مهارت آموزی

بقای بنگاه ها در اقتصاد پیچیده و رقابتی، منوط به ایجاد خلاقیت و نوآوری است و این مهم در گرو مدیریت و توانمندسازی سرمایه انسانی به عنوان مهم ترین منبع توسعه نوآوری است. سازمان آموزش فنی و حرفه ای به عنوان متولی آموزش های غیررسمی در کشور، نقش مهمی در بهبود فضای کسب و کار و توسعه یادگیری نیروی کار بنگاه ها عهده دار است. به رغم نقش پررنگ و انکار ناپذیر آموزش های مهارتی در پویایی صنایع ، مهارت آموزی در بنگاه های اقتصادی کشور با چالش هایی مواجه است. بدین منظور برای تحلیل و بررسی این موضوع و شناسایی و اتخاذ راهبردهای مناسب ، مدل SWOT را به کار گرفته و از نظرات برنامه ریزان و کارشناسان با تجربه در زمینه آموزش در بنگاه ها بهره برداری شد. پس از ترکیب نظرات 29 عامل در زیر گروه های SWOT (فرصت ، تهدید، ضعف و قوت) شناسایی شد. سپس مهم ترین و تأثیرگذارترین عوامل در هر زیرگروه مشخص و در نهایت با توجه به اولویت های به دست آمده مهم ترین راهبرد های پیش رو در حوزه توانمندسازی شاغلین بنگاه ها ارائه شد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی موانع جذب و نگهداشت کارآموزان اداره کل آموزش فنی و حرفه ای شهر شیراز انجام گرفت. سؤال های اساسی در این تحقیق، عوامل جذب (عوامل فردی و سازمانی) و عوامل نگهداشت (عوامل کالبدی و مسائل آموزشی) کارآموزان مراکز فنی و حرفه ای را بررسی می کنند. روش پژوهش نیز آمیخته است. ابزارهای تحقیق شامل پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساخت مند بود. نتایج تحقیق نشان داد که به ترتیب عوامل فردی و عوامل کالبدی در جذب کارآموزان و مسائل آموزشی و عوامل کالبدی در نگهداشت کارآموزان نیز مؤثر است. اما در هریک از این عوامل به طور جداگانه ضعف هایی وجود دارد. همچنین، پایگاه اجتماعی و فرهنگی در گرایش کارآموزان به سمت آموزش های فنی و حرفه ای تأثیر منفی داشته است.

امروزه در اثر گسترش شگرف صنعت و تکنولوژی، وجود نیروی انسانی ماهر یک نیاز اساسی در مراکز تولیدی، صنعتی و خدماتی به شمار می آید و آموز ش های فنی و حرفه ای به عنوان عامل مهم تربیت این نیروها مورد توجه قرار گرفته است . در نتیجه اهمیت آموزش های فنی و حرفه ای در اشتغال نیروی کار آینده از یک سو و از سوی دیگر نتایج نامطلوب و نسبتاً ضعیف از انجام چنین آموزش هایی، نیاز به بررسی نتایج این آموزش ها در دنیای واقعی ضروری به نظر می رسد. این مطالعه با هدف بررسی میزان مهارت کارآموختگان مراکز آموزش فنی و حرفه ای شهرستان ایلام از دیدگاه کارفرمایان صورت پذیرفت. این تحقیق از لحاظ میزان نظارت و درجه کنترل میدانی، و از نظر روش دستیابی به حقایق و داده پردازی از نوع تحقیقات پیمایشی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را کارفرمایان ساکن در شهرستان ایلام که پذیرای کارآموختگان مراکز فنی حرفه ای هستند، با جمعیت 30 نفر تشکیل داد. روش نمونه گیری سرشماری بوده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد و محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه از طریق پانل متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss 19 انجام گرفت. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین متغیرهای انطباق و هماهنگی شغلی، توانمندی شغلی، رضایتمندی کارفرما و مهارت های شغلی کارآموختگان وجود دارد. همچنین، نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای توانمندی شغلی، انطباق و هماهنگی شغلی و رضایتمندی کارفرما 60 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نموده اند.

در حال حاضر آموزش نیروی انسانی ماهر و کارآمد در تحولات و پیشرفت های اقتصادی به ویژه در کشورهای در حال توسعه نقش مهمی دارد. پژوهش حاضر بر آن است تا تصویری از وضعیت اشتغال مهارت آموختگان سازمان با توجه به میزان اشتغال آنان ارائه کند. همچنین، عواملی که در عدم اشتغال مهارت آموختگان نقش دارند، مورد ارزیابی قرار می گیرد. هدف اصلی تحقیق بررسی تأثیر آموزش های فنی و حرفه ای بر اشتغال مهارت آموختگان است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی مهارت آموختگان مراکز ثابت آموزشی استان خراسان رضوی در 9 ماهه سال 1390 است که در مجموع 9984 نفر را در بر می گیرد. برای آزمون آماری پرسش های تحقیق از معادله رگرسیون و همچنین از آزمون دو جمله ای استفاده شده است. نتیجه حاصل از آزمون پرسش اول، فرضیه اصلی تحقیق را با عنوان « آموزش های فنی و حرفه ای بر اشتغال مهارت آموختگان تأثیرگذار است» اثبات می کند. از عواملی که منجر به عدم اشتغال مهارت آموختگان شده است ( کمبود فرصت شغلی، پایین بودن دستمزد، ضعف آموزش مهارتی، عدم رغبت به شغل پیشنهادی و عدم سرمایه کافی) کمبود فرصت شغلی نقش بیشتری داشته است.

پژوهش حاضر با هدف نیازسنجی آموزش های مهارتی اداره کل فنی و حرفه ای استان آذربایجان غربی در حوزه صنعت از دیدگاه کارفرمایان کارشناسان و مربیان و کارآموزان انجام شد. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارفرمایان، مربیان و کارآموزان اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان آذربایجان غربی در حوزه صنعت بودند. روش نمونه گیری برای جامعه آماری کارفرمایان به دلیل عدم دسترسی به فهرست کارفرمایان، گلوله برفی و برای جامعه آماری مربیان و کارآموزان روش تصادفی طبقه ای- نسبتی بود. ابزارهای پژوهش سه پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آنها بررسی و تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از شاخص های آمار توصیفی شامل: جداول و نمودارهای توزیع فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد، و نیز در سطح آمار استنباطی از آزمون های t تک نمونه ای، t همبسته و برای تحلیل داده های کیفی، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. یافته ها حاکی از آن بودند که: 1. کارفرمایان وضعیت مطلوب شاخص های ارزیابی را به طور معنی داری بالاتر از وضعیت موجود ارزیابی نمودند. 2. از نظر مربیان اختلاف معنی داری بین میانگین وضع موجود و مطلوب شاخص های ارزیابی وجود داشت. 3. از نظر کارآموزان نیز اختلاف معنی داری بین میانگین وضع موجود و مطلوب شاخص های ارزیابی وجود داشت . در نهایت، بر اساس نظرات کارفرمایان، مربیان و کارآموزان و با توجه به ظرفیت های شهرستان ها، تعدادی نیاز جدید شناسایی و اولویت بندی شدند.

یکی از ابزارهای مهم تربیت نیروی انسانی، بخش آموزش های فنی و حرفه ای است که با ارائه مهارت های دسته اول به فراگیران آنها را برای ورود به دنیای کسب و کار آماده می سازد. با توجه به این امر که تغییرات در دنیای بازار کسب و کار و صنعت و سطح نیازمندی ها و مهارت ها را تغییر داده که لازمه پاسخگویی به این تغییرات، آموزش های انعطاف پذیری است که به فراگیران نحوه برخورد درست با محیط های جدید و حل مسئله را ارائه دهد. چنانکه فراگیران قادر باشند مهارت های شغلی مهمی را همانند برقراری ارتباط، تعهد کاری، وقت شناسی، حل مسئله، کارگروهی، خود مدیریتی، برنامه ریزی و سازماندهی و آشنایی با فنّاوری را بیاموزند که امروزه برای شاغل شدن امری واجب و ضروری هستند. اما متأسفانه سیستم آموزش در بخش فنی و حرفه ای سیستمی سنتی است که نمی تواند پاسخگوی نیازهای درحال تغییر فراگیران و همچنین بازار کسب و کار باشد. با این وجود، توجه به رویکردهای جدید آموزشی و از سوی دیگر بحث طراحی آموزشی بیش از چنددهه است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مطرح شده و بسیاری از سازمان های صنعتی، پزشکی و آموزشی از این رویکردهای جدید به مثابه راه میانبری برای اثربخشی آموزش و افزایش مهارت های فردی استفاده می کنند. یکی از رویکردهای نسبتاً جدید، رویکرد طراحی آموزشی کل نگر است که با یکپارچه سازی دانش، نگرش و مهارت ها، افراد را برای ورود به دنیای کار آماده می سازد؛ چنانکه افراد مجهز به شایستگی هایی شوند که آنها را در برابر تغییرات آماده می سازد. با این حال می توان گفت که به جای استفاده از رویکردهای سنتی آموزش در مراکز فنی و حرفه ای، برنامه ریزی ها باید به سمت استفاده از محیط های یادگیری جدید و به تبع آن محیط های کل نگر سوق داد شود، تا ضمن تغییرات در نیازهای کسب و کار شاهد تغییرات در نوع مواد آموزشی و روش های یاددهی یادگیری متناسب با آن برای فراگیران نیز باشیم.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر ویژگی های شخصیتی دانشجویان بر گرایش به کارآفرینی در میان آنها است. این مطالعه کاربردی بوده و به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را 110 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی نیمسال 93-92 دانشگاه آزاد اسلامی شوشتر تشکیل می دهد. 85 نفر به عنوان نمونه با استفاده از جدول مورگان تعیین، ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و پاسخ گویان به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق نرم افزار SPSS انجام پذیرفت. داده های گردآوری شده به روش رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می دهد که از بین ویژگی های شخصیتی، ویژگی تحمل ابهام به عنوان مؤثرترین متغیر در گرایش به کارآفرینی دانشجویان تلقی می شود. ضمناً سایر ویژگی های مؤثر نیز طبق تحلیل فوق شامل ریسک پذیری، توفیق طلبی، مرکز کنترل درونی، داشتن عزم و اراده، خلاقیت، استقلال طلبی و مسئولیت پذیری بود. از پیشنهادهای این تحقیق می توان به برگزاری دوره های آموزشی در زمینه ویژگی های شخصیتی و تلفیق دروس تخصصی با مبانی کارآفرینی اشاره کرد.