درخت حوزه‌های تخصصی

در متون گذشته اعتقاد بر این بود مانع اصلی بر سر راه توسعه و پیشرفت کشورهای توسعه نیافته است . به این دلیل کشورهای توسعه نیافته در دور باطل توسعه گرفتار می شوند و هیچ راهی جز تزریق سرمایه و ثروت برای خروج از این دور باطل وجود ندارد . اما نگرش امروز نگرشی کاملا متفاوت است . به طوری که برای توسعه وجود سرمایه شرط لازم است نه کافی . ...

ویژگی‌ مهم‌ وضعیت‌ اجتماعی‌ جهان‌، وجود تفاوت‌های‌ شدید در توسعه‌ اقتصادی‌،سیاسی‌ و اجتماعی‌ است‌. بین‌ سال‌های‌ 1970 و 1995، کشورهای‌ پیشرفته‌ اقتصادی‌ در ادامه‌پیشرفت‌های‌ دهه‌های‌ قبل‌ موفق‌ بودند. در واقع‌، الگوهای‌ توسعه‌ کاملا موفق‌ که‌ در بیشترکشورهای‌ اروپای‌ شمالی‌ و غربی‌، آمریکای‌ شمالی‌، استرالیا، زلاند نو، و در برخی‌ از کشورهای‌آسیای‌ شرقی‌ مشاهده‌ می‌شود، در تاریخ‌ بشر بی‌سابقه‌ بوده‌ است‌. شمار بسیاری‌ از کشورهای‌ درحال‌ توسعه‌ در آمریکای‌ لاتین‌ و آسیای‌ جنوب‌ شرقی‌، بین‌ سال‌های‌ 1970 و 1995، منافع‌اجتماعی‌ چشم‌گیری‌ را به‌ دست‌ آورده‌اند. روند توسعه‌ رخ‌ داده‌ در کشورهای‌ از نظر اجتماعی‌ درحال‌ توسعه‌ (SLDCs) که‌ بیشتر آنها در مناطق‌ در حال‌ توسعه‌ آفریقا، آسیا و دولت‌های‌ باقیمانده‌از اتحاد جماهیر شوروی‌ سابق‌ قرار دارند، نشان‌ می‌دهد که‌ بیشتر این‌ کشورها با خطر فروغلتیدن‌ در سطوح‌ عمیق‌تر فقر، نا امیدی‌، و زوال‌ انسانی‌ مواجه‌ هستند. رشد سریع‌ جمعیت‌،تداوم‌ سطوح‌ بالای‌ مخارج‌ نظامی‌، ناتوانی‌های‌ اقتصادی‌ مزمن‌، فقر در حال‌ گسترش‌، تضادهای‌اجتماعی‌ در حال‌ عمیق‌تر شدن‌، ساختارهای‌ تضغیف‌ شده‌ خانواده‌، و نبود برنامه‌های‌ مکفی‌رفاه‌ اجتماعی‌، دلایل‌ اصلی‌ سیر منفی‌ روندهای‌ توسعه‌ برای‌ بیشتر کشورهای‌ فقیر در حال‌توسعه‌ بوده‌ است‌.

نظام ملی نوآوری کارامد از مهم ترین عوامل توسعه یافتگی و رشد اقتصادی کشور های پیشرفته است که دست یابی به این مهم توسط کشور های در حال توسعه نظر به برخورداری از فرصت ها و توانمندی- های ملی فراوان، با ضعف ها و تهدید های بسیاری نیز مواجه می باشد. هدف از تحقیق حاضر تدوین و اولویت بندی راهبرد های بهبود نظام ملی نوآوری کشور به روش چارچوب جامع تدوین راهبرد است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نوع تحقیقات پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را مجریان نهاد های سیاست گذاری و قانون گذاری از قبیل مجلس شورای اسلامی، کارشناسان نهاد های دولتی شامل وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و صنعت، معدن و تجارت، مراکز رشد و تحقیق و توسعه و کاربران نوآوری در بخش های صنعتی استان خراسان رضوی تشکیل می دهد. بدین ترتیب با انجام یک صد مصاحبه بر اساس پرسشنامه های طراحی شده، نقاط قوت و ضعف و تهدید ها و فرصت های مرتبط با نظام نوآوری ایران شناسایی گردید. در مرحله بعد ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی و خارجی حاصل و بر اساس میزان تاثیرگذاری عوامل، ماتریس داخلی- خارجی به منظور شناسایی موقعیت راهبردی ترسیم شد. در نهایت با استفاده از ماتریس تحلیلی Swot، راهبرد های بهینه تدوین و سپس نسبت به تعیین جذابیت و اولویت بندی راهبرد ها با استفاده از مدل برنامهریزی استراتژیک کمی اقدام گردید. نتایج این تحقیق قابل استفاده در دو سطح کاربردی و نظری است. بدین ترتیب که در حوزه نظری به گردآوری شواهد تجربی برای مفهوم سازی و توسعه دانش در حوزه نظام ملی نوآوری کمک می کند و در سطح کاربردی و مدیریتی نیز بر توجه نهاد های حکومتی به عوامل و راهبرد های شناسایی شده در جهت بهبود نظام ملی نوآوری در کشور تاکید می نماید.