پژوهشنامه روانشناسی مثبت

 هدف مطالعه حاضر، شناسایی اسنادهای خوش بینانه و بدبینانه مادر در ارتباط با نوجوان بود. پژوهش به روش کیفی انجام شد. با روش نمونه گیری هدفمند، 10 مادر دارای نوجوان 12 تا 18 ساله انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته چهره به چهره بود. تحلیل داده ها با روش تحلیل تماتیک انجام شد. پنج مضمون اصلی با استخراج و کدگذاری مصاحبه ها به دست آمد که عبارت اند از: خوش بینی دیدن نکات مثبت از دریچه یک ذهن مثبت گرا، بدبینی دیدن نکات منفی از دریچه یک ذهن منفی گرا، خوش بینی تسهیل گر رابطه خوب و مؤثر والدین با نوجوان، اسنادهای خوش بینی (تداوم، علت و شخصی سازی) و چالش های فرزندپروری است. براساس پژوهش، هنگامی که مادر از اسنادهای خوش بینانه در تعامل با نوجوان استفاده می کند، روابط سازنده ای بین نوجوان و مادر به وجود می آید، رضایت و آرامش بیشتری بین آنها ایجاد می شود و مادر با چالش های فرزندپروری کمتری مواجه می شود. درمقابل، استفاده از اسنادهای بدبینانه به کلافکی و عصبانیت بیشتر نوجوان منجر می شود. نارضایتی، نداشتن آرامش و تنش داشتن از پیامدهای استفاده از اسنادهای بدبینانه است؛ بنابراین، آشنایی مادران با اسنادهای خوش بینانه و بدبینانه در روابط سازنده با نوجوان نقش بسزایی دارد.  

با شیوع ویروس کرونا افراد، سطح زیادی از اضطراب را تجربه کردند و روانشناسان به این مسئله توجه ویژه داشته اند. این پژوهش با هدف بررسی نقش پیش بینی کننده معنای زندگی و جهت گیری مذهبی بر اضطراب کرونا به انجام رسید. روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت، توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان زن و مرد ۲۰ تا ۴۰ ساله ساکن شهر تهران بود که به شیوه دردسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه اضطراب کرونا، پرسشنامه معنای زندگی و پرسشنامه جهت گیری مذهبی استفاده شد. برای تحلیل استنباطی و بررسی مفروضه های تحلیل از معادلات رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد. نتایج به دست آمده از تحلیل رگرسیون نشان دادند مؤلفه های معنای زندگی شامل حضور معنا و جست وجوی معنا روی هم رفته 14% اضطراب کرونا و مؤلفه های مذهبی گرایی، سازمان نایافتگی مذهبی، ارزنده سازی مذهبی و کام جویی نیز روی هم رفته، 13% اضطراب کرونا را پیش بینی می کنند. با الهام از یافته ها می توان با طراحی مداخلات مبتنی بر مذهب و معنویت در راستای ارتقای سلامت روان مردم و بیماران، گامی اساسی برداشت.      

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش سرمایه های روانشناختی و ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی در پیش بینی بهزیستی روانشناختی کارکنان یک شرکت پتروشیمی بود. طرح تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و نمونه پژوهش شامل 351 نفر از کارکنان یک شرکت سهامی پتروشیمی بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه نیازهای بنیادین روانشناختی، پرسشنامه سرمایه های روانشناختی و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی بود. نتایج تحلیل همبستگی حاکی از آن بود که بین سرمایه های روانشناختی و نیازهای بنیادین روانشناختی با بهزیستی روانشناختی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام حاکی از این بود که از بین مؤلفه های سرمایه های روانشناختی، خودکارآمدی و امیدواری در پیش بینی بهزیستی روانشناختی نقش معنادار داشتند و درمجموع، 19% از واریانس متغیر وابسته با این دو متغیر پیش بینی شد. همچنین، هر سه مؤلفه نیازهای بنیادین روانشناختی (شایستگی، ارتباط و خودمختاری) توانستند به طور معناداری بهزیستی روانشناختی را پیش بینی کنند؛ بنابراین، افزایش سرمایه های روانشناختی و توجه به نیازهای روانشناختی کارکنان در محیط شغلی، نقش مهمی در افزایش بهزیستی آنان دارد و زمینه ای برای افزایش بهره وری شغلی فراهم می کند.  

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی خوش بینی به شیوه روان نمایشگری بر قلدری، روابط بین فردی و نشاط ذهنی در دانش آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای انجام شد. طرح پژوهش، نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 30 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در دامنه سنی 14-16 سال دارای علائم اختلال نافرمانی مقابله ای در شهر اصفهان در سال 1399 بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های قلدری، پرسشنامه کیفیت روابط، پرسشنامه نشاط ذهنی بود. گروه آزمایش به صورت روان نمایشگری به مدت 12 جلسه آموزش خوش بینی را دریافت کردند و پرسشنامه ها به عنوان پس آزمون و یک ماه بعد برای پیگیری اجرا شد. داده ها با آزمون تحلیل کواریانس با اندازه گیری مکرر انجام شدند. نتایج نشان دادند خوش بینی به سبک روان نمایشگری بر قلدری، کیفیت روابط بین فردی و نشاط ذهنی دانش آموزان دارای علائم اختلال نافرمانی مقابله ای تأثیر دارد؛ بنابراین، با کاربرد این مداخله می توان رفتار قلدری و کیفیت روابط و نشاط ذهنی دانش آموزان را با علائم اختلال نافرمانی بهبود بخشید.  

هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه ساختاری بین ابراز هیجان، پذیرش روان شناختی، احساس حقارت و امید به زندگی در نوجوانان خانواده های کم درآمد بود. مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود که با روش تحلیل معادلات ساختاری انجام شد. نمونه شامل 280 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه 18-12 ساله خانواده های کم درآمد تحت پوشش بهزیستی کمیته امداد شهرستان زارچ، استان یزد، در سال 1398 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار های پژوهش شامل پرسشنامه های امید به زندگی، پذیرش و عمل، احساس حقارت و ابراز هیجان در خانواده بودند. نتایج نشان داد ابراز هیجان نامطلوب در خانواده بر پذیرش روان شناختی نوجوانان تأثیر منفی معنی داری داشت، پذیرش روان شناختی نیز بر امید به زندگی تأثیر مثبت معنی دار داشت. ضریب مسیر غیرمستقیم نیز نشان داد ابراز هیجان نامطلوب در خانواده از طریق کاهش پذیرش روان شناختی می تواند تأثیر منفی بر امید به زندگی نوجوانان خانواده های کم درآمد داشته باشد. پذیرش روان شناختی نیز از طریق تأثیر بر احساس حقارت بر امید به زندگی نوجوانان خانواده های کم درآمد تأثیر غیرمستقیم داشت. پذیرش روان شناختی در ارتباط بین ابراز هیجان در خانواده و امید به زندگی نقش میانجی معنی داری داشت. این یافته ها نشان می دهد که اگر ابراز هیجان در خانواده به درستی انجام شود، پذیرش روان شناختی و افزایش امید به زندگی و کاهش احساس حقارت در نوجوانان خانواده های کم درآمد را در پی دارد.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد وجودنگر با درمان شفقت محور بر سرمایه روان-شناختی و شفقت به خود دختران نوجوان افسرده انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی در سه مرحله پیش-آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. در این مطالعه تعداد 45 دختر نوجوان 15 تا 19 سال از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 15 نفر) جایدهی شدند. سپس گروه های آزمایش تحت ده جلسه درمان پذیرش و تعهد وجودنگر و درمان شفقت محور قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکرد. هر سه گروه قبل، بعد و یک ماه پس از مداخله با پرسشنامه های سرمایه روان شناختی و شفقت به خود ارزیابی شدند. داده ها از طریق تحلیل کواریانس چندمتغیره تحلیل شدند. نتایج نشان داد در مرحله پس-آزمون، گروه های درمان پذیرش و تعهد وجودنگر و درمان شفقت محور نسبت به گروه کنترل در افزایش سرمایه روان شناختی تفاوت معناداری داشتند . البته در مرحله پیگیری تنها درمان پذیرش و تعهد وجودنگر نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری داشت. درباره متغیر شفقت به خود، هر دو درمان در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل تفاوت معناداری داشتند. همچنین نتایج نشان داد تفاوت بین دو درمان، تنها در متغیر شفقت به خود در مرحله پس آزمون، معنادار بود. براساس یافته ها، هر دو درمان گزینه های مناسبی برای افزایش سرمایه روان شناختی و شفقت به خود در دختران نوجوان افسرده می باشند.