علوم اجتماعی و انسانی (دانشگاه شیراز)

بررسی تفاوتهای جنسیتی در حوزه‏های متفاوت شناختی و رفتاری در گروه‏های مختلف دانش‏آموزان، از جمله مباحث مورد نظر روانشناسان، روانپزشکان و متخصصان تعلیم و تربیت است.

"هدف از انجام این پژوهش، بررسی و مقایسه پیشرفت علمی و وضعیت تحصیلی دانشجویان زن و مرد دانشکده پزشکی علوم پزشکی شیراز بوده است.بدین منظور 600 نفر از دانشجویان پزشکی(300 نفر مرد، 300 نفر زن)به شکل نمونه‏گیری تصادفی گزینش شدند و نمره‏های آزمون جامع علوم پایه و پری اینترنتی و آزمون بخش‏های بالینی این دو گروه با هم مقایسه گردید. "

"هدف از پژوهش حاضر بررسی ادراک نوجوانان از ساختار قدرت و روابط عاطفی در خانواده و همچنین چگونگی تغییر این گونه ادراکات در مراحل مختلف نوجوانی بود.در این تحقیق از آزمون نظام خانوادگی)fast(که یک ابزار بالینی است استفاده شد.این آزمون در یک گروه متشکل از 126 آزمودنی دختر و پسر در 3 گروه سنی اول راهنمایی، اول دبیرستان، و سوم دبیرستان اجراء شد.نتایج بیانگر آن است که کمترین میزان همبستگی بین نوجوان و والدین در گروه اول دبیرستان، ادراک شده است.در ارتباط با اقتدار تفاوت معنا داری بین سه گروه مشاهده نگردید.در مقایسه دختران و پسران، نتایج حاکی از آن است که پسران روابط نزدیک‏تری با والدین داشته‏اند.تحلیلهای فوق در دو وضعیت واقعی و آرمانی مورد مقایسه قرار گرفت و تقریبا در تمامی موارد، نتایج حاکی از تفاوت در ادراک دو وضعیت بود.در مجموع، یافته‏های تحقیق حاضر بیانگر آن است که ادراک نوجوانان ایرانی از دو عنصر همبستگی و اقتدار، در روابط خانوادگی، با الگوهای حاصله از تحقیقات دیگر فرهنگ‏ها همخوانی ندارد. "

"در این مقاله مبانی و فلسفه بهداشت روانی از دیدگاه اسلام مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.در راستای این هدف ابتدا از دو مفهوم روان‏شناسی و بهداشت روانی در اسلام سخن بمیان آمده و سپس مفهوم مرکّب""بهداشت روانی اسلامی""تعریف شده است.برای درک دقیق مفهوم مذکور اصطلاحهای قرآنی روح، نفس، و قلب مورد تحلیل قرار گرفت و نتیجه‏گیری شد که واژه نفس نزدیکترین و گویاترین معادل برای واژه روان در حوزه معرفتی روانشناسی معاصر است.با توجه به معانی و یا معادلهای مذکور واژگانی چند از قرآن کریم استخراج شد و میزان تطابق و یا عدم تطابق آنها با مفهوم بهداشت روانی اسلامی، از یکسو، و موضوع آن، یعنی سلامت نفسانی، از سوی دیگر مورد بررسی و مداقه قرار گرفت.بلوغ اشدّ، سکینه، حیات طیّبه، نفس مطمئنه، قلب سلیم، و رشد اصطلاحاتی هستند که در این زمینه قابل طرح و تأملند. پس از امعان نظر در هر یک از این مفاهیم، به نظر آمد که سلامت نفسانی طیف گسترده‏ای را در بر می‏گیرد که در یک سوی آن""انسان سالم""و در سوی دیگر آن""انسان کامل""قرار خواهد گرفت.بدین سان از میان نفس مطمئنه، قلب سلیم، و رشد اصطلاحاتی هستند که در این زمینه قابل طرح و تأملند. پس از امعان نظر در هر یک از این مفاهیم، به نظر آمد که سلامت نفسانی طیف گسترده‏ای را در بر می‏گیرد که در یک سوی آن""انسان سالم"" و در سوی دیگر آن""انسان کامل""قرار خواهد گرفت.بدین سان از میان اصطلاحات مذکور واژه""رشد""به عنوان بهترین مفهوم برای تبیین سیر حرکت انسان بسوی کمال انسانی انتخاب شد و این بدان معنی است که به هر اندازه فرد به نقطه آغازین مسیر نزدیک باشد دارای حد اقل معیار سلامت روانی است و، بر عکس، به هر اندازه که از نقطه فاصله می‏گیرد و به نقطه نهایی نزدیک شود از سلامت روانی و یا کمال بیشتری برخوردار خواهد بود.بر طبق این معیار، سلامت روانی یک نقطه ثابت و یا مرحله‏ای مشخص از""نردبان بلند کمال انسانی""به حساب نمی‏آید بلکه طیفی است بسیار وسیع که قلب سلیم، سکینه، حیات طیّبه، و نفس مطمئنه هر کدام در یکی از مراتب آن قرار می‏گیرند. در پایان، براساس مقدمات فوق، به راهها و اصول عملی و کاربردی در تأمین سلامت روانی، تحت عنوان روابط چهارگانه ارتباط انسان با خالق هستی، خویشتن خویشتن، خلق و یا همنوعان، و جهان خلقت و طبیعت، به اجمال اشاره و تأکید شده است که در صورت ایجاد ارتباطی متعادل و موزون بین این اجزاء نه تنها سلامت روانی فرد تضمین می‏شود بلکه ظرفیت آن را دارد تا به قول، استاد سخن شیخ مصلح الدین سعدی، زمینه‏های وصول او را در""حدّ و مکان آدمیت""فراهم نماید. 1 "

"بیش از 22 سال از آغاز تدریس""ادبیات کودک""در دانشگاههای کشور می‏گذرد.انتشار متون ویژه کودکان نیز در میهن ما سابقه‏ای حدودا 78 ساله دارد، اما مقایسه ادبیات کودک ما با ادبیات کودک ملل دیگر پیشرفت قابل ملاحظه‏ای را در این نوع ادبی نشان نمی‏دهد.به نظر می‏رسد یکی از علل عمده این پدیده فقدان بحثهای نظری مربوط به ادبیات کودک در پژوهشهای دانشگاهی است. مقاله حاضر در عنوان خویش""معصومیت و تجربه""وامدار ویلیام بلیک، شاعر، پرده نگار و متفکر قرن 18 و 19 انگلیس است.این مقاله در پاسخ به نیاز پیشگفته کوشیده است که در بخش نخست خود، معنای معصومیت و تجربه از دیدگاه بلیک را با معنای این مفاهیم در فلسفه، فلسفه تعلیم و تربیت و روانشناسی همپوشی دهد و بدین گونه به مبنایی نظری در نقد ادبیات کودک، دست یابد و سپس آنچه را فراهم آمده، در بخش دوم را حیطه شعر معاصر کودک ایران به کار گیرد.پژوهش حاضر بر آن است که مبنای نظری عرضه شده، توان نقد ادبیات کودک را داراست. "

"در این مطالعه رابطه بین مجموعه‏ای از انگیزه‏های تحصیل و عادات مطالعه بر روی نمونه‏ای متشکل از 516 دانش‏آموز پایه سوم متوسطه از نقاط مرکزی شهر شیراز مورد بررسی قرار گرفت.نتایج به دست آمده حاکی از وجود رابطه معنی‏دار بین بین عادات مطالعه و انگیزه‏های تحصیلی دانش‏آموز بود و میزان این رابطه‏ به تصویر صفحه مراجعه شود به دست آمد.رابطه بین عادات مطالعه و منابع انگیزشی عزت نفس و اتکاء به نفس نسبت به دیگر منابع انگیزش تحصیلی بالاتر بود.نتایج همبستگی کانونی منابع انگیزش تحصیلی و عادات مطالعه دو متغیر کانونی را به دست داد که از این تحلیل‏ها رابطه مهارت‏های سطح بالای مطالعه، مثل نظارت بر روند مطالعه و انسجام دادن مطالب با منابع انگیزشی عزت نفس و اتکای به نفس، استنباط می‏شود. "