بهروز اسداللهی

از آن جاکه جهانی شدن به دلیل ویژگی های خاص خود، نظیر گم نامی، سهولت ارتباط، هزینه پایین دسترسی، وابسته نبودن به زمان و مکان خاص و ... محملی برای انواع آسیب های اجتماعی در یک جامعه و فرهنگ آن است، این پژوهش با هدف بررسی رابطه فرهنگ ایرانی-اسلامی و پیش گیری از آسیب های اجتماعی جهانی شدن ارتباطات و اطلاعات انجام شد. پژوهش حاضر، ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی–تحلیلی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان مرتبط و صاحب نظران آشنا با مباحث ارتباطات و اطلاعات تشکیل دادند که براساس فرمول کوکران، تعداد 155 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت نمونه گیری احتمالی طبقه ای انتخاب شدند. درجهت گردآوری داده های لازم برای پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده و روایی محتوایی آن، با کسب نظر از اساتید و صاحب نظران حوزه فضای مجازی به مقدار 79/0 احراز و پایایی آن با آلفای کرونباخ، 83/0 محاسبه شد. پس از جمع آوری داده ها، از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل آن ها بهره برده شد. یافته ها مبین آن است که فرهنگ ایرانی-اسلامی با پیش گیری از آسیب های اجتماعی جهانی شدن ارتباطات و اطلاعات رابطه معنادار دارد. بنابراین، توسعه فرهنگ ایرانی-اسلامی در اقشار مختلف جامعه می تواند از آسیب های اجتماعی پیش گیری نماید.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل شکل دهنده رفتار جوانان در گرایش به مواد مخدر صنعتی در شهر اردبیل انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد کیفی بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه جوانان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر اردبیل در سال 1401 بود که بر اساس نمونه گیری هدفمند و با استفاده از تکنیک اشباع داده ها، 28 نفر انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با روش مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار با تکنیک تحلیل جمله به جمله انجام گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که 8 مقوله و 76 زیرمقوله به عنوان عوامل شکل دهنده رفتار جوانان در گرایش به مواد مخدر صنعتی شناسایی شد که شامل رفتارهای هیجانی، ارتباط و همنشینی با همسالان، رفتار برنامه ریزی شده، نگرش، فشار اجتماعی، گسست خانوادگی، عوامل روان شناختی، و شرایط اقتصادی بودند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از وجود عوامل متعدد فردی، خانوادگی، و محیطی در شکل گیری و جهت دهی رفتارهای جوانان در گرایش به مصرف مواد مخدر صنعتی است. بنابراین، برای پیشگیری از شکل گیری رفتارهای زمینه ساز در گرایش جوانان به مصرف مواد مخدر صنعتی، لازم است عوامل مختلف فردی، خانوادگی، و محیطی را به صورت جامع در طراحی و اجرای برنامه های پیشگیری از گرایش جوانان به مصرف مواد مخدر صنعتی در نظر گرفته شوند و در این راستا سرمایه گذاری مناسب در کنترل و جهت دهی رفتار جوانان با توجه به مولفه ها و زیر مولفه های شناسایی شده پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: ناآرامی ها با هر ماهیتی، تأثیر مهمی بر امنیت جامعه داشته و عدم کنترل و مقابله به موقع، زمینه ساز بروز بحران های دیگر شده و هزینه و صدمات جبران ناپذیری را در پی دارد؛ ازاین رو، هدف پژوهش حاضر، مرور نظام مند پژوهش های کنترل ناآرامی های اجتماعی با روش فراترکیب است.روش: پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی از نوع توسعه ای بوده و در چارچوب رویکرد کیفی و بااستفاده از روش فراترکیب با روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو انجام شد. قلمرو مطالعه شامل کلیه تحقیقات و مطالعات خارجی در بازه زمانی ۲۰۱3 تا ۲۰۲3 و مطالعات داخلی در بازه زمانی ۱۳۹2 تا ۱۴۰2 در حوزه کنترل یا مقابله با ناآرامی های اجتماعی است. در این راستا، مقالات و اسناد به دست آمده با توجه به معیار های پذیرش موردبررسی قرار گرفتند و درنهایت، 38 پژوهش که از معیار های ورود به مطالعه برخوردار بودند، تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: براساس نتایج تحلیل داده ها در این پژوهش، 82 شاخص، 17 مؤلفه و 8 بعد به عنوان عوامل مؤثر ب ر کنترل ناآرامی های اجتماعی در پژوهش های مختلف داخلی شناسایی شدند که عبارتند از: وضعیت صنفی کارگری، سیاسی امنیتی، الگوی هوشمندانه، راهبرد نرم، راهبرد پیشگیرانه، عملیات روانی، اشراف اطلاعاتی و راهبرد انتظامی و براساس این عوامل، الگوی یکپارچه نهایی ارائه و اعتبارسنجی شد.نتایج: این پژوهش با شناسایی تمامی عوامل مؤثر بر کنترل ناآرامی های اجتماعی که براساس منابع موجود در 10 سال اخیر ب ه دس ت آم ده است، می تواند به عنوان مبنایی برای برنامه ریزی از سوی سیاستگزاران امر قرار گیرد؛ همچنین، طبق نتایج، توجه به پیشران های تأثیرگذار و الگو های نوین و بهره گیری از فناوری ها در کنترل ناآرامی های اجتماعی بسیار تأثیرگذار است.