نعمت الله موسی پور

هدف مقاله حاضر شناسایی روش های حمایت حرفه ای رسمی از نومعلمان در سطح جهانی می باشد. از روش تحلیل مضمون، سبک آتراید-استرلینگ، به منظور تحلیل مضامین برآمده از مقالات انگلیسی مرتبط با حمایت حرفه ای رسمی استفاده شده است. ابتدا با استفاده از الگوی مرور نظام دار متون، مقلات سال های 2010-2020 از سه پایگاه اطلاعاتی انتخاب، پالایش و سپس با استفاده از نرم افزار MAXQDA در قالب3مضمون فراگیر،14مضمون سازماندهنده و 58مضمون پایه، تحلیل شدند.  نتایج نشان می دهد که حمایت حرفه ای رسمی، شامل سه مولفه «حمایت سازمانی(اداری)»، «مربیگری» و «حمایت مدرسه ای» می باشد که مکمل یکدیگر هستند.  برنامه های رسمی حمایت از دوره آغازین خدمت، سبب ماندگاری وکارآمدی بیشتر معلمان بوده است. بر این اساس، پیشنهاد می شود آموزش و پرورش ایران از این تجربه جهانی برای تدوین و اجرای یک «برنامه درسی بومی حمایت حرفه ای از دوره آغازین خدمت معلمی» استفاده و به اجرای آن اقدام کند.

تربیت نوین در ایران طی قرن چهاردهم تحت شرایط جهانی و خواست عمومی بدست حکومت های مستقر گسترش یافت. در بررسی جوانب این موضوع، چهار بعد اساسی «مدرسه و موقعیت آموزش»، «محتوا و برنامه آموزش»، «معلم و کنشگر آموزش» و «برنامه ریزی درسی و علم آموزش» تشریح و آشکار شد که این ابعاد دارای وضعیت متفاوتی در دو نیمه قرن در دو حکومت مستقر بوده اند. باوجوداین، در سراسر قرن چهاردهم، با اندک تفاوت هایی در شدت عمل، آنچه محور تمام فعالیت های آموزش و پرورش قرار گرفت، تلاش برای توسعه و ترویج « فرهنگ تبعیت» بود که در نیمه اول مبتنی بر فرایند اطاعت و در نیمه دوم مبتنی بر فرایند حماقت دنبال شد. شواهد نشان می دهد عمل بر آن منطق نمی تواند موثر و مقبول واقع شود؛ هر چند که تحت فشار قدرت حکومت استمرار یابد. آنچه لازم است محترم شمرد «دانایی واقعی» است که برآیند علم می باشد و با بکارگیری علم آموزش بدست می آید.  

عوامل متعددی در افت تحصیلی تأثیر دارند که به طور تعاملی باعث تشدید و تقویت یکدیگر می شوند و نتیجه این امر باعث اتلاف سرمایه های اجتماعی و انسانی یک جامعه می گردد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش تکنیک های فراشناختی بر اسنادهای علّی مشکلات یادگیری درس زبان انگلیسی دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان قشم انجام شد. طرح تحقیق از نوع نیمه آزمایشی می باشد که بر اساس پایش اولیه به صورت تصادفی از میان جامعه دانش آموزی، دانش آموزانی که نمره کمتر از 12 داشتند، به طور تصادفی 36 نفر (در دو گروه آزمایش و کنترل) انتخاب شدند. ابزارهای پژوهشی شامل پرسشنامه مشکلات یادگیری درس زبان انگلیسی در مدارس متوسطه (جاودان،1394) و بسته تکنیک های فراشناختی (قدمپور، 1396) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از برنامه SPSS23 و به روش تحلیل کواریانس انجام گرفت. با توجه به مقادیر F برای اسنادهای علی یادگیری زبان انگلیسی (133/0) و سطح معنی داری (05/ ≥0 P>)، بین گروه کنترل و آزمایش تفاوت معنی داری مشاهده نشد. لذا، فرضیه اصلی و فرعی پژوهش رد می شود. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های فراشناختی به صورت حضوری و در بستر زمان و با کار بستن این آموزش ها در شرایط واقعی زندگی اتفاق می افتد و آموزش در شرایط مجازی برای این دسته از دانش آموزان تأثیر چندانی ندارد.

نقش آغازین مدرسه در بهبود روابط میان- فردی و اجتماعی به منظور حل مشکلات اجتماعی اهمیت حیاتی برای هر جامعه دارد. یکی از بهترین راهکارهای حل مسائل اجتماعی، شناسایی مشکلات ارتباطی و آموزش مهارتهای ارتباطی از سنین پایین تر به ویژه دوره آموزش ابتدایی است. بر این مبنا سؤال پژوهش حاضر این است که دانش آموزان دوره دوم ابتدایی چه مشکلات ارتباط میان- فردی و اجتماعی دارند؟ در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد تلخیصی استفاده شده است. پس از تحلیل متن مصاحبه با 20 نفر از معلمان سه منطقه از شهر تهران(مناطق 15، 16 و 19)، هشت دسته مشکلات ارتباط میان- فردی و اجتماعی دانش آموزان شناسایی شد که عبارت اند از: 1. مشکلات مربوط به کنترل احساسات و ایجاد تنش، 2. مشکلات مربوط به گفت وگو و انتقال پیام، 3. مشکلات مربوط به تشریک مساعی و کار گروهی، 4. مشکلات مربوط به حل مساله و تفکر کردن، 5. مشکلات پایه و شخصیتی، 6. مشکلات خودمراقبتی، 7. مشکلات ارتباط با خود و 8. ضعف در دوستیابی. بنابر نظر معلمان حل مشکلات ارتباطی صرفاً با آموزش به دانش آموزان امکان پذیر نمی باشد، بلکه نیازمند توجه به برخی متغیرها و بازنگری عواملی مانند هماهنگی کلیه نهادها(خانواده، محله، مدرسه، رسانه ها و ...)، میزان مهارت معلمان، شمار دانش آموزان، مدت زمان آموزشی، پایه تحصیلی دانش آموزان، کافی بودن نیروی آموزشی و محتوای آموزشی است.

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی آغازخدمت برای نومعلمان دوره ابتدایی با تأکید بر توسعه حرفه ای است. در این پژوهش از روش کیفی استفاده شد. در مرحله طراحی، از روش تلفیقی: سنتزپژوهی و در مرحله اعتبارسنجی، از روش دلفی استفاده شد. جامعه هدف پژوهش حاضر شامل مطالعات نظری، تجربی و مروری از سال ۱۳۸۰ / ۲۰۰۰ تا 1400/2020 بود. در بخش افراد نیز صاحبنظران حوزه آغازخدمت نومعلمان بودند که پنج متخصص تعلیم و تربیت به روش هدفمند انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات از طریق برگه یادداشت، فیش برداری و پرسشنامه انجام شد. نتایج نشان داد الگوی برنامه درسی آغازخدمت نومعلمان دارای ویژگی های اساسی «حمایت و پشتیبانی عاطفی و روانی»، «بهبود کیفیت تدریس» و «کمک به جامعه پذیری نومعلمان» است و در نهایت الگوی برنامه درسی با الهام از الگوی اکر شامل منطق، هدف، محتوا، فعالیت های یادگیری، نقش مشارکت کنندگان، مواد و منابع، گروه بندی، موقعیت، زمان و ارزشیابی طراحی و اعتبارسنجی شد.

این مقاله به واکاوی تجربه زیسته کارآموزان دوره مهارت آموزی دانشگاه فرهنگیان قم اختصاص دارد. دوره کارآموزی برای نخستین بار در سال 1394 به عنوان بخشی از برنامه های تربیت معلم ایران تدوین و اجرا گردید. کسانی تحت پوشش این برنامه قرار می گیرند که تحصیلات دانشگاهی خود را در مؤسسات آموزش عالی دیگر به اتمام رسانده اند و از طریق آزمون استخدامی برای حرفه معلمی پذیرش شده اند. این اشخاص دست کم دارای تحصیلات کارشناسی هستند و انتظار است دوره مهارت آموزی بتواند آنان را برای اشتغال به معلمی در مدارس کشور آماده کند. بررسی به شیوه پدیدارشناسی توصیفی و با نمونه گیری متجانس به انجام رسید و اطلاعات به وسیله مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. تحلیل اطلاعات نشان می دهد که «برنامه کارآموزی» با انحراف گسترده از برنامه مقرر اجرا شده و آنچه انجام گرفته شکل ناقصی از «کارورزی دوره کارشناسی» می باشد که به این دوره تعمیم یافته است. فارغ از اینکه این موضوع به نظریه «فریب» مربوط باشد یا «رقیب» یا «تعمیم»؛ آنچه به وقوع پیوسته است سببی برای کاهش سرمایه اجتماعی دانشگاه ها و زمینه ساز زیان جبران ناپذیر برای منابع انسانی مدرسه ای کشور است.  

هدف پژوهش حاضر شناسایی روش های حمایت حرفه ای از نومعلمان در سطح جهانی بود. در این پژوهش، از روش تحلیل مضمون، سبک آتراید-استرلینگ، به منظور تحلیل مضامین برآمده از مقالات انگلیسی مرتبط با حمایت حرفه ای از «دوره آغازین خدمت» نومعلمان، استفاده شده است. ابتدا با استفاده از الگوی مرور نظام دار متون، پژوهش ها در بازه سال های 2010-2020 از سه پایگاه اطلاعاتی Springer، Taylor & Francis Groupو sciencedirect انتخاب، پالایش و سپس با استفاده از نرم افزار MAXQDA در قالب 3 مضمون فراگیر، 14مضمون سازماندهنده و 58 مضمون پایه، تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد حمایت حرفه ای از نومعلمان طی «دوره آغازین خدمت» شامل سه مؤلفه «حمایت سازمانی (اداری)»، «منتورینگ» و «حمایت مدرسه ای» است که مکمل یکدیگر هستند. برنامه های حمایت از دوره آغازین خدمت، سبب ماندگاری و کارآمدی بیشتر نومعلمان بوده است. بر این اساس، پیشنهاد می شود آموزش و پرورش ایران از این تجربه جهانی برای تدوین و اجرای یک «برنامه درسی بومی حمایت حرفه ای از دوره آغازین خدمت معلمی» استفاده و اجرا کند.

هدف مقاله حاضر ارزیابی ابعاد سواد چندفرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان است. رویکرد پژوهش کمی و از روش پیماشی استفاده شده است. جامعه آماری شامل دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان بوده که تعداد آن ها در سال تحصیلی 1399-1398 برابر با 46819 نفر گزارش شد. روش نمونه گیری از نوع خوشه ای تصادفی بوده و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است و تعداد کل نمونه 382 نفر لحاظ شد. گردآوری داد ه ها با پرسشنامه سنجش سواد چندفرهنگی صادقی (1397) که ابعاد سواد چندفرهنگی(دانش- نگرش و مهارت) را می سنجد، انجام شد. داده ها با روش های آمار توصیفی (میانگین، فراوانی، درصد، انحراف استاندارد و...) و آمار استنباطی مانند آزمون تی تک نمونه ای تحلیل شد. نتایج نشان داد سواد چندفرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان در بعد دانش در سطح مطلوبی قرار دارند و در بعد نگرش چندفرهنگی در سطح متوسط بوده، اما در بعد مهارت چندفرهنگی در سطح چندان مطلوبی نیستند. مهمترین پیشنهاد برای ارتقای سواد چندفرهنگی، دانشجومعلمان در واقع، پذیرش واحترام به فرهنگ های ایرانی است.

هدف مقاله حاضر طراحی الگوی برنامه درسی سواد مالی برای دانش آموزان دوره ابتدایی بود. در این پژوهش از روش کیفی استفاده شد. با 12 نفر از اساتید و متخصصان رشته برنامه ریزی درسی و آموزش ابتدایی، اقتصاد و امور مالی دانشگاه های شهر تهران با مرتبه علمی دانشیاری و استادی در سال 1399 مصاحبه انجام شد. جهت تعیین اعتبار یافته ها از روش ممیز بیرونی استفاده شد. مدل  پیشنهادی مشتمل بر پنج عامل شامل زمینه های برنامه درسی، اهداف، محتوا، روش و ویژگی یادگیرندگان طراحی شد و بنیاد نظری آن را «منطق تایلر» تشکیل می دهد. حاصل این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی معتبری جهت آموزش سواد مالی برای دانش آموزان دوره ابتدایی بود که دارای 21 شاخص به عنوان اهداف، 26 شاخص برای محتوا، 19 شاخص برای روش تدریس و 8 شاخص برای روش های ارزشیابی برنامه درسی می -شد. الگوی طراحی شده می تواند راهنمای فرایند برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی برنامه درسی باشد.

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی برنامه درسی آموزش مهارت های روابط بین فردی و اجتماعی در دوره دوم ابتدایی می باشد. در این پژوهش از روش آمیخته (کمی و کیفی) استفاده شد. در مرحله طراحی، با 20 نفر از معلمان و 18 نفر از اساتید دانشگاهی مصاحبه صورت گرفت. جهت تعیین اعتبار، الگوی طراحی شده در قالب پرسشنامه ای در اختیار 26 متخصص حوزه برنامه ریزی درسی قرار گرفت. پس از شناسایی مولفه های مهارت های ارتباطی، شناسایی مشکلات ارتباطی دانش آموزان و نتایج تحلیل محتوای سند برنامه درسی ملی؛ الگوی برنامه درسی طراحی و اعتباریابی شد. حاصل این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی معتبری جهت آموزش مهارت های ارتباط بین فردی و اجتماعی برای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی بود که دارای 14 مهارت محوری اصلی، 38 مهارت محوری فرعی و 137 خرده مهارت ارتباطی به عنوان اهداف، 46 مشخصه برای محتوا، 9 روش تدریس و 18 مشخصه برای روش های ارزشیابی برنامه درسی می شد. 

این مقاله با هدف بررسی اثربخشی آموزش بالینی بر بهبود عملکرد دانشجومعلمان در فرایند کارورزی انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه تجربی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 160 نفر از دانشجومعلمان کارورز ترم 7 و 8 دانشگاه فرهنگیان کرمان بودند. بر اساس ملاک های ورود به مداخله تعداد 80 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و با توجه به وجود دو جنسیت دختر و پسر، اعضای نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای در دو گروه 40 نفری آزمایش و کنترل گمارده شدند. جهت دست یابی به اهداف پژوهش، دانشجومعلمان گروه کنترل به مدت دو نیم سال تحت برنامه آموزشی معمول و دانشجویان گروه آزمون نیز تحت شرایط آموزش بالینی، دوره ی کارورزی را پشت سر گذاشتند. ابزار پژوهش آزمون محقق ساخته ای بود که برای تعیین روایی آن از روایی محتوایی و جهت تعیین پایایی از روش ضریب دشواری و تمیز استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که کاربرد آموزش بالینی توانسته در به بود تربیت حرفه ای دانشجومعلمان به طور معناداری مؤثر واقع شود.  

هدف این مقاله تبیین زمینه ها و راهبردهای اجرای برنامه درسی سواد مالی برای دوره ابتدایی است. با استفاده از روش کیفی داده بنیاد، با 12 نفر از صاحب نظران حوزه برنامه ریزی درسی و آموزش ابتدایی، اقتصاد و امور مالی مصاحبه شد. یافته ها نشان داد که نیازها، سیاست ها و اهداف اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و فرهنگی زمینه ساز تدوین و اجرای برنامه درسی سواد مالی دوره ابتدایی اند. مهمترین راهبردهای اجرای برنامه درسی سواد مالی در برگیرنده اقدامات آموزشی و ساختاری مانند غنی سازی برنامه درسی، فراهم ساختن امکانات دسترسی به منابع آموزشی، مشارکت معلمان در تولید برنامه درسی، ایجاد بستر همکاری ها بین سازمان های مالی با آموزش و پرورش، تبادل افکار و ایده های آموزشی بین کلاس ها و مدارس، همکاری سازمان ها در امر گسترش نوآوری های آموزشی در حیطه سوادمالی، تعامل مستمر با مراکز آموزشی و پرورشی حوزه مالی و توسعه تجهیزات آموزش مالی است.

هدف این مقاله طراحی الگوی برنامه درسی شخصی شده مبتنی بر هنرمفهومی در دوره ابتدایی است. هنرمفهومی یکی از اقسام هنرپست مدرن[1] است که از منظر آن آموزش وبرنامه درسی امری کاملا شخصی وموقعیتی است. بابکارگیری روش سنتزپژوهی به بررسی نظرات و منابع مربوط به هنرمفهومی اقدام شد و نُه مقوله اصلی هنرمفهومی شناسایی شده شامل توجه به: مسائل اجتماعی، سیاسی وفرهنگی/ رویکرد انتقادی/ چند فرهنگی/ خلاقیت/ تعامل با مخاطب/ بعد جهانی وبومی/ مسائل زیست محیطی/ تنوع در تکنیک ورسانه. از سوی دیگر موضوع شخصی سازی آموزش، که طی چنددهه گذشته مجددأ دارای اهمیت شده است، نشان می دهد که برنامه درسی وقتی می تواند موثر و کارآمد باشد که با شخص به ماهوَ شخص ارتباط برقرار سازد. برای تحقق برنامه درسی شخصی شده، مفاهیم: «سبک، چگونگی، سطح، محتوا، راهبرد وروش تدریس، رسانه، ارزشیابی، وقت ومکان» مطرح هستند. براین اساس، تلاش شد تا الگویی از ترکیب مفاهیم اساسی هنرمفهومی درقالب کلی برنامه درسی شخصی شده فراهم گردد که به تأیید نهایی متخصصان برنامه درسی وهنرمفهومی رسیده است. [1]Postmodern Art

هدف پژوهش حاضر، تبیین شایستگی معلمان شیمی و شناسایی عوامل تسهیل کننده و بازدارنده آموزش مبتنی بر شایستگی در تربیت معلمان شیمی می باشد. پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی و بر حسب گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل 186 نفر از معلمان شیمی استان زنجان بوده که با جدول مورگان و کرجسی حجم نمونه 144 نفر با روش تصادفی ساده انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی آن با نظرات متخصصان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 91/0 بدست آمد. از آزمون t تک نمونه ای به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. پژوهش نشان داد در شش حوزه دانش و مهارت و سه حوزه نگرش و صفات رفتاری، شایستگی معلمان شیمی قابل قبول بوده ولی با حالت مطلوب فاصله وجود دارد. بیشترین سهم عامل تسهیل کنندگی/ بازدارندگی مربوط به دانش و مهارت اساتید در دوره های تربیت معلم 8/49 درصد در حوزه دانش و مهارت شایستگی و دلایل ساختاری با 3/40 درصد در حوزه نگرش و صفات رفتاری بوده است. کمترین سهم مربوط به دلایل فلسفی با 13/8 درصد در حوزه دانش و مهارت و توانایی و علاقه مندی دانشجومعلمان با 10 درصد در حوزه نگرش و صفات رفتاری را به خود اختصاص داده اند.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل و راهبردهای مؤثر در فرایند شکل گیری، آشکارسازی و اشتراک گذاری دانش ضمنی معلمان دوره ابتدایی است. برای مطالعه هدف مورد نظر، از رویکرد کیفی و روش داده بنیاد استفاده شد. مشارکت کنندگان این پژوهش شامل 20 معلم باتجربه دوره ابتدایی بالای 15 سال، از شهر یاسوج بودند که به شیوه  نمونه گیری هدفمند از نوع نظری انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. روش تحلیل داده ها  بر اساس الگوی کدگذاری سه مرحله ای نظریه داده بنیاد انجام گرفت. به طور کلی یافته ها نشان داد که برای عوامل مؤثر در فرایند شکل گیری دانش ضمنی معلمان ابتدایی 8 مقوله؛ مطالعه و به روز کردن دانش و سواد رسانه ای، خلاقیت و انعطاف پذیری در تدریس، تعامل معلم با همکاران و محیط های گوناگون، تجربه های عملی و شخصی در گذشته، تجربه های عملی کلاس درس، بینش و شهود، چالش های کلاس درس، انگیزش درونی و بیرونی و برای ویژگی های دانش ضمنی معلمان خبره 9 مقوله، تجربیات معلمان از به کارگیری دانش ضمنی در کلاس 8 مقوله و برای راهبردهای آشکارسازی و اشتراک گذاری دانش ضمنی معلمان 14 مقوله اصلی استخراج شده است. در انتها مقوله های شناسایی شده در قالب مدل مفهومی ارائه شد و نتایج به دست آمده از اعتبارسنجی مدل بر اساس نظر متخصصان با استفاده از فن دلفی نشان می دهد که این الگو از اعتبار مناسبی برخوردار است.  

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی چیستی فلسفه تعلیم و تربیت بومی، شناسایی و اعتباربخشی شاخصهای بومی سازی این رشته در ایران و نیز بررسی وضعیت رساله های دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت در دانشگاههای دولتی تهران طی سالهای 1396 و 1397 از منظر توجه به مسئله بومی سازی انجام شد. روش: در پژوهش حاضر، تمامی رساله های دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاههای دولتی تهران طی سالهای 1396 و 1397 (16 رساله) از منظر توجه به مسئله بومی سازی، با روش توصیفی- تحلیلی ارزیابی شدند تا مشخص شود پژوهشهایی که در این حیطه صورت می گیرند تا چه میزان در راستای بومی سازی و پاسخ به نیازهای کشور می باشند. بدین منظور، ابتدا با روش نظریه بنیادی شاخصهای مدّ نظر(9 شاخص) شناسایی و سپس با روش دلفی، اعتبارسنجی شدند. در نهایت، رساله ها با توجه به شاخصهای مذکور تحلیل شدند. یافته ها: از بین تمام شاخصها، تنها پنج مورد به طور کامل رعایت شده اند که شامل بهره مندی از میراث علمی بشری در حد امکان، برآوردن نیازها، نظرورزی عالمانه، نوآورانه بودن و مستدل بودن می باشند. شاخص انتقادی بودن هم تا حد زیادی رعایت شده است. بعلاوه معلوم شد که در رساله های مذکور توجه چندانی به سه شاخص بهره مندی از میراث علمی ایرانی- اسلامی، بازسازی میراث علمی ایرانی- اسلامی و اصلاح منابع معرفتی نشده است. نتیجه گیری: از کل رساله های مورد بررسی، تنها 25/31 درصد رساله ها به طور کامل در راه بومی سازی این رشته گام برداشته اند و بقیه توجه چندانی به مسئله بومی سازی و رفع نیازهای بومی کشور نداشته اند. به علاوه، آنگونه که باید، مسئله بومی سازی در رشته فلسفه تعلیم و تربیت در قالب رساله های دکتری در دانشگاههای دولتی تهران مورد توجه قرار نگرفته است. این امر علاوه بر از بین بردن سرمایه های ارزشمند انسانی و مالی، مانع بزرگی برای دستیابی به هدف والای بومی سازی علوم تربیتی خواهد بود. به نظر می رسد رفع این مانع می تواند مسیر دستیابی به هدف بومی سازی علوم انسانی را هموارتر کند.

ایده دانش پداگوژی محتوا، در سه بعد «دانش جمعی پداگوژی محتوا»، «دانش شخصی پداگوژی محتوا» و «دانش در عمل پداگوژی محتوا»، دریچه ای به قلمرو دانش حرفه ای آموزشگران است. هدف از این پژوهش شناسایی و بررسی مؤلفه های دانش شخصی پداگوژی محتوا است که نقش مهمی در فهم و جهت گیری آموزشی آموزشگران در موقعیت های واقعی کلاس درس فراهم می کند. در این پژوهش برای شناسایی و بررسی مؤلفه های دانش شخصی پداگوژی محتوا، از رویکرد کیفی استفاده و به شیوه هدفمند یازده نفر از آموزشگران انتخاب شدند. جمع آوری و تحلیل داده ها از طریق مصاحبه و مشاهده کلاس، به طور هم زمان، صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد عناصر و مؤلفه های سازنده دانش شخصی پداگوژی محتوای آموزشگران شامل پنج مؤلفه اصلی: «هدف از پداگوژی محتوا»، «قلمرو محتوا»، «محتوا و پداگوژی»، «محتوا و برنامه درسی» و «محتوا و ارزشیابی» است. بر اساس تفسیر آموزشگران از مؤلفه های شناسایی شده، آموزشگران در دو گروه دیسیپلین محور و زمینه محور دسته بندی شدند.

هدف : هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی تربیت اخلاقی در دوره ابتدایی بود. روش: روش پژوهش آمیخته با طرح کیفی - کمی انجام شد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، شامل مقالات، پایان نامه ها و رساله های دکتری، اسناد و کتب از سال 1390 تا 1398 و در بخش کمی معلمان دوره دوم ابتدایی شهر کرمان بودند. نمونه مورد مطالعه در بخش کیفی بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی فیش برداری از مقالات، پایان نامه ها و رساله های دکتری و کتب و در بخش کمی پرسشنامه بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دو استفاده گردید. یافته ها : یافته ها نشان داد که 35 مضمون پایه، یازده مضمون سازمان دهنده و سه مضمون فراگیر در سه حیطه شناخت، باور و رفتار اخلاقی شناسایی شدند، سپس پرسش نامه ای جهت اعتبارسنجی الگو با 35 گویه طراحی گردید. پایایی پرسش نامه با استفاده از آلفای کرونباخ (95/0) و روایی (صوری و محتوایی) بر اساس نظرات اساتید در حوزه تعلیم و تربیت و با استفاده از روش سیگمای شمارشی 85/0 محاسبه شد. جهت اعتبارسنجی الگوی پژوهش از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید. در بخش کمی یافته ها نشان داد که همه مضامین با بار عاملی بالا مورد تأیید قرار گرفتند که نشان از اعتبار بالای الگو بود. نتیجه گیری : با توجه به نتایج این بررسی و با تمرکز بر الگوی تربیت اخلاقی می توان به بهبود سطح شناخت، باور و رفتار اخلاقی دانش آموزان دوره ابتدایی کمک کرد.

برنامه درسی کارآموزی دانشگاه فرهنگیان، در قالب «دوره مهارت آموزی» آزمون استخدام پیمانی وزارت آموزش و پرورش، از سال 1395 به اجرا درآمده است. این برنامه درصدد فراهم کردن فرصت لازم برای تجربه به کارگیری دانش نظری در موقعیت عملی برای کسب شایستگی معلمی است. هدف این پژوهش کسب تجربه زیسته «استاد راهنمای دوره کارآموزی» دانشگاه فرهنگیان است. بدین منظور، در قالب رویکرد کیفی، از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. نمونه مورد بررسی از میان استادان کارآموزی دانشگاه فرهنگیان قم و به شیوه نمونه گیری گروه بارز انتخاب شد و اطلاعات لازم با استفاده از مصاحبه کسب گردید. بر اساس آنچه از تحلیل نظرات این گروه حاصل شد، می توان گفت که منطق برنامه کارآموزی را این گروه قابل قبول ارزیابی می کنند، هدف های برنامه را مناسب می دانند و معتقدند روش پیش بینی شده این برنامه دارای قابلیت اثربخشی است و طرح مناسبی برای ارزشیابی از آثار برنامه و یادگیری کارآموزان، تدارک شده است. با وجود این، آنان گزارش کردند که برنامه کارآموزی دارای کاستی هایی است که اصولاً مربوط به اجراست. از نظر آنان، اجرای برنامه کارآموزی با مسائلی از جمله ضعف آموزش دست اندرکاران اجرایی برنامه از جمله معلم راهنما، مدیران گروه ها و کارشناسان مربوط مواجه است. برای رفع این کاستی ها، آنان نظرات اصلاحی ارائه کرده اند که آموزش در صدر آنهاست. 

پژوهش حاضر به منظور طراحی الگوی ارزیابی عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان انجام گرفت. پژوهش با رویکرد آمیخته اکتشافی اجرا شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 13 نفر از مدرسان و اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و سایر دانشگاه های مرتبط با حوزه تربیت معلم بودند که با روش هدفمند انتخاب شدند. نمونه آماری در بخش کمی 260 نفر از مدرسان تربیت معلم بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته، و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل داده های بخش کیفی با روش تحلیل محتوا و در بخش کمی تحلیل عاملی تأییدی با نرم افزار Smart PLS برای اعتبارسنجی الگوی پژوهش انجام گرفت. با تحلیل محتوای مصاحبه ها، چهار مؤلفه دانش حرفه ای، مهارت حرفه ای، اخلاق حرفه ای و ویژگی های شخصیتی برای ارزیابی عملکرد استادان دانشگاه فرهنگیان شناسایی شد. همچنین، یافته های تحلیل عاملی تأییدی نشان داد همه گویه های دانش حرفه ای، مهارت حرفه ای، اخلاق حرفه ای و ویژگی های شخصیتی، به جز گویه قدرت نقد و تحلیل در دانش حرفه ای و صراحت در گفتار و رفتار در ویژگی های شخصیتی، واریانس نمرات مؤلفه های شناسایی شده را به خوبی تبیین می کنند. بنابراین، می توان گفت مؤلفه های چهارگانه شناسایی شده برای ارزیابی عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان مناسب اند.