مدیریت فرهنگ سازمانی (فرهنگ مدیریت)

با توجه به اینکه هدف این پژوهش ارائه تصویری مشروح از وضعیت موجود محورها و مؤلفه های مسئولیت اجتماعی در شرکت های پالایش نفت کشور است، پژوهشی «ارزیابی» از نوع ارزیابی نیازهاست که از نظر هدف توصیفی به شمار می رود. همچنین پژوهشی آمیخته است که در مرحله اول پژوهشی کیفی اکتشافی با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. در این مرحله شبکه مضامین مسئولیت اجتماعی شرکت های پالایش نفت مبتنی بر مصاحبه با 16 خبره عضو شبکه ذی نفعان کلیدی شرکت، که دارای تجربه یا دانش مرتبط با مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت بودند و بر اساس روش گلوله برفی انتخاب شدند، انجام و با استفاده از روش آتراید استیرلینگ کدگذاری، تحلیل، و ترسیم شبکه صورت گرفت. مصاحبه تا مرز رسیدن به اشباع ادامه پیدا کرد. اعتبارسنجی مدل استخراج شده مبتنی بر پرسشنامه به روش دلفی (در سه مرحله) و با مشارکت 42 نفر از خبرگان انجام شد. نتایج نشان داد اگرچه در مرحله اول و با استفاده از تحلیل مضمون 6 مضمون فراگیر و 23 مضمون سازمان دهنده استخراج شدند، در مرحله اعتبارسنجی 4 مضمون فراگیر مسائل مرتبط با مشتریان، حفظ محیط زیست، مسائل مرتبط با کارکنان، و توسعه جوامع محلی و 18 مضمون سازمان دهنده و 109 مضمون پایه، به منزله ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکت های پالایش نفت، تأیید شدند.

امروزه سازمان ها برای اینکه سکون و کم تحرکی و حتی سکوت کارکنان را بشکنند و آن ها را به مشارکت دعوت کنند باید بسترهای مناسب را برای آن ها فراهم آورند که یکی از این بسترها اعتمادسازی بین اعضای تیم است. هدف این پژوهش، ضمن بررسی تأثیرگذاری اعتماد تیم بر فرهنگ مشارکتی، نقش میانجی انتقال دانش در تأثیرگذاری اعتماد تیم بر فرهنگ مشارکتی بررسی شده بود. این مطالعه در نمونه ای 185 نفری از کارکنان شعب درجه یک بانک ملی استان اصفهان با نمونه گیری تصادفی ساده طبق جدول کرجسی و مورگان صورت پذیرفت. روش تحقیق همبستگی و ابزار مورد استفاده پرسشنامه استاندارد بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار LISREL8.8 استفاده شد. پایایی و روایی سؤالات مناسب تشخیص داده شد. یافته های پژوهش نشان داد اعتماد تیم بر انتقال دانش تأثیر مثبت و مستقیم و بر فرهنگ مشارکتی به صورت مستقیم و غیرمستقیم تأثیر مثبت و معنادار می گذارد.

پژوهش پیش رو، با هدف بررسی نقش رهبری تحول آفرین در رابطه بین ذهن آگاهی و بهزیستی ذهنی انجام گرفت. تحقیق حاضر از نظر هدفْ کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری همه کارکنان مجتمع فولاد گیلان (419 نفر) بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده نمونه ای به حجم 200 نفر با استفاده از فرمول کوکران تعیین شد. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه بهزیستی ذهنی کی یز و ماگیارمو (2003)، پرسشنامه ذهن آگاهی بایر و همکارانش (2006)، و پرسشنامه رهبری تحول آفرین بس و آولیو (1997) به کارگرفته شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها شامل دو روش توصیفی و استنباطی بود که با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار های Spss 20 و Smart Pls 2 انجام گرفت. طبق نتایج این پژوهش، رهبری تحول آفرین ادراک شده نقش میانجی کامل در تأثیرگذاری ذهن آگاهی بر بهزیستی ذهنی دارد.

هدف از پژوهش حاضر طراحی و آزمون الگویی از برخی پیشایندها (رهبری اخلاقی، سبک رهبری تبدیلی، سبک رهبری تبادلی، تمرکزگرایی سازمانی) و پیامدهای سیاسی کاری (ناکامی سازمانی، اضطراب شغلی، رفتار انحرافی کار، سکوت کارکن) در کارکنان شرکت پالایش نفت آبادان بود. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) بود. جامعه آماری همه کارکنان شرکت پالایشگاه نفت آبادان در سال 1397 بودند. از این جامعه تعداد 459 نفر با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس های سیاسی کاری ادراک شده، رهبری اخلاقی، سبک رهبری، ترجیح ساختار سازمانی، ناکامی شغلی، اضطراب شغلی، رفتار انحرافی محیط کاری و سکوت کارکن بود. برای بررسی آثار غیرمستقیم در الگوی پژوهش، روش بوت استروپ به کار گرفته شد. نتایج نشان داد، با انجام دادن اصلاحات، شاخص های برازش الگوی پیشنهادی پژوهش در دامنه قابل قبولی قرار می گیرد. با اصلاحات بیشتر الگو برازش مطلوب تری حاصل می شود. نیز همه مسیرهای مستقیم در الگوی پیشنهادی (به جز مسیر رهبری تبادلی و تمرکزگرایی سازمانی به سیاسی کاری ادراک شده و مسیر ناکامی شغلی به انحراف کاری و سکوت کارکن) معنادار است. بر اساس یافته های پژوهش حاضر ادراکات سیاسی کاری می تواند موجب رفتارهای سکوت و انحراف کاری کارکنان شود. ازین رو، توجه به این موضوع در سازمان ها ضروری است.

در فرهنگ های غنی، همچون فرهنگ پارسی، طعنه ها و کنایه ها نقش بسیار زیادی در ارتباطات بین فردی دارد و کاربرد مناسب آن ها می تواند ابزار انگیزشی ارزشمندی برای مدیران سازمان ها باشد. ازین رو هدف از این پژوهش بررسی تأثیر رفتار طعنه آمیز مدیران بر خلاقیت کارکنان با توجه به نقش میانجی تعارض سازنده بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر روش جمع آوری داده کمّی، با رویکرد توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش همه مهندسان شاغل در پروژه های شرکت ارتباطات سیار استان لرستان به تعداد 900 نفر بود که از بین آن ها، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، نمونه ای به حجم 270 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه استاندارد بود که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و آلفای کرونباخ تأیید شد. فرضیات این پژوهش با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد رفتار طعنه آمیز به صورت مستقیم بر خلاقیت کارکنان و تعارض سازنده تأثیر مثبت و معنادار می گذارد. به علاوه نتایج نشان دهنده آن است که رفتار طعنه آمیز مدیران، با توجه به تعارض سازنده، تأثیر مثبت و معنادار بر خلاقیت کارکنان می گذارد.

یکی از روش های آینده پژوهی سناریونویسی است. در این تحقیق تلاش شد عوامل اساسی شکل گیری آینده نظام استاندارد شناسایی و تجزیه وتحلیل و سناریوهای پیش روی نظام استانداردسازی استخراج شود. بدین منظور ابتدا بر اساس مطالعات و پژوهش های کتابخانه ای فهرستی از مهم ترین عوامل و متغیرهایی که در تعیین وضعیت سیستم مؤثرند شناسایی شد و سپس بر اساس نظر خبرگان عواملی که کمتر از میانگین نمرات را به دست آورده بودند حذف و عوامل منتخب برای مرحله بعدی تحقیق و طراحی پرسشنامه تأثیر متقابل استخراج شد. سپس با تهیه پرسشنامه و به کارگیری روش تحلیل تأثیر متقابل با استفاده از نرم افزار میک مک نتایج نظر خبرگان تحلیل شد و 9 عامل از 24 عامل شناسایی شده به منزله عوامل کلیدی نهایی (ریسک) تعیین شد. نتایج این بخش در قالب پرسشنامه دیگری در اختیار خبرگان قرار گرفت تا عدم قطعیت ها و اهمیت های هر متغیر را تعیین کنند. در نهایت، بر اساس محاسبات انجام شده بر نتایج پرسشنامه عدم قطعیت، سناریوهای آینده نظام استانداردسازی در حوزه فناوری تولید مشخص شد. نتایج نشان داد دو عدم قطعیت «سیاست های تولید در جهت ایجاد بستر رقابتی در صنایع» و «امکان تهیه تجهیزات و ماشین آلات مدرن تولید» بالاترین ضرایب را دارند و ازین رو محورهای سناریوهای این مطالعه را تشکیل می دهند.

در دو دهه اخیر، عملکرد سازمانی به یکی از موضوعات مورد توجه و جذاب در زمینه های تحقیقاتی و کاربردی تبدیل شده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه روان شناختی و سرمایه اجتماعی بر عملکرد سازمانی بود. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری مد نظر همه کارکنان کسب وکارهای کوچک شهر تبریز بودند. در مرحله اول با روش نمونه گیری خوشه ای 18 کسب وکار و در مرحله دوم از بین همه کارکنان (750 نفر) طبق فرمول کوکران 255 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد (فلشیو و همکاران، لوتانز و همکاران) و تحلیل داده ها با استفاده از دو نرم افزار SPSS18 و AMOS22 انجام شد. نتایج نشان داد بین سرمایه روان شناختی و سرمایه اجتماعی رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. سرمایه اجتماعی و سرمایه روان شناختی نیز تأثیر مثبت و معنادار بر عملکرد سازمانی می گذارند و تأثیر سرمایه اجتماعی معنادارتر و قوی تر است. سرمایه روان شناختی از طریق متغیر سرمایه اجتماعی به طور غیر مستقیم بر عملکرد سازمانی مؤثر است و سرمایه اجتماعی بین سرمایه روان شناختی و عملکرد سازمانی نقش میانجی دارد.

آنچه می تواند تصویر واقعی از بهره وری دانشگاه ها ارائه کند آگاهی از میزان دانش موجود و پیش بینی رشد دانش است. دانشگاه ها به دانشگران وابسته اند. بنابراین، آگاهی از میزان دانش آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای تعیین میزان رشد دانشگاه ها، درک عمیق از وضعیت سرمایه انسانی موضوعی حیاتی است. بنابراین، هدف تحقیق حاضر طراحی مدل سنجش دانش اعضای هیئت علمی تعریف شد. این تحقیق بنیادی است و از روش کتابخانه ای و پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شد. جامعه آماری اعضای هیئت علمی رشته مدیریت آموزشی و مدیریت منابع انسانی دانشگاه های دولتی به تعداد 137 نفر و حجم نمونه 101 نفر و روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک های دلفی فازی، تحلیل عاملی اکتشافی، دیمتل، و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. در نهایت، 59 شاخص مؤثر سنجش دانش اعضای هیئت علمی استخراج شد که به عوامل توانایی مدیریتی، توانایی علمی (بنیادی)، توانایی علمی (کاربردی)، مهارت در تعامل و ارتباطات، و مهارت تخصصی گروه بندی شدند. مدل مفهومی طراحی و پس از اصلاح برازش آن در حد مطلوب به دست آمد. نتایج نشان داد برتری عوامل به ترتیب عبارت اند از مهارت تخصصی، مهارت در تعامل و ارتباطات، توانایی مدیریتی، توانایی علمی کاربردی، و توانایی علمی بنیادی که مهارت تخصصی بالاترین تأثیرگذاری و توانایی علمی بنیادی بالاترین تأثیرپذیری را دارد.