تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم زمستان 1401 شماره 67 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل فضایی مناطق مستعد کشت پسته (طول دوره رشد) در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی پهنه بندی زمین آمار پسته ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۲۳۴
هدف اصلی این پژوهش تعیین نواحی مستعد کشت پسته با توجه به برخی متغیرهای اصلی مؤثر با استفاده از روشهای زمین آمار می باشد. داده های روزانه ایستگاهی اقلیمی مورد نیاز، از سازمان هواشناسی کشور برای 300 ایستگاه سینوپتیک از ابتدای تاسیس ایستگاه تا سال 2016 اخذ شد. برای محاسبات نیاز آبی روش پنمن - مانتیث(مورد تایید فائو) در دوره های 10 روزه و ماهانه در دوره کشت بکار گرفته شده است که در کشور ایران تاریخ کاشت گیاه پسته بطور متوسط 21 فروردین ماه و تاریخ برداشت گیاه پسته 30 شهریور ماه مشخص شده است. از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور رقومی سازی و تهیه نقشه ها بهره برداری شد. پس از تشکیل پایگاه اطلاعات فضایی با استفاده از نرم افزار ARC GIS اطلاعات توصیفی نقشه ها به آنها اضافه گردید. پس از عملیات همپوشانی وزنی در محیط GIS پهنه بندی با استفاده از روشهای زمین آمار انجام شد. نتایج حاصل از نقشه نهایی تحلیل فضایی کشت پسته نشان داد که 88/707273 کیلومتر مربع از مساحت منطقه ( 43 درصد) را شامل می شوند، برای گسترش کشت پسته مناسب نبوده (شامل مناطق ارتفاعی و کاربری شهری و دامنه های شیب دار، سواحل دریاهها و رودخانه ها، مسیلها، زمینهای شور و باتلاقی) و 39/585130 کیلومتر مربع (57/35 درصد) از مساحت کشور ایران(شامل مناطق دشتی و کاربری کشاورزی) مناسب گسترش کشت پسته شناخته شد. این مناطق بیشتر در شرق و جنوب شرق، مرکز و شمال شرق ایران واقع شده است.
۲.

تحلیل فرایند توسعه کالبدی شهر و ارائه الگوی راهبردی مناسب آن، مطالعه موردی: شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه فیزیکی الگوی راهبردی گسترش بهینه اهواز GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۳۵
شهرنشینی و توسعه کالبدی شهری به عنوان پدیده ای جهانی، همه ی شهرهای دنیا را تحت تأثیر قرار داده است. شهر اهواز در طول حیات پرفراز و نشیب خود بافت های کالبدی متنوعی به خود دیده است. با گذشت زمان کاربری زمین شهر اهواز به واسطه عوامل و نیروهای محرک دستخوش تغییرات زیادی شده است و گسترشی نامطلوب داشته است به گونه ای زمین کشاورزی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. این پژوهش از لحاظ ماهیت و هدف کاربردی و از نظر روش شناسی توصیفی تحلیل به تبیین روند گسترش کالبدی شهر اهواز پرداخته است. برای دستیابی به این هدف ابتدا روند گسترش کالبدی در سطح شهر اهواز در طرح جامع مصوب سال 1389 بررسی شد و سپس 14 شاخص برای بررسی گسترش بهینه توسعه شهر اهواز استخراج گردید که با استفاده از منطق فازی (FUZZY) این شاخص ها استاندارد شدند و در ادامه برای مدل بهینه با استفاده از مدل تحلیل ترکیبی ANPDEMATEL سه سطح برای گسترش این شهر مشخص شده که در ترکیب با OVERLAYFUZZY و GAMA 9/0 در محیط GIS نقشه های خروجی نیز با استفاده از نرم افزار های ENVI و ARC GIS استخراج گشت. نتایج نشان داد در سطح مدل های پیش بینی کننده زمین کشاورزی با وزن های 101،0و 118،0 بیشترین اهمیت و مهم ترین عامل تغییر یافته در روند گسترش کالبدی شهر اهواز بوده است همچنین با روی هم اندازی نقشه حاصل از گسترش کالبدی در سال 1389 و نقشه خروجی سطح بندی گسترش کالبدی در این پژوهش مشخص شد که جهت گسترش کالبدی کلان شهر اهواز با طرح جامع مصوب سال 1389 مطابقت ندارد.
۳.

بررسی آلودگی هوای شهر اصفهان براساس آلاینده دی اکسید نیتروژن اندازه گیری شده با سنجنده اُمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آلودگی هوا دی اکسید نیتروژن آنالیز طیفی کمترین مربعات سنجنده امی اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۸۷
یکی از مهم ترین مشکلات شهرهای بزرگ آلودگی هوا است که می تواند برای سلامت انسان ها و محیط زیست زیان آور باشد. اصفهان نیز یکی از شهر های آلوده ایران است. موقعیت جغرافیایی آن، سرعت کم باد ، فعالیت های صنعتی، حمل و نقل، کشاورزی و دیگر فعالیت های انسانی شرایط بحرانی آلودگی هوا را برای این شهر ایجاد کرده است. دی اکسید نیتروژن، یکی از آلاینده های مهم آلودگی هوا است که با استفاده از ایستگاه های زمینی و اندازه گیری های ماهواره ای پایش می شود. در این مقاله از داده های روزانه دی اکسید نیتروژن سنجنده اُمی، باد و دمای سطحی ایستگاه هواشناسی اصفهان بین بازه زمانی اکتبر 2004 تا می 2016 استفاده شده است. مقدار میانگین دی اکسید نیتروژن در بازه اندازه گیری شده 1015 43/6 مولکول بر سانتی متر مربع می باشد. بیشترین مقدار دی اکسید نیتروژن 1015 78/14 مولکول بر سانتی متر مربع در دسامبر و کمترین مقدار آن 1015 93/6 مولکول بر سانتی متر مربع در جولای مشاهده شد. انحراف معیار فصل زمستان، 1015 97/5 مولکول بر سانتی متر مربع، بیشتر از فصل تابستان، 1015 66/1 مولکول بر سانتی متر مربع است. ضریب همبستگی دی اکسید نیتروژن با باد و دما به ترتیب برابر41/0- و 54/0- آمد که نشان دهنده اهمیت بیشتر دما در تغییرات دی اکسید نیتروژن می باشد. پس از تشکیل سری زمانی میانگین ماهانه دی اکسید نیتروژن با استفاده از آنالیز طیفی کمترین مربعات دوره های تناوب معنی دار شناخته شدند. این دوره های تناوب معنی دار از سری زمانی حذف شده و با برازش خطی بر روی سری زمانی باقیمانده، روند محاسبه شده است. روند دی اکسید نیتروژن برای اصفهان برابر 1014 62/1 مولکول بر سانتی متر مربع در هر سال بدست آمد که در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار است.
۴.

بررسی روابط متقابل شهر و روستا از بعد اقتصادی (نمونه موردی شهر جیرفت و روستاهای پیرامون)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روابط متقابل شهر و روستا حوزه نفوذ شهر جیرفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۹۹
روابط متقابل شهر و روستا پدیده ای فضایی- مکانی و جغرافیایی است و لذا شناخت، نبین و کشف قانونمندی های حاکم بر آن در چهارچوب روابط متقابل انسان و محیط، موضوعی جغرافیایی می باشد که از اهمیت نظری و کاربردی ویژه برخوردار است. همچنین با توجه به نقش این روابط درفرایند تحولات و توسعه کانون های شهری و روستایی، علاوه بر اهمیت بررسی انواع این روابط شناخت آثار و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و فضایی- کالبدی آن بر شهر و روستا در راستایی توسعه پایدار نواحی روستایی و شهری اهمیت فراوان دارد. این پژوهش بر آن است که به روش توصیفی- تحلیلی ارتباط متقابل بین شهر جیرفت و روستاهای پیرامون آن را مورد بررسی و تجزیه وتحلیل قرار دهد. روش جمع آوری اطلاعات مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی ازجمله تکمیل پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه است. برای انجام کار از مجموع 1288 روستای شهرستان، 47 مورد را به صورت تصادفی انتخاب کرده ایم و تعداد 384 پرسشنامه بین اهالی روستا پر شده و برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های کروسکال والیس و آنوا (ANOVA)Tهمبستگی پیرسون و ویلکاکسون و آزمون دبلیو کندال استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که: جیرفت به عنوان یک شهر میانی و قطب بزرگ کشاورزی جنوب کشور و همچنین به لحاظ تجمیع امکانات، سرمایه و نیروی انسانی در منطقه ضمن تسلط و برتری در سطح ناحیه دارای ارتباط دو سویه با روستاهای پیرامون خود است. از سوی دیگر روستاهای تحت حوزه نفوذ نیز با برقراری جریانات اقتصادی و اجتماعی –فرهنگی، روابط تجاری و سرمایه گذاری در بخش های تولیدی، بازار و مسکن شهری زمینه های پویایی اقتصاد و رشد شهر جیرفت و نیز توسعه در روستای خود را ضمن «وابستگی به شهر» به طور نسبی فراهم نموده اند.
۵.

تحلیل فضایی شکاف پایداری کشاورزی براساس رویکرد TOPSIS-GIS (مطالعه موردی: بخش مرکزی کوهدشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پایداری کشاورزی تاپسیس مناطق روستایی شهرستان کوهدشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۹ تعداد دانلود : ۱۴۴
چکیده: علی رغم گذشت چندین دهه از مطرح شدن رویکرد کشاورزی پایدار در کشور، نظام متعارف کشاورزی کماکان بر بکارگیری هرچه بیشتر از فناوری های غیربومی، نهاده های شیمیایی و بهره برداری بی رویه و بی اندازه از طبیعت استوار است؛ بنابراین شکل گیری و گسترش کشاورزی پایدار با چالش های اساسی مواجه است. در پژوهش حاضر محققان با وقوف بر اهمیت موضوع پایداری کشاورزی به ویژه در مناطق روستایی کشور و نقش آن در حفظ منابع پایه، موضوع پایداری کشاورزی را در روستاهای بخش مرکزی شهرستان کوهدشت مورد توجه قرار داده و به بررسی و تحلیل شکاف پایداری کشاورزی در این منطقه پرداخته اند. به این منظور با توجه به موقعیت استقرار روستاها (دشتی، کوهستانی و پایکوهی) تعداد 20 روستا به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب گردید، شاخص های مربوط به پایداری کشاورزی تدوین و پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط بهره برداران کشاورزی، عملیات کدگذاری و ورود داده ها در نرم افزارهای Excel و SPSS انجام گرفت. سپس با بهره گیری از تحلیل تصمیم گیری چندمتغیره تاپسیس، روستاهای مورد مطالعه از نظر پایداری کشاورزی رده بندی شده و با استفاده از تحلیل خوشه ای در قالب چهار خوشه (بسیار ناپایدار، ناپایدار، نیمه پایدار و پایدار) تقسیم بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد سطح پایداری کشاورزی در سه بعد اکولوژیک، اجتماعی و اقتصادی در روستاهای این منطقه ناموزون است. این ناموزونی هم در سطح دهستان های سه گانه این بخش و هم با توجه به موقعیت استقرار روستاهای مورد مطالعه دیده شد.
۶.

طراحی میادین محلی جهت ارتقاء کیفی و حفظ هویت تاریخی (مورد پژوهی: میدان مرکزی قراملک تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: میادین محلی ارتقاء کیفی هویت تاریخی قراملک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۱۴۷
اهداف و زمینه ها: امروزه از اهمیت میادین که روزگاری محل تعامل ساکنین شهر بوده کاسته شده و ماهیت آن به کلی تغییر کرده است.پژوهش حاضر با هدف شناسایی پارامترهای موثر بر ارتقاء کیفیت فضا و حفظ هویت تاریخی میدان و ساماندهی میدان از طریق ارائه راهکارهای علمی و عملی جهت ارتقاءکیفی فضا و حفظ هویت تاریخی انجام شد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و جامعه آماری در پژوهش حاضر افراد حاضر در میدان میباشد. نمونه گیری تصادفی از افراد با سنین و بینش های مختلف پس از شروع با حداقل تعداد،تا زمانی ادامه پیدا کرد که به اشباع نظری در حیطه تحقیق برسیم. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه ای میباشد. تحلیل در قالب پرسشنامه باز و بسته محور بوده که روایی پرسشنامه به صورت روایی صوری(نظرات کارشناسان) مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از تکنیک swot واز طریق نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از میان آیتم های مختلف جهت خاطره انگیزی میدان ، نام میدان قراملک با 59.3 درصد یادآور قدمت تاریخی و با ارزش بودن فضاست و با نام بردن این فضا،یک مکان تاریخی و سرزنده در ذهن افراد مجسم میشود.مجموع عوامل و کاربری ها از جمله مسجد جامع،حمام تاریخی،جاده ابریشم و ... در ایجاد هویت فضای میدان تاثیرگذار بوده است.جاده ابریشمی که در گذشته از این محدوده عبور میکرد و امروزه خبری از آن نیست،تاثیر منفی در تصویر ذهنی افراد داشته است. با طراحی و بهبود وضعیت کیفی فضا میتوان میدان را به یک فضای جمعی جهت ارتقاء سطح روابط اجتماعی ،که قشرهای مختلف مردمی بتوانند حضور پیدا کنند تبدیل کرد و تقویت و پیوند فضایی و بصری عناصر سازنده میدان میتواند در ایجاد مرکزیتی جاذب برای محله موثر باشد.
۷.

تحلیلی بر نقش راهبردی توسعه میان افزا در بازآفرینی بافت های فرسوده شهری (نمونه موردی: منطقه 8 کلانشهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه میان افزا بازآفرینی بافت های فرسوده منطقه 8 شهرداری تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۳۱۲
توسعه میان افزا فرایند توسعه و باز استفاده قطعات یا بخش های خالی یا بلااستفاده در میان نواحی موجود شهری که قبلاً توسعه یافته است. توسعه میان افزا که شاید بتوان آن را ساده ترین تعبیر از توسعه درون زا دانست، با تأکید بر زمین های خالی و رها شده درون شهری، سعی دارد توسعه را بر روی این اراضی بارگذاری نماید. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی در توسعه میان افزا با تأکید بر منطقه 8 شهرداری تبریز و بهره گیری از روش های آماری- فضایی به این موضوع پرداخته است. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. روش شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی- فضایی است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این تحقیق توصیفی – تحلیلی با استفاده از روش های اسنادی- کتابخانه ای است. در بخش تحلیلی با در نظر گرفتن شاخص ها و ملاحظات توسعه میان افزا در قالب 15 شاخص هدف، به صورت موردی به بررسی و امکان سنجی توسعه میان افزا در منطقه8 شهرداری تبریز پرداخته شده است. به منظور بررسی و تحلیل نقش راهبردی توسعه میان افزا در بازآفرینی بافته ای فرسوده شهری محور تاریخی- فرهنگی کلانشهر تبریز از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل توابع همپوشانی (Overlay) از نوع همپوشانی وزن دار (Weighted Overlay) و FAHP بهره گیری شده است. نبود مدیریت و برنامه ریزی دقیق برای احیاء و نوسازی این منطقه با تأکید بر استفاده از رویکرد توسعه میان افزا مهم ترین آفت در ارتباط با موضوع بازآفرینی این بخش از شهر تبریز می باشد. نتایج پژوهش حاضر در قالب 3 اولویت توسعه ای و همچنین محدوده های غیرمجاز توسعه، به صورت نقشه مورداشاره قرارگرفته است.
۸.

تأثیر پوشش گیاهی مرتعی بر سازندهای مارنی در محدوده شهرستان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهرستان ایلام فرسایش خاک گیاهان مرتعی مارن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۱۶۶
در برخی مناطق به طرز شگفت انگیزی می توان پوششی متراکم از گونه های مرتعی را ملاحظه نمود که سبب پایداری خاک وکنترل نرخ رسوب زایی اراضی مارنی شده اند. به نظر می رسد که برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مارن ها از دلایل اصلی ایجاد چنین پوششی در مناطق تحت پوشش سازندهای مارنی باشد. این تحقیق با هدف بررسی دقیق و سیستماتیک گونه های گیاهی و تعیین نیاز رویشگاهی و نیز نقش حفاظتی آن ها درسه منطقه شرقی، جنوبی و غربی در شهرستان ایلام به مرحله اجرا درآمد. بدین منظور 48 نمونه نهشته مارنی از سه محدوده برداشت و بر روی 33 نمونه مارنی آزمایشات فیزیکی و شیمیایی انجام شد. بررسی های گیاه شناسی با استفاده از بازدیدهای مکرر صحرایی و پلات اندازی در 180 نقطه انجام و نمونه های گیاهی پس از انتقال به موزه گیاهی، شناسایی شدند. براساس نتایج آزمایشات نمونه های مارنی در این سه منطقه، با توجه به چینه شناسی سازندهای مارنی گورپی، پابده، گچساران و آغاجاری رسوبات این سه منطقه از نظر میزان شوری (EC)، جرم مخصوص ظاهری (BD)، سدیم (Na+) و درصد اشباع خاک (SP)و برخی پارامترهای فیزیکی از جمله ذرات شن، ماسه و سیلت دارای اختلافات معنی داری می باشند. این تفاوت می تواند به عنوان یکی از عوامل مؤثر در تنوع و اختلاف پوشش گیاهی رویش یافته در سه عرصه باشد. نکته مهم آن است که در هر دو تیپ منطقه شرقی و غربی شهرستان ایلام گونه فراوان و غالب Quercus brantii می باشد و بدون تردید می توان این گونه مرتعی را سازگارترین گونه گیاهی در نواحی تحت پوشش سازند های مارنی گورپی و پابده در این پهنه ها در نظرگرفت. گونه غالب دوم را No mu ، Ha sa و Zi nu به خود اختصاص می دهد که با پهنه مارنی جنوب شهرستان ایلام سازگار می باشد.
۹.

نقش خوشه های گردشگری در توسعه منطقه ای (نمونه موردی: خوشه گردشگری- مذهبی قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خوشه های گردشگری رقابت پذیری منطقه ای خوشه ی گردشگری قم تحلیل عامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۱۵۱
راهبرد توسعه خوشه ای[1]، از جمله الگوهای موفق سازماندهی واحدهای کسب و کار کوچک و متوسط[2] است که بیش از سه دهه در کشورهای مختلف، بیشترین موفقیت را در توسعه منطقه ای به همراه آورده است. این راهبرد در جهت تقویت توان رقابتی و ابزاری جهت ارتقاء رقابت پذیری در دهه 1990 توسط توسط مایکل پورتر مطرح گردید. محققان توسعه سرزمینی معتقدند شکل گیری خوشه های گردشگری، استعداد رقابت پذیری را ارتقا بخشیده و در بهبود مزیت های رقابتی و توسعه منطقه ای موثر است. از این رو دست یابی به مزایای رقابتی، خوشه های گردشگری را به یک نقطه کانونی توجه علمی و سیاست گذاری تبدیل کرده است. با این توضیحات هدف این تحقیق، بررسی و تحلیل نقش خوشه های گردشگری بر توسعه رقابت پذیری منطقه ای و با این فرضیه که به نظر می رسد هر چه شدت روابط در خوشه های گردشگری بالاتر رود، رقابت پذیری منطقه ای هم افزایش می یابد، می باشد. روش تحقیق، از نوع توصیفی-تحلیلی است و از پرسش نامه جهت جمع آوری داده ها استفاده گردیده است که پس از تایید روایی و پایایی، داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار های spss و lisrel مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق ارتباط بین افزایش شدت روابط در خوشه های گردشگری با افزایش رقابت پذیری منطقه ای تایید می نماید. همچنین عوامل موثر بر توسعه و تحریک رقابت پذیری منطقه ای را به ترتیب درجه تأثیر در قالب 4 عامل:1) روابط اجتماعی؛ 2) روابط مکانی جغرافیایی؛3) روابط اقتصادی و 4) روابط نهادی- سازمانی معرفی می کند.
۱۰.

تعیین الگوی مکانی پراکنش فضای سبز شهری(مطالعه موردی: منطقه5 شهرداری شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فضای سبز شهری روش های تصمیم گیری چندمعیاره الگوی مکانی شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۷
هدف از انجام این تحقیق تعیین الگوی مکانی پراکنش فضای سبز شهری با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه ای و ویکور (مطالعه موردی: منطقه 5 شهر تهران) بود. پس از انقلاب اسلامی به دلایل مختلف از جمله سرریز جمعیت به تهران با افزایش جمعیت و توسعه رو برو بوده است و این امر اهمیت دو چندان بررسی فضای سبز در مناطق مختلف این شهر را موجب می گردد. دو نوع پرسشنامه استفاده گردید. پرسشنامه اول، با روش نمونه گیری از نوع در دسترس از بین حاضرین در پارک های منطقه مورد مطالعه تکمیل گردید. سپس با استفاده از مدل ویکور تجزیه و تحلیل نتایج صورت پذیرفت. پرسشنامه دوم بین خبرگان مربوط توزیع و با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای تحلیل شد. با توجه به اینکه عوامل تجهیزات مناسب، وسعت کافی و مناسب بودن برای بازی کودکان بالاترین وزن ها را به خود اختصاص دادند؛ پیشنهاد می گردد، مکان هایی برای احداث فضای سبز در منطقه مورد مطالعه تعیین گردد تا از این طریق تعداد فضای سبز افزایش یابد. از موقعیت مکانی به عنوان عاملی مهم یاد شد. انجام این امر مهم می تواند از طریق احداث پارک ها در مکان های نزدیک به مکان های مسکونی و دور از مکان های نظامی و شریانی صورت پذیرد. نواحی 5 و 2 از فقدان فضای سبز و نارضایتی ساکنین از فضای سبز رنج می بردند که بدین ترتیب پیشنهاد می گردد؛ اولین نواحی جهت افزایش فضای سبز و بهبود آن توسط شهرداری منطقه باشند.
۱۱.

تأثیر سینما و مکان های نمایش فیلم در بهبود بازار سینمای هنری و ارتقای فرهنگی فضاهای شهری (مورد مطالعه: منطقه 6 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکان نمایش فیلم بازار سینمای هنری ارتقای فرهنگی فضای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۳
سینما و مکان های نمایش فیلم محلی متعلق به مردم شهر که به منظور حضور معنی دار شهروندان در محیط و همچنین تقویت روابط فکری و اجتماعی طراحی می شود . سینما و پردیس های سینمایی در برگیرنده مجموعه ای با ارزش از لحاظ فرهنگ، هنر قدیم وجدید، مکانی متعلق به مردم شهر که به منظور گذراندن اوقات فراغت شهروندان و همچنین تقویت روابط فکری و اجتماعی امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر سینما و مکان های نمایش فیلم در در بهبود بازار سینمای هنری و ارتقای فرهنگی فضاهای شهری است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شهروندان منطقه 6 تهران شامل می شود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد گردید. برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای - میدانی بهره گرفته شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزار لیزرل بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که سینما و مکان های نمایش فیلم بر بازار سینمای هنری و ارتقای فرهنگی فضای شهری تاثیر مثبت و معناداری دارد به گونه ای که مقدار متغیر سینما و مکان های نمایش فیلم بر بازار سینمای هنری بیشتر از ارتقای فرهنگی فضای شهری بود. همچنین نتایج دیگر این پژوهش نشان دهنده آن بود که بهبود بازار سینمای هنری در رابطه بین سینما و مکان های نمایش فیلم با ارتقای فرهنگی فضای شهری نقش میانجی دارد.
۱۲.

ارزیابی آسیب پذیری ذاتی در آبخوان های کارستی (مطالعه موردی: آبخوان های کارستی ششپیر و برغان، استان فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری ذاتی. روش کپ تاقدیس برم فیروز تاقدیس گر آبخوان کارستی ششپیر آبخوان کارستی برغان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۳ تعداد دانلود : ۱۴۸
​آسیب پذیری به عنوان یک استعداد ذاتی سیستم آب زیرزمینی در نظرگرفته می شود که وابسته به میزان حساسیت این سیستم به تأثیرات انسانی و یا طبیعی می باشد . آسیب پذیری ذاتی، براساس ویژگی های ژئومورفولوژی کارست سطحی، نوع و میزان تغذیه آبخوان و رفتار هیدرودینامیکی آبخوان کنترل می شود. آبخوان های کارستی در استان فارس، مهمترین منبع تامین آب مورد نیاز جوامع انسانی در این استان بوده که با توجه به شرایط طبیعی منطقه و فعالیت های انسانی مستعد آلودگی می باشند. آبخوان کارستی ششپیر و برغان، نقش حیاتی در تامین آب شرب و کشاورزی جوامع محلی اطراف خود دارد. هدف از این پژوهش برآورد آسیب پذیری طبیعی، آبخوان های ششپیر و برغان با استفاده از مدل های پیشنهادی کاست اکشن 620 و اولویت بندی سطح آبخوان ها در زمینه اقدامات حفاظتی و ارائه راهکارهای مدیریتی به منظور حفاظت بهتر از آنها می باشد. در این مدل برای تهیه نقشه آسیب پذیری طبیعی از نقشه های زمین شناسی، خاک، پوشش گیاهی، مدل ارتفاع رقومی ده متر و آمار بارش ایستگاه های هواشناسی استفاده شده است و آسیب پذیری به عنوان برایندی از سه عامل C,O,P مورد ارزیابی قرار می گیرد. و در نهایت منطقه از نظر آسیب پذیری در 5 طبقه آسیب پذیری خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم طبقه بندی شد. نتایج حاصل از مدل کپ، نشانگر آسیب پذیری طبیعی بالای منطقه می باشد. مجموع میزان آسیب پذیری در دو طبقه خیلی بالا و بالای این منطقه در حدود 47 درصد می باشد که بیشترین پهنه پوششی آن آبخوان ششپیر می باشد. نتایج این پژوهش نشان دهنده کارامدی روش های ارائه شده توسط کاست اکشن 620، به منظور تشخیص و محافظت از منابع آب زیرزمینی از آسیب پذیری و آلودگی طبیعی می باشد.
۱۳.

راهبردهای فضایی ساماندهی حاشیه رودخانه درکه با رویکرد ارتقاء سلامت شهروندان: حد فاصل پل مدیریت - پل همت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت محیطی روددره رودخانه شهری سلامت شهری سوات کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۲۸
امروزه اهمیت روددره ها با توجه به افزایش آلودگی شهرهای بزرگی و همچنین کاهش فضاهای تفریحی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود و نحوه ساماندهی آن ها ، چالشی برای مدیران ، طراحان و شهروندان به شمار می رود. هدف از این پژوهش ارائه راهبرد به منظور ساماندهی فضایی مکانی حاشیه رودخانه های شهری با رویکرد ارتقا سلامت شهروندان است و به منظور دستیابی به شرایط محیطی مناسب برای ادامه حیات شهری و سرزندگی حاشیه رودخانه درکه تهران (حدفاصل پل مدیریت تا اتوبان همت) است. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی با تکنیک پیمایشی بوده است. با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL8.80 داده های توصیفی پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با مصاحبه های میدانی از اهالی عوامل محیطی داخلی و بیرونی سه محله ایران زمین ، ده ونک و محدوده طرح شناسایی شده اند. با استفاده از نتایج حاصل از مدل ساختاری که در نرم افزار لیزرل انجام شده و رابطه بین متغیرهای تحقیق بر اساس ضرایب استانداردشده و دیگری بر اساس ضرایب T روابط بین نتیجه نهایی حاکی از تأثیر مستقیم شاخص های 4 گانه ساماندهی رود دره(امنیت، پیوستگی، سرزندگی و انعطاف پذیری) را برارتقای شاخص های سلامت شهروندان(سلامت فیزیکی ، روانی و اجتماعی) نشان می دهد. همینطور در روش همبستگی و پیوستگی پیرسون ، تاثیر مستقیم شاخص های ساماندهی روددره و سلامت شهروندان به اثبات رسید. مدل مفهومی بر اساس تاثیر متغیرهای مستقل ساماندهی رود دره ها بر متغیر وابسته سلامت شهروندان ارائه و ترسیم گردید و برازش مدل مفهومی با استفاده از مقادیر استاندارد آزمون T مورد تایید قرارگرفت. در پایان به استناد به تاثیر شاخص ها ، 11 راهبرد فضایی و راهکار جهت ارتقا سلامت شهروندان ارائه شده است.
۱۴.

بازآفرینی محور فرهنگی با تأکید بر ارتقاء کیفیت محیط(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی محورفرهنگی کیفیت محیط خیابان انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۹
محورهای فرهنگی به عنوان بخشی از فضاهای عمومی در شهرها نقش مهمی در رفع نیازهای انسانی ایفا می کنند بسیاری از نظریه پردازان شهری محورهای فرهنگی را به عنوان یکی از اجزای اصلی یک سیستم شهری می دانند زیرا در کنار نقش عملکردی خود باعث افزایش اجتماع پذیری در فضاهای شهری می شوند.بنابراین به منظور پویایی بیشتر این فضاها و برای برآورده ساختن نیازهای مردم باید به کیفیت محیط توجه کرد و آنها را مورد بررسی قرار داد.در این پژوهش چنین رویکردی در بازآفرینی مورد نظر است تا با شناسایی و ارزیابی ابعاد و اصول بازآفرینی،ارتقا کیفیت در محور انقلاب شناسایی شود هدف این پژوهش بازآفرینی محور فرهنگی خیابان انقلاب تهران با تاکید بر ارتقا کیفیت محیط می باشد.پژوهش حاضر یک تحقیق میدانی با رویکرد توصیفی– تحلیلی است و به دنبال پاسخ به این سوال که مولفه های بازافرینی محور فرهنگی چه ارتباطی با مولفه های کیفیت محیط دارد؟ در این پژوهش برای تدوین چارچوب نظری،ابتدا با استفاده از روش اسنادی،مبانی نظری موضوع به تفصیل بیان شده و سپس با تحلیل رویکردهای موجود با تاکید بر کیفیت محیط سعی در استدلال منطقی مباحث در نتیجه تدوین چارچوب مفهومی برای پژوهش شده است.برای این منظور علاوه بر تحلیل کیفی فضاهای شهری،در آن به تحلیل کمی شاخصها با استفاده از پرسشنامه پرداخته شده است.جهت سنجش داده های جمع اوری شده از آزمون آماری رگرسیون جهت سنجش عوامل موثر بر بازآفرینی وکیفیت محیط،آزمون همبستگی پیرسون جهت سنجش ارتباط بین مولفه های کیفیت محیط و بازآفرینی و از آزمون فریدمن به منظور اولویت بندی هر شاخص و میانگین رتبه شاخص ها از دیدگاه شهروندان استفاده شده است.نتایج حاصل حاکی از آن است که در میان شاخص ها به ترتیب،مولفه زیست محیطی، اولویت اول و سپس مولفه محتوایی در ارتقا کیفیت محیط قرار دارند
۱۵.

بررسی کیفیت زندگی شهری با استفاده از سنجش از دور و GIS (مطالعه موردی: مناطق شهری ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی شهر ارومیه تحلیلهای مکانی GIS FANP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۱۶۸
کیفیت زندگی ازجمله مسائل مهمی است که ابتدا با گسترش همه جانبه فناوری و فرآیند صنعتی شدن در کشورهای غربی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفت و روزبه روز بر مطالعات در این زمینه افزوده شده و این مهم، به دلیل افزایش روزافزون مطالعات کیفیت زندگی در پایش سیاستهای عمومی است. کیفیت زندگی می تواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای نظارت بر برنامه ریزی توسعه اجتماع به کار رود. وجود نابرابری های فضایی و مکانی در سطح شهر مشکلات عدیده ای ازجمله ضعف منابع در آمدی، مسکن نامناسب، مشکلات و آسیبهای ناشی از نابرابریهای اجتماعی را به وجود آورده و کیفیت زندگی را تحت شعاع قرار داده است. در این تحقیق که از نظر روش، توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی می باشد از آمار بلوک های شهر ارومیه، در سرشماری سال 1395 و داده های سنجش از دور در تلفیق با سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت شناخت کیفیت زندگی در مناطق 5 گانه شهر ارومیه استفاده شده است. معیارهای تعریف شده در این تحقیق در 4 بخش: اجتماعی(شامل 9 زیر معیار)، دسترسی به خدمات عمومی(5 زیر معیار)، کالبدی(4 زیر معیار)، طبیعی(4 زیر معیار) می باشند که با استفاده از تجزیه و تحلیل تصمیم گیری چند معیاره و تلفیق لایه ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به دست آمده اند. اوزان به دست آمده برای ابعاد اجتماعی، دسترسی به خدمات عمومی، طبیعی و کالبدی حاصل از مدل تحلیل شبکه به ترتیب برابر با 506/0، 323/0، 116/0 و 055/0 می باشد. نتایج نشان می دهد که هر چقدر از جنوب غربی به طرق شمال شرقی شهر حرکت کنیم بلوکهایی که کیفیت زندگی مطلوبتری دارند افزایش می یابند. در بین مناطق شهری منطقه ای2 کیفیت زندگی مطلوبتری را نسبت به سایر مناطق شهری دارد. نتایج حاصل از اینگونه مطالعات می تواند به برنامه ریزان شهری در درک بهتر و اولویت بندی مسائل شهری به عنوان یک محیط پویا کمک رسان باشد.
۱۶.

موانع و الزامات سازگاری کشاورزان مناطق کوهستانی با تغییرات آب و هوایی، نمونه موردی: بخش پاپی از توابع شهرستان خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تغییرات آب و هوایی موانع و الزامات سازگاری کشاورزی مناطق کوهستانی بخش پاپی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۲۶
شناسایی موانع و الزامات سازگاری برای اجرای موفقیت آمیز روش های سازگاری با تغییرات آب و هوایی در سطح محلی، به ویژه در جوامع روستایی کوهستانی با منابع محلی و فناوری محدود، بسیار مهم است. با توجه به اهمیت این موضوع، در پژوهش حاضر به بررسی موانع و الزامات سازگاری با تغییرات آب و هوایی در روستاهای کوهستانی پرداخته شد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات پرسش نامه، مصاحبه آزاد و مشاهده محقق از منطقه مورد مطالعه بوده است. جامعه آماری خانوارهای روستایی بخش پاپی شهرستان خرم آباد می باشد (2346N=). با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری سهمیه ای 330 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون رتبه ای هم انباشتگی نامحدود اکتشافی (روش جوهانسن)، استفاده شد. نتایج نشان داد که کشاورزان روستاهای کوهستانی منطقه مورد مطالعه با موانع سازگاری متعددی روبرو هستند که موانع نهادی، هنجاری، فناوری و اطلاعات و شناختی جدی تر بوده اند. با توجه به اینکه شرایط سازگاری یک عامل مهم برای کاهش یا از بین بردن موانع سازگاری و بهبود ظرفیت سازگاری کشاورزان با تغییرات آب و هوایی است، توسعه اقتصادی محلی، زیرساخت های محلی، فناوری تولیدی، اعطای عتبارات خرد برجسته ترین الزامات سازگاری در این زمینه بودند. همچنین، به دلیل نقش موثر دولت، تعاونی ها و خود روستاییان در توسعه روستایی، یک چارچوب سازگاری منطقی برای انتخاب استراتژی های سازگاری بهینه با همکاری این سه، به عنوان اقدامات و سیاست های سازگاری مناسب منطقه ای جهت پیشنهادات تحقیق ارائه شد.
۱۷.

سنجش وضعیت کلان شهر تهران بر مبنای شاخص های شهر فراگیر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر فراگیر فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرهای آینده پایداری کلانشهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۱۸۱
مطابق با پارادایم جدید شهری، استفاده از سیستم های نوآورانه از جمله ایجاد شهر های فراگیر با سیستم های همگرای هوشمند، راه حلی برای غلبه بر این مشکلات شهری است. شهرفراگیر از شهرهای آینده ای است که در آن فضاهای فیزیکی و فضاهای الکترونیکی همگرا می شوند. به لحاظ ساختاری، شهر فراگیر متشکل از مکان، فضا، فناوری اطلاعات و ارتباطات و انسان است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. از بررسی مبانی نظری 15 بعد و 77 شاخص تعیین و داده های مورد نیاز پژوهش از طریق سالنامه آماری و گزارش های منتشره سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات گردآوری شدند. امتیازدهی داده ها به صورت وجود کامل شاخص (1)، وجود نیمه و ناقص شاخص (0.5) و نبود شاخص (صفر) در نظر گرفته شد و در نرم افزار اکسل تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت کلانشهر تهران از نظر پراکنش شاخص های شهر فراگیر بسیار نامناسب است. ابعاد بهداشت و درمان، حکمروایی، فرهنگ و گردشگری، آموزش، مسکن، حمل و نقل، زیرساختار، شهروندان، تجارت، سیستم مالی به ترتیب بیشترین کمبودها(زیر 50 درصد) را دارند. ابعاد خدمات، محیط زیست، شبکه انرژی و شبکه آب به ترتیب تنها بخش هایی هستند که وضعیت شاخص ها (بالای 50 درصد) در آن ها به مراتب بهتر است. بطور کلی طبقه بندی ابعاد نشان داد که 13.33 درصد ابعاد در وضعیت خیلی خوب، 13.33 درصد در وضعیت خوب، 20 درصد در وضعیت متوسط، 40 درصد در وضعیت ضعیف و 13.33 درصد در وضعیت بسیار ضعیف قرار دارند. موجودیت شاخص ها نیز نشان داد که 33.76 درصد شاخص بطور کلی وجود ندارند. 42.85 درصد از شاخص ها به صورت ناقص و تنها 23.37 درصد از شاخص ها به صورت کامل وجود دارند. در نهایت اولویت بندی توسعه شاخص ها برای ایجاد شهر فراگیر در کلانشهر تهران ارایه شد. نتایج این تحقیق می تواند در زمینه اولویت های توسعه شهر فراگیر در کلانشهر تهران به کار رود.
۱۸.

تعیین توان و ظرفیت برد اجتماعی و فرهنگی با هدف استقرار توسعه کاربری گردشگری طبیعت (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده کرخه، ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ظرفیت برد مدل فرایند تحلیل شبکه مدل مفهومی فشار وضعیت و پاسخ منطقه حفاظت شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۲۰۹
مهم ترین بخشی که باید به آن توجه شود تعیین ظرفیت برد مناطق حفاظت شده می باشد، زیرا این مناطق توانایی پذیرش تعداد بالای گردشگر دارد، بنابراین در صورتی که این مناطق برنامه ریزی دقیق تری انجام نشود تعداد گردشگران از حد ظرفیت برد منطقه بیشتر می شود و منجر به ایجاد ناپایداری و تخریب این مناطق می شود به همین دلیل آگاهی از وضعیت ظرفیت برد منطقه کمک زیادی درکنترل آسیب خواهد نمود. هدف این پژوهش تعیین توان و پهنه بندی ظرفیت برد اجتماعی و فرهنگی در جهت توسعه کاربری گردشگری طبیعت در منطقه حفاظت شده کرخه می باشد، بدین منظور درگام نخست پتانسیل منطقه تعیین شد و جهت محاسبه ظرفیت برد اجتماعی و فرهنگی، پس از شناسایی فشارهای اجتماعی و فرهنگی با استفاده از مدل مفهومی PSR، درصد محدودیت فشارهای اجتماعی و فرهنگی مورد محاسبه قرارگرفتند و با اعمال درصد محدودیت فشارها و اهمیت نسبی با استفاده از مدلANP هریک از آنها پس از درجه بندی لایه ها با استفاده از تکنیک WLC و مدل Builder در نرم افزار Arc GIS10.5رویهم گذاری شدند و پهنه ظرفیت برد اجتماعی و فرهنگی جهت توسعه کاربری گردشگری طبیعت تعیین شد. نتایج حاصل بیانگر این مطلب است که 50 درصد از سطح منطقه دارای ظرفیت برد بالا ، 33 درصد از سطح منطقه دارای ظرفیت برد متوسط و17 درصد از سطح منطقه دارای ظرفیت برد کم است. یافته های پژوهش نشان می دهد که پهنه ظرفیت برد کم در بخش مرکزی منطقه برخورداراست، درپایان بر مبنای یافته ها پیشنهادهایی به منظور بالا بردن ظرفیت برد منطقه ارائه شده اند.
۱۹.

ارزیابی و سنجش زیست پذیری شهری و عوامل مؤثر برآن (مورد مطالعه شهر بجنورد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری شهری بعد اقتصادی بعد اجتماعی بعد زیست محیطی شهر بجنورد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۱۸۳
امروزه زیست پذیری شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامه ریزی شهری می باشد. در حال حاضر مفهوم توسعه و زیست پذیری پایدار از جمله مفاهیم نوین در کشورهای توسعه یافته است. شهر بجنورد به دلیل رشد فزاینده جمعیت بخصوص از سه دهه گذشته شاهد فضاهای نابرابر شهری بوده، بنابراین ضرورت و اهمیت بحث زیست پذیری امروزه در شهر کاملا نمایان است. این پژوهش با هدف ارزیابی و سنجش زیست پذیری شهری و عوامل موثر برآن تدوین شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. به منظور جمع آوری داده و اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای و میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را شهروندان ساکن شهر بجنورد تشکیل می دهند، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد. در این پژوهش به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از آزمون های آماری T تک نمونه ای و رگرسیون خطی در محیط نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش پژوهش نشان داد که وضعیت زیست پذیری شهری بجنورد با توجه به میانگین کلی بدست آمده که برابر با 75/2 بود، در وضعیت پایین تر از حد متوسط قرار دارد. همچنین از نظر ابعاد مورد بررسی بعد اجتماعی با میانگین 84/2 دارای بیشترین میانگین و بعد زیست محیطی با میانگین 67/2 دارای کمترین میانگین است. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده آن است که وضعیت منطقه 2 از وضعیت بهتری نسبت به منطقه 1 شهر بجنورد برخوردار است. از دیگر یافته های حاصل از این پژوهش می توان به تاثیر مثبت احساس امنیت و سلامت شهروندان بر زیست پذیری شهری اشاره نمود.
۲۰.

بررسی اثرگذاری ریزگردها بر اقتصاد شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ریزگرد اقتصاد مسکن ترابری تأسیسات شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۱۳۹
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرگذاری ریزگردها بر اقتصاد شهر اهواز می باشد. تحقیق حاضر از روش های تحقیق توصیفی، تحلیلی استفاده کرده است. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربردی-توسعه ای است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر متخصصان، مدیران، کارشناسان و اساتید حوزه محیط زیست و گردوغبار در شهر اهواز به تعداد 65 نفر می باشند که حجم نمونه بر اساس کل سرشماری به تعداد 65 نفر انتخاب شدند. پرسشنامه طراحی شده در اقتصاد شهری در شهر اهواز بوده که دارای 4 زیر متغیر اصلی می باشند. بر این اساس پرسشنامه دارای 32 سؤال بوده که محقق ساخته خواهد بود و هر 4 متغیر اصلی 8 سؤال دارد. روایی پرسشنامه به شیوه صوری بوده که به تائید کارشناسان و اساتید رسیده و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ به میزان 81/0 مورد تائید واقع شده است. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس تحلیل معادلات ساختاری در نرم افزار Smart PLS صورت پذیرفته است. به طور کلی ریزگردها بر اقتصاد شهر اهواز اثرگذار بوده است و این امر به گونه ای بوده است که ریزگردها بر مسکن شهری با ضریب تأثیر 63/0 و مقدار T 4/11، ریزگردها بر ترابری شهری با ضریب تأثیر 60/0 و مقدار T 94/9، ریزگردها بر تسهیلات و تأسیسات شهری با ضریب تأثیر 54/0 و مقدار T 70/6 و ریزگردها بر مالیه شهری با ضریب تأثیر 68/0 و مقدار T 16/12 تأثیر داشته است.
۲۱.

پایش دمای سطح زمین و بررسی رابطه کاربری اراضی با دمای سطح با استفاده از تصاویر سنجنده OLI و TM، مطالعه موردی: (شهرستان مشگین شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دمای سطح زمین LST شهرستان مشگین شهر کاربری اراضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۱۷۹
مطالعات نشان می دهد که نقش سنجش ازدور حرارتی در مطالعه و برآورد دمای سطح زمین بسیار حائز اهمیت است. حرارت سطح زمین شاخص مهمی در مطالعه مدل های تعادل انرژی در سطح زمین در مقیاس منطقه ای و جهانی است. با توجه به محدودیت ایستگاه های هواشناسی، سنجش ازدور می تواند جایگزین مناسبی برای برآورد حرارت سطح زمین باشد. هدف اصلی از این تحقیق پایش دمای سطح زمین و بررسی رابطه کاربری اراضی با دمای سطح با استفاده از تصاویر سنجنده OLI و TM به همین منظور ابتدا تصاویر مربوطه اخذ شد سپس نسبت به مدل سازی و طبقه بندی تصاویر اقدام شد. ابتدا بررسی تغییرات کاربری اراضی، نقشه طبقه بندی شده کاربری اراضی برای هر دو سال با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده استخراج شد و سپس بررسی تغییرات کاربری اراضی نقشه تغییرات کاربری اراضی برای یک بازه زمانی 28 ساله (1987-2015) استخراج شد . نتایج نشان داد که رابطه قوی بین کاربری اراضی و دمای سطحی وجود دارد. مناطق با پوشش گیاهی بالا و مناطق آبی دارای درجه حرارت پایین بودند. همچنین کاربری کشاورزی دیم دارای بیشترین میانگین دما نسبت به مناطق مجاور بود که نشان از خشک بودن محصولات کشاورزی در سطح شهرستان مشگین شهر است.
۲۲.

توسعه بازاریابی داخلی با رویکرد سیستم های پویا در شرکتهای خدمات شهری (مورد مطالعه: شرکت ووهان فایبرهوم اینترنشنال تکنولوژی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازاریابی داخلی خدمات شهری سیستم های پویا شرکت ووهان فایبرهوم اینترنشنال تکنولوژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۱۳۴
تحقیقات قبلی، اهمیت منابع انسانی در شرکت های خدماتی به واسطه تاثیرگذاری بر مشتری نهایی را تایید کرده و نشان دادند در صورت موفقیت بازاریابی داخلی، بازاریابی خارجی نیز توسعه خواهد یافت، ولی توصیف این توسعه از توان مطالعات صرف کمی و یا کیفی خارج است. در همین راستا شبیه سازی می تواند به کمک علوم انسانی آمده و عوامل مؤثر بر توسعه بازاریابی داخلی را نمایان نماید. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پویایی سیستم ها، عوامل مؤثر بر موفقیت بازاریابی داخلی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری تمامی خبرگان بازاریابی در شرکت فایبرهوم می باشد. داده های اولیه از طریق مصاحبه با آنها و داده های ثانویه ازطریق بررسی اسناد شرکت بدست آمده است. ترسیم و مدلسازی دینامیکی و شناسایی حلقه های نهایی از طریق نرم افزار VENSIM PLE انجام شد چهار حلقه اصلی برای مدل دینامیکی بازاریابی داخلی شناسایی شد که شامل مشتری گرایی، دانش، رضایت و انگیزش نیروی انسانی می باشد. و نتایج نشان داد که در صورت پشتیبانی و توسعه چهار حلقه شناسایی شده، بازاریابی داخلی رشد بالایی را خواهد داشت. از بین این عوامل؛ مشتری گرایی اهمیت بالاتری پیدا کرد که باید با توسعه فرهنگ مشتری گرایی در سازمان ها محقق شود.
۲۳.

بررسی تأثیر حکمروایی شهری بر تاب آوری شهرها (مورد مطالعه: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی شهری مشارکت شهروندان تاب آوری شهری شهرتهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۱۷۷
در دهه های اخیر موضوع تاب آوری به یک بحث تخصصی و عمومی در جامعه تبدیل شده است. مفاهیم تاب آوری در جوامع شهری که در واقع کنشی علیه توسعه در سطح ملی و توسعه صرفا کالبدی در مقیاس شهری است و تلاشی در جهت دستیابی به معیارهای کیفی در عرصه برنامه ریزی شهری است. در این میان بحث تاب آوری در جوامع شهری به این معناست که جامعه قادر به تحمل سوانح طبیعی شدید باشد بدون آنکه دچار خسارات عمده، آسیب ها، توقف در تولید و کاهش کیفیت زندگی شود و همچنین در نگاه سطحی هدف از تاب آوری به عنوان آرمانی جهانی در سطح فردی، سازمانی و جامعه ای مطرح است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر حکمروایی شهری بر تاب آوری شهرها تدوین شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را شهروندان ساکن شهر تهران و متخصصین و کارشناسان حوزه پژوهش تشکیل می دادند. حجم نمونه برای گروه آماری شهروندان با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر و برای متخصصین 60 نفر برآورد گردید. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و دستیابی به اهداف پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزار لیزرل بهره گرفته شد. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که حکمروایی شهری بر تاب آوری شهری تاثیر مستقیمی دارد به گونه ای که 42/0 درصد از واریانس متغیر تاب اوری شهری به وسیله حکمروایی شهری قابل تببین است.
۲۴.

ارزیابی نقش تغییر اقلیم و سیگنالهای پیوند از دور بر دمای بیشینه، مطالعه موردی: استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ضریب همبستگی پیرسون شاخص های اقلیمی آزمون من کندال تخمین گر شیب سنس استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۱۴۲
در این پژوهش با توجه به اهمیت وقوع پدیده گرمایش جهانی، نگارندگان در پی یافتن رابطه ای بین شاخص های اقلیمی و دمای بیشینه استان خوزستان می باشند تا با اتکا بر آن، گامی جهت پیش بینی و پیش اگاهی وقوع دماهای حدی در سطح منطقه برداشته شود. بدین منظور از دمای بیشینه ایستگاههای منتخب استان خوزستان و مقادیر عددی 8 شاخص حدی اقلیمی متعلق به تیم متخصص تشخیص، پایش و شاخص های تغییر اقلیم و 8 شاخص پیوند از دور در دوره آماری 2017-1987 استفاده شد. برای تحلیل روند شاخص های حدی اقلیمی از آزمون من-کندال و برای محاسبه شیب خط روند از تخمین گر شیب سن استفاده شد. جهت آگاهی از وجود ارتباط بین شاخص های پیوند از دور و دمای بیشینه ایستگاه ها در تأخیرهای 1 تا 12 ماهه از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد اکثر شاخص های حدی اقلیمی در دوره مورد مطالعه دارای روند معنی دار بوده اند. شاخص های TX10 و TN10 در اکثر ایستگاه ها روند منفی و شاخص های TX90، TN90، TXx، TXn، TNx و TNn دارای روند مثبت بوده اند. نتایج همچنین نشان داد همبستگی معنی دار بین دمای بیشینه و شاخص PNA،TSA ، WHWP، WP و NAO، بیشتر از شاخص های اقلیمی دیگر است. کلیه شاخص های مذکور جز NAO همبستگی مثبت معنی دار با دمای بیشینه استان خوزستان دارند. شاخص PNA با تأخیر 10 ماهه بیشترین همبستگی مثبت با دمای بیشینه استان خوزستان دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۱