سعید اسدی

این نوشتار در باب نام شناسی بر اساس نشانه شناسیِ نام شخصیت ها در نمایشنامه است و میکوشد با توجه به دانش نام شناسی و تکیه بر روش نشانه شناسیِ پیرس به دلالت های گوناگون چون دلالت شمایلی، نمایه ای و نمادین نام های شخصیت های نمایشی بپردازد. از آنجا که دانش نام شناسی یکی از امکانات تحلیلی در باب شناخت شخصیت ادبی– نمایشی در نظریات جدید است و در حوزهی مطالعات نمایشی ایران نادیده گرفته شده است این مقاله میکوشد با اشاره به این دانش ضمن معرفی، نمونه ای از این تحلیل را ارائه دهد. باید اشاره کرد به دلیل اهمیت کار پیرس یعنی مطرح کردن نشانه با تصاویر، مبنا و الگوی مناسبی برای بررسی آثار هنری به ویژه در حوزه های تئاتر و سینما به دست میدهد و بر همین اساس نشانه شناسی پیرس در مقالهی موجود بر همعصر خود یعنی سوسور ترجیح است چرا که تمرکز سوسور در نشانه شناسی بر روی زبان است. بنابر این پژوهش در اثر نمونه روشن میشود که رابطه ای مستقیم و کاربردی میان نام اشخاص نمایش و درون مایه و کنش های نمایشی وجود دارد. بر اساس همین یافته به نام شناسیِ نشانه شناختی شخصیت های نمایشی نمایشنامه مرگِ فروشنده اثر آرتور میلر پرداخته شده است. در ضمن این پژوهش بیانگر توجه آرتور میلر به جنبه های دلالت گر نام ها در نام گذاری اشخاص نمایش به طور خودآگاه و نا خودآگاه است.

ویکی پدیای فارسی بخشی از دانشنامه جهانی ویکی پدیاست. قابلیت ویرایش و نگارش در این ویکی نظیر سایر ویکی ها، موجب گردیده است کاربران با انگیزه های متفاوتی اقدام به نگارش و ویرایش در این دانشنامه نمایند. در این پژوهش از روش کیفی گراندد تئوری استفاده شده و بررسی انگیزه ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام پذیرفته است. طی این تحقیق 15 ویکی نویس فعاّل بر اساس نمونه گیری هدفمند بر اساس دسترس پذیری و تمایل آنان به مشارکت در تحقیق مورد مصاحبه با سؤالات باز قرار گرفتند. ابزارگردآوری داده ها دو شیوه مصاحبه رو در رو و مصاحبه از طریق پست الکترونیک بود. داده ها با استفاده از تکنیک کدگذاری استراوس و کوربین و روش تحلیل مقایسه ای مداوم، تجزیه و تحلیل و چهار زمینه انگیزه های ویرایشی، انگیزه های نگارشی، انگیزه های محرّک و انگیزه های بازدارنده استخراج گردید. یافته ها نشان داد که انگیزه های بسیاری از محیط بیرون و درون ویکی پدیا بر میزان همکاری و استمرار مشارکت کاربران تأثیرگذار است که می توان آنها را به دو دسته عوامل برون ویکی پدیایی و درون ویکی پدیایی تقسیم کرد. نتایج نشان داد دو عامل «تولید محتوا» و «ارتقای ویکی پدیا» بالاترین انگیزه همکاری در ویکی پدیای فارسی هستند و در کنار آن «سرگرمی» پایین ترین انگیزه برای تداوم همکاری محسوب می شود. علاوه بر آن، برخورد کاربران و بازخوردی که ویکی نویسان در قبال همکاری خود در ویکی دریافت می دارند می تواند قوی ترین انگیزه محرّک برای ماندگاری و یا ترک ویکی پدیای فارسی باشد.

این مقاله ابتدا به مرور بحران کنونی تهیة نشریه های علمی و پژوهشی در کتابخانه های دانشگاهی و تخصصی که با مشکل افزایش هزینة اشتراک نشریه های ادواری مواجه هستند، میپردازد. سپس پیش زمینة ظهور نشریه های علمی رایگان موسوم به «مجله های دسترسی آزاد» را مورد بررسی قرار داده و به بحث در مورد الگوهای رایج برای تأمین مالی این شیوة نشر میپردازد. هدف نشریه های دسترسی آزاد که عموماً به صورت الکترونیکی منتشر میشوند این است که مقاله های علمی را به صورت رایگان در دسترس همگان قرار دهند. در الگوی سنتی، هزینه نشر یک نشریه از طریق حقّ اشتراک تأمین میشود. در عوض، مجله های دسترسی آزاد تلاش میکنند تا هزینة نشر خود را از مجرایی غیر از گرفتن حق اشتراک، از خوانندگان تأمین کنند. از شیوه های رایج مورد استفادة این مجله ها برای تأمین هزینه، میتوان به گرفتن پول از مؤلفان برای نشر مقاله های آنان، درج آگهی تبلیغاتی، و یا جلب حمایت سازمانها و مؤسسات حامی پژوهش و نشر اشاره کرد. اگر چه تردیدهای بسیاری در مورد موفقیت این الگوی نشر مجله های علمی در دراز مدت وجود دارد، اما تعداد این مجله ها در حال حاضر رو به افزایش است و این میتواند دلیلی بر امکان همزیستی مجله های دسترسی آزاد در کنار مجله های سنتی باشد.

چالشی که امروزه سیستم توانگری مالی شرکتهای بیمه با آن مواجه است، درک مفهوم ریسک و به دنبال آن اندازه گیری و کمی کردن ریسک است. یکی از ریسکهای مهم یک شرکت بیمه، ریسک بازار ناشی از سرمایه گذاری است . هدف اصلی این مقاله، رفع نواقص و ایرادات آیین نامه نحوه محاسبه و نظارت بر توانگری مالی مؤسسات بیمه و لحاظ کردن دقیق تر ویژگیهای سریهای زمانی مالی برای برآورد ارزش در معرض ریسک پرتفوی سرمایه گذاری ( سهام شرکتهای بورسی، حسابهای ارزی، و املاک و مستغلات ) است . ابتدا از مدلهای گارچ برای مدل سازی توزیعهای حاشیه ای سری زمانی لگاریتم بازدهیها استفاده می کنیم. سپس با استفاده از روش فراابتکاری الگوریتم ژنتیک، برای حصول بهترین آستانه در نظریه ارزش فرین، دنباله های توزیع را مدل سازی و از تابع مفصل برای مدل سازی همبستگی بین توزیعهای حاشیه ای استفاده می کنیم. روشهای پس آزمایی نشان می دهند که مدل پیشنهادی نسبت به مدل سنتی شبیه سازی تاریخی عملکرد بهتری دارد و نتایج حاصل شده از تابع مفصل تی- استیودنت قابل قبول تر است و ضریب ریسک بازار برابر با 403/9 درصد به دست آمد.

هدف: هدف این پژوهش مطالعه جایگاه کشورهای خاورمیانه و تعیین کشورهای قدرتمند اطلاعاتی، وابسته و ضعیف آن ها براساس چارک تولیدات علمی و همکاری های علمی در جغرافیای سیاسی اطلاعات است.<br /> روش : این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نوع علم سنجی است که با روش های اسنادی و تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش 16 کشور خاورمیانه است که براساس تولیدات علمی و همکاری های علمی منطقه ای و فرامنطقه ای از سال 2008-2017 مورد مطالعه قرارگرفته اند. داده ها از پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس، بانک جهانی و سایت مرکز آمار فلسطین استخراج، و برای تجزیه و تحلیل آن ها از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس استفاده شده است.<br /> یافته ها : براساس یافته ها بترتیب کشورهای ترکیه، عربستان، ایران و مصر در جایگاه اول تا چهارم در جغرافیای سیاسی اطلاعات خاورمیانه قرار دارند و با اختصاص دادن بالای 75درصد چارک(3Q) شاخص ها به خود جزو کشورهای قدرتمند اطلاعاتی محسوب می شوند. کشورهای رژیم صهیونیستی، قطر، امارات، اردن، عمان، کویت، عراق و فلسطین بترتیب در جایگاه پنجم تا دوازدهم خاورمیانه قرار دارند و با اختصاص دادن 25تا50درصد چارک(2Q) شاخص ها به خود جامعه کشورهای وابسته را تشکیل می دهند. و چهار کشور لبنان، بحرین، یمن و سوریه در جایگاه سیزدهم تا شانزدهم جغرافیای سیاسی اطلاعات خاورمیانه قرار دارند و با کسب 25درصد چارک(1Q) شاخص ها کشورهای ضعیف خاورمیانه را تشکیل می دهند.

پژوهش حاضر با مطالعه وضعیت پراکندگی «ثروت علمی» در ایران، به بررسی چگونگی مصورسازی تولید و مصرف علم کشور با استفاده از نقشه های جغرافیایی می پردازد. در بخش نخست، مدل های مفهومی مطلوب برای طراحی یک سامانه مکانی برای نمایش چگونگی تولید و توزیع علم در کشور بر اساس پایگاه های داده کتابشناختی ارائه و تبیین شده است. سپس ساختار اولیه یک سامانه پیشنهادی و نتایج به دست آمده بر اساس نمونه هایی از مصورسازی اطلاعات بر روی نقشه ارائه شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که نقشه های جغرافیایی تعاملی مانند گوگل مپز و گوگل ارت توانایی بازنمایی پراکندگی علم در سطح کشور را دارند و از سوی دیگر، بیشتر منابع تولید و نمایه شده علمی به دلیل داشنن بار مکانی، می توانند مورد تحلیل جغرافیایی قرار گیرند. یافته های پژوهش حاضر می تواند در ایجاد یک سامانه تحلیلی مکانمحور برای مطالعه روندهای توزیع و بهره گیری از ثروت علمی به کار رود.

این پژوهش به بررسی رابطه بین صنعت و میزان تولیدات علمی درباره استان های کشور می پردازد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است که با استفاده از روش علم سنجی و تکنیک آمارخوانی انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه تولیدات علمی درباره استان های کشور به عنوان ثروت علمی و آمار مربوط به وضعیت صنعت و معدن در تمام استان های کشور بر اساس اطلاعات پایگاه های علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، نمایه استنادی علوم ایران و نیز سالنامه های آماری کل کشور است. داده های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و میانگین) و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که در سال های 1383 تا 1387، بیشترین تعداد تولید علم درباره استان های کشور به ترتیب با 405، 263، 261، 228 و 226 عنوان تولید علمی متعلق به استان های فارس، گلستان، مازندران، اصفهان و تهران بوده است. با توجه به آمارهای مربوط به 12 شاخص صنعت و معدن نیز به ترتیب استان های اصفهان، خراسان رضوی، یزد، کرمان و تهران بهترین وضعیت صنعت و معدن در کشور را دارا هستند. از میان 12 شاخص مورد بررسی، تنها 4 شاخص تعداد پروانه بهره برداری از کارگاه های صنعتی، میزان اشتغال در کارگاه های صنعتی، ارزش افزوده فعالیت صنعتی کارگاه های صنعتی و تعداد شاغلان در معادن فعال کشور با میزان تولیدات علمی درباره ی استان های کشور دارای همبستگی مثبت بودند. با توجه به یافته های این پژوهش می توان چنین بیان کرد که وضعیت صنعت و معدن در تمام استان های کشور، همبستگی ناچیزی با تولیدات علمی درباره این استان ها دارد

پژوهش حاضر باهدف مطالعه وب گاه دانشگاه شاهد از نظر سازگاری با استانداردهای ابرداده ای (دابلین کور،مارک ایکس.ام.ال. و توصیفی شیءگرا) وابرچسب های اچ.تی.ام.ال. انجام شده است. این تحقیق با روش وب سنجی و توصیفی صورت گرفته است و نمونه آماری شامل 291 صفحه از طبقه های مختلف وب گاه دانشگاه شاهد بوده است. نتایج حاکی از آن است که طراحان وب گاه دانشگاه شاهد، به ابربرچسب ها با میانگین 2/168 حضور، بیش تراز استانداردهای ابرداده ای اهمیت می دهند، این درحالی است که درهیچ یک از صفحات بررسی شده، استانداردهای ابرداده ای حضوری نداشته اند. قدمت بیش تر ابربرچسب ها از دلایل به کارگیری طراحان وب گاه ها در طراحی صفحات وب است. نتایج حاکی از آن است که در طراحی وب گاه دانشگاه شاهد از استانداردهای ابرداده ای به طور کلّی استفاده نشده و از ابر برچسب ها به طور محدود استفاده شده است. کم توجهی در استفاده از ابرداده و ابر برچسب می تواند ناشی از عدم شناخت طراحان وب گاه ها از ساختار و اهمیت این عناصر باشد. بنابراین، بهره گیری از نظر متخصصان علم اطلاعات که از استانداردهای ابرداده ای و مزایای استفاده از آن آگاهی دارند، در طراحی و ویرایش صفحات وب توصیه می شود.

هدف:ارائه مدل مفهومی برای بازیابی اطلاعات جغرافیایی. روش/ رویکرد پژوهش: از طریق مطالعه منابع مرتبط با حوزه بازیابی اطلاعات جغرافیایی، الگوی رایج شناسایی و سپس طراحی مدل مفهومی معماری نظام بازیابی اطلاعات مکانی انجام شد. یافته ها: تاکنون سه رویکرد اصلی برای بازیابی اطلاعات جغرافیایی شامل مدل های الگو-محور، مبتنی بر هستی شناسی، و ماشین آموز پیشنهاد شده است. استفاده از یک پایگاه جاینامه ای یا یک پایگاه دانش اطلاعات جغرافیایی یکی از ملزوماتی است که بسیاری از روش های بازیابی اطلاعات جغرافیایی نیازمند آن هستند. رابط کاربری و رتبه بندی نیز از مسائل مهمی است که در طراحی نظام بازیابی اطلاعات جغرافیایی باید مورد توجه قرار گیرند. نتیجه گیری: نوع شناسی روش های بازیابی اطلاعات جغرافیایی می تواند به مطالعه نظام مند این حوزه کمک کند. همچنین، مدل مفهومی ارائه شده می تواند برای طراحی موتورجستجوی بازیابی اطلاعات جغرافیایی استفاده شود.

مقدمه: هدف از انجام این پژوهش شناسایی چالش های آئین نامه ارتقاء اعضای هیأت علمی برای هم ترازسازی بروندادهای غالب رشته موسیقی است تا از این طریق بتوان از نادیده گرفته شدن بخش عمده ای از فعالیت های ارزنده اعضاء هیأت علمی رشته موسیقی جلوگیری کرد و ارزیابی های صحیح و عادلانه ای در این خصوص ارائه نمود. روش شناسی: این پژوهش، از نوع پژوهش های کاربردی و اکتشافی علم سنجی است که برای انجام آن از روش های کتابخانه ای، پیمایشی و تحلیل محتوا با رویکرد اکتشافی، تطبیقی و رویکرد همسانی استفاده شده است. در بخش کیفی، با استفاده از روش های کتابخانه ای و تحلیل محتوای کیفی، رزومه و سایر اطلاعات و مستندات جامعه پژوهش و نمونه هدفمند مورد مطالعه قرار گرفت و در بخش کمی، با استفاده از روش های تحلیل محتوای کمی و پیمایشی داده ها گردآوری شد و در نهایت، با روش تطبیقی و رویکرد همسانی و اکتشافی، تجزیه و تحلیل داده ها صورت پذیرفت. در این فرایند، بر اساس بررسی رزومه تعداد 90 نفر از اعضای هیأت علمی تمام وقت و مدعو رشته موسیقی دانشگاه های دولتی کشور و همچنین انجام پیمایش، تعداد 24 نفر به عنوان جامعه هدفمند این پژوهش تعیین شد و سپس بروندادهای تخصصی و همچنین دیدگاه های این نمونه هدفمند، در مراحل بعدی پژوهش به عنوان معیار مورد استفاده قرار گرفت و ضمن شناسایی وزن و اهمیت هر یک از این بروندادهای تخصصی، در این خصوص با بروندادهای مندرج در شاخص های آئین نامه ارتقاء هم ترازسازی شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد، برونداد علمی غالب در رشته موسیقی مربوط به «آهنگ سازی» است، همچنین نمونه هدفمند با تألیف و ترجمه کتاب، مقاله مجله های داخلی و خارجی، مقاله همایش، سخنرانی در همایش و طرح پژوهشی به میزان کمی به عنوان بروندادهای اصلی رشته موسیقی موافق هستند؛ درحالی که به میزان زیادی با بروندادهایی از نوع «کنسرت های انفرادی و گروهی داخلی و خارجی، آهنگ سازی، انتشار آلبوم، ساختن قطعه برای فیلم و سریال و رهبری ارکستر» موافق اند. همچنین یافته های این پژوهش نشان داد «آیین نامه ارتقاء» تنها 3/27 درصد از بروندادهای اعضاء هیأت علمی رشته موسیقی را تحت پوشش قرار می دهد. نتیجه گیری: مشخص شد که برای بروندادهای غالب رشته موسیقی در آیین نامه ارتقاء جایگاهی تعریف نشده است و تنها به صورت کلی، با عبارت «آثار بدیع و ارزنده هنری» و امتیازی نه چندان زیاد در نظر گرفته شده است، که این امر باعث خواهد شد تا توانایی ها و فعالیت های عمده اعضاء هیأت علمی رشته موسیقی نادیده گرفته شود و این افراد امتیاز چندانی از آیین نامه کسب نکنند. برای رفع این چالش و مسئله، بروندادهای قابل ارائه در رشته موسیقی که می تواند با بروندادهای پیش بینی شده در آیین نامه ارتقاء هم ترازسازی شود؛ نشان داده شد.

هدف: هدف پژوهش حاضر زمینه یابی ایجاد واحدهای علم سنجی در کتابخانه های دانشگاهی براساس مدل سوات است، روش: پژوهش به روش پیمایشی انجام گردید، پرسشنامه بین جامعه آماری که کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر مشهد بودند توزیع گردید و در مجموع ۸۰ پرسشنامه گردآوری شده با استفاده از ماتریس سوات و نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کتابخانه های دانشگاهی شهر مشهد واحدی به نام علم سنجی ندارند، بنابراین کتابداران آشنایی مناسبی با علم سنجی نداشته و وظایف علم سنجی به خوبی انجام نمی گیرد. همچنین نشان داد که در ایجاد واحد علم سنجی به ترتیب منابع انسانی، فرهنگ سازمانی و فناوری بیشترین تأثیر را داشته اند. علاوه بر این مشخص گردید که نقاط قوت با مجموع امتیاز وزنی ۹۸/۳، فرصت ها با امتیاز ۷۹/۳، ضعف ها با امتیاز ۷۵/۳ و تهدیدها با امتیاز ۱۲/۳ به ترتیب بیشترین امتیاز را داشته اند. با توجه به اینکه مجموع امتیازات عوامل داخلی و خارجی بیشتر از ۳ (میانگین) است این نتیجه حاصل می شود که قوت ها و فرصت های وضعیت موجود بر نقاط ضعف و تهدید برتری دارند و تأثیر نقاط قوت و فرصت ها به مراتب از نقاط ضعف و تهدیدهای موجود بیشتر است، بنابراین کتابخانه های دانشگاهی با استفاده از راهبرد تهاجمی می توانند زمینه ایجاد واحد علم سنجی را فراهم آورند، به عبارت دیگر با استفاده از این راهبرد ایجاد واحدهای علم سنجی در دانشگاه ها توجیه پذیر و سودمند خواهد بود.

پژوهش حاضر با تحلیل همکاری های علمی پژوهشگاه های علوم انسانی، به مصورسازی همکاری های علمی بین آنها پرداخته است و هدف آن مشخص کردن سطوح همکاری درون سازمانی و برون سازمانی این مراکز بوده است. پژوهش حاضر از نوع اسنادی است و با مراجعه به پایگاههای کتابشناسی ملی، نورمگز، آی اس آی و اسکوپوس، فهرست آثار علمی پژوهشگران مورد نظر، استخراج شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه پژوهشگرانی است که طی سالهای 1386 تا 1392 دارای انتشارات علمی بوده و وابستگی سازمانی آنها یکی از پژوهشگاههای مورد مطالعه بوده است. تعداد این افراد 116 نفر بوده است. نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع، طی سال های مورد مطالعه، 575 اثر علمی توسط محققان وابسته به پژوهشگاه های مورد مطالعه منتشر شده است که بیشترین سهم مربوط به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با 307 مقاله بوده است. طی سال های مورد مطالعه، 169 همکاری علمی بین پژوهشگاه ها صورت گرفته است. که پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با 116 مورد دارای بیشترین همکاری بوده است. در مجموع، طی سال های مورد مطالعه، 143 همکاری علمی داخلی و تنها یک مورد همکاری علمی خارجی در قالب هم تالیفی صورت گرفته است. ضریب هم نویسندگی در مجموع سه پژوهشگاه 1.4 است. علیرغم همپوشانی موضوعی فراوانی که در پژوهشگاههای علوم انسانی و گروههای آنها وجود داشت، هیچ گونه همکاری علمی بین این پژوهشگاه ها وجود نداشت و این مسئله می تواند گسستگی فعالیت های پژوهشی علوم انسانی کشور را نشان دهد.