محبوبه عسکری باقرآبادی

رهبری توانمندساز سبکی از رهبری است که در آن ، رهبران می توانند توزیع و اعمال قدرت را همراه با زیردستان به منظور توسعه استقلال وخودکنترلی آنها تنظیم و هماهنگ کنند . رهبران توانمندساز افراد را برمی انگیزانند تا ذهنیت های منفعل را درهم شکسته، مسئولیت پذیری خود را افزایش دهند و در قبال پیامدهای کاری توان پاسخگویی بیشتری داشته باشند . هدف این پژوهش، طراحی مدل ساختاری تفسیری پیشایندهای رهبری توانمندساز در سازمان های ورزشی است. در این پژوهش پس از مطالعه ادبیات پژوهش و شناسایی پیشایندهای رهبری توانمندساز و گنجاندن آنها در پرسشنامه نیمه بسته ای مبتنی بر طیف لیکرت، پرسشنامه میان 18 نفر از مدیران و خبرگان سازمان های ورزشی استان کرمان توزیع گردید که با استفاده از نمونه گیری های مفهوم و گلوله برفی شناسایی شدند. طبق نتایج به دست آمده از تحلیل داده های سنجه اخیر، درمجموع 12متغیر در5سطح، سطح اول(اعتماد رهبر به کارکنان ، رابطه رهبر عضو ، خودکارآمدی ، ریسک پذیری و عزت نفس) ، سطح دوم ( جو سازمانی)، سطح سوم ( ساختارسازمانی ، فاصله قدرت و اجتناب از عدم اطمینان) ، سطح چهارم (شخصیت رهبر و تمایل به کنترل) و سطح پنجم ( جنسیت ) به عنوان پیشایندهای رهبری توانمندساز شناسایی شدند.

نوسانات محیطی و تغییرات پرتلاطم روزافزون، اهمیت توانمندی کارکنان در مواجهه با شرایط مختلف و محیط های نامطمئن را مضاعف نموده است. دیدگاه های پیشین درخصوص عملکرد کارکنان، جای خود را به عملکرد انطباقی کارکنان برای مواجهه با محیط های نامطمئن و پویا بخشیده است. هرچند مطالعات متعددی درخصوص عوامل مؤثر بر عملکرد انطباقی کارکنان صورت پذیرفته است، اما هدف این پژوهش، ارائه یک تحلیل جامع از پیشایندهای عملکرد انطباقی کارکنان است. این پژوهش ازنظر رویکرد، یک پژوهش کیفی بوده و از روش پژوهش فراترکیب استفاده کرده است. داده ها از 34 پژوهش پیرامون عملکرد انطباقی کارکنان که در دوره زمانی 1999 تا 2017 منتشر شده بودند، گردآوری شده است. به عنوان یافته های پژوهش، ضمن طبقه بندی تعاریف مربوط به عملکرد انطباقی، پیشایندهای آن درقالب 58 کد، 15 مضمون سازنده و 4 مضمون فراگیر شامل عوامل فردی، عوامل سازمانی، عوامل شغلی و عوامل گروهی شناسایی و طبقه بندی شدند. ازلحاظ عملی نتایج این پژوهش با شناسایی پیشایندهای فردی، شغلی، گروهی و سازمانی مؤثر بر عملکرد انطباقی به مدیران سازمان ها کمک می کند تا در شناخت اقدامات اثربخش هنگام مواجهه با تغییرات و موقعیت های نامطمئن، بهتر عمل کنند.

بازآفرینی شغلی مفهوم ساختارشکنانه ای است که دیدگاه سنتی دانش منابع انسانی را درخصوص طراحی شغل درنوردیده که در آن کارکنان نقش فعالی در نحوه و دگرگون سازی شغل خود دارند . هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی ساختاری تفسیری بازآفرینی شغلی می باشد. پس از شناسایی پیشایندهای بازآفرینی شغلی و گنجاندن آن ها در پرسش نامه ی نیمه بسته، پرسش نامه میان 18 نفر از رؤسای واحدها و کارشناسان خبره شرکت ملی نفت استان کرمان توزیع شد که با استفاده از نمونه گیری های مفهومی و گلوله برفی شناسایی شدند. نتایج داده ها، از طریق نرم افزار متلب 9 و میک مک 2 مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، 16متغیر در 8 سطح، شامل جهت گیری کارآفرینانه، خودکارآمدی و مهارت اجتماعی، اشتیاق شغلی، استقلال شغلی، امنیت شغلی و هویت سازمانی، جایگاه شغل و حمایت سازمانی ادراک شده، سرمایه روان شناختی، رهبری تحول آفرین، رهبری خدمتگزار، رهبری کارمندمدار، رهبری توانمندساز، رهبری دو سو توان، شخصیت پویا، به عنوان پیشایندهای بازآفرینی شغلی شناسایی شد.

استحکام خانواده از مهم ترین عوامل استحکام جامعه است.از این رو محققان و سیاستگذاران اجتماعی همواره به خانواده به عنوان یکی از مهم ترین محورهای سیاستی ملی توجه ویژه ای داشته اند. هدف اصلی پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای سیاست های کلی خانواده در ایران بود. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی است که با روش تحلیل مضمون انجام شده است. جامعه پژوهش شامل اساتید دانشگاهی، خط مشی پژوهان و سیاستگذارن آگاه در حوزه مورد بررسی است که از میان آنها از تعداد 15 نفر با استفاده از(روش نمونه-گیری هدفمند) انتخاب گردید و ابزار پژوهش؛ مصاحبه نیمه ساختار یافته است. داده های این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت که در نهایت 202 کد پایه احصا شده و در قالب 9مضمون فراگیر و24 مضمون سازمان دهنده دسته بندی شدند. مضمون های استخراج شده شامل: ابزارخطمشی(مطلوبیت و تناسب)؛ عوامل قانونی(تعارض در سیاست ها)؛ عوامل ساختاری(کنترل مستمر، شفافیت نقش ها، تمهید سازوکار اجرایی کارآمد)؛ عوامل اقتصادی( تأمین مالی، شرایط اقتصادی جامعه)؛ عوامل فرهنگی(تبلیغات و رسانه ها، آموزش و فرهنگ سازی) ؛عوامل فنی و محتوایی(میزان شفافیت خط مشی، هدفمندی و برنامه ریزی در خط مشی گذاری، کارآمدی و اثرگذاری سیاست ها، امکان پذیری و قابلیت اجرا، میزان فراگیری خط مشی)؛ مربوط به جامعه هدف(پذیرش و همگامی، انگیزش و تمایل مخاطبان)؛ مربوط به تدوین کنندگان خط مشی(مخاطب شناسی، مسأله شناسی، طرز تفکر ، هماهنگی و مشورت پذیری، سطح علمی، ابداع نوآوری در خط مشی گذاری) و مجریان خط مشی(تعهد، توان و تمایل) است می باشند. در نتیجه سیاستگذاران و همچنین مجریان خط مشی-های خانواده می توانند با در نظر داشتن هریک از این عوامل اثرگذار در بهبود اجرای این سیاست ها نقش بسزایی داشته باشند.

هدف: نظام مدیریت آموزش عالی کشور همواره با مسائل متعددی روبرو بوده که به آسانی قادر به مقابله با تمامی آن ها نیست. ازاین رو شناخت ماهیت مسائل در این حوزه، جهت ارائه کردن بهترین شیوه ی مدیریت و حکمرانی، ضرورت دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مسائل بغرنج در نظام مدیریت آموزش عالی کشور انجام گرفت. روش: این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی بود که در سال 1402 با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه ی پژوهش شامل اساتید و خبرگان دارای تحصیلات آکادمیک مدیریت دولتی، مدیران اجرایی شاغل در وزارت عتف و پژوهشگران و کارشناسان خبره آموزش عالی بود، که نمونه گیری با استفاده از روش غیراحتمالی هدفمند، صورت گرفت. جمع آوری اطلاعات تا اشباع نظری داده ها ادامه یافت و تعداد 15 مصاحبه ی فردی نیمه ساختاریافته انجام گرفت. جهت کدگذاری نیز از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بحران هویت، کمّیت زدگی، تمرکزگرایی، پیچیدگی فرایندی و تنوع مراجع حکمرانی و قانون گذاری، ازجمله مسائل بغرنج در نظام مدیریت آموزش عالی کشور می باشند. نتیجه گیری: درنتیجه توجه عمیق به هریک از این مسائل از سوی مدیران نظام آموزش عالی کشور می تواند منجر به توسعه پایدار کشور، ارتقای کیفیت ارائه خدمات و کاهش هزینه های مربوط، افزایش شفافیت فرایندها و غیره گردد و به تبع آن چارچوب حکمرانی مناسب، جهت مواجهه با این گونه مسائل از جانب آن ها به کار گرفته شود.  

زمینه و هدف: کارآفرینی ابزاری است برای شناخت فرصت هایی که بهره گیری از آن می تواند مشکلات یک جامعه را کاهش دهد و سهم زنان در این حوزه روندی صعودی دارد. هدف این پژوهش طراحی الگوی کارآفرینی زنان مبتنی بر مشاغل خانگی می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی و با روش داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش شامل 19 نفر بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و داده ها در سه مرحله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. اعتبار داده ها با استفاده از روش تأییدپذیری توسط مشارکت کنندگان صورت پذیرفت. یافته ها: بر اساس یافته ها، مقوله محوری الگو شامل عوامل ساختاری، فرایندی، رفتاری وتوسعه ای بود. راهبردهای الگو شامل تدافعی، تهاجمی، بازنگری/انطباقی، اقتضایی و تنوع، و شرایط زمینه ای شامل جوکاری، اکولوژی و محیط خانوادگی می باشند. شرایط علّی دارای مقوله های مرتبط با شخصیت همچون عوامل شناختی، انگیزشی، رفتاری، و عوامل مرتبط با کسب و کار شامل مشتریان، بازار، کالا و کار می باشد. شرایط فرهنگی، سیاسی و اقتصادی نیز مقوله های مداخله گر و پیامدهای الگو در سطح (فردی، گروهی و اجتماعی) می باشند. نتیجه گیری: اهمیت کارآفرینی زنان از آن جهت است که موفقیت در این زمینه نه تنها سبب سود اقتصادی می شود، بلکه منافع اجتماعی و فرهنگی هم در جامعه ایجاد می کند.