غلامرضا حاجی حسین نژاد

غلامرضا حاجی حسین نژاد

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۱ مورد.
۱.

ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی مبتنی بر اسناد بالادستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و ارزشیابی سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 13 - 58

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی برنامه درسی علوم تجربی ابتدایی اسناد بالادستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۵ تعداد دانلود : ۳۵۱
پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی وضعیت موجود برنامه درسی علوم تجربی پایه های چهارم ، پنجم و ششم ابتدایی بر اساس اسناد بالادستی صورت پذیرفته است. روش تحقیق، ترکیبی و اکتشافی متوالی است. نمونه کیفی پژوهش در بخش اسناد شامل کلیه اسناد بالادستیِ آموزش و پرورش درباره درس علوم تجربی ابتدایی بود و در بخش افراد شامل کلیه متخصصان حوزه محتوا و آموزش علوم تجربی و کارشناسان خبره مطلع از اسناد بالادستی؛ نمونه کمی نیز شامل کلیه اعضای گروه های آموزشی معلمان علوم تجربی دوره ابتدایی در سطح مناطق شهر تهران بود. در بخش تحلیل اسناد، ملاک ها و مؤلفه هایی که برنامه و کتاب های درسی علوم تجربی ابتدایی بر اساس آن ها طراحی و تدوین شده است شناسایی و دسته بندی گردید و پنج مقوله توجه به الگوی هدف گذاری مبتنی بر شایستگی های پایه، توجه به سوادعلمی فناورانه، توجه به رویکرد زمینه محور، توجه به اصل نقش فعال یادگیرنده، توجه به اصل اعتبار و نقش مرجعیت معلم در برنامه درسی علوم تجربی به صورت هدف مند انتخاب شد و به منظور شناسایی زیر مقوله های مربوط به هریک از مقوله های به دست آمده از اسناد بالادستی، با گروه ها و کارشناسان عضو شورای برنامه ریزی درسی مربوط، متخصصان حوزه محتوایی در آموزش علوم تجربی دوره دوم، متخصصان و دست اندرکاران مرتبط با طراحی و تدوین سند برنامه درسی ملی مصاحبه های نیمه ساختاریافته به عمل آمد و فرم های تحلیل محتوا و پرسش نامه تدوین گردید. جهت تعیین روایی از روش های تعیین قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال و قابلیت تأیید، و پایایی فرم های تحلیل محتوا به روش ویلیام اسکات[1] مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که کم ترین توجه برنامه درسی علوم تجربی به سواد فناورانه و بیش ترین توجه به اصل شایستگی های پایه می باشد و محتوای این برنامه درسی در برخی از زیرمقوله ها از جمله، توجه به تفکرانتقادی، کارآفرینی، نقش تولید دانش، خودارزشیابی و نقادی و تفکر منطقی نیاز به بازنگری و توجه بیش تری دارند
۲.

طراحی و اعتباریابی الگوی مطلوب برنامه درسی درهم تنیده (تلفیقی) آموزش سواد بوم شناختی در دوره ابتدایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۹ 5 - 30

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی درهم تنیده (تلفیقی) سواد بوم شناختی دوره ابتدایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۴۳۶
هدف این پژوهش طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی تلفیقی سواد بوم شناختی در دوره ابتدایی است. برای دستیابی به این هدف در طراحی الگو با روش توصیفی – تحلیلی-تطبیقی و در اعتباریابی از تکنیک دلفی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش در طراحی الگو، شامل هشت کشور پیشرو در حوزه بوم شناختی (کاستاریکا، کانادا، سوئد، نروژ، فرانسه، اتریش، کلمبیا، فنلاند) و در اعتباریابی 15 نفر از متخصصان برنامه درسی و نیز، کارشناسان حوزه بوم شناختی به صورت هدفمند بودند. الگوی مطلوب بر اساس عناصر 4 گانه برنامه ریزی درسی تایلر طراحی گردید که عناصر اصلی شامل هدف (حفظ تنوع زیستی و..) محتوا (تلفیق آموزش نظری و عملی بوم شناختی و..)، فعالیت های یادگیری (فعالیت ها-تکالیف پژوهش محور به صورت گروهی و..) و ارزشیابی (آزمون هوش طبیعت گرا و..) می باشند. نتایج اعتبارسنجی نشان داد که الگوی پیشنهادی از نظر متخصصان مطالعات برنامه درسی و آموزش محیط زیست مناسب بوده و این افراد الگوی پیشنهادی را در سطح بالایی تأیید کردند.
۳.

مفهوم سازی ارزشیابی نظام برنامه درسی در دانشگاه جامع علمی-کاربردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 232 - 254

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی نظام برنامه درسی و دانشگاه جامع علمی-کاربردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۳۳۸
هدف از انجام این پژوهش، مفهوم سازی ارزشیابی نظام برنامه درسی در دانشگاه جامع علمی-کاربردی است. پژوهش دارای رویکردی کیفی و از روش گراندد تئوری به عنوان روش تحقیق استفاده شده است. روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته با 16 نفر از نخبگان آگاه است. روش نمونه گیری از موارد مطلوب بوده است؛ یعنی افرادی که تجربه مستقیم از ارزشیابی برنامه های درسی دانشگاهی داشتند. برای تعیین اعتبار از راهبرد بازبینی مشارکت کنندگان، و بازبینی متخصصان استفاده شده است. به این منظور کدگذاری تحلیل در اختیار سه پژوهشگر قرار گرفت، که ضریب توافق 88/0 برآورد شد. از تحلیل محتوایی کیفی اطلاعات حاصل از نظرات متخصصان 4درون مایه اصلی شامل بافت، فرایند، مداخله گر و پیامد استخراج شد. در ارتباط با درون مایه اصلی بافت  تعداد 16درون مایه فرعی، در مجموع 144 فراوانی، و درون مایه اصلی فرایند تعداد 35 درون مایه فرعی، در مجموع با 179 فراوانی، در ارتباط با درون مایه مداخله گر تعداد 10 درون مایه فرعی، در مجموع 39 فراوانی، و در ارتباط با درون مایه پیامد نیز تعداد 7 درون مایه فرعی در مجموع 42 فراوانی به دست آمده است. نظر به ماهیت متفاوت برنامه های درسی نظام علمی-کاربردی، با سایر نظام های آموزش عالی، نسبت به لحاظ کردن دقیق همه ابعاد و مؤلفه های مستخرج از پژوهش حاضر در ارزشیابی از برنامه های درسی دقت نظر لازم و کافی اعمال شد. هر چند سال یکبار نسبت به بروزرسانی ابعاد و مؤلفه های مستخرج از پژوهش حاضر برای ارزشیابی نظام برنامه درسی در دانشگاه جامع علمی-کاربردی اقدام لازم صورت پذیرد.
۴.

بررسی تطبیقی میزان تأکید بر استفاده از رویکرد زیبایی شناسانه در تدریس در برنامه های تربیت معلم پیش از خدمت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۴۱ 9-40

کلیدواژه‌ها: زیبایی شناسی تدریس هنرمندی شایستگی صلاحیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۵۹۷
این پژوهش با هدف مقایسه صلاحیتها و شایستگیهای حرفه معلمی از منظر زیبایی شناسانه در هشت کشور جهان و ایران انجام شده است. انتخاب کشورها با در نظرگرفتن موفقیت آنها در مطالعات تیمز، پرلز و پیزا بوده است. این کشورها عبارت اند از: استرالیا، انگلستان، سنگاپور، فنلاند، کانادا، کره جنوبی، مالزی و هندوستان. چارچوب مطالعه شایستگیهای حرفه معلمی در پژوهش حاضر برگرفته از مقالات مهرمحمدی (1390 و 2017) بوده که عبارت اند از: کنش متأملانه، کنش متخیلانه، کنش خلاق، اتکا به دانش مربوط به پیشینه دانش آموزان، نسبت ویژه دیالکتیکی میان دانش نظری و عملی، دیدن(تشخیص) مسئله در موقعیت، اتکا به هوش تأملی به علاوه هوش تجربی، دغدغه یادگیری مادام العمر و مستمر، تولید دانش حرفه ای، انعطاف پذیری و سیالیت در اهداف یادگیری دانش آموزان، کمک به ایجاد یادگیری لذت بخش، التزام به استفاده از روشها یا اشکال گوناگون ارائه در آموزش و التزام به سنجش آموخته های دانش آموزان با روشهای غیر کمی(خبرگی). برای بررسی و تحلیل یافته ها از روش تطبیقی مقایسه ای و بر اساس الگوی چهار مرحله ای بردی یعنی توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه استفاده شده است. یافته ها نشان داده اند که شایستگیهای سیزده گانه موردنظر این پژوهش در برنامه های درسی تربیت معلم کشورهای مورد بررسی کمتر به رویکرد زیبایی شناسانه پرداخته اند. بر این اساس، برخی از کشورها، از طریق استانداردها یا الگوهایی به صلاحیتها و شایستگیهای حرفه معلمی پرداخته و برخی دیگر اسناد ملی و چارچوبهایی برای آماده سازی معلمان در نظر گرفته اند. در ایران نیز اسناد بالادستی همچون سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی و نیز سند معماری کلان دانشگاه فرهنگیان به برخی از وجوه و ویژگیهای حرفه معلمی پرداخته اند. شایان ذکر است که توضیحات ارائه شده در زمینه ویژگیهای حرفه معلمی در برخی از موارد، کافی، اما در اکثر موارد در حد عباراتی کوتاه و ناکافی بوده است.
۵.

طراحی و اعتباریابی مدل مفهومی ارزشیابی صلاحیت های حرفه معلمی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 27 - 50

کلیدواژه‌ها: صلاحیت های حرفه معلمی ارزشیابی معلمان مدل مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۰
آموزش و پرورش با کیفیت، بستگی زیادی به وجود معلمانی متعهد و متخصص دارد. مهمترین راه اطمینان از وجود شایستگی های معلمی، وجود نظام ارزشیابی آنان است. هدف این مقاله ارائه ی مدل مفهومی ارزشیابی صلاحیت های حرفه معلمی در ایران است. برای دستیابی به مؤلفه های طراحی این مدل، نظرات صاحب نظران در خصوص ارزشیابی صلاحیت های حرفه معلمی، از بررسی نود منبع معتبر ملی و بین المللی و مصاحبه با 25 معلم خبره و 20 متخصص حوزه ی ارزشیابی آموزشی و تربیت معلم، جمع آوری شد. روش این پژوهشِ کیفی، شیوه ی استقرایی تحلیل محتوا است. مقولات استخراج شده، نشان داد مؤلفه های ارزشیابی از صلاحیت های حرفه معلمی، شامل شش مؤلفه ی اصلی، و بیست و شش زیرمؤلفه، مشتمل بر شصت و سه مفهوم کلی، و دویست و شصت و سه مفهوم خرد است. بر بنیاد دستاوردهای حاصل، مدل مورد نظر طراحی و توسط خبرگان اعتباریابی شد. این مدل دارای چهار وجه و یک مرکز ثقل بنیادین است؛ چهار وجه آن، مبانی فکری (کف خانه)، برنامه ی راهبردی (دیوار راست خانه)، برنامه ی نظام مند اجرا (دیوار چپ خانه)، نتایج قابل دستیابی ارزشیابی (سقف خانه) و مرکز ثقل آن، فرهنگ ارزشیابی (داخل خانه) است. این مدل را می توان مدل شبه خانه ای ارزشیابی صلاحیت های حرفه ی معلمی نامید.
۶.

شناسایی و واکاوی فرهنگ معلمان ابتدایی استان لرستان: رویکرد مردم نگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۳۷ 73-92

کلیدواژه‌ها: شاخصه های فرهنگی ویژگیهای فرهنگی فرهنگ روابط فرهنگ معلمان مردم نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۲ تعداد دانلود : ۶۸۰
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و واکاوی فرهنگ معلمان ابتدایی استان لرستان انجام شده است. روش تحقیق مردم نگاری و از نوع توصیفی بوده است. جامعه پژوهش معلمان ابتدایی استان لرستان بودند که از میان آنها با روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس قاعده اشباع نظری 18 معلم مورد مشاهده از نوع مشارکتی و مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. این تحقیق به شناسایی و تبیین ویژگیها و شاخصه های فرهنگی و فرهنگ مشارکت و ارتباط معلمان منتج شد. یافته های تحقیق با توجه به مشاهدات و بیان اطلاع رسانها نشان داد که معلمان مورد بررسی دارای ویژگیها و شاخصه های فرهنگی و فرهنگ ارتباط مثبت و مورد انتقادند. از ویژگیهای فرهنگی مثبت می توان به سخت کوشی، حجب و حیا، حوصله و خوش اخلاقی و از ویژگیهای مورد انتقاد می توان به نداشتن حس همکاری در مباحث آموزشی، وجدان کاری کم و اعتیاد بعضی از معلمان اشاره کرد. از شاخصه های فرهنگی می توان به فرهنگ پوشش و فرهنگ انتخاب محل خدمت اشاره کرد که به تناسب مدارس و نوع دید معلمان با سابقه و کم سابقه متفاوت بود. فرهنگ ارتباط و مشارکت معلمان در رابطه با همکاران، والدین و دانش آموزان با توجه به شرایط محیط، سطح سواد و توقعات والدین و دانش آموزان و عوامل گوناگون حاکم بر مدرسه متفاوت بود. نتایج این مطالعه برای شناسایی تفاوتهای فرهنگی و اجتناب از برنامه ریزی کاملاً متمرکز نظام آموزشی به کار می آید.
۷.

طراحی و اعتبار سنجی الگوی برنامه درسی مبتنی بر فعالیت های فوق برنامه در دوره ابتدایی بر اساس الگوی کلاین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۴ 193-230

کلیدواژه‌ها: فعالیت های فوق برنامه طراحی اعتبارسنجی عناصر برنامه درسی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۱ تعداد دانلود : ۷۲۰
هدف پژوهش طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی مبتنی بر فعالیت های فوق برنامه در دوره ابتدایی است. برای دستیابی به این هدف از روش سنتزپژوهی در طراحی الگو و تکنیک دلفی در اعتبارسنجی استفاده شد. جامعه هدف شامل اسناد بالادستی، مکتوب کتابخانه ای و الکترونیکی فعالیت های فوق برنامه ملی و بین المللی و متخصصان برنامه ریزی درسی بود. روش نمونه گیری هدفمند بود. یافته ها نشان داد الگوی برنامه درسی فعالیت های فوق برنامه برای دانش آموزان دارای ویژگی های اساسی در زمینه غنی سازی یادگیری، برنامه درسی و اوقات فراغت دانش آموزان، افزایش عملکرد تحصیلی، رفع نواقص و کاستی های برنامه درسی رسمی نظام آموزشی و توجه به ویژگی ها، استعدادها، تفاوت ها و توانایی های فردی، محلی- منطقه ای است. به نحوی که ویژگی های هریک از عناصر نه گانه برنامه درسی متناسب با شرایط دانش آموزان و نظرات متخصصین به ترتیب اهمیت شناسایی شد
۸.

طراحی و اعتباربخشی برنامه درسی درس «رویکرد زیبایی شناسانه به تدریس» در تربیت معلم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۴ 79 - 116

کلیدواژه‌ها: رویکرد زیبایی شناسانه شایستگی های تدریس معلم هنرمند تدریس هنرمندانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۳۸۱
این مقاله با هدف طراحی برنامه درسی "رویکرد زیبایی شناسانه به تدریس در تربیت معلم" با روش کیفی انجام شد. در این رویکرد معلم با الهام از عالم هنر به تدریس می پردازد، بدین معنا که همچون هنرمندان به ابعاد و ظرایف کار خود می اندیشد و تصمیمات متناسب با موقعیت اتخاذ می کند. در خصوص ویژگی های برنامه درسی با رویکرد زیبایی شناسانه، پژوهشگر به بررسی و مطالعه منابع مکتوب تخصصی داخلی و خارجی در ارتباط با موضوع به تبیین صلاحیت ها و شایستگی های حرفه تدریس در پارادایم زیبایی شناسانه پرداخت. برای شناسایی و طراحی عناصر برنامه از چهارچوب طراحی برنامه درسی مربوط به دانشگاه فرهنگیان همراه با تغییراتی استفاده شد. برنامه درسی طراحی شده از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و 12 نفر از صاحب نظران و 10 نفر از دانشجویان اعتباربخشی شد. یافته ها نشان دادند که معلم برای برخورداری از شایستگی هایی با رویکرد زیبایی شناسانه، کیفیت را در بالاترین مرتبه تعقیب می کند. یافته ها هم چنین حکایت از تأیید دیدگاه های گروه های نمونه پژوهش در خصوص برنامه درسی مورد نظر داشت.
۹.

بررسی فرهنگ روابط معلمان با همکاران، والدین و دانش آموزان: مدارس روستایی و چندپایه

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 167 - 192

کلیدواژه‌ها: اضطراب آمار پذیرش نرم افزار آماری خودکارآمدی نرم افزار آماری نگرش نسبت به کامپیوتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۴۴۳
پژوهش حاضر با هدف شناسایی چگونگی فرهنگ روابط معلمان با همکاران، والدین و دانش آموزان در مدارس روستایی و چندپایه استان لرستان انجام گرفت. روش پژوهش، کیفی و از نوع توصیفی- قوم نگاری بوده است؛ نمونه بررسی شده معلمان ابتدایی مدارس چندپایه استان لرستان است که با روش نمونه گیری هدفمند و براساس اشباع نظری داده ها، 14 معلم انتخاب شد و با ابزارهای مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته داده ها جمع آوری شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها تحلیل محتوا انجام گرفت. یافته ها نشان داد معلمان دارای فرهنگ ارتباط مثبت و انتقادشده در ارتباط با همکاران، والدین و دانش آموزان بودند. فرهنگ ارتباط و مشارکت معلمان در ارتباط با همکاران، والدین و دانش آموزان باتوجه به شرایط محیط، سطح سواد و توقع همکاران، والدین و دانش آموزان متفاوت بود. از روابط مثبت می توان به به کارگرفتن اصول روابطکلامی و روابط غیرکلامی برای انتقال مفهوم درسی به دانش آموزان، اجرای جلسه های توجیهی برای والدین، ارتباط همراه با ادب و احترام، از روابط فرهنگی انتقادشده، می توان به بدخواهی و بدبینی معلمان نسبت به یکدیگر، حس رقابت منفی، بی تفاوتی و استفاده نکردن از فکر و ایده های یکدیگر در بین معلمان هم پایه، اهمیت دانش آموزان بعد از مواد درسی، گوش ندادن به صدای دانش آموزان، توقعات نابه جا والدین و بخشنامه ای بودن ارتباطات نام برد. نتایج مطالعه حاضر برای شناسایی تفاوت های فرهنگی و اقدامات لازم با توجه به شرایط کلاس های چندپایه در نظام آموزشی مفید و کارآمد است.
۱۰.

طراحی الگوی اجرای برنامه درسی تربیت معلم مبتنی بر اسناد تحولی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 145 - 161

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی اجرا تربیت معلم اسناد تحولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۴۹۷
پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی اجرای برنامه درسی تربیت معلم مبتنی بر اسناد تحولی آموزش و پرورش نظام جمهوری اسلامی ایران انجام یافته است. پژوهش از حیث هدف در گروه پژوهشهای کاربردی از نوع کیفی بود. شیوه این پژوهش اسنادی- تحلیلی و تحلیل محتوای کیفی بوده است. جامعه مورد نظر کلیه اسناد بالادستی در نظام جمهوری اسلامی ایران بود. برای این منظور، تحلیل محتوای اسناد و متون جامع و تخصصی، مبانی نظری سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی و نقشه جامع علمی کشور در افق 1404 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی یافته ها برای ویژگیهای مجری و مخاطب، سه ویژگی، فردی(فطری)، اخلاقی،حرفه ای بدست آمد. برای برنامه درسی دو ویژگی هویتی و حرفه ای،عامل زمینه دو ویژگی ذهنی(فضای زمینه) و عینی(واقعیت زمینه) و در نهایت تعامل عناصر اجرا دو ویژگی ذهنی(پنهان) و عینی(آشکار) شناسایی شد. در این الگو تاکید بر ویژگیهای حرفه ای است که در هر سه عامل مجری، مخاطب و برنامه درسی شناسایی شد. به عبارت دیگر الگوی طراحی اجرای برنامه درسی تربیت معلم بر اساس اسناد بالادستی بر ویژگیهای حرفه ای و هویتی تاکید دارند و چنین پیش بینی شده است که فرد مورد تعلیم بر اساس این اسناد فردی حائز صلاحیتهای حرفه ای و متخصص در موقعیت تربیتی است که مجموعه ای از ویژگیهای مطلوب انسانی را دارا خواهد بود.
۱۱.

تبیین عوامل موثر بر کیفیت تدریس در دانشگاه فنی و حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 329-352

کلیدواژه‌ها: کیفیت آموزشی دانشگاه فنی و حرفه ای فرایند تحلیل سلسله مراتبی روش پژوهش ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۷۷
هدف اصلی پژوهش حاضرتبیین عوامل موثربرکیفیت تدریس وتعیین وزن هریک ازعوامل میباشد.دراین پژوهش ازروش ترکیبی استفاده شد.جامعه آماری کیفی شامل کارکنان ستادی و پژوهشگران برتردانشگاه فنی بوده از طریق نمونه گیری ترکیبی انتخاب شدند.جامعه آماری بخش کمی این مطالعه رامعاونین آموزشی،مسئولین اداره پژوهش وآموزش،مدیران گروه واساتیدموظف کلیه آموزشکده هادرسال1395 تشکیل می دهند.دربخش کیفی برای گردآوری اطلاعات ازمصاحبه های اکتشافی ومصاحبه نیمه ساختمند استفاده شد.در بخش کمی ازمقوله های شناسایی شده حاصل ازکدگذاری داده های کیفی استفاده نموده ونسبت به ساخت پرسشنامه های مقایسات زوجی که حاوی مولفه هاوعوامل موثربرکیفیت تدریس بوداقدام ونتایج بااستفاده ازروش AHP موردتحلیل قرارگرفت. نتایج پژوهش حاکی ازآنست که سهم عوامل مربوط به مدرس،محیط آموزش ودانشجویان به ترتیب برابربا41،33و26درصد برآوردشده است.ازبین مولفه های مرتبط بامدرس،مهارت های حرفه ای مدرس به عنوان مهمترین مولفه باوزن 361؛از بین مولفه های مرتبط بادانشجو،سوابق و تجربیات تحصیلی باوزن385واز بین مولفه های مرتبط بامحیط آموزش،کیفیت محیط وشرایط آموزشی باوزن 341 محاسبه شد.
۱۲.

تأملی پدیدارنگارانه بر مؤلفه های اجرایی برنامه درسی در مدارس ابتدایی: دیدگاه مدیران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت مدرسه دوره ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 283 - 305

کلیدواژه‌ها: اجرای برنامه درسی دوره ابتدایی مدیران مدارس پدیدارنگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۳۱۹
پژوهش حاضر پدیدارنگاری و از انواع پژوهش های کیفی است که بر اساس تجارب زیسته دیگران به وارسی و واکاوی پدیده ها می پردازد. شرکت کنندگان این پژوهش 15 نفر از مدیران مدارس ابتدایی استان البرز می باشندکه به صورت هدفمند انتخاب شدند. در این مطالعه، با توجه به هدف تحقیق، نوع و ماهیت سؤالات پژوهش، از ابزار مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته استفاده شده است. کلیه مصاحبه ها پس از معرفی اهدافِ پژوهش به مصاحبه شوندگان، ضبط و بلافاصله تایپ شد و تا اشباع داده ها ادامه یافت. میانگین مدت هر مصاحبه حدود 50 دقیقه بود. برای تحلیل داده ها از رویکرد توصیفی- تحلیلی با استفاده از کدگذاری در دو سطح باز و محوری استفاده شده است. در این پژوهش 4 سؤال اصلی و چند سؤال فرعی در جریان مصاحبه جهت تعمیق اطلاعات مطرح شد. جهت کدگذاری مصاحبه ها از نرم افزار ATLAS.ti 7 استفاده شد. مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافت. علاوه بر کدگذار از بازنگری توسط اساتید فن و افراد متخصص نیز استفاده شد. در مجموع 362 کد استخراج شد که پس از حذف کدهای مشابه به 52 کد تقلیل یافت که در 13 مؤلفه، 6 مقوله و در نهایت 3 بعد اصلی (معلم، مدیر و محیط یادگیری) دسته بندی شدند. نتایج حاکی از این است که اجرای با کیفیت ابعاد و مؤلفه های استخراج شده در این پژوهش موجب بهره وری فرآیند یاددهی_ یادگیری می شود.
۱۳.

تبیین دانش عملی (مهارتها و فعالیتها) آموزشگر تربیت معلم مبتنی بر شایستگی عمل فکورانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 43-66

کلیدواژه‌ها: دانش عملی برنامه درسی آموزشگر تربیت معلم شایستگی عمل فکورانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۴۴۹
پژوهش حاضر با هدف تبیین دانش عملی (مهارت ها و فعالیت ها) آموزشگر تربیت معلم مبتنی بر شایستگی عمل فکورانه می باشد. روش پژوهش تلفیقی: سنتز پژوهی است، با بررسی نظرات اندیشمندان و بزرگان تعلیم و تربیت در حوزه تربیت معلم و مبتنی بر عمل فکورانه تفسیر و تحلیل صورت گرفت. آنچه نتایج پژوهش تعیین دانش عملی نشان داد، "همکاری های گروهی"، "دوره های آموزشی یادگیری و یاددهی" و "استعداد و توانایی های فردی معلمی" موجب شکل گیری اصل «استعداد و توانایی های فردی در کنار همکاری های گروهی» است. "تشکل های اجتماعی"، " تشکل های تخصصی"، " تشکل های مدرسه ای" و " تشکل های فرا مدرسه ای" موجب شکل گیری اصل «تشکل های نامتجانس» است. "تجربیات مستقیم کلاس درس"، " توسعه کیفیت تجربیات آموزشی"، " تصمیم گیری و عمل در موقعیت"، " مساله مبتنی بر موقعیت تربیتی" و " تعامل یادگیرنده و یاددهنده" موجب شکل گیری اصل «تحلیل موقعیت تربیتی» است. " عمل عالمانه"، " ایجاد تغییر تربیتی" موجب شکل گیری اصل «بسط تفکر در عمل» است.
۱۴.

طراحی الگوی برنامه درسی تربیت استاد تربیت معلم مبتنی بر شایستگی عمل فکورانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۵۰ 45 - 74

کلیدواژه‌ها: الگوی برنامه درسی استاد تربیت معلم شایستگی عمل فکورانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۲ تعداد دانلود : ۴۲۰
مقاله حاضر با هدف معرفی الگوی برنامه درسی تربیت استاد تربیت معلم مبتنی بر شایستگی عمل فکورانه، تدوین شده است. با استفاده از روش «پژوهش تلفیقی: سنتز پژوهی» متن اسناد و دست نوشته های در دسترس از اندیشمندان بزرگ و برجسته در حوزه تعلیم و تربیت، تربیت معلم و کارگزار فکور مورد مداقه قرار گرفت و پس از تحلیل گزاره های مستخرج از مبانی تعلیم و تربیت، مضامین «چندبعدی نگری، جامعیت و تعمق، توسعه خرد و فراشناخت و یادگیری تجربی و عمل در موقعیت» استخراج شد. در راستای رسیدن به چنین ویژگی های کلیدی در اساتید تربیت معلم، «رسیدن به خبرگی، کشف روش های جدید با تجربه مستقیم، ایجاد رغبت و انگیزه یادگیری، ارتقا قابلیت های شخصی و گروهی» موجب تحقق اهداف و «بسط مفاهیم آموزشی و اصول تعلیم و تربیت، تمایل به نشر دانش و تجربه معلمی، ساخت دانش جدید و همسویی با علوم انسانی و اخلاق» موجب تحقق دانش نظری و «ایجاد توانایی های فردی در کنار همکاری هایگروهی، عضویت در تشکل های نامتجانس، تحلیل موقعیت تربیتی و بسط تفکر در عمل» موجب تحقق دانش عملی و «ارزشیابی برای یادگیری بجای ارزشیابی از یادگیری، بازخوردازارزشیابی، نگاه به چند جوابی بودن مسائل برنامه درسی و ارزشیابی متمرکز بر موقعیت و بر پایه مبانی اخلاقی و ارزشی» موجب تحقق روش ارزشیابی خواهد شد.  
۱۵.

واکاوی و شناسایی نقش فرهنگ معلمان در مواجهه با تغییرات برنامه درسی: مطالعه ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲ 29 - 54

کلیدواژه‌ها: خصیصه های فرهنگی عوامل تغییرات تغییرات برنامه درسی فرهنگ معلمان قوم نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۸۸
هدف: پژوهش حاضر با هدف واکاوی و شناسایی نقش فرهنگ معلمان در مواجهه با تغییرات برنامه درسی استان لرستان انجام شد. روش: تحقیق مورد استفاده ترکیبی و از نوع اکتشافی و از لحاظ هدف کاربردی است؛ نمونه مورد بررسی معلمان ابتدایی استان لرستان که در شیوه ی کیفی به صورت نظری و تا مرحله اشباع و در روش کمی به صورت تصادفی خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند. در بخش کیفی، از مصاحبه و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته به عنوان ابزار جمع آوری داده استفاده گردید. یافته ها: ننایج حاصل از تحقیق نشان داد که نوع تغییرات، ریشه تغییرات، عوامل تغییرات، نگرش تغییرات، خصیصه های فرهنگی، شاخص های هنجاری و فرهنگ مشارکت و ارتباط معلمان از نظر جنسیت، سابقه کاری،  محل خدمت و مدرک تحصیلی با هم متفاوت می باشند. مواجهه با تغییرات برنامه درسی توسط ابعاد فرهنگ معلمان پیش بینی شد و بر اساس ضریب بتا (β)،  ابعاد خصیصه های فرهنگی، شاخصه های هنجاری، فرهنگ مشارکت و ارتباط پیش بینی کننده معنادار مواجهه با تغییرات برنامه درسی معلمان بودند.از دستاوردهای این تحقیق شناسایی ارزش ها و اعتقادات بنیادین معلمان با فرهنگ متفاوت در ارتباط با تغییرات می باشد و این که فرهنگ در نگرش، نوع، عوامل و ریشه تغییرات در مناطق مختلف عامل موثری می باشد.
۱۶.

فرآیند تربیت معلم ابتدایی در تراز جمهوری اسلامی ایران: فرصتها و تهدیدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۲۷

کلیدواژه‌ها: دوره ابتدایی تربیت معلم نظریه مبنایی تراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۰۷
نظام آموزش و پرورش کشورمان نخستین گام های تحول بنیادین را در \""دوره ابتدایی\"" و\""تربیت معلم\"" برداشته است و لیکن تربیت معلم در جمهوری اسلامی ایران فاقد الگویی برای تربیت کردن معلمان دوره ابتدایی در تراز آن است. هدف اصلی مقاله حاضر1 واکاوی فرآیند تربیت معلم در مقطع ابتدایی بر اساس ابعاد چهارگانه(جذب، آماده سازی، حفظ و ارتقا، ارزشیابی) در اسناد تحولی آموزش و پرورش است. این پژوهش مبتنی بر رویکرد کیفی تحقیق است و برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش از روش نظریه مبنایی بهره برده است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه با 24 معلم ابتدایی و مدرس/کارشناس تربیت معلم گردآوری شده است. تحلیل داده ها به شیوه تحلیل محتوای استقرایی(از جزء به کل) و طی سه مرحله کدگذاری(باز، محوری، انتخابی) انجام پذیرفته است. یافته ها در پاسخ به سؤال اول پژوهش بیانگر نُه مقوله اساسی و در پاسخ به سؤال دوم پژوهش شامل یک پدیده محوری با عنوان \""هویت حرفه ای معلمان ابتدایی\"" است. پاسخ سؤال سوم پژوهش انطباق و ارتباط نُه مقوله اساسی با ابعاد چهارگانه تربیت معلم بود: جذب(به گزینی، باورها، کارآمدی ها)، آماده سازی(دانش اندوزی حرفه، مهارت افزایی حرفه)، حفظ و ارتقا(به داشت: اجتماعی/رفاهی، به سازی: ضرورت/ ساز وکار)، ارزشیابی(ارزشیابی بهینه). مقوله پشتیبانی حلقه رابط میان وظائف نهادهای اولیه (دانشگاه فرهنگیان، وزارت آموزش و پرورش) است. بر همین اساس الگوی فرآیندی پژوهش ترسیم گردید.
۱۷.

تأثیر آموزش مبتنی بر هوش جنبشی- حرکتی گاردنر بر یادگیری درس علوم دانش آموزان پسر پایه اول ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۲ بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 193 - 214

کلیدواژه‌ها: هوش جنبشی- حرکتی یادگیری علوم تجربی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۶
پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از آموزش مبتنی بر بکارگیری هوش جنبشی- حرکتی گاردنر میزان تأثیر این شیوه را بر یادگیری دانش آموزان در درس علوم پایه اول ابتدایی بررسی کند. هوش جنبشی- حرکتی توانایی استفاده ماهرانه از حرکات بدنی و کار کردن با اشیاء و به کار گیری حرکات ظریف انگشتان یا دست ها و استفاده از کل بدن است. روش پژوهش نیمه آزمایشی است که نمونه آماری شامل 60 دانش آموز پسر پایه اول دوره ابتدایی از شهرستان قدس به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و30 نفر آنان در طی یک دوره آموزشی 16 جلسه ای به شیوه آموزش مبتنی بر نظریه هوش جنبشی- حرکتی آموزش دیدند و 30 نفر به عنوان گروه کنترل نیز به شیوه ی سنتی مفاهیم درس علوم را دریافت کردند. میزان یادگیری گروه نمونه از طریق پیش آزمون و پس آزمون مشخص شد. پایایی آزمون از طریق ضریب آلفای کرانباخ معادل 92/0 بدست آمد و روایی آزمون نیز مورد تأیید کارشناسان و متخصصان رشته علوم تربیتی قرار گرفت. داده ها از طریق نرم افزار آماری SPSS نسخه 18 و آزمون آماری t و فیشر تحلیل شد. یافته ها نشان داد که آموزش بر مبنای استفاده از هوش جنبشی- حرکتی در نظریه گاردنر موثرتر از آموزش به شیوه ی سنتی است به گونه ای که دانش آموزان علاقه و نشاط بیشتری موقع تدریس به این شیوه از خود نشان می دهند و یادگیری آن ها نیز پایدارتر است.
۱۸.

ارزیابی کیفیت برنامه های درسی میان رشته ای علوم انسانی در نظام دانشگاهی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: ارزیابی کیفیت برنامهدرسی میان رشته ای برنامهدرسی میان رشته ای علوم انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۳ تعداد دانلود : ۶۷۶
با توجه به تحولاتی که در جوامع بشری به دلیل تغییرات سریع علمی و تکنولوژیکی رخ داده است، بهره مندی از میان رشته ای ها، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. لازمه تولید و اجرای موفق برنامه های درسی میان رشته ای،ارزشیابی و به تبع آن بازنگری مداوم، است. هدف اصلی تحقیق حاضر، ارزشیابی برنامه های درسی میان رشته ای علوم انسانی در آموزش عالی ایران است. حال این سؤال مطرح می شود که وضعیت موجود این برنامه ها در آموزش عالی ایران تا چه میزان با وضعیت مطلوب انطباق دارد؟برای پاسخ به این سوال از روش پژوهش ارزشیابی بر بنیاد رویکرد آمیخته استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش شامل برنامه های درسی میان رشته ای علوم انسانی نظام دانشگاهی ایران است. متناسب با متغیرها و چهار گروه اطلاع رسان این تحقیق، روش های جمع آوری داده ها تعیین شد. نتایج حاکی از آن است که تمامی مؤلفه های برنامهدرسی، (شامل اهداف، محتوا و سرفصل ها، روش های تدریس و ارزشیابی، و نیز دوره های بازآموزی) نیاز به بازنگری و تحول بنیادی دارد.
۱۹.

تجربه های دوران تحصیل و شکل گیری هویت حرفه ای معلم: پژوهشی خودمردم نگارانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۳ بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵) 28 - 7

کلیدواژه‌ها: تجربه تحصیل خود مردم نگاری معلم هویت حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۶
روایت های معلمان درباره زندگی روزانه و حرفه ای شان در مدرسه، به فهم و ادراکی عمیق از ”چیستی تدریس و معلمی“ منجر می شود. روایت ها مهم ترین و اساسی ترین ابزار معناساز فرهنگی هستند و امکان دست یابی به اندیشه ها، دانش و تجربه های معلمان را فراهم می کنند. در پژوهش حاضر با روش خود مردم نگاری، پژوهشگر اول؛ تجربه های زیسته در دوران تحصیل و هویت حرفه ای خود به عنوان معلم را بررسی کرده است. نتیجه های تحقیق حاکی از تأثیر عمیق تجربه ها بر شکل گیری هویت معلم است که از آن جمله می توان به خودآگاهی، چرخش از رویکرد معلم محوری به رویکرد کودک محوری در تدریس، پاسخ گویی به نیازهای دانش آموزان، تأمل در عمل، پیوند بین نظر و عمل و جستجوی معنا اشاره کرد.
۲۰.

بررسی عوامل مؤثر بر برنامه درسی نهفته درس اندیشه اسلامی دوره کارشناسی و ارائه راهکار هایی جهت بهبود آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی دوره جدید سال ششم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی عوامل مؤثر برنامه درسی تجربه شده برنامه درسی نهفته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۴ تعداد دانلود : ۷۳۳
یکی از برنامه های اجرا شده در نظام های آموزشی «برنامه درسی تجربه شده» می باشد که مطالعات و تحقیقات زیادی روی آن صورت گرفته است. برنامه درسی تجربه شده دارای سطوح مختلفی است که برنامه درسی نهفته در سطح اول آن قرار دارد. این برنامه درسی متأثر از عوامل مختلفی است که دراین تحقیق برای سهولت کار به چهار دسته کلی با عنوان، آموزشی، اجتماعی، فردی و جغرافیایی تقسیم شده است. علی رغم گستردگی تحقیقات انجام شده در مورد برنامه درسی تجربه شده، تاکنون تحقیقات میدانی زیادی در زمینه عوامل مؤثر بر آن صورت نگرفته است. در مقاله حاضر درس اندیشه اسلامی دوره کارشناسی انتخاب و عوامل مؤثر بر برنامه درسی نهفته این درس مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با استفاده از روش کمّی و به وسیله پرسشنامه، برنامه درسی نهفته اندیشه اسلامی دانشجویان در هنگام ورود به دانشگاه و نیز عوامل مؤثر بر آن مورد سنجش قرار گرفت. برای انتخاب جامعه نمونه از میان دانشجویان ورودی سال 89-1388 یکی از دانشگاه های تهران که650نفربودند تعداد 210 دانشجو به طور تصادفی انتخاب شد. پس از جمع آوری پرسشنامه با استفاده از آزمون آماری پیرسون متغیرهایی که رابطه معنی داری با متغیر ملاک (برنامه درسی نهفته اندیشه اسلامی) داشتند مشخص شد. سپس از آزمون آماری رگرسیون جهت تعیین سهم هر کدام از عوامل استفاده شد؛ بر اساس نتیجه آزمون آماری پیرسون همه عوامل آموزشی، اجتماعی، انفرادی و جغرافیایی و زیر مجموعه های آنها با برنامه درسی نهفته اندیشه اسلامی رابطه دارشتند؛ اما در رگرسیون کل فقط رابطه عوامل آموزشی با متغیرهای (مدرس، محتوا، ارزشیابی)، عوامل اجتماعی با متغیرهای (خانواده، رسانه و دوستان و همکلاسی ها)، عوامل اجتماعی با متغیرهای (مطالعه، رضایت از آموزش دینی) و عوامل جغرافیایی با متغیرمحل زندگی ثابت شد. براساس نتایج بدست آمده متغیرهای رضایت ازآموزش دینی، مدرسان دروس دینی، دوستان وهمکلاسی ها، رسانه ها و مطالعه دینی به ترتیب بیشترین رابطه را با برنامه درسی نهفته درس اندیشه اسلامی داشتند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان