهاجمی است، به اقتدار نرم که پیامدهای آن بازدارندگی غیرتهاجمی را رقم می زند، نیازمند است و برای نیل به این هدف، سازوکار و الگوی منسجم و مؤثری لازم است؛ بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش، ارائه الگوی راهبردی بازدارندگی فراجا در برابر تهدیدهای امنیت داخلی است.روش: پژوهش حاضر از نظر نوع، کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی با رویکرد کمی کیفی است. داده های جمع آوری شده در بخش میدانی پژوهش، با استفاده از روش های تحلیل مسیر با نرم افزار اسمارت پی. ال. اس. و اس. پی. اس. اس. تحلیل شدندو ارتباط ابعاد و مؤلفه ها سنجش شد. جامعه آماری به صورت کل شمار با تعداد 62 نفر با تکنیک گلوله برفی به اشباع نظری رسید.روایی ابزار پژوهش با ضریب لاوشه ارزیابی شد که میزان096/0 را نشان می دهد و پایایی آن براساس آزمون ضریب آلفای کرونباخ، 824/0 به دست آمد.یافته ها: پس از انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان حوزه امنیت، الگوی راهبردی بازدارندگی فراجا در برابر تهدیدهای امنیت داخلی، شامل 2 بُعد بازدارندگی تهاجمی و بازدارندگی غیرتهاجمی و تعداد 13 مؤلفه و 105 شاخص به دست آمد.نتایج: امتیاز مؤلفه های بازدارندگی تهاجمی در آزمون تحلیل مسیر بر اساس میزان تأثیر بر ابعاد و مفهوم پژوهش بدین ترتیب است: اقتدار بازدارنده (512/0)، پیشگیری (466/0)، آمادگی (252/0)، توانایی دفاعی امنیتی (235/0)، مبادله اطلاعات (188/0)، مدیریت و برنامه ریزی (158/0) و اعتبار بخشیدن به تهدید (122/0). امتیاز مؤلفه های بازدارندگی غیرتهاجمی در آزمون تحلیل مسیر بر اساس میزان تأثیر آنها بر ابعاد و مفهوم پژوهش بدین ترتیب است: حکمرانی مطلوب (522/0)، دیپلماسی پلیسی (407/0)، قدرت ائتلاف سازی (0.317)، مشارکت اجتماعی ( 169/0)، اقتدار فرهنگی (125/0) و رفتار حریف (123/0).  

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین شاخص های پلیس برای مقابله با بر هم زنندگان نظم و امنیت، برخورداری کارکنان از توان جسمانی و آمادگی رزمی بالاست و اهمیت این امر تا جایی است که می توان گفت عدم آمادگی، تبعات جبران ناپذیری را به لحاظ درون و برون سازمانی برای فرماندهی انتظامی به همراه خواهد داشت. نظر به اهمیت ورزش و لزوم بهره گیری از آن در نیروهای پلیس، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی کیفی فعالیت های جسمانی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است.روش: این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی است و با رویکرد کیفی به شیوه تحلیل مضمون انجام شده است. جامعه آماری شامل اساتید گروه تربیت بدنی دانشگاه علوم انتظامی امین، اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در گروه مدیریت ورزشی، فرماندهان و مدیران مرتبط با موضوع پژوهش در فرماندهی انتظامی است. روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی و ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته است که براساس اصل نمونه گیری نظری تا حصول اشباع نظری (مصاحبه 17) ادامه یافت. اعتمادپذیری مصاحبه ها از طریق مرور و اصلاح یافته ها و تأیید کدگذاری هر مصاحبه توسط مصاحبه شونده محقق شد و پایایی مصاحبه ها نیز با استفاده از حسابرسی فرآیند و توافق درون موضوعی 86% تأیید شد.یافته ها: الگوی توسعه فعالیت های جسمانی شامل 5 مقوله اصلی و 12 مقوله فرعی است که عبارت اند از ابعاد اجتماعی (فردی و گروهی)، ابعاد بازرسی و پایش (نظارت و بررسی، الزامات قانونی)، بسترهای آموزشی (تربیتی و اطلاع رسانی)، ابعاد مدیریتی (راهبردی، انگیزشی، توسعه امکانات و مالی) و ابعاد ارتباطی (تعاملات ورزشی و فعالیت های رسانه ای).نتایج: با توجه به اهمیت برخورداری کارکنان پلیس از توان جسمانی و آمادگی رزمی بالا، لازم است فرماندهان و مدیران انتظامی با تعامل و ارتباط مناسب، امکانات و بسترهای ورزشی لازم را فراهم آوردند و با ایجاد انگیزه در کارکنان، در راستای توسعه و ارتقای هرچه بیشتر ورزش در فرماندهی انتظامی بکوشند. 

زمینه و هدف: زیبا شناسی به مثابه یک دانش هنری که با زیبایی و ذوق هنری ارتباط دارد، از یک سو، بر اهمیت ذاتی زیبایی تأکید و ازسوی دیگر، لذت ناشی از آن را به عنوان یک واکنش زیبا شناسانه بررسی می کند. باوجود آنکه مباحث زیبا شناسانه اغلب توأم با رمانتیک گرایی است، اما تعامل میان زیبا شناسی و جرم موجب شکل گیری مفهومی می شود که می توان آن را زیبا شناسی جرم نامید. زیبا شناسی جرم ناظر بر فرآیندی است که در آن بزه کار، صرف نظر از نحوه ارتکاب رفتار مجرمانه، یک اثر هنری را تولید می کند. با توجه به خلأ نظری در قلمروی مفهوم زیبا شناسی جرم و جهت تبیین این مفهوم، پژوهش حاضر درصدد است ضمن بررسی رمان «قاتلان کارت پستالی»، مسئله را از حیث فلسفه هنر و فلسفه نظم و امنیت بررسی کند.روش: این پژوهش از لحاظ نوع، در زمره پژوهش های کاربردی است و با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است.یافته ها: مهم ترین یافته های پژوهش شامل جرم و تولید اثر هنری، شخصیت جنایی و ارتکاب قتل های سریالی با رویکرد زیباشناسانه، اختصاصی شدن ادراک هنری جرم، خنثی سازی قتل و نسبیت گرایی احساس زیبایی و لذت زیبایی در ارتکاب قتل های سریالی هستند.نتایج: ارتکاب جرم در پرتو رویکردهای زیباشناسانه، علاوه بر آنکه بازتولید آثار هنری را در فرآیند مجرمانه نشان می دهد، مؤید حالت خطرناک و شخصیت جنایی بزه کار است. در این بستر، جرمْ تولیدِ روش مند اثر هنری است که از طریق منظره پردازی تصویری و در پرتو فنون خنثی سازی، محقق و موجب اختصاصی شدن احساس زیبایی در بزه کار می شود؛ ازاین رو، می توان گفت که زیباشناسی جرم در فلسفه هنر، در تعارض با فلسفه نظم و امنیت قرار می گیرد. 

زمینه و هدف: هوشمندسازی یکی از کلان روندهای جهانی است و فناوری ها نقشی تعیین کننده را در تحقق هوشمندی دولت ها، شهرها، سازمان ها و جامعه برعهده دارند و بر ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، انتظامی و امنیتی جوامع تأثیری مثبت یا منفی برجای می گذارند. طبیعی است که برقراری نظم و امنیت در یک جامعه هوشمند، نیازمند حضور یک پلیس هوشمند است تا بتواند ازطریق جمع آوری و تحلیل داده ها به پیش بینی، پیشگیری، بازدارندگی و درنهایت، اقدام هوشمند در مواجهه با جرایم منجر گردد. بررسی ها حاکی از این است که نبود یک نظریه بومی سبب شده است که تاکنون تلاش های انجام شده نتواند تصویری درست، شفاف و جامع از پلیس هوشمند ارائه نماید و براین اساس، برخورداری از تصویری روشن و توافق شده از هوشمندی فناوری پایه پلیس با استفاده از نمایه های روشن و مختلف، در جهت کاهش ابهامات و سردرگمی ها، بسیار راهگشا و بااهمیت است.روش: نوشته حاضر پژوهشی کیفی است که با رویکرد تحقیق در عملیات نرم و روش شناسی سیستم های نرم انجام گرفته است و تلاشی است افزون بر کوشش های گذشته (باز پژوهی)، با هدف شناسایی خاستگاه های فناوری پلیس هوشمند به منظور نظریه پردازی، که بااستفاده از بررسی اسنادی و مطالعات کتابخانه ای و همچنین، تشکیل پانل خبرگی از نخبگان علمی و خبرگان سازمانی صورت پذیرفته است.یافته ها: نظریه پلیس هوشمند فناوری پایه، دارای خاستگاه نظری فناوی، خاستگاه نظری پلیس هوشمند و خاستگاه تجربی پلیس هوشمند است. نتایج: مفاهیم، مباحث فلسفی و دیدگاه های پیرامون فناوری، شاخص ها، نظریه ها و گفتمان های توسعه و به کارگیری فناوری، انقلاب های صنعتی، نقش فناوری اطلاعات در سازمان ها، سامانه های اطلاعاتی، فناوری های تحول آفرین، نظریه های پلیسی و شاخص های پلیس هوشمند، از مهم ترین خاستگاه های شکل دهی به نظریه پلیس هوشمند فناوری پایه به شمار می روند. 

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف «تحلیل روند جرایم خشن استان مازندران از 1396 تا 1401» انجام شده است و بررسی روندهای شکل گیری و اقدامات مقابله ای با جرایم خشن، به طورحتم می تواند متصدیان امور را در کنترل این امر یاری رساند.روش: پژوهش کاربردی حاضر دارای ماهیتی اکتشافی تحلیلی با رویکرد ترکیبی (کیفی کمی) است. مشارکت کنندگان بخش کیفی و کمی این پژوهش، خبرگان حوزه های پلیس های اطلاعات و آگاهی استان مازندران هستند. این پژوهش با بهره گیری از مصاحبه نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع روایی انجام شده است و پایایی نتایج پژوهش نیز با سنجش قابلیت اعتبار، انتقال، تأیید و اطمینان پذیری به دست آمده است. مضامین به دست آمده از بخش کیفی به پرسش نامه ای در طیف لیکرت تبدیل و پس از دریافت روایی صوری و محتواییِ پرسش نامه، بین جامعه آماری توزیع و تعداد 34 پرسش نامه قابل ارزیابی جمع آوری شد. مقدار آلفای کرونباخ معادل 0.950 بود که نشان دهنده روایی پرسش نامه است. داده ها برای رتبه بندی عوامل مؤثر با استفاده از آزمون فریدمن با نرم افزار اس .پی. اس. اس تحلیل شد.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که در 9 حوزه، 16 کلان روند و 63 روند اصلی وجود دارد که می تواند بر جرایم خشن در استان مازندران تأثیر بگذارد.نتایج: جرایم خشن در 5 سال اخیر در استان مازندران عبارتند از تیراندازی، سرقت مسلحانه، سرقت به عنف، قتل و چاقوکشی. پس از تحلیل روندهای مؤثر بر ارتکاب جرایم خشن، بالاترین امتیاز متعلق به «محیط سیاسی»، در بین کلان روند مربوط به «افزایش مسائل اجتماعی» و در بخش روند مربوط به «افزایش فشار به متولیان امنیت» است. 

زمینه و هدف: ناآرامی ها با هر ماهیتی، تأثیر مهمی بر امنیت جامعه داشته و عدم کنترل و مقابله به موقع، زمینه ساز بروز بحران های دیگر شده و هزینه و صدمات جبران ناپذیری را در پی دارد؛ ازاین رو، هدف پژوهش حاضر، مرور نظام مند پژوهش های کنترل ناآرامی های اجتماعی با روش فراترکیب است.روش: پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی از نوع توسعه ای بوده و در چارچوب رویکرد کیفی و بااستفاده از روش فراترکیب با روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو انجام شد. قلمرو مطالعه شامل کلیه تحقیقات و مطالعات خارجی در بازه زمانی ۲۰۱3 تا ۲۰۲3 و مطالعات داخلی در بازه زمانی ۱۳۹2 تا ۱۴۰2 در حوزه کنترل یا مقابله با ناآرامی های اجتماعی است. در این راستا، مقالات و اسناد به دست آمده با توجه به معیار های پذیرش موردبررسی قرار گرفتند و درنهایت، 38 پژوهش که از معیار های ورود به مطالعه برخوردار بودند، تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: براساس نتایج تحلیل داده ها در این پژوهش، 82 شاخص، 17 مؤلفه و 8 بعد به عنوان عوامل مؤثر ب ر کنترل ناآرامی های اجتماعی در پژوهش های مختلف داخلی شناسایی شدند که عبارتند از: وضعیت صنفی کارگری، سیاسی امنیتی، الگوی هوشمندانه، راهبرد نرم، راهبرد پیشگیرانه، عملیات روانی، اشراف اطلاعاتی و راهبرد انتظامی و براساس این عوامل، الگوی یکپارچه نهایی ارائه و اعتبارسنجی شد.نتایج: این پژوهش با شناسایی تمامی عوامل مؤثر بر کنترل ناآرامی های اجتماعی که براساس منابع موجود در 10 سال اخیر ب ه دس ت آم ده است، می تواند به عنوان مبنایی برای برنامه ریزی از سوی سیاستگزاران امر قرار گیرد؛ همچنین، طبق نتایج، توجه به پیشران های تأثیرگذار و الگو های نوین و بهره گیری از فناوری ها در کنترل ناآرامی های اجتماعی بسیار تأثیرگذار است.