درخت حوزه‌های تخصصی

مباحث کلی تفسیر وتأویل

ترجمه قرآن تفسیر قرآن علوم قرآنی
کلیات معارف قرآن
انواع تفسیر وتأویل تاریخ تفسیر و تأویل رابطه تفسیر و تأویل با علوم دیگر روش های تفسیر و تأویل مأخذشناسی تفسیر و تأویل مباحث کلی تفسیر وتأویل مفسران و تأویل گران مفهوم شناسی موارد دیگر
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۲۸۹ مورد.
۲۲.

استنطاق قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: قرآن تفسیر موضوعی سؤال نطق استنطاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷۶ تعداد دانلود : ۱۹۳۰
استنطاق قرآن یعنی طرح پرسش در پیشگاه قرآن و طلب نطق و پاسخ از آن. این تعبیر، نخستین بار از سوی امام علی(ع) مطرح گردیده است. عالمان دینی آن را بر تفسیر قرآن به قرآن، تأویل، تفسیر موضوعی و استنباط از قرآن اطلاق کرده¬اند که هر یک، بعدی از ابعاد استنطاق را در بر می¬گیرد. استنطاق قرآن، دارای مبانی محکم و روشنی مانند جامعیت قرآن، جاودانگی قرآن و نظام¬مندی قرآن است؛ اما از جهت این که پرسش¬ها در چه حوزه ای می¬تواند باشد و هم از این جهت که استنطاق قرآن، از عهده¬ی چه کسی بر می¬آید، میان دانشمندان اختلاف نظر وجود دارد. با تأمل در سخن هر گروه، معلوم می¬شود که اختلاف موجود، ناشی از تفاوت نگاه است. ظرفیت گسترده¬ی قرآن کریم، این امکان را به وجود آورده است که هم گستره ی طرح سؤال در برابر قرآن بسیار وسیع باشد و هم غیر معصوم (ع)، بتواند با کسب شایستگی لازم، از عهده ی مراتبی از استنطاق قرآن برآید.
۲۳.

بررسی نمادهای ترادف و تحلیل آن ها در تفسیر مجمع البیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش نامه قرآن و حدیث تابستان و پاییز ۱۳۸۹ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: ترادف تفسیر لغت مجمع البیان فروق لغوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۳ تعداد دانلود : ۲۰۰۷
در انواع روابط معنایی بین الفاظ، ترادف یکی از مباحث لغوی و به مثابة پدیده ای تلقی می شود که همواره محل مناقشه بوده است. موافقان و مخالفان با استناد به مصادیق آن به اثبات یا رد واژگان مترادف پرداخته اند و به لحاظ نقشی که در ترجمه و تفسیر کلمات قرآنی دارد، در متون تفسیری و در ذیل مباحث ادبی مورد توجه مفسران قرارگرفته است. در این مقاله پدیدة ترادف در تفسیر مجمع البیان، بنا به جایگاه برجستة ادبی آن، مورد کندوکاو قرار گرفته است. از این رو با نگاهی به پیشینة ترادف در زبان ادبی و اشاره به دیدگاه های موافقان و مخالفان و تحلیل آن، ترادف در علوم قرآن و جایگاهش در مجمع البیان را مورد ارزیابی قرار داده است. رهاورد این پژوهش، معطوف به این حقیقت است که طبرسی به ترادف تام قائل نبوده است و اگر در تفسیر مجمع البیان از کلمات متقارب المعنی سخن گفته، صرفاً برای تفهیم و تقریب به ذهن مخاطبان بوده و حداکثر اعتقاد به نوعی ترادف جزئی داشته است.
۲۴.

موانع و آسیب‏هاى غیر معرفتى تفسیر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۸ شماره ۱۴۳

کلیدواژه‌ها: تقلید آسیب‏هاى تفسیر ناباورى به حجّیت ظواهر قرآن قرآن بسندگى در تفسیر الهى بودن قرآن مصونیت قرآن از تحریف استبداد رأى پیش‏داورى بى‏تقوایى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۲
شناخت موانع و آسیب‏هاى تفسیر و پرهیز از آنها، براى رسیدن به فهم صحیح قرآن و بهره‏مندى از هدایت آن ضرورى است. در این مقاله تلاش شده است تا موانع و آسیب‏هاى غیرمعرفتى یعنى آسیب‏هاى اعتقادى، گرایشى و اخلاقى شناسایى و معرفى شوند تا زمینه فهم صحیح قرآن کریم فراهم آید. تلاش شده است افزون بر بحث نظرى از آسیب‏ها نمونه‏اى از تفاسیر موجود نیز بیان شود. این موانع و آسیب‏ها عبارتند از: ناباورى به حجّیت ظواهر قرآن کریم، اعتقاد به خودبسندگى قرآن، ناباورى یا غفلت از ویژگى‏هاى فرازمینى قرآن، مصون ندانستن قرآن از تحریف، و عدم توجه به اقسام آیات، استبداد به رأى و خودمحورى، دخالت دادن پیش‏داورى و تمایلات و تعصّبات شخصى و گروهى در تفسیر، تقدیس نابجاى تمام روایات تفسیرى، و تقلید نابجا از آراى پیشینیان و بى‏تقوایى. این موانع باعث مى‏شود که مفسّر نتواند به مراد الهى از آیات قرآن کریم و یا به درک ژرفاى این کتاب الهى برسد.
۲۷.

نقد دیدگاه المنار در تفسیر آیات شفاعت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۸ شماره ۱۳۶

کلیدواژه‌ها: شفاعت آیات شفاعت شفاعت تشریعی شفاعت تکوینی تفسیر المنار تفسیر المیزان.

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مباحث کلی تفسیر وتأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر فرهنگ اصلاحات و واژه ها در قرآن
تعداد بازدید : ۸۱۷۱
قرآن کریم در آیات متعددی، با تعبیرهای گوناگون، درباره شفاعت سخن گفته که برخی از آنها بر وجود شفاعت دلالت می‏کند. پدیدآورندگان «تفسیر المنار» شفاعت را به معنای تسلط اراده شفاعت‏کننده بر اراده خدای متعال پنداشته و با محال شمردن آن، تمام آیات قرآن را نافی شفاعت می‏دانند. حال آنکه شفاعت به معنای تسلط اراده شفاعت‏کننده بر اراده خداوند نیست تا لازمه‏اش تغییر علم ازلی خدا و در نتیجه محال باشد، بلکه شفاعت تشریعی، قانونی الهی است که بر قوانین مربوط به مجازات حاکم می‏باشد. در این پژوهش برآنیم تا تفسیر پدیدآورندگان تفسیر المنار از آیات شفاعت را نقد و بررسی کنیم، بدین منظور پس از بیان دلیل عقلی و مستندات قرآنی ایشان، دلالت آیات بر وجود شفاعت را اثبات و ادلّه آنها را بررسی خواهیم کرد. در برخی از آیات قرآن درباره وساطت اسباب و علل طبیعی نیز شفاعت به کار رفته است، از این‏رو، در فرجام، این آیات را بیان و دلالتشان بر شفاعت تکوینی را بررسی خواهیم کرد. روش پژوهش در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی می‏باشد.
۲۹.

مبانی تعلیم و تربیت از دیدگاه دو مفسر بزرگ معاصر

نویسنده:
منبع: کوثر ۱۳۸۸ شماره ۳۰
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مباحث کلی تفسیر وتأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و...]
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی کلیات
تعداد بازدید : ۱۵۶۲ تعداد دانلود : ۱۲۳۳
۳۱.

اهم مبانی تفسیر قرآن از منظر مفسران شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شیعه شناسی سال هفتم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: زبان قرآن قرآن مبانی تفسیر مفسران شیعه قدسی بودن قرآن امکان و جواز تفسیر ساختار چند معنایی قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶۶ تعداد دانلود : ۲۱۴۸
مبانى تفسیر قرآن یکى از مهم ترین مباحث در حوزه علوم قرآنى به شمار مى آید و پیوسته مورد توجه و اهتمام قرآن پژوهان و علاقه مندان به قرآن کریم بهویژه مفسران بزرگ شیعه بوده است. مقاله حاضر با هدف بررسى اهم مبانى و پیش فرض هاى مفسران قرآن در تفسیر تدوین شده است. در این پژوهش، سعى شده است که کامل ترین و اهم مبانى از منظر مفسران شیعه برگزیده شود و مورد تحلیل قرار گیرد. انواع مبانى تفسیر قرآن از منظر مفسران شیعه عبارتند از: قدسى بودن قرآن، نص و قرائت واحد قرآن، امکان و جواز تفسیر، حجیت ظهور قرآن، نیاز مخاطبان قرآن به تفسیر، ساختار چندمعنایى قرآن، زبان قرآن، منابع تفسیر قرآن، انسجام و پیوستگى آیات، و جامعیت قرآن; که در این مقاله به اهم آنها که قدسى بودن قرآن، امکان و جواز تفسیر، ساختار چندمعنایى قرآن، زبان قرآن و انسجام و پیوستگى آیات مى باشند، پرداخته مى شود.
۳۳.

موانع و آسیب‏های معرفتی تفسیر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۸ شماره ۱۳۶

کلیدواژه‌ها: تفسیر به رأی قرائت آسیب‏های تفسیر فهم واژگان علوم ادبی علوم بلاغی ضعف استنطاق باطن قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۴۹
شناخت موانع و آسیب‏های تفسیر و پرهیز از آنها برای رسیدن به فهم صحیح قرآن ضروری است. از این‏رو، پیشوایان معصوم درباره دامنگیر شدن آسیب‏های تفسیر هشدار داده‏اند. اندیشوران مسلمان نیز در این امر تحقیقاتی کرده‏اند؛ اما بررسی همه‏جانبه و دقیق آن، پژوهش بیشتری می‏طلبد. این تحقیق در پی شناخت و تحلیل همه این آسیب‏ها و موانع است. در این مقاله آسیب‏های تفسیری مربوط به ضعف معرفتی جست‏وجو و تحلیل شده است که عبارتند از: 1. تحمیل رأی خود به قرآن؛ 2. تفسیر بر اساس قرائت غیرواقعی آیات؛ 3. ملاک قرار دادن معانی کنونی واژگان قرآن، استفاده از منابع لغوی ضعیف و بسنده کردن به لغت‏نامه‏ها؛ 4. بهره نگرفتن از قواعد علم صرف و نحو و نکات بلاغی؛ 5. استفاده نکردن از همه دلالت‏ها: مطابقی، تضمنی، التزامی و...؛ 6. بی‏توجهی به لایه‏های معنایی قرآن، یا باطن قرآن را یگانه مراد الهی دانستن و بیان معانی باطنی بی‏پایه برای قرآن؛ 7. تفسیر قرآن بر اساس دلیل‏های عقلی غیرقطعی، یافته‏های تجربی نامطمئن، یافته‏های شخصی و شواهد نقلی غیرمتقن.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان