علی دلاور

هدف مطالعه حاضر تعیین مقایسه پذیری برآورد پارامتر توانایی در سنجش انطباقی کامپیوتری و مداد – کاغذی و تعیین الگوریتم بهینه آزمون انطباقی کامپیوتری بر اساس روش های مختلف برآورد توانایی (بیشینه درست نمایی و پسین مورد انتظار) و ملاک خاتمه آزمون (خطای استاندارد ثابت و طول ثابت آزمون) در آزمون های خطیر بود. جامعه پژوهش شامل تمامی شرکت کنندگان آزمون سراسری گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی سال 1392 بود که از میان آنها تعداد 1000 آزمودنی با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. تحلیل سؤال های آزمون ریاضی با استفاده از مدل لجستیک سه پارامتری صورت گرفت. 40 مجموعه داده با حجمی برابر با داده های واقعی شبیه سازی شد و شبیه سازی پس تجربی آزمون انطباقی کامپیوتری انجام شد. یافته های تحلیل بیانگر همبستگی بالای برآورد توانایی اجرای انطباقی کامپیوتری و مداد-کاغذی خرده آزمون ریاضی بود. همچنین مقادیر سوگیری، میانگین قدر مطلق تفاوت برآوردهای توانایی آزمون انطباقی کامپیوتری و مداد- کاغذی و ریشه میانگین مجذور تفاوت بیانگر آن بود که برآوردهای توانایی آزمون انطباقی کامپیوتری در روش برآورد پسین مورد انتظار در راستای برآورد توانایی آزمون کامل است. نتایج نشان داد که آزمون انطباقی کامپیوتری قادر به بازیابی توانایی در خرده آزمون ریاضی است. به علاوه روش برآورد پسین مورد انتظار و ملاک خاتمه خطای استاندارد ثابت 3/0 الگوریتم بهینه دستیابی به اهداف پایایی مناسب، طول منطقی آزمون و بازیابی برآورد توانایی در اجرای انطباقی کامپیوتری خرده آزمون ریاضی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای معنای زندگی در رابطه بین سبک های هویت با بلوغ عاطفی شده انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی_همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه نوجوانان دختر مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصیلی 1401- 1400 بودند. به روش نمونه گیری در دسترس، نمونه ای تعداد 289 نفر انتخاب و در مطالعه شرکت کردند. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس بلوغ عاطفی (EMS، سینگ و بهارگاوا، 1990)، سیاهه سبک هویت (ISI، برزونسکی، 1992) و پرسشنامه معنای زندگی (MLQ، استگر و همکاران، 2006) بودند. داده ها با استفاده از روش تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل معادلات ساختاری حاکی از برازش مناسب مدل بود. یافته ها نشان داد که سبک های هویت اطلاعاتی و متعهد به صورت مستقیم قادر به پیش بینی بلوغ عاطفی بودند (۰01/۰p‹). همچنین سبک های هویتی سردرگم و هنجاری به صورت غیرمستقیم از طریق معنای زندگی توانستند بلوغ عاطفی را پیش بینی کند (۰01/۰p‹). این نتایج نشان می دهد که سبک های هویت با توجه به نقش مهم معنای زندگی می توانند تبیین کننده بلوغ عاطفی باشند و لزوم توجه به این عوامل در تعامل با یکدیگر ضروری است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه آموزش مهارت های حل مساله و اثربخشی آن بر مهارت های تنظیم هیجان و اضطراب اجتماعی نوجوانان دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا انجام شد. روش ها: این پژوهش در دو بخش کیفی و کمی انجام شد. بخش کیفی شامل تدوین و اعتباریابی برنامه آموزشی بود و بخش کمی شامل روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل همراه با دوره پیگیری 1 ماهه بود. جامعه آماری بخش کیفی شامل 28 متخصص با مدرک دکتری روانشناسی کودکان استثنایی شهر تهران در سال 1401 بود که 10 نفر از آن ها به شیوه هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و جامعه آماری بخش کمی شامل 53 دانش آموز دچار اختلال اتیسم شهر قزوین در سال 1401 بود که 20 نفر از آن ها به شیوه در دسترس براساس ملاک های ورود از آموزشگاه استثنائی پارس به عنوان نمونه انتخاب و در 2 گروه آزمایش (10) و کنترل (10) به شیوه تصادفی گمارش شدند. ابزارهای اندازه گیری پژوهش شامل سیاهه تنظیم هیجان شیلدز و همکاران (1997) و مقیاس اضطراب اجتماعی لاگرکا (1999) بود. گروه آزمایش در 12 جلسه 45 دقیقه ای برنامه آموزشی را دریافت کرد. جهت تحلیل داده ها در بخش کیفی، از نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی و در بخش کمی، از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر دو راهه با نرم افزار SPSS26 استفاده شد. یافته ها: برنامه آموزشی اعتبار محتوایی مناسبی دارد و موجب بهبود مهارت های تنظیم هیجان و کاهش اضطراب اجتماعی درگروه آزمایش شده است. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود آموزش مهارت های حل مساله را در اولویت آموزشی نوجوانان دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا قرار گیرد.

سنجش انطباقی کامپیوتری به خزانه سؤالی نیاز دارد که به خوبی طراحی شده و برای ساخت آزمون های مجزا، تعداد مناسبی  سؤال داشته باشد. همچنین شامل سؤال هایی باشد که از لحاظ محتوایی متعادل باشد و هزینه ساخت آزمون را کاهش دهد. یکی از روش های طراحی خزانه سؤال، روش رِکیس است، که در آن از روش مونت کارلو برای تعیین ویژگی های یک خزانه سؤال بهینه استفاده می شود. در این پژوهش، از این روش برای طراحی خزانه هایی که با مدل سه پارامتری لُجستیک مدرج شده اند، استفاده شده است. برای کنترل نرخ مواجهه سؤال از روش سیمپسون-هتر و برای شبیه سازی سؤال های آزمون از سه روش تصادفی (R)، تصادفی آمیخته و پیش بینی (MRP) و حداقل آگاهی آزمون (MTI) استفاده شده است. عملکرد خزانه های سؤال شبیه سازی شده و عملیاتی با در نظر گرفتن مجموعه ای از ملاک های ارزیابی، با یکدیگر مقایسه شده اند. نتایج نشان می دهد که خزانه MRP نسبت به سایر خزانه های بهینه از امنیت و دقت اندازه گیری بالاتری برخوردار است و شامل سؤال های زیادی با ضریب تشخیص بالا است. نرخ همپوشی آزمون در آن کمتر و درصد کوچکی از سؤال های بیش مواجهه و کم مواجهه دارد. در مقابل اندازه خزانه MTI نسبت به سایر خزانه های بهینه کوچک تر و سؤال هایی با ضریب تشخیص پایین تر دارد. به طور کلی با در نظر گرفتن عامل کنترل مواجهه، خزانه های بهینه، بهتر از خزانه عملیاتی عمل می کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل مطالعات آموزش شغلی مهارت های کارآفرینانه برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه انجام شد. روش: روش پژوهش فراتحلیل بود. بر اساس کلیدواژه های کارآفرینی، برنامه شغلی، آموزش شغلی، کارآفرین و کارآفرینانه، بوسیله گوگل اسکالر مقالات بین سال های 1388-1401 در ایران جستجو شدند. 35 مقاله دارای ملاک های ورود، انتخاب و با روش فراتحلیل کریپندروف (2023) تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که پژوهش های حوزه آموزش کارآفرینی روی برنامه های کاربردی تمرکز نکرده اند و بیشتر به جنبه های نظری و محتوایی پرداخته اند. آموزش کارآفرینی میان رشته ای است و بیشتر فعالیت های کارآفرینی توسط گروه های اقلیت زنان، مهاجران، جوانان، اقلیت های مذهبی و افراد معلول انجام می شود. همچنین بیشتر پژوهش ها بوسیله پژوهشگران دارای تخصص های گوناگون، گروهی، تک مقطعی و با موضوعات متنوع انجام شده اند و داده ها در یک مقطع زمانی گردآوری شده اند. نتیجه گیری: آموزش کارآفرینی فرآیندی پویا است بنابراین پژوهش کارآفرینی باید طولی و چندمقطعی انجام شود. تنوع رشته های پژوهش گران حاکی از میان رشته ای بودن کارآفرینی است و پژوهش های گروهی در موضوعات متنوع، بر مشارکت هدفمند و متمرکز پژوهش گران تاکید دارد. لذا به این موضوع بسیار مهم باید توجه کرد. داشتن دیدگاه علمی نظام مند و همه جانبه در آموزش کارآفرینی بسیار مهم است و در برنامه های آموزش کارآفرینی، بخش های گوناگون باید توسعه یابند. بومی سازی برنامه های آموزش کارآفرینی در سطوح نگرشی، راهبردی و عملیاتی می تواند یک راهکار عملی در آموزش شغلی کارآفرینی باشد.

کارایی و سوگیری برآورد پارامترها، در اندازه گیری های علوم رفتاری یکی از مهمترین موضوعات روانسنجی است. وجود الگوریتم های گوناگون مانند MHRM و کاربرد آنها در آزمون های دارای داده گمشده، یکی از چالش های موجود در حوزه مدل های نظریه سوال پاسخ است. هدف این پژوهش بررسی مخاطره الگوریتم MHRM در مدل های چند بعدی نظریه سوال پاسخ در داده های چند ارزشی با در نظر گرفتن مکانیزم و میزان داده گمشده متفاوت، بود. روش پژوهش مورد استفاده آزمایشی و با استفاده از طرح پس آزمون چند گروهی بود. نمونه مورد مطالعه براساس مطالعات شبیه سازی تحت شرایط مختلف متغیرهای مستقل (نوع الگوریتم، نوع داده گمشده و میزان داده گمشده) در 27 حالت با 100 تکرار برای هر کدام، ایجاد شد. مدل مورد استفاده مدل پاسخ مدرج چندبعدی و پارامترهای مورد بررسی شیب و آستانه سوالات بود. جهت بررسی مخاطره هر یک از پارامترها در حالت های مختلف آزمایشی شاخص میانگین توان دوم خطاها (MSE) مورد استفاده قرار گرفت. جهت تولید و تحلیل داده ها ار نرم افزار آماری R استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد الگوریتم MHRM در قیاس با الگوریتم های EM و MCEM دارای مخاطره برآورد کمتری است. همچنین نتایج نشان داد که در میزان مخاطره پارامترهای شیب و آستانه، بین سه مکانیزم متفاوت داده های گمشده تفاوت معنی داری وجود دارد ولیکن در رابطه با متغیر مستقل میزان داده های گمشده، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین بین نوع الگوریتم و مکانیزم گمشدگی نیز تعامل معنی داری وجود داشت که حکایت از عملکرد مطلوب الگوریتم MHRM داشت. در نتیجه زمانی که از این الگوریتم استفاده می شود، میانگین و واریانس MSE پارامترهای شیب و آستانه در هر سه مکانیزم گمشدگی، همزمان که کاهش می یابند، به یکدیگر نزدیک نیز می شوند. پس می توان گفت کاربرد الگوریتم MHRM در داده های با میزان داده گمشده بالا و انواع گمشدگی، ضروری است. بنابراین، به پژوهشگران توصیه می شود که از الگوریتم MHRM در تحلیل داده های با ساختار پیچیده از قبیل میزان داده گمشده بالا و انواع مکانیزم گمشدگی بهره گیرند.

هدف پژوهش حاضر هنجاریابی پرسشنامه آگاهی از یادگیری مستقل و تعیین ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی آن در دانشجویان دانشگاه های شهر تهران پرداخته است که از لحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از لحاظ طرح گردآوری داده ها، جز تحقیقات توصیفی از نوع پیمایشی است. نمونه پژوهش شامل 427 دانشجو که به صورت تصادفی از میان دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران در سال 96-95 انتخاب شدند، بودند. پس از جمع آوری داده ها، ابتدا پارامترهای سؤالات به وسیله نظریه کلاسیک برآورد گردید، پس از حذف سؤالات نامناسب اعتبار آزمون توسط آلفای کرونباخ، مقدار 90/0 محاسبه گردید و روایی واگرا و همگرای پرسشنامه با پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری بررسی شد. به منظور برازش داده های پرسشنامه با مدل اولیه، تحلیل عاملی تأییدی توسط نرم افزار LISREL به کار گرفته شد و نیز برای تعیین ساختار پرسشنامه در جامعه ی دانشجویان دانشگاه های شهر تهران تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی و چرخش ابلیمن مورداستفاده قرار گرفت، پارامترهای سؤالات پرسشنامه توسط مدل چند ارزشی GRM با استفاده از نرم افزار R برآورد گردید. نتایج بیانگر این بود که همان سؤال هایی که در تحلیل کلاسیک از آزمون کنار گذاشته شدند اینجا نیز دارای ضریب تشخیص پایین بودند و توابع آگاهی آن ها نیز هیچ گونه آگاهی را در سطح صفت مورد اندازه گیری فراهم نکرد، درنهایت داده ها با مدل یک، دو و سه پارامتری و مدل GRM برازش داده شد، و بهترین مدل برای برازش داده ها مدل GRM بود. با توجه به تجزیه و تحلیل داده ها، پرسشنامه ی جدید با 37 سؤال منطبق با جامعه ی دانشجویان دانشگاه های شهر تهران به دست آمد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نظام ارزشیابی و اثربخشی موجود در بانک های خصوصی به منظور تدوین الگوی یکپارچه ارزشیابی و اثربخشی آموزشی در بانک های خصوصی انجام پذیرفت. روش پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از حیث گردآوری داده ها آمیخته از نوع اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی از طرح پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان و مدیران واحد آموزش و توسعه بانک های خصوصی و متخصصان آموزش و توسعه بودند که به دو صورت غیرتصادفی از نوع هدفمند و تصادفی از نوع ساده به اقتضای پژوهش، انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی و پایایی ابزارهای مورد استفاده در پژوهش مورد تایید قرار گرفت. به منظور تحلیل داده های بدست آمده از روش تحلیل محتوای کیفی به روش گرانهیم و لاندمن و آزمون T تک نمونه ای استفاده شد. یافته ها نشان داد که نظام ارزشیابی و اثربخشی موجود در بانک های خصوصی از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و به صورت منسجم، سازمان یافته و یکپارچه انجام نمی شود. همچنین یافته ها نشان داد می توان مولفه های الگوی یکپارچه ارزشیابی و اثربخشی آموزش و توسعه را در 8 طبقه اصلی طبقه بندی کرد. و در نهایت نتایج نشان داد که الگوی پیشنهادی از منظر متخصصان از اعتبار لازم برخوردار است.