فلسفه های مضاف

مقاله ی حاضر پژوهشی تطبیقی است در زمینه ی فلسفه ی مدنی آگوستین و فارابی با تکیه بر کتاب شهر خدا اثر آگوستین و کتاب آراء اهل مدینه فاضله اثر فارابی. در ابتدا، مفاهیمی چون شهر، عدالت و سعادت مورد بررسی قرار گرفته و سپس مبانی نظری آن ها در این دو اثر مقایسه شده است. آگوستین شهر را به معنایی جدید معرفی نموده،فارابی معنای متداول آن را منظور داشته است. مبنای نظری آگوستین آموزه های کتاب مقدس درباره ی دو نوع طبیعت انسانی است و مبنای فارابی مدنی الطبع بودن انسان. این اختلافات منجر به اختلاف در نظام حاکم بر شهر یا مدینه شده است. آگوستین بر شهروندان تکیه دارد و فارابی بر رئیس مدینه. بررسی مبانی نظری و نظام حاکم نشان می دهد امکان تحقق شهر خدا نیز منوط به وجود شهروندان آن است و همواره از ابتدای تاریخ، شهر خدا وجود داشته است، اما تحقق تام آن در روز داوری واپسین خواهد بود، در صورتی که تحقق مدینه ی فاضله منوط به وجود رئیس فاضل است و تاکنون تحقق نیافته است. در پایان، فرجام شهروندان مورد بررسی قرارگرفته و این نتیجه حاصل شده است که برمبنای این دو کتاب، اندیشه ی آگوستین در فلسفه ی مدنی ییشتر صبغه ی کلامی و اندیشه ی فارابی صبغه ی فلسفی داشته است.

۱۶۲۶.

مارکسیسم یک سیستم باز است

نویسنده: و.ژ. کله محمدجواد غلامرضا کاشی

منبع: کیان ۱۳۷۲ شماره ۱۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۱۸

۱۶۲۷.

مساله شرور(2)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد محمدرضایى

منبع: کلام اسلامی ۱۳۷۷ شماره ۲۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۵

۱۶۲۸.

اخلاق پزشکی

نویسنده: احمدرضا داورزن

منبع: سروش اندیشه ۱۳۸۳ شماره ۱۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۳ تعداد دانلود : ۱۱۷۵

۱۶۲۹.

قوانین بی مصداق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر دیوانی

منبع: نامه مفید ۱۳۸۰ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: قوانین طبیعت کل قوانین بى‏مصداق مشرب انتظام نظریه ضرورتیات، قوانین بالقوه و بالفعل. شرطیهاى خلاف واقع

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه علم

تعداد بازدید : ۲۰۱۳

تحقیق درباره چیستى و ماهیت قوانین طبیعى، تحقیقى اساسى و محورى در فلسفه علم است که اهمیت آن به مرزهاى معرفت‏شناسى و متافیزیک هم نفوذ مى‏کند. از مباحث جذّاب و فرعى این پژوهش، بحث «قوانین بى‏مصداق» است. در این مقاله، با ارائه دو دیدگاه مهم درباره چیستى قوانین طبیعى، چگونگى برخورد آنها با مشکل قوانین بى‏مصداق گزارش و نارساییهاى آنها بررسى مى‏شود.

۱۶۳۰.

وضعیت پست مدرنیسم و ارزش ها: نسبت سنجی هستیشناسی و معرفت شناسی پست مدرنیسم با تعلیم و تربیت اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدعلی توانا ملیحه مولوی نسب

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: پست مدرنیسم معرفت شناسی هستی شناسی تعلیم و تربیت ارزش های اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۲

پست مدرنیسم، معرف تعدد و تکثر ارزش ها و نسبیت حقیقت است. آیا چنین وضعیتی می تواند بستری مناسب برای تعلیم و تربیت ارزش های اسلامی باشد یا خیر؟ مقالة حاضر بر این فرض است که مبانی هستی شناسی پست مدرنیسم، موانع فکری عرضة ارزش های اسلامی را مرتفع کرده؛ بدین معنا که مطلقیت و جهان شمولی ارزش های غربی را به چالش کشیده است. از سویی دیگر، مبانی معرفت شناسی پست مدرنیسم با طرح نسبیت شناخت و حقیقت، با ارزش هایی که مدعی جهان شمولی و مطلقیت اند، به مقابله بر می خیزد. بر همین اساس، به نظر می رسد مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی پست مدرنیسم همانند شمشیر دو دم است؛ یک دم آن می خواند و دم دیگر می راند. مقالة حاضر با بهره از روش تحلیل محتوای کیفی و رهیافت نسبت سنجی می کوشد امکان تعلیم و تربیت ارزش های اسلامی در وضعیت پست مدرنیسم را نشان دهد.

۱۶۳۱.

باستان‌شناسی سایبراسپیس، دنیای مجازی، جامعه،‌هویت

نویسنده: شان.پ. ویلبر مترجم: امید نیک فرجام

منبع: زیباشناخت ۱۳۸۳ شماره ۱۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۷۷

۱۶۳۲.

خدا در فلسفه ویتگنشتاین متقدم

نویسنده: سیرل بارت مترجم: هدایت علوی تبار

منبع: ارغنون ۱۳۷۴ شماره ۷ و ۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۸۲

۱۶۳۳.

تبشیر مسیحی؛ خروج از سنت و سیره حضرت عیسی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی صانعی

منبع: معرفت ادیان سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: عیسی پولس پطرس تبشیر دامنه تبشیر

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۲۰۰۹ تعداد دانلود : ۱۴۲۵

«تبشیر مسیحی» در زمرة مهم ترین وظایف کلیسا محسوب می شود. ریشه این آموزه، به فرمان عیسی(ع) پس از رستاخیز برمی گردد که به حواریون گفت: بروید و امت ها را به ملکوت خدا بشارت دهید. بنابراین، به اعتقاد مسیحیان، پیام تبشیر ملکوت خداست. کلیسا باید تا تحقق ملکوت خدا، مردم را بدان بشارت دهد. بر این اساس، جامعة مسیحی به صورت فردی و یا سازمانی فعالیت تبشیری داشته است. هدف این مقاله، بررسی جایگاه و محدودة تبشیر در متن دینی مسیحیت است. این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن تبیین مفهوم تبشیر، دامنه و گستره تبشیر را مورد مطالعه قرار داده، نشان داده است که این آموزه در فرایند تاریخ، دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. دستاورد تحقیق این است که به نظر می رسد، عیسی(ع) کار تبشیر را فقط در خصوص قوم بنی اسرائیل به انجام رسانده باشد و باید حواریون نیز این محدوده را مد نظر داشته باشند، اما از زمان پولس، رویکرد تبشیر به خارج از بنی اسرائیل نیز تسری پیدا کرد.

۱۶۳۴.

نسبت ضرورت و آزادی در نظراسپینوزا، کانت و هگل

نویسنده: علی م‍رادخ‍ان‍ی‌

منبع: نامه فرهنگ ۱۳۸۲ شماره ۴۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۸۷

۱۶۳۵.

عام و خاص در اخلاق

نویسنده: سروش دباغ

منبع: آیین مرداد ۱۳۸۷ شماره ۱۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق

تعداد بازدید : ۲۰۰۷ تعداد دانلود : ۱۱۰۶

۱۶۳۶.

کثرت گرایی در نظر و وحدت گرایی در عمل

نویسنده: حسن یوسفی اشکوری

منبع: کیان ۱۳۷۶ شماره ۳۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۷۹

۱۶۳۷.

شریعت، معیار برتر

مصاحبه کننده: حبیب الله فاضلی محسن عسگریان داوود فیرحی

منبع: خردنامه همشهری شهریور ۱۳۸۶ شماره ۱۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۴۸

۱۶۳۸.

انسان از نگاه فیلون و ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طاهره حاج ابراهیمی

منبع: قبسات ۱۳۸۶ شماره ۴۴

کلیدواژه‌ها: انسان فیلون اتحاد عرفانی جایگاه تکوینی انسان مطابقت عالم تکوین و عالم تشریع ابنعربی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه تطبیقی

تعداد بازدید : ۲۰۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۷۷

انسان و جایگاه تکوینی او به عنوان عصاره خلقت، موضوعی است که فیلون و ابن عربی، هر یک با اصطلاح‌ها و نگرش‌های خاصی بدان پرداخته‌اند. در این میان، شناختن خلقت و هدف هستیِ انسان و ماهیت ترکیبی او از خیر و شر، به منزله تمهید مناسبی است که راه را برای ورود انسان به سعادت و شقاوت هموار می سازد. شیوه هر دو رویکرد در این زمینه، از مشابهت کاملی برخوردار است؛ به گونه‌ای که هر دو در تعبیرهایی همسان، راه کمال آدمی و رسیدن به عالی ترین مراتب وجودی را، پیروی از شریعت و خودسازی بر اساس آموزه‌های دینی می دانند. ویژگی بارز این نگرش، معنادار ساختن حیات ایمانی، در قبال ضلالت ناشی از بی ایمانی است؛ زیرا راه اول، مطابق صیرورت ذاتی جهان و راه دوم انحراف از خط‌مشی کلی کائنات است. پژوهش حاضر، به طرح وجوه مشابهت اندیشه‌های فیلون و ابن‌عربی درباره انسان از نظرگاه عرفانی می پردازد.

۱۶۳۹.

بررسی تطبیقی اندیشه اخلاقی ارسطو و خواجه نصیرالدین طوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین کلباسی مجتبی الهیان الهام محرابی

منبع: فلسفه دین سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: سعادت عدالت اخلاق ارسطو سیاست بررسی تطبیقی خواجه نصیر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۰۳ تعداد دانلود : ۱۵۳۰

این مقاله بر مبنای بررسی تطبیقی نظرات اخلاقی ارسطو و خواجه نصیرالدین طوسی و بررسی شباهت دیدگاه های اخلاقی آنان نگاشته شده است. چنانکه نشان داده خواهد شد، فضایل اخلاقی نقش مهمی را در رسیدن به سعادت ایفا می کنند. سعادت برترین خیری است که هر کس فقط به خاطر خود سعادت، به دنبال آن است. خواجه نصیر همچون ارسطو می اندیشید که اخلاقیات، مبانی و پایه های عینی و واقعی دارند؛ اما برخلاف ارسطو، باور داشت که عقل انسان به تنهایی قادر نیست که به همه این مبانی برسد و علاوه بر عقل باید در به دست آوردن معرفت کامل در مورد ویژگی های اخلاقی، از شریعت یاری جست. همچنین شریعت با معرفی جهان آخرت چشمان ما را به روی یک زندگی پایان ناپذیر باز می کند که جزییات آن جهان توسط عقل شناخته نشده است. به هر روی، شریعت در نظر خواجه نصیر برای زندگی در متن چنین جهانی، لازم و ضروری خواهد بود. «عدالت» به عنوان منشأ فضایل و سعادت بشری، نقطه مشترک اندیشه اخلاقی ارسطو و خواجه نصیر است که هم در اخلاق ناصریو هم در اخلاق نیکوماخوسبر آن تأکید می کنند. عدالت در رویکرد آنان منشأ همه فضیلت ها (و نه جزیی از آن) است و تا عدالت نباشد، سعادت میسر نخواهد شد.

۱۶۴۰.

پارادایم حاکم بر فلسفه ذهن معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی همازاده ابیانه

منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۱۹ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۷۷

کلیدواژه‌ها: فلسفه ذهن پارادایم فیزیکالیسم کیفیات پدیداری تیغ اکام بستار فیزیکی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه ذهن

تعداد بازدید : ۲۰۰۳ تعداد دانلود : ۱۴۳۹

این مقاله در پی تبیین پارادایم حاکم بر فلسفه ذهن در دوران معاصر است. نویسنده با روش تحلیلی، پس از ذکر کلیّاتی در باب نگرش پارادایمی توماس کوهن، در پی توضیح این مطلب برآمده که پاردایم حاکم بر فلسفه ذهن معاصر، شدیدًا متأّثر از علوم تجربی – اعمّ از فیزیک، روانشناسی تجربی، زیستشناسی، علوم اعصاب، علوم کامپیوتر – بوده است . حکومت پارادایم مذکور را میتوان در برخی مسائل و مباحث محوری در اصل سادگی (تیغ اکام) و حذف » ،« تبیینناپذیری کیفیتهای پدیداری » فلسفه ذهن معاصر، مانند و ... مشاهده « اصل بستار علل فیزیکی و انکار علیّت ذهن به فیزیک » ،« ویژگیهای ذهنیِ غیرفیزیکی نمود. این مقاله با پرداخت مفصّل به نمونههای مذکور، نشان میدهد تعهّدات پارادایمی فیلسوفان ذهن در دوران معاصر، چه تبعاتی در اولویتیابی معضلها، نحوه پردازش مسائل، و گزینش رویکرد پاسخگویی به آنها، به دنبال داشته است

درخت حوزه‌های تخصصی