مطالعات راهبردی ناجا

زمینه و هدف: هر سازمانی باید برنامه و نحوه مدیریت اقتصادی خود را ترسیم و براساس الگوی خاص خود به پیشبرد اهداف سازمان بپردازد. این مقاله با هدف ترسیم الگوی اقتصاد فراجا مبتنی بر منظومه فکری مقام معظم رهبری تدوین شده است.روش: برای پاسخ به سوالات از رویکرد ترکیبی (از دو نوع کیفی) استفاده شد. ابتدا الگوی اقتصادی مقام معظم رهبری به شیوه تحلیل محتوای کیفی با مراجعه به بیانات اقتصادی از سال 1388 تا 1399 در حد اشباع نظری و بیانیه گام دوم انقلاب به دست آمد. سپس برای انطباق نظرات با وضعیت اقتصادی فراجا و کاربردی کردن شاخص های الگو در فرماندهی انتظامی، نظرات 25 نفر از خبرگان مرتبط با موضوع که به صورت هدفمند مبتنی بر معیار در حد اشباع نظری انتخاب شده و مصاحبه شدند، به دست آمد و الگوی اقتصادی فراجا استخراج شد. روایی پژوهش با معیار باورپذیری و پایایی آن با معیار اطمینان پذیری بررسی و تأیید شد.یافته ها: الگوی مستخرج از بیانات مقام معظم رهبری شامل 8 بعد و 34 مولفه و 139 شاخص حاصل شد. نظرات نخبگان هم در 8 بعد مصرف، تولید، اقتصاد دانش بنیان، اقتصاد مقاومتى، مدیریت صحیح، عدالت،کنترل و نظارت، جلب مشارکت مردم، به صورت 16 مولفه و 113 شاخص استخراج شد.نتایج: الگوی مستخرج برای اقتصاد فراجا می تواند مبنای عمل قرار گرفته و راه کارهایی برای مدیریت اقتصاد سازمان انتظامی در دو جنبه کاهش هزینه ها و افزایش درآمدزایی در ابعاد هشت گانه که برگرفته از نظرات نخبگان است، پیشنهاد شد.

زمینه و هدف: جریان روشنفکری دینی معاصر در تلاش است تا برداشت و قرائتی از دین عرضه نماید که با دنیای جدید در تناسب باشد. برخی از روشنفکران معاصر تحصیلکرده در غرب، به دنبال آن اند تا وجوه معرفت شناختی آموخته از غرب را در تحلیل و تفسیر دینی به کار برده و از این طریق، میان سنت دینی خود و آورده تمدنی غرب تلفیق نمایند.روش: ازآنجاکه مسئله پژوهش، ردیابی و تأثیرات مبانی معرفتی غرب در روشنفکران معاصر است، روش تحقیق، کیفی و تطبیقی است.یافته ها: در این پژوهش، به وجوه اثرگذاری هرمنوتیک بر تفسیر دینی روشنفکران غرب زده پرداخته شده و به عنوان نمونه، آرای عبدالکریم سروش بررسی و تأثیر طرح فکری وی بر امنیت نرم جمهوری اسلامی ایران کنکاش شد.نتایج: نتیجه طرح فکری سروش را می توان پلورالیسم دینی، دین گرایی فردی و نوعی سکولاریسم دینی و طرد دین از عرصه و کارکرد اجتماعی، عدم قطعیت قرآن کریم و سنت نبوی در تبیین آموزه های اجتماعی- سیاسی، پذیرش لیبرالیسم و حقوق بشر با بنیان ها و معیار های غربی به عنوان مبنای حکومت داری و در یک کلام، "عرفی سازی دین" تلخیص و در این صورت، به نوعی، تعارض قطعی میان امنیت نرم جمهوری اسلامی ایران و طرح فکری سروش ترسیم نمود.

زمینه و هدف: جمهوری اسلامی ایران نیز مانند سایر کشورها، دارای منافعی در منطقه جنوب غرب آسیا است که به منظور تأمین آنها نیازمند افزایش قدرت خود می باشد. با توجه به اینکه منظور از قدرت منطقه ای همان مفهوم فضایی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران در منطقه ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا است که برآیند توانایی و ظرفیت های بالقوه و بالفعل جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، بنابراین، می توان عوامل ژئوپلتیک را به عنوان افزایش دهنده قدرت مدّ نظر قرار داد.روش: مقاله حاضر با هدف تبیین راهبردهای ارتقای قدرت منطه ای جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر نقش عامل ژئوپلیتیک اجتماعی فرهنگی یمن به نگارش درآمده است. نوع تحقیق حاضر، کاربردی و رویکرد آن آمیخته با روش توصیفی تحلیلی است. داده ها به دو روش کتابخانه ای و میدانی(مصاحبه نیمه ساختاریافته، پرسش نامه و پنل خبرگی) گرد آوری شده اند و اطلاعات به دست آمده به روش تحلیل محتوا و با کمک نرم افزار مکس کیو دی ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. روایی به روش محتوایی و پایایی مصاحبه با استفاده از فرمول کاپای کوهن و پایایی پرسش نامه نیز با آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است.یافته ها: یافته های تحقیق شامل پیشنهاد 3 راهبرد اساسی در راستای ارتقای قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران است که عبارتند از کمک به تعمیق وحدت گروه های زیدی و تقریب با سایر مذاهب به منظور افزایش قدرت مردم پایه نیروهای محور مقاومت یمنی، کمک به توسعه ظرفیت ها و قابلیت های زیرساختی(خدماتی، اجتماعی و فرهنگی) یمن به منظور تحکیم علقه های تاریخی، مذهبی، اجتماعی و فرهنگی این کشور با جمهوری اسلامی ایران و تحکیم و تعمیق پیوستگی انصارالله در منظومه جبهه مقاومت اسلامی.نتایج: ملت سازی در یمن، اولین گام در تشکیل کشوری منطبق با معیارهای انقلاب اسلامی است و چنانچه این مسئله پیگیری نشود، سایر اندیشه های نوظهور و انحرافی همچون وهابیت و تکفیری، جای پای محکمی در بین مردم یمن خواهند یافت و درنهایت، منجر به ایجاد فرهنگی متناسب با این ایدئولوژی ها در یمن خواهد شد.

زمینه و هدف: شهر هوشمند توجه فراوانی را در سال های اخیر در برنامه ریزی شهری به خود جلب کرده است و توسعه آن می تواند زمینه ارتقای سرمایه اجتماعی و امنیت پایدار را فراهم کند؛ بنابراین، هدف این پژوهش، شناخت میزان تأثیر شهر هوشمند بر ارتقای احساس امنیت با متغیر میانجی سرمایه اجتماعی است.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، است و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه آماری پژوهش را دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی و اساتید حوزه جامعه شناسی و علوم اجتماعی دانشگاه جامع علوم انتظامی امین تشکیل می دهند. ابزار پژوهش متغیر شهر هوشمند و احساس امنیت را پرسش نامه محقق ساخته و سرمایه اجتماعی را پرسش نامه ناهاپیت و گوشال(1998) تشکیل می دهد. روایی ابزار از طریق روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ بررسی و 0.84 تأیید شده است و داده ها نیز بر اساس روش الگویابی معادلات ساختاری تجزیه وتحلیل گردیده است.یافته ها: با توجه به یافته های پژوهش، اثر مستقیم ابعاد شهر هوشمند بر احساس امنیت، معادل 0.629 و سرمایه اجتماعی معادل 0.583 و همچنین، اثر مستقیم سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت، معادل 0.601 در سطح 0.000 معنی دار و مثبت است. از سوی دیگر، ابعاد شهر هوشمند به صورت غیرمستقیم و از طریق سرمایه اجتماعی اثری معادل 0.341 بر احساس امنیت دارد.نتیجه: نتایج نشان می دهد که ابعاد شهر هوشمند می تواند 0.472 از تغییرات احساس امنیت را پیش بینی کند و بنابراین، با استقرار و توسعه ابعاد شهر هوشمند، می توان سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی را در بین شهروندان ارتقا داد. 

زمینه و هدف: جنگ های آینده به شدت تحت تأثیر تغییرات اساسی در فضای ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک جهانی و نقش فزاینده عوامل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در میان کشور ها است و به طورحتم، دانش کنونی بشر بر نحوه تدوین و اجرای جنگ های آینده تأثیرگذار خواهد بود؛ بر این اساس، به ناچار تأثیر تحولات فناوری بر جنگ های آینده باید با روش های انقلابی و جدید مورد ارزیابی قرار گیرد؛ از این رو، پژوهش حاضر در پی تبیین دکترین نظامی جنگ های آینده به نگارش درآمده است.روش: این پژوهش از لحاظ نوع، کاربردی بوده و با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است و به پیش بینی و تحلیل ساختارهای جایگزین آینده جهان و راه های مقابله با آنها در چارچوب یک دکترین نظامی می پردازد.یافته ها: در تدوین دکترین جدید، می بایست از پیشرفت هایی که در فناوری اطلاعات، الکترونیک نظامی، قابلیت های نظارتی و هدایت دقیق اتفاق می افتد، به طور کامل بهره برد و این واقعیت نیز باید درک شود که سخت افزارهای نظامی امروزی مانند هواپیماها، کشتی ها و تانک ها تن ها به جایگاهی برای حمل مهمات هدایت شونده دقیق، حسگر ها و موشک ها تنزل یافته اند.نتیجه: طبق نتایج این پژوهش، کلید آینده یکپارچگی است و دکترین نظامی باید طیف وسیعی از نیروهای مختلف را دربرگیرد و در یک مجموعه مؤثر به هم پیوند دهد تا بتواند به عنوان یک نیروی ضربتی توانا مورداستفاده قرار گیرد. 

زمینه و هدف: دفاع همه جانبه یکی از مؤثرترین و جامع ترین روش های دفاعی در مقابله با تهدیدات نوظهور و چالش های امنیتی همه جانبه دشمن است. دفاع همه جانبه به معنای کاربست تمامی مؤلفه های قدرت ملی در برابر تهدیدات همه جانبه می باشد. این نوع از دفاع، تمامی جنبه های دفاعی یک کشور را در برمی گیرد و برخورداری از آن، ماندگاری حکومت ها را تضمین می نماید؛ اما این مهم آن طور که شایسته آن است، در معرض پژوهش های علمی قرار نگرفته است؛ از این جهت، هدف اصلی مقاله حاضر، ارائه الگوی راهبردی دفاع همه جانبه مبتنی بر آرا و اندیشه های امام خمینی و مقام معظم رهبری است.روش: در نگارش مقاله حاضر، با استفاده از روش تحلیل مضمون(تماتیک)، کلیه بیانات و مکتوبات امام خمینی(ره) از سال 1357 تا 1368 و امام خامنه ای(مدظله العالی) از سال 1368 تاکنون به شیوه تمام شمار مورد مطالعه قرار گرفته است. رویکرد این تحقیق کیفی بوده و از نوع توسعه ای کاربردی می باشد.یافته ها: این تحقیق درصدد پاسخ گویی به آن است که الگوی راهبردی دفاع همه جانبه مبتنی بر آرا و اندیشه های امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری چیست؟ برای حصول نتیجه، پس از شناسایی و دسته بندی مضامین احصاء شده در جلسات خبرگی و سپس تجزیه وتحلیل فیش های ناظر به موضوع، درنهایت، از مجموع 146مورد فیش جمع آوری شده، 36 مورد فیش با ارتباط بالا شناسایی و دسته بندی گردیدند و این مضامین احصاء شده در قالب 3 بعُد، 10 مؤلفه و 36 شاخص سازماندهی گردید.نتایج: مطابق بیانات و مکتوبات امام خمینی و مقام معظم رهبری می توان موارد زیر را به عنوان ابعاد عمده دفاع همه جانبه در نظر گرفت: دفاع همه جانبه در ابعاد سخت، نیمه سخت و نرم.