داریوش فروغی

هدف پژوهش بررسی تأثیر مراحل مختلف چرخه عمر شرکت بر قابلیت مقایسه صورت های مالی با توجه به نقش عدم تقارن اطلاعاتی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. به منظور تعیین نمونه با استفاده از روش غربالگری تعداد 100 شرکت در دوره زمانی 1391 تا 1401 انتخاب شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از الگوی رگرسیون چند متغیره مبتنی بر داده های ترکیبی و روش حداقل مربعات تعمیم یافته استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که مقایسه پذیری صورت های مالی در مرحله بلوغ نسبت به سایر مراحل بیشتر است. همچنین یافته ها نشان داد که با وجود عدم تقارن اطلاعاتی بالا، شرکت ها در مرحله بلوغ تمایل بیشتری به ارائه صورت های مالی مقایسه پذیر دارند. یافته های این پژوهش، شواهدی را ارائه می کند که شرکت ها در مرحله بلوغ به دلیل داشتن سیستم حسابداری کارآمد، نیروی انسانی ماهر و کنترل داخلی قوی، از قابلیت مقایسه بیشتری برخوردار هستند

هدف: بر اساس سوگیری ناهماهنگی شناختی، سرمایه گذاران تمایل دارند اخبار سودی را که با وضعیت احساسی آن ها ناسازگار است، نادیده بگیرند. این سوگیری سبب می شود که سرمایه گذاران به اخبار خوب (بد) سود در شرایط بدبینانه (خوش بینانه) واکنشی نشان ندهند. عدم اطمینان در اطلاعات شرکت ها و بازار سهام، می تواند بر واکنش سرمایه گذاران به اخبار سود تأثیرگذار باشد. از این رو، هدف این پژوهش بررسی نقش عدم اطمینان اطلاعات شرکت و بازار، بر ناهماهنگی شناختی سرمایه گذاران نسبت به اخبار سود است.روش: پژوهش حاضر، توصیفی هم بستگی و کاربردی است. نمونه آماری شامل ۱۲۷ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در بازه زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ است. برای آزمون فرضیه ها، از الگوهای رگرسیونی چند متغیره و برای ایجاد شاخص ترکیبی احساسات، روش تحلیل مؤلفه های اساسی (PCA) به کار گرفته شده است.یافته ها: طبق نتایج فرضیه اول، واکنش سرمایه گذاران به اخبار خوب و بد سود نامتقارن است. بر اساس نتایج فرضیه های دوم و سوم، در شرایط احساسات خوش بینانه، سرمایه گذاران به اخبار خوب سود، واکنش مثبت و به اخبار بد واکنش خاموش دارند، در حالی که در شرایط احساسات بدبینانه، به اخبار بد سود، واکنش منفی و به اخبار خوب، واکنش خاموش دارند. این نتایج وجود ناهماهنگی شناختی در شرایط خوش بینانه و بدبینانه را تأیید می کند. طبق نتایج فرضیه های چهارم و پنجم، عدم اطمینان اطلاعات شرکت بر تضعیف ناهماهنگی شناختی سرمایه گذاران نسبت به اخبار سود تأثیر معناداری نداشت. نتایج فرضیه های ششم و هفتم، نشان می دهد که کاهش عدم اطمینان بازار، واکنش خاموش سرمایه گذاران به اخبار بد سود در شرایط احساسات خوش بینانه را تضعیف می کند؛ ولی واکنش خاموش سرمایه گذاران به اخبار خوب سود در شرایط احساسات بدبینانه را تضعیف نمی کند.نتیجه گیری: بسته به وضعیت احساسات خوش بینانه یا بدبینانه حاکم بر بازار سهام، ناهماهنگی شناختی در واکنش قیمت سهام به اخبار خوب یا بد سود وجود دارد. از این رو سرمایه گذاران باید در تصمیمات اقتصادی احساسات حاکم بر بازار را لحاظ کنند. همچنین عدم اطمینان بازار بیشتر از عدم اطمینان اطلاعات شرکت ها، بر واکنش سرمایه گذاران به اخبار سود تأثیرگذار است. به بیان دیگر در زمان بدبینی، افراد نسبت به اطلاعات موجود انتقاد بیشتری دارند؛ اما هنگام خوش بینی، احتمال بیشتری دارد که اطلاعات را به صورت واقعی دریافت کنند. در نتیجه، ممکن است آستانه های روانی بالاتری را برای «خبر خوب»، در شرایط بدبینانه تعیین کنند. بنابراین با افزایش اطمینان در بازار سرمایه، می توان این ناهماهنگی های شناختی واکنش سرمایه گذاران به اعلام سود شرکت ها را کاهش داد. شرایط حاکم بر اقتصاد کشور سبب شده است تا سرمایه گذاران به دلیل محافظه کاری و نداشتن دانش کافی، برای تفسیر وضعیت اقتصادی در ارزیابی ارزش بنیادی شرکت ها با مشکل روبه رو شوند. از طرف دیگر، نوسان های زیاد عوامل مطرح شده، موجب تمرکز بیش از حد فعالان بازار به عوامل کلان اقتصادی (عوامل خارج از شرکت) شده که در نتیجه، توجه به سمت عوامل داخلی کاهش یافته است.

در بازار سرمایه انواع مختلفی از ریسک وجود دارد. یکی از این انواع ریسک، ریسک اطلاعات است. سهام داران با اطلاع از نوع استراتژی تجاری شرکت ها، می توانند استنباط مناسبی از اهداف کوتاه مدت و بلندمدت، عملکرد، حجم افشای اطلاعات و کیفیت اطلاعات افشاشده توسط شرکت ها داشته باشند. هدف این پژوهش تعیین تأثیر استراتژی تجاری شرکت و اجزای تشکیل دهنده آن به عنوان عامل ریسک اطلاعات بر بازده مازاد سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس اوراق بهادار تهران است. به منظور دستیابی به هدف مذکور دو فرضیه تدوین شده است. جهت آزمون فرضیه های پژوهش نمونه ای مشتمل بر 236 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1390 تا 1401 انتخاب و فرضیه ها با استفاده از رگرسیون OLS آزمون شده اند. تاکنون هیچ پژوهش داخلی مبنی بر استفاده از شاخص استراتژی تجاری در هنگام قیمت گذاری ریسک اطلاعات وجود ندارد. پژوهش حاضر از این نظر برای ادبیات مالی دارای دانش افزایی است. نتایج نشان می دهد که استراتژی تجاری به عنوان عامل ریسک اطلاعات بر بازده مازاد سهام شرکت تأثیر مثبت و معناداری دارد. از هشت ترکیب مختلف از معیارهای استراتژی تجاری، شش ترکیب دارای تأثیر مثبت و معنادار بر بازده مازاد شرکت ها هستند؛ یعنی چنین می توان نتیجه گرفت که اجزای تشکیل دهنده استراتژی تجاری نیز عمدتاً مشابه با استراتژی تجاری بر بازده مازاد شرکت ها تأثیر می گذارند. درمجموع از نتایج پژوهش این گونه استنباط می شود که سرمایه گذاران استراتژی تجاری را به عنوان عامل ریسک به صورت مثبت قیمت گذاری می کنند.

باور و انتظارات سرمایه گذاران، زمینه ساز اتخاذ تصمیم ها و شکل دهنده رفتار آنان است. دارایی ها منبع مهم تصمیم های فعلی و آتی شرکت ها است که نقش حیاتی بر باور سرمایه گذاران دارد. دارایی های حسابداری عدم اطمینان در مورد ارزش ذاتی سهم را برطرف می کند و برانتظارات افراد از شرکت تاثیر می گذارد. همچنین آگاهی بخشی دارایی های حسابداری از ویژگی های سود متمایز است. لذا ممکن است کیفیت سود بر رابطه آگاهی بخشی دارایی ها و باورهای سرمایه گذاران تاثیرگذار نباشد. پژوهش حاضر به بررسی رابطه آگاهی بخشی دارایی های حسابداری و باورهای سرمایه گذاران، با تاکید بر اثرات کیفیت سود حسابداری می پردازد. در این راستا نمونه ای مشتمل بر 249 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره زمانی 1392-1401 انتخاب و آزمون شده است. مدل پژوهش نیز از طریق داده های پنل با کنترل اثرات سال و صنعت به روش حداقل مربعات معمولی با خطای استاندارد مقاوم (خوشه بندی خطاها در سطح شرکت) برآورد شده است. به علاوه برای محاسبه آگاهی بخشی دارایی ها از رگرسیون غلتان ده ساله وقفه خالص دارایی های عملیاتی شرکت بر روی سود شرکت استفاده گردید. نتایج نشان داد، آگاهی بخشی دارایی ها در سطح کل و اختیاری بر باورهای سرمایه گذاران تاثیر مثبت دارد. اما آگاهی بخشی دارایی ها در سطح عوامل ذاتی بر باورهای سرمایه گذاران تاثیر ندارد. همچنین، کیفیت سود پایین خللی در ارتباط بین آگاهی بخشی دارایی ها در سطح کل و عوامل اختیاری با باورهای سرمایه گذاران ایجاد نمی کند. این یافته ها می تواند به استفاده کنندگان صورت های مالی به خصوص سرمایه گذاران و سهامداران کمک نماید تا در حین برآورد ارزش ذاتی سهم در جهت تصمیم سرمایه گذاری، به آگاهی بخشی دارایی های حسابداری نیز توجه زیادی نمایند.

نتایج ادبیات پیشین در حوزه ارتباط سود و بازده بیانگر تاثیر منفی اعلام سودهای با تاخیر بر بازده غیرعادی سهام است که این واکنش منفی می تواند ناشی از وجود دستکاری سود در اعلام سودهای با تاخیر باشد. با توجه به اهمیت ارتباط سود و بازده، هدف این پژوهش بررسی تاثیر تاخیر اعلام سود فصلی بر بازده غیرعادی در پنجره اعلام سود و همچنین بررسی نقش تعدیلی دستکاری سود بر این ارتباط است. بدین منظور، نمونه ای شامل داده های فصلی از 126 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در دوره زمانی 1391 تا 1400 انتخاب گردید. . برای آزمون فرضیه ها از تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتیجه آزمون فرضیه اول نشان داد تاخیر اعلام سود فصلی بر بازده غیرعادی در پنجره اعلام سود تاثیر منفی و معنادار دارد. همچنین بر اساس فرضیه دوم، دستکاری سود مبتنی بر مدل تعدیل شده بنیش (1999) این تاثیر منفی را تشدید می کند. این بدین مفهوم است که اعلام سودهای با تاخیر از دید سرمایه گذاران می تواند دربردارنده دستکاری سود باشد و در نتیجه دستکاری سود، واکنش منفی به تاخیر اعلام سود فصلی را تشدید می کند. با این حال، دستکاری سود مبتنی بر مدل کوتاری و همکاران (2005) تاثیر معناداری بر واکنش منفی بازار به تاخیر اعلام سود نداشت.

هدف پژوهش حاضر معرفی ریسک دنباله چپ به عنوان محرک ایجاد معمای نوسان-پذیری غیرسیستماتیک و عامل توضیح دهنده بازده منفی ناشی از نوسان پذیری غیرسیستماتیک بالا است. علاوه بر این پژوهش حاضر در تلاش جهت مشخص کردن چگونگی رخدادن این معما است. در پژوهش حاضر از تجزیه و تحلیل پرتفوی تک متغیره و چند متغیره و همچنین رگرسیون فاما و مکبث (1973) استفاده شده است. بدین منظور از اطلاعات شرکت های بورس اوراق بهادار و فرابورس طی سال های 1384 تا 1398 استفاده شده است. نتاج پژوهش حاضر نشان دهنده وجود معمای نوسان پذیری غیرسیستماتیک (بازده کم سهام با نوسان پذیری غیرسیستماتیک زیاد) و ناهنجاری ریسک دنباله چپ (بازده کم سهام با ریسک دنباله چپ زیاد) در نمونه پژوهش است. بعد از کنترل پرتفوی های مرتب شده ی نوسان پذیری غیرسیستماتیک از بابت ریسک دنباله چپ، کنترل رگرسیون از بابت ریسک دنباله چپ و کنترل مدل های عاملی با افزودن عامل ریسک دنباله چپ، دیگر معمای نوسان پذیری غیرسیستماتیک قابل تشخیص نیست. براساس یافته های حاصل از پژوهش حاضر، ریسک دنباله چپ نقش مهمی در توضیح معمای اساسی نوسان پذیری غیرسیستماتیک بازی می کند و دلیل این توضیح دهندگی تحمیل فشار قیمتی سهام با ریسک دنباله چپ بالا بر سهام با نوسان پذیری غیرسیستماتیک بالا است.

هدف از انجام این پژوهش، تبیین و بررسی تاثیر ریسک غیرسیستماتیک بر مدیریت سود و اثر اندازه شرکت بر میزان تاثیرگذاری ریسک غیر سیستماتیک بر مدیریت سود است. به منظور دستیابی نمونه ای متشکل از 143 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1384 تا 1394 با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره با داده های تابلوئی مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق در این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، از نوع توصیفی همبست گی می باشد. یافته های به دست آمده بیانگر این است که ریسک غیرسیستماتیک بر مدیریت سود تاثیر مثبت و معنادار دارد و همچنین اندازه شرکت بر شدت اثرگذاری ریسک غیر سیستماتیک بر مدیریت سود تاثیر ندارد.

بازده غیرعادی کم (زیاد) سهام هایی با ریسک دنباله چپ بالا (پایین) یکی از ناهنجاری های مالی مطالعه شده در پژوهش های تجربی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای است. علت ایجاد این ناهنجاری وقوع رویدادهای نامطلوب و غیرمنتظره ای است که باعث ایجاد ضررهای شدید برای سرمایه گذاران می شود و این زیان دارای ویژگی استمرارپذیری در دوره آتی است. از آنجایی که پیش بینی ریسک دنباله چپ می تواند در تدوین راهبرد معاملاتی مناسب مفید باشد، هدف پژوهش حاضر پیش بینی ریسک دنباله چپ به وسیله اطلاعات گذشته این ریسک است. در پژوهش حاضر از تجزیه و تحلیل پرتفوی و همچنین رگرسیون فاما و مکبث (1973) استفاده شده است. بدین منظور از داده های 307 شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران طی سال های 1384 تا 1398 استفاده شده است. نتاج پژوهش حاضر نشان دهنده توانایی پیش بینی ریسک دنباله چپ به وسیله اطلاعات گذشته این ریسک در نمونه پژوهش است. کنکاش بیشتر به وسیله تحلیل های اضافی مبتنی بر تجزیه و تحلیل پرتفوی حاکی از این مهم است که قدرت پیش بینی ریسک دنباله چپ آتی توسط اطلاعات گذشته ریسک دنباله چپ در بین سهام های با ویژگی اندازه کوچک و نوسان پذیری غیرسیستماتیک بالا بیشتر است، اما تنها سهم کوچکی از بازار به سهام با ویژگی های مذکور اختصاص داده شده است.

هدف : تصمیم گیری راجع به میزان مخارج سرمایه ای جزء مهمترین تصمیمات مدیران در شرکتها است. این مقاله با اتکا به فرضیه «کیفیت اطلاعات داخلی» در صدد بررسی نقش تعدیلی است که کیفیت اطلاعات داخلی شرکت می تواند در میزان اثرگذاری ارزش شرکت و سود حسابداری بر مخارج سرمایه ای ایفا کند.   روش : دو متغیر عدم تجدید ارائه و شفافیت شرکتی به عنوان شاخص های کیفیت اطلاعات داخلی شرکت انتخاب شده اند. سپس چهار فرضیه تدوین و نمونه ای متشکل از 181 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1390 تا 1398 تشکیل شده و فرضیه های پژوهش با استفاده از رگرسیون چندگانه به روش داده های ترکیبی مورد آزمون قرار گرفته اند.   یافته ها : ارزش شرکت و سود حسابداری بر مخارج سرمایه ای تأثیر مثبت دارند. همچنین مشخص شد که «فرضیه کیفیت اطلاعات داخلی» در شرکت های فعال در ایران مصداق ندارد. یعنی کیفیت اطلاعات داخلی شرکت ها تأثیری بر میزان اثرگذاری سود حسابداری بر مخارج سرمایه ای ندارد. در خصوص تأثیر کیفیت اطلاعات داخلی بر میزان اثرگذاری ارزش شرکت بر مخارج سرمایه ای نیز نتایج متقن و قابل اتکایی حاصل نشد.   نتیجه گیری : مدیران شرکت های فعال در ایران در تصمیم گیری راجع به مخارج سرمایه ای، توجه چندانی به محیط اطلاعات داخلی شرکت و اطلاعات تولید شده توسط آن ندارند. این نتیجه احتمالاً به دلیل غیرقابل اتکا بودن کیفیت اطلاعات داخلی از نظر مدیران است. این به آن معناست که هزینه تولید اطلاعات در داخل شرکت از منافع آن بیشتر است. اگر تلاش مدیران به سوی بهبود و ارتقاء محیط اطلاعات داخلی متمرکز شود، اطلاعات تولید شده توسط این محیط به یک منبع اطلاعاتی قوی برای تصمیم گیری در خصوص مخارج سرمایه ای تبدیل شده و منافع آن بر مخارج آن فزونی خواهد یافت.

ارزشمندی سود به خاطر اطلاعاتی است که در اختیار بازار سرمایه قرار می دهد؛ اما مدیران با استفاده از اقلام غیرعادی، سود را دستکاری می کنند تا به هدف مدنظر خود مانند حفظ قیمت سهام دست پیدا کنند. با توجه به اینکه منفعت مدیر به ارزش شرکت بستگی دارد، سعی می کنند وضعیت موجود را حفظ کند. پس ابتدا از اقلام تعهدی غیرعادی در جهت دستکاری سود استفاده می کنند؛ ولی اقلام تعهدی ماهیت برگشت پذیر دارند؛ بنابراین، سال های بعد از اقلام واقعی غیرعادی استفاده می کنند. همچنین، این امر در شرکت های دولتی ممکن است متفاوت باشد. پژوهش حاضر به بررسی رابطه بیش ارزش گذاری شرکت و اقلام غیرعادی سود با تأکید بر مالکیت دولتی می پردازد. در همین راستا نمونه ای مشتمل بر 130 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره زمانی 1392-1398 انتخاب و آزمون شده است. نتایج نشان می دهد شرکت ها سعی می نمایند در سال های اول بیش ارزش گذاری، اقلام تعهدی غیرعادی بیشتر و از اقلام واقعی غیرعادی کمتری استفاده می نمایند. اما در گذر زمان این شرکت ها، استفاده از اقلام تعهدی را کمتر نموده و بیشتر به سمت اقلام واقعی غیرعادی روی می آورند. همچنین، در شرکت های دولتیِ بیش ارزش گذاری شده، به استفاده از مدیریت سود تعهدی بیشتر توجه شده است؛ اما دستکاری غیرعادی واقعی سود تأثیر عمده ای نداشته است.    

چسبندگی هزینه یکی از عوامل تأثیر گذار بر ارزش شرکت است که خود می تواند ناشی از هزینه های تعدیل منابع یا مشکلات نمایندگی باشد و این خود انگیزه اصلی این مطالعه بوده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که به منظور تعیین نمونه با استفاده از روش حذف سیستماتیک تعداد 102 شرکت در دوره زمانی 1391 تا 1400 انتخاب شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از الگوی رگرسیون چند متغیره مبتنی بر داده های ترکیبی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که چسبندگی هزینه ها بر ارزش شرکت تأثیر منفی دارد. همچنین یافته ها نشان داد که زمانی که هزینه تعدیل منابع زیاد باشد، تأثیر چسبندگی هزینه ها بر ارزش شرکت افزایش می یابد. علاوه بر این مشکلات نمایندگی بر رابطه چسبندگی هزینه ها و ارزش شرکت تأثیر گذار نیست.

هدف: در شرایط ریسکی ممکن است تورش های رفتاری افراد موجب انحراف آنها از تصمیم های عقلایی شود؛ درنتیجه به ناهنجاری رابطه منفی بین ریسک و بازده منجر شود. در پژوهش حاضر، ناهنجاری رابطه منفی بین ریسک نامطلوب و بازده مازاد مورد انتظار تبیین شده است؛ علاوه بر این کنکاشی پیرامون ارتباط ویژگی های شرکتی و سایر عوامل ریسک با ریسک نامطلوب به منظور تبیین دقیق ناهنجاری یادشده انجام شده است؛ همچنین استمرارپذیری ریسک نامطلوب تبیین و رابطه بین میزان ریسک نامطلوب و شدت استمرار آن نیز بررسی شده است. روش: در این پژوهش ریسک نامطلوب به دو بخش شامل احتمال وقوع رویدادهای نامطلوب معمول و احتمال وقوع رویدادهای نامطلوب غیر معمول تقسیم شده است. تعداد 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1388 تا 1397 انتخاب و فرضیه های پژوهش با استفاده از روش رگرسیون فاما و مکبث، ماتریس انتقال و آزمون نسبت ها آزمون شد. یافته ها: براساس یافته های به دست آمده، ناهنجاری رابطه منفی بین ریسک نامطلوب و بازده مازاد مورد انتظار وجود دارد؛ همچنین یافته ها حاکی از آن است که ناهنجاری نوسان پذیری غیر سیستماتیک توضیح دهنده ناهنجاری ریسک نامطلوب نیست؛ علاوه بر آن ریسک نامطلوب در دوره آتی نیز استمرار دارد و هرچه میزان ریسک نامطلوب بیشتر باشد، شدت استمرار آن نیز بیشتر است.

فرهنگ سازمانی نقطه شروعی برای حرکت و پویایی است. همچنین، بسیاری از متخصصان، فرهنگ سازمانی را اساسی ترین زمینه تغییر و تحول بنیادی در سازمان، در راستای اجرای برنامه های جدید می دانند. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی ازطریق تکنیک های حسابداری مدیریت نوین بر عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماری پژوهش، 27 شرکت برتر بورسی در سال 1398 است. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه اول مربوط به تکنیک های حسابداری مدیریت نوین بود که پژوهشگران طراحی کردند و حاوی 19 سؤال در زمینه های هزینهابی بر مبنای فعالیت، ارزیابی متوازن، کایزن و هزینهابی بر مبنای هدف بود. پرسشنامه دوم برگرفته از پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون بود که حاوی 60 سؤال در زمینه های درگیر کار شدن، سازگاری، انطباق پذیری و مأموریت بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهند فرهنگ سازمانی بر عملکرد مالی تأثیر دارد. همچنین، نتایج نشان می دهند با در نظر گرفتن تکنیک های حسابداری مدیریت نوین فرهنگ سازمانی بر عملکرد مالی شرکت ها تأثیرگذار است. این پژوهش اطلاعات سودمندی را در اختیار سهامداران قرار می دهد تا اعضای هیئت مدیره ای را انتخاب کنند که دارای فرهنگ سازمانی بالایی باشند که با به کارگیری تکنیک های حسابداری مدیریت نوین، عملکرد مالی شرکت را بهبود بخشند.  

هدف از پژوهش حاضر، ارائه مدلی برای باور سرمایه گذاران، با توجه به ویژگی های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور می باشد. به این منظور با توجه به رویکرد اکتشافی پژوهش و شرایط خاص سرمایه گذاری و بازار سرمایه کشور، از روش تحقیق کیفی و رویکرد مبتنی بر نظریه پردازی زمینه بنیان و جهت انتخاب مصاحبه شوندگان از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. در این راستا، با اخذ نظرات فعالان بازار سرمایه، به شناسایی باورهای عمده سرمایه گذاران خرد پرداخته شده و پس از انجام 24 مصاحبه و حصول اشباع نظری، "مدل باور سرمایه گذار" شامل شرایط علّی، عوامل مداخله گر، بستر، راهبردها و پیامدهای حاصل از راهبردهای تعیین شده، ارائه گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، در بستر موجود، عوامل«عدم تقارن اطلاعاتی، عدم آگاهی، عوامل فرهنگی، محدودیت ذهنی، عوامل اجتماعی و احساسات»به عنوان عوامل علّی، بر مقوله محوری (باور سرمایه گذار) و مقوله های «نظام آموزشی، سیستم های اطلاعاتی، عوامل سیاسی، فساد، رسانه و عدم کارایی مؤسسات مالی واسط»به عنوان عوامل مداخله گر، بر راهبردها و پیامدهای منتج از باور سرمایه گذارمؤثرند. به منظور غنای هر چه بیشتر مدل، راهبرد ها و پیامدها در دو سطح مطلوب و موجود طبقه بندی و تفسیر گردیده اند.

هدف پژوهش حاضر تبیین تأثیر برداشت سرمایه گذاران آگاه و اخلال گر از گزارش های مالی بر بازده سهام  است. در این راستا از داده های کیفی گزارش های هیأت مدیره 116 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی1390-1398 استفاده شده است. جهت تحلیل کیفی گزارش های هیأت مدیره و استخراج عناصر متنی مد نظر دو گروه معامله گران آگاه و اخلال گر از رویکرد متن کاوی و رگرسیون لاسو و به منظور تفکیک معامله گران بازار سرمایه به دوگروه معامله گران آگاه و اخلال گر از فیلتر کالمن استفاده گردید. نتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد هر دو گروه سرمایه گذاران آگاه و اخلال گر قادر هستند تا با استفاده از اطلاعات گزارش های هیأت مدیره و مبنا قراردادن لغات و تفکیک آن ها به لغات با مبنای واقعی و احساسی به بازده غیرعادی دست پیدا کنند. در خصوص لغات با مبنای ترکیبی ، برداشت معامله گران آگاه می تواند بر بازده غیرعادی سهام تاثیر گذارد، این در حالی است که معامله گران اخلال گر قادر به تفکیک لغات ترکیبی نبوده و به نظر در تصمیم گیری های خود توجه زیادی به این لغات نمی نمایند. به طور کلی نتایج پژوهش با نظریه معامله گران اخلال گر همسو بوده و به نوعی نشان دهنده وجود سویه های رفتاری (سویه اثر تقلیدی) در بورس اوراق بهادار تهران است.

مرور ادبیات نظری حسابداری، موید نقش سرمایه انسانی مدیرعامل به عنوان یک دارایی نامشهود با ارزش و تاثیرگذار برای شرکت است. هدف این پژوهش تعیین معیارهای موثر بر سرمایه انسانی مدیرعامل و تبیین مدلی جامع برای سنجش سرمایه انسانی مدیرعامل شرکت های ایرانی و بررسی تاثیر سرمایه انسانی مدیرعامل برکیفیت پیش بینی سود می باشد. برای این منظور ابتدا معیارهای سرمایه انسانی مدیرعامل شناسایی و نظر خبرگان در رابطه با وزن و اهمیت هر یک از این معیارها از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون مدل جامع سرمایه انسانی مدیرعامل تبیین گردید. سپس با کمک مدل پیشنهادی، شاخص سرمایه انسانی مدیرعامل برای نمونه ای متشکل از ۷۰ شرکت بورسی طی سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶ محاسبه و تاثیر سرمایه انسانی مدیرعامل برکیفیت پیش بینی سود از طریق تخمین مدل رگرسیون، آزمون گردید. نتایج حاصل از انجام پژوهش نشان می دهد سطح تحصیلات، تجربه کاری(دوره تصدی) و رشته تحصیلی مرتبط با صنعت برای مدیرعامل به عنوان معیار های مهم از دیدگاه خبرگان شناخته شده اند. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل فرضیه پژوهش نشان داد که بهبود شاخص سرمایه انسانی مدیرعامل بر افق پیش بینی سود تاثیر مثبت و باعث کاهش سوگیری پیش بینی سود می شود در حالیکه تاثیر سرمایه انسانی مدیر عامل بر خطای پیش بینی سود و دامنه پیش بینی سود تایید نگردید.

طبق نظریه شناخت اجتماعی، رفتار انسان تحت تأثیر ویژگی های فردی و محیط است. نگرش سازمانی حسابرسان یعنی تعهد سازمانی و رضایت شغلی می تواند در ارتقای کیفیت حسابرسی صورت های مالی مؤثر باشد. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر تفاوت های فردی بر تعهد سازمانی و رضایت شغلی حسابرسان است. برای این منظور، مطابق با نظریه شناخت اجتماعی از دو معیار منبع کنترل درونی و خودکارآمدی به عنوان تفاوت های فردی حسابرسان استفاده شد. داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسش نامه که توسط 252 نفر از حسابداران رسمی شاغل در سازمان حسابرسی و مؤسسه های حسابرسی تکمیل شدند، جمع آوری شده است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون حداقل مربعات معمولی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، منبع کنترل درونی و خودکارآمدی بر تعهد سازمانی و رضایت شغلی حسابرسان اثر مثبت و معنادار دارد. این نتیجه بیانگر اهمیت توجه به ویژگی های فردی مانند منبع کنترل درونی و خودکارآمدی در حسابرسان فعلی و متقاضیان جذب در سازمان حسابرسی و مؤسسه های حسابرسی است که نیازمند توجه ویژه مسئولین امر به این حوزه می باشد.

هدف:با توجه به اهمیت موضوع ورشکستگی و پیامدهای آن،این پژوهش به دنبال آن است که با اندازه گیری ریسک برآورد خطر ورشکستگی صاحبکار، به بررسی فرضیه محافظه کاری حسابرسان در این شرایط پرداخته، آثار این ریسک را بر رفتار آنها تحلیل نماید. روش:برای بررسی موضوع، براساس رگرسیون چند گانه و نیز رگرسیون پروبیت، داده های 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1386 تا 1396 از صورت های مالی، گزارش های حسابرسی صورت های مالی، سایت رسمی بورس اوراق بهادار تهران و نیز اطلاعات نزد جامعه حسابداران رسمی ایران جمع آوری و برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شد. یافته ها:براساس یافته های پژوهش، افزایش ریسک برآورد خطر ورشکستگی صاحبکار، بر صدور بند ابهام در تداوم فعالیت صاحبکار، در گزارش حسابرس تأثیر مثبت دارد؛ اما افزایشاین ریسک، تاثیری بر حق الزحمه حسابرس نداشته است. نتیجه گیری: حسابرسان در راستای مسئولیت های حرفه ای و نیز پاسخگویی اجتماعی که در قبال ورشکستگی صاحبکاران خود دارند، هوشیار بوده، ضمن توجه به تأثیر ریسک برآورد خطر ورشکستگی صاحبکاران بر برآورد خود از اجزای خطر حسابرسی با افزایش این ریسک، محافظه کارانه تر رفتار می کنند.

هدف: ریسک دنباله چپ احتمال وقوع رویدادهای نامطلوب را نشان می دهد. سرمایه گذارانی که با ریسک دنباله چپ روبه رو می شوند، بازده منفی بزرگی را تجربه می کنند. ریسک دنباله چپ در دوره آتی هم استمرار دارد. سرمایه گذاران انفرادی، به ریسک دنباله چپ توجه محدودی نشان می دهند و سهام مذکور را نگه می دارند؛ بنابراین، برخلاف انتظارشان در دوره آتی هم بازده منفی بزرگی را تجربه می کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی توجه محدود سرمایه گذاران انفرادی به ریسک دنباله چپ است. روش: بدین منظور 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1388 تا 1396 با استفاده از روش رگرسیون فاما و مکبث تجزیه و تحلیل شد. نتایج: نتایج نشان می دهد توجه سرمایه گذاران انفرادی به ریسک دنباله چپ محدود نیست و بر این اساس فرضیه پژوهش رد شد. شواهد نشان دهنده آن است که سرمایه گذاران انفرادی به دلیل ظرفیت و اعتمادبه نفس کمی که در پذیرش ریسک دارند، برنامه سرمایه گذاری محافظه کارانه ای را در پیش می گیرند و احتمال استمرار ریسک دنباله چپ در دوره آتی را در نظر می گیرند و اقدام به فروش سهام خود می کنند.