مطالب مرتبط با کلیدواژه

خط مشی عمومی


۱.

نقش گروههای فشار در شکل دهی خط مشی عمومی

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی گروههای ذینفع گروههای فشار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸۵ تعداد دانلود : ۲۱۹۱
امروزه شناخت گروههای فشار از مباحث مهم در شکل دهی خط مشی عمومی است. این گروهها به شکل های مختلف سعی دارند تا سیاست گذاریها و تصمیم گیریها را برای رسیدن به منافع خود تحت تاثیر قرار دهند. این مقاله در پی آن است تا نقش گروههای فشار را در شکل دهی خط مشی عمومی مورد بررسی قرار دهد. در این راستا، مقاله را می توان به دو بخش تقسیم کرد. بخش نخست شامل اهمیت مطالعه گروههای فشار، تعریف گروههای فشار، و طبقه بندیهای آن است. در این بخش سعی شده است بطور مختصر اهمیت مطالعه گروههای فشار مورد بررسی قرار گیرد و سپس مفهوم گروههای فشار و طبقه بندیهای آن از دیدگاه نظریه پردازان ارائه گردد. بخش بعدی مقاله در ارتباط با نحوه اثرگذاری گروههای فشار در شکل دهی خط مشی عمومی است که در آن استراتژیها و روشهای اعمال فشار این گروهها مورد بحث و بررسی قرار می گیرد .
۲.

اجرای خط مشی عمومی: بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خط مشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عقلانیت خط مشی عمومی اجرای خط مشی ترکیب عقلانیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۲۱
دولت ها در اجرای بسیاری از خط مشی های عمومی موفق عمل نمی کنند. چالش ها، موانع و محدودیت های بسیاری ممکن است اجرای خط مشی ها را با اخلال روبرو کند. اما معمولاً هنگامی که مرحله اجرا دچار شکست می شود؛ فقط مجریان سرزنش می شوند، در حالی که تدوین کنندگان خط مشی هم نقش زیادی در (موفقیت و) شکست خط مشی ها دارند. عدم رعایت عقلانیت در مرحله تدوین خط مشی به وسیله تدوین کنندگان می تواند به اجرای ناموفق خط مشی ها منجر شود. در این پژوهش بر اساس نظریات ایگنیس اسنلن ( 2002 )، مفهوم عقلانیت ترکیبی است از ابعاد اقتصادی، قانونی، سیاسی و حرفه ای. با تکیه بر مبانی نظری مدیریت دولتی، فرضیه پژوهش این گونه تدوین شده است که وضعیت رعایت عقلانیت در خط مشی های مصوب مجلس هفتم شورای اسلامی با وضعیت مطلوبِ عقلانیت برای اجرای موفق خط مشی ها تفاوت معنادار دارد. با جمع آوری داده های لازم از خبرگان از طریق پرسشنامه و تحلیل آنها با ابزارهای آماری، فرضیه پژوهش تأیید شد. بر این اساس می توان گفت عدم رعایت ترکیب مطلوب عقلانیت در مرحله تدوین خط مشی به اجرای ناموفق خط مشی ها منجر شده است.
۳.

فهم جوهره خط مشی های عمومی: واکاوی نظری ماهیت تقلیدپذیری خط مشی گذاران ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی تقلیدپذیری درس آموزی همگرایی خط مشی انتقال خط مشی اشاعه خط مشی هم ریختی نهادی یادگیری خط مشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶۴ تعداد دانلود : ۱۲۴۷
بررسی نظریه های مشهور امروزی ای -که به تبیین فرآیند خط مشی عمومی می پردازند- نشان می دهد که اغلب این نظریه ها به محیط خارجی و بین الملل حکومت ها بی توجه اند. به عبارت دیگر، نظریه های موجود نمی توانند مشابهت روزافزون خط مشی های عمومی را میان کشورهای جهان تشریح و توجیه کند. این پژوهش با کاوشی میان رشته ای و طبق فرآیندی مشخص، ۶ حوزه مطالعاتی منتخب را -که به نحوی توصیف کننده ماهیت تقلیدی خط مشی های عمومی کشورها هستند- بررسی می کند. این حوزه های مطالعاتی عبارت اند از: درس آموزی، همگرایی خط مشی، انتقال خط مشی، اشاعه خط مشی، هم ریختی نهادی، و یادگیری خط مشی. بررسی این حوزه های مطالعاتی، مقدمات لازم را برای طرح نظریه ی برای تبیین فرآیند خط مشی های عمومی، به خصوص در کشورهای غیرغربی فراهم می کند.
۴.

موانع اجرای سیاست های فرهنگی کشور طی برنامه های اول تا چهارم توسعه: بررسی تجربیات مدیران فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی سیاست فرهنگی موانع اجرا اجرا آسیب شناسی اجرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵۷ تعداد دانلود : ۱۳۳۳
بررسی برنامه های اول تا چهارم توسعه در بخش فرهنگ نشان می دهد که تنها بخشی از سیاست های فرهنگیِ مندرج در این برنامه ها اجرا شده و تا رسیدن به نتایج مطلوب، راه درازی در پیش است. اگر از منظر دانش سیاست گذاری به این مسئله نگریسته شود از علل عمده این عدم اجرا، عوامل بازدارنده اجرای سیاست های فرهنگی کشور هستند. در تحقیق حاضر تلاش شده است با بهره گیری از تجربیات و دیدگاه های مجریان سیاست های فرهنگی کشور طی 21 سال گذشته و نیز خبرگان عرصه فرهنگ، علل و عوامل این امر، استخراج و تعاملات این عوامل در قالب مدلی عرضه شود. در این تحقیق که با روش تحلیل مضمونی انجام شده است طی 32 مصاحبه کیفی نیمه ساخت یافته با خبرگان و مجریان سیاست های فرهنگی کشور و تحلیل و کدگذاری آنها با کمک نرم افزار MAXQDA، در سه مرحله کدگذاری توصیفی، کدگذاری تفسیری و یکپارچه سازی، 555 کد، 248 مضمون توصیفی و 22 مضمون تفسیری تولید شد که نهایتاً در مدل آسیب شناختی اجرای سیاست های فرهنگی کشور طی برنامه های اول تا چهارم توسعه یکپارچه گردیدند. مدل حاصل تحقیق، به تحلیل عوامل بازدارنده اجرای سیاست های فرهنگی در 5 حوزه «نظام سیاست گذاری کلان کشور»، «نظام فرهنگی کشور»، «نظام سیاست گذاری فرهنگی کشور»، «جامعه (مردم)» و «تعامل نظام فرهنگی و جامعه» می پردازد.
۵.

علم پیچیدگی و خط مشی گذاری عمومی:آیا رهنمودهایی برای اندیشمندان و اندیشه ورزان خط مشی عمومی دارد؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دولت خط مشی عمومی نظام های پیچیده علم پیچیدگی نظر به نظم در بی نظمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۳ تعداد دانلود : ۹۶۸
علم پیچیدگی علم مطالعه نظام های پیچیده است. فهم و تبیین رفتارهای نظام های پیچیده اجتماعی مسلتزم طراحی معادلات غیر خطی است که پارادیم های کنونی حاکم بر علوم اجتماعی قدرت آن را ندارند. این نظام ها دارای خواصی هستند که روش شناسی های جاری نمی توانند آنها را مورد مطالعه قرار دهند. خط مشی عمومی به عنوان یک نظام پیچیده را می توان از نگاه علم پیچیدگی مورد مطالعه قرار داد. در این مقاله نویسنده تلاش دارد با تحلیل نظام های پیچیده، ضرورت شکل گیری علم پیچیدگی را توجیه، ویژگی های نظام های پیچیده را واکاوی و دلالت های ضمنی این علم برای خط مشی گذاری عمومی را تحلیل کند.
۶.

مطالعه تطبیقی نظم عمومی و خط مشی عمومی در نظام های حقوقی موضوعه و آنگلوساکسون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دولت خط مشی عمومی نظم عمومی نظم عمومی ارشادی نظم عمومی حمایتی نظم عمومی پلیسی هنجارهای حقوقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۶ تعداد دانلود : ۹۱۶
هیچ تردیدی وجود ندارد که نظم عمومی مفهومی کلیدی از نهادهای داخلی هر نظام حقوقی به ویژه نظام های حقوقی موضوعه است؛ مفهومی که به رغم برداشت های مختلف، کارکرد خود را در تمامی گرایش های حقوقی اعم از داخلی و بین المللی بازی می کند و سایر نهادها و قواعد حقوقی را در نسبتی معنا دار با خود سامان می دهد. نظم عمومی می تواند انجام یک قرارداد را کان لم یکن و معلق سازد و یا موجب جرم انگاری گردد، حقوق و آزادی ها را معلق کند یا اختیارات مقامات عمومی را در شرایط خاص افزایش دهد و از طرف دیگر، اجرای تمام یا بخشی از یک کنوانسیون را ملغی کند و حتی موجب اقدام متقابل نظامی و قهریه گردد. در مقابل، در حقوق آنگلوساکسون با مفهوم خط مشی عمومی مواجه هستیم. مفهومی که از ارزش های اساسی و باورهای حقوق عرفی حمایت می کند. بااین همه، ماهیت این دو نهاد حقوقی هم به تنهایی و هم در نسبت با یکدیگر مبهم و ناشناخته است. این مقاله قصد دارد تا مفهوم نظم عمومی را در دو نظام حقوق موضوعه و آنگلوساکسون به جهت کارکردهای مشابه، تحت دو عبارت متفاوت بررسی نماید. مطالعه ای که مبتنی بر نظریه های دانشمندان حقوقی در هر دو نظام حقوقی و کاربردهای تقنینی دو مفهوم «نظم عمومی» و «خط مشی عمومی» صورت گرفته و نشان می دهد خط مشی عمومی برداشتی خاص و منطبق بر تحولات و تعاملات جدید حقوقی است.
۷.

طراحی الگوی آسیب شناسی اجرای خط مشی عمومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی نظریة داده بنیاد اجرای خط مشی عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۴۷۰
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی – توسعه ای و از نظر روش گردآوری داده ها، کیفی محسوب می شود. راهبرد مورد استفاده در این پژوهش، نظریة داده بنیاد است. این راهبرد روشی نظام مند و کیفی برای خلق نظریه است. که خردمایة گزینش آن روش مندی در بهره گیری از دیدگاه های مشارکت کنندگان و نیز اختتام آن به مجموعه ای از قضایا می باشد.هدف اصلی این تحقیق، طراحی الگویی برای آسیب شناسی اجرای خط مشی عمومی در ایران است. برای جمع آوری داده ها، با 20 نفر از خط مشی گذاران، مجریان و استادان خط مشی در ارتباط با چالش های اجرای خط مشی های عمومی مصاحبه هایی رو در رو، عمیق و با طرح پرسش های باز بین 30 تا 60 دقیقه انجام شد. نمونه گیری به صورت نظری انجام شد. نخست مجموعه ای از مضامین اولیه طی فرایند کد گذاریِ باز گردآوری شده و از درونِ آن ها مقوله هایی استخراج گردید. سپس در مرحلة کدگذاری محوری، پیوند میان این مقوله ها در قالب نمونه های کد گذاری تعیین شدند و در مرحلة کد گذاری انتخابی، یکایک اجزای الگو تشریح گردیدند. مزیت پژوهش حاضر در مقایسه با پژوهش های مطرح شده در مورد آسیب های اجرای خط مشی عمومی آن است که الگوی ارائه شده، جامع و مبتنی بر عمل است که هم زمان به اغلب مؤلفه های مؤثر در اجرای ناموفق خط مشی عمومی توجه کرده است؛ همچنین تصویر کاملی از چالش های فضای خط مشی گذاری عمومی، چالش های فضای عمومی خط مشی و چالش های فضای اجرای خط مشی عمومی را ترسیم و در نهایت پیامدهای اجرای ناموفق آن را ارئه نموده است.
۸.

الگوی مفهومی سطوح تأثیرگذاری آموزه های اسلامی بر خط مشی گذاری فرهنگی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اسلام فرهنگ تصمیم گیری خط مشی عمومی مدل فرایندی خط مشی فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۱۴۴۰ تعداد دانلود : ۵۷۳
خط مشی فرهنگی نوعی خط مشی عمومی است که عرصة فرهنگ را در کانون توجه خود دارد. رابطة وثیق دین و فرهنگ به ویژه نقش جهت دهنده ای که آموزه های دینی در قبال فرهنگ دارند، ضرورت مطالعة تأثیرگذاری نظام مند این آموزه ها بر خط مشی گذاری فرهنگی را دوچندان می کند. در این مقاله پس از بررسی اجمالی تعاریف و ویژگی های خط مشی عمومی و فرهنگ، به منزلة دو مقوم اصلی خط مشی فرهنگی، به تعریف و خاستگاه خط مشی فرهنگی در ساحت نظری و عملی و نسبت دین و فرهنگ اجمالاً اشاره، و سپس با استفاده از ساده سازی مقولة پیچیدة خط مشی گذاری فرهنگی، سه سطح از تأثیرگذاری آموزه های اسلامی در خط مشی گذاری معرفی و تحلیل شده است. در سطح نخست، تعالیم دینی در مرحلة ارزیابی و انتخاب خط مشی از میان پیشنهادها و گزینه های موجود به کمک خط مشی گذاران می آیند. در سطح دوم تعالیم دینی به مثابه گنجینه ای غنی از معارف به منزلة منبع استخراج گزینه ها و ساخت خط مشی ها به کار می روند. در سطح سوم که عمیق ترین سطح در این الگوست، اساساً خود مسئله از منظر آموزه های دینی واکاوی می شود تا وقت و هزینة خط مشی گذاران صرف مسائل دارای اهمیت و اولویت شود. در پایان به نهادهای متولی خط مشی گذاری فرهنگی به ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شده فرایند جاری خط مشی گذاری خود را با این الگوی سه سطحی مقایسه کنند و در صورت نیاز سطح بهره مندی از آموزه های دینی را ارتقا دهند.
۹.

تحلیلی بر دانش پژوهی فرایند خط مشی عمومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران خط مشی عمومی فرایند خط مشی چهارچوب ها دانش پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶۱ تعداد دانلود : ۱۲۱۳
از یک سو، دانش پژوهی فرایند خط مشی گذاری عمومی در سه دهه گذشته با غنای نظری قابل توجّهی در سطح جهان مواجه شده است و رویکرد خطّیِ مراحل (تعریف مسئله، ارائه پیشنهادیه، تصویب، پیاده سازی، و ارزیابی)، جای خود را به نگاه های نظری جدیدی همچون نظریه تعادل نقطه ای، چهارچوب ائتلاف مدافع، چهارچوب جریانات چندگانه، مدل اشاعه خط مشی، و غیره، داده است. از سوی دیگر، سه نوع جریان پژوهشی نوظهور در مطالعات فرایند خط مشی گذاری دیده می شود: به کارگیری نگاه های نظری در عرصه ها و خط مشی های مختلف و مقایسه قدرت تبیین کنندگی آنها، مقایسه نگاه های نظری با یکدیگر، و تلفیق و ادغام برای دستیابی به نگاه نظری جامع تر». با این حال، بررسی های میدانی نشان داد که دانش پژوهان فرایند خط مشی گذاری در ایران همچنان در راستای رویکرد منسوخ مراحل خط مشی قدم برمی دارند و چندان توجّهی به آزمون، نقد، یا پیشبرد نگاهای نظریِ جدید نمی شود. از این رو رهنمودهایی برای هموارسازی و شتاب بخشی به مطالعات فرایند خط مشی گذاری عمومی در ایران ارائه شده است تا مسیر جدیدی در این زمینه گشوده شود. از یک سو، دانش پژوهی فرایند خط مشی گذاری عمومی در سه دهه گذشته با غنای نظری قابل توجّهی در سطح جهان مواجه شده است و رویکرد خطّیِ مراحل (تعریف مسئله، ارائه پیشنهادیه، تصویب، پیاده سازی، و ارزیابی)، جای خود را به نگاه های نظری جدیدی همچون نظریه تعادل نقطه ای، چهارچوب ائتلاف مدافع، چهارچوب جریانات چندگانه، مدل اشاعه خط مشی، و غیره، داده است.
۱۰.

بررسی موانع اجرای خط مشی های عمومی در سازمان های دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی موانع اجرا اجرای خط مشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۵۴ تعداد دانلود : ۳۸۷۲
خط مشی گذاری عمومی در یک فرآیند ساده شامل سه مرحله اصلی تدوین، اجرا و ارزیابی می گردد. اجرا بعنوان یکی از مراحل اصلی خط مشی گذاری عمومی از سال 1970 به بعد مورد توجه خاص محققین و نظریه پردازان خط مشی قرار گرفت. در مسیر اجرای کامل خط مشی، عوامل بازدارنده و تنگناهای زیادی وجود دارند که شناسایی عمده ترین آنها به منظور کارآمد کردن اجرای خط مشی از اهداف اصلی این تحقیق می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و با توجه به ماهیت داده ها، توصیفی و پیمایشی می باشد. در این تحقیق با توجه به پژوهش های انجام شده شاخص های مورد نظر شناسایی و از بین سازمان های دولتی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به دلیل در دسترس بودن انتخاب شد، و موانع اجرای خط مشی های این بخش در کشور مورد بررسی و مطالعه میدانی قرار گرفت و بر اساس شاخص-های تدوین شده، پرسشنامه تحقیق طراحی و بین اعضاء نمونه آماری که شامل 306 نفر می شد، توزیع گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که الگوی مفهومی تحقیق با داده های گردآوری شده سازگاری و تناسب دارد و مشکلات مربوط به تدوین کنندگان خط مشی، مجریان و استفاده کنندگان، ماهیت خط مشی، سازمان مجری، انواع کنش ها و گروه های فشار و محیط با اجرای خط مشی در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رابطه دارند، به عبارت دیگر، همه فرضیه های پژوهش مورد تاًیید قرار گرفتند.
۱۱.

ارائه الگوی عوامل تأثیرگذار بر ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی کیفیت ارزشیابی فرایند خط مشی گذاری عمومی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مالیه عمومی و خط مشی دولت
تعداد بازدید : ۱۳۲۶ تعداد دانلود : ۸۸۴
امروزه، با پیچیده تر شدن اداره جوامع، ارزشیابی خط مشی های عمومی برای دولت ها اجتناب ناپذیر شده است. ارزشیابی خط مشی ها با فراهم نمودن شواهد مناسب به اتخاذ خط مشی هایی که بیشترین اثربخشی و کمترین هزینه را دارد، کمک می کند و خط مشی گذاری به صورت آگاهانه تر صورت می گیرد. مسئله مهمی که نظام خط مشی گذاری عمومی ایران با آن مواجه است، چگونگی ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی و برنامه ها است. از این رو، هدف غایی این پژوهش ارائه الگوی عوامل تأثیرگذار بر ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی ایران است. بر این اساس پس از بررسی ادبیات پژوهش و احصای نظرات خبرگان حوزه خط مشی گذاری عمومی، عوامل مؤثر بر ارزشیابی کیفیت خط مشی عمومی شناسایی شد. نتایج به دست آمده از آزمون الگوی مفهومی پژوهش با استفاده از نرم افزار اموس و مدل یابی معادله ساختاری نشان می دهد بر اساس فرایند خط مشی گذاری عمومی، مهم ترین مراحل تأثیرگذار در کیفیت خط مشی عمومی مرحله تدوین خط مشی عمومی و مشروعیت بخشی به خط مشی عمومی به ترتیب با ضریب تأثیر 68 /0 و 57 /0 بوده اند.
۱۲.

ارائه مدلی با رویکرد شبکه ای به خط مشی گذاری کارآفرینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی خط مشی گذاری رویکرد شبکه ای کارآفرینی مدل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۵۵۵
هدف از انجام پژوهش، طراحی و اعتبارسنجی مدل مناسب برای خط مشی گذاری شبکه ای در حوزه کارآفرینی است. روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ روشی توصیفی و همبستگی است. ابزار تحقیق در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمی پرسشنامه بود. تحلیل داده ها در بخش کیفی از طریق تحلیل تم و در بخش کمی از معادلات ساختاری انجام گرفت. پس از ترسیم مدل اولیه، پرسشنامه تحقیق به همراه ابعاد مشخص شده بین 240 نفر از کارشناسان و مدیران وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، توزیع شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش های محاسبه آلفای کرونباخ و ضریب پایایی مرکب (CR) تأییدشده و روایی آن نیز با روش های روایی محتوا و روایی همگرا (AVE) تأیید شد. درنهایت، 31 مؤلفه در چهار بعد ضرورت، ساختاری، رفتاری و زمینه ای شناسایی شد؛ بنابراین ضروری به نظر می رسد که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به منظور توسعه حوزه کارآفرینی، در سیاست گذاری های کارآفرینی به نقش و اهمیت این عوامل توجه نموده و تفکر شبکه ای در سیاست گذاری را جایگزین تفکر سلسله مراتبی نماید.
۱۳.

واکاوی و فهم اصول اسلامی خط مشی گذاری فرهنگی مبتنی بر سیره حکومتی پیامبر اکرم(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی فرهنگی خط مشی گذاری خط مشی عمومی سیره پژوهی سیره نبوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۳ تعداد دانلود : ۶۸۷
خط مشی گذاری فرهنگی محل تلاقی خط مشی گذاری عمومی و فرهنگ است که به دلیل اهمیت فزاینده اش در کانون توجه پژوهشگران و اندیشه ورزان قرار گرفته است. در این مقاله با رویکردی اسلامی به این حوزه نظری پرداخته، و تلاش شده است با تکیه بر سیره پیامبر گرامی اسلام(ص) به عنوان اسوه حسنه، اصول خط مشی گذاری فرهنگی با رویکرد اسلامی استخراج و ارائه شود؛ به عبارت دیگر مسئله این پژوهش پرسش از دلالتهای عملی سیره حکومتی پیامبر اسلام(ص) در خط مشی گذاری فرهنگی است. برای پاسخ به این مسئله مجموعه ای از منابع سیره به صورت هدفمند انتخاب شد و با روش تحلیل مضمون مورد مطالعه و شناسه گذاری قرار گرفت. شناسه ها در قالب مضمونها دسته بندی و پالایش، و با توسعه دامنه مطالعه، شواهد بیشتری برای مضمونهای اصلی گردآوری و تحلیل شد. با مراجعه به متن روایات و خطبه های پیامبر(ص) شواهدی در جهت تأیید مضمونهای اصلی فراهم آمد. هفت مضمون اصلی استخراج شده از تحلیل متون سیره عبارت است از: هدایتگری، جامعیت فرهنگی، تدریج، تقویت وحدت و انسجام اجتماعی، مسجدمحوری، تقویت جایگاه خانواده و زنان، و رشد دانش و آگاهی. این هفت مضمون، اصول هفت گانه خط مشی گذاری فرهنگی بر اساس سیره پیامبر مکرم اسلام(ص) را تشکیل می دهد.
۱۴.

چگونگی ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی در ایران: پژوهشی اکتشافی مبتنی بر روش شناسی ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت خط مشی عمومی ارزشیابی نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۸ تعداد دانلود : ۶۳۸
خط مشی های عمومی نقش مهمی در پیشرفت و توسعه کشورها ایفا می کنند به طوری که تحقق اهداف توسعه و رفاه هر کشوری به کیفیت خط مشی های عمومی آن بستگی دارد. چالش مهمی که نظام خط مشی گذاری عمومی با آن مواجه است چگونگی ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی و برنامه ها است. این پژوهش ترکیبی در مرحله نخست خود الگویی جامع برای ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی طراحی کرده است. در مرحله دوم روابط بین عناصر الگوی حاصل در معرض آزمون کمّی قرار گرفته است. از این رو، هدف پژوهش حاضر طراحی الگویی برای ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی در بخش کیفی و آزمون الگوی مفهومی طراحی شده در مرحله کمّی پژوهش است. نتایج حاصل مبیّن آن است که بر اساس فرایند خط مشی گذاری عمومی، مهم ترین مراحل تأثیرگذار در کیفیت خط مشی های عمومی مرحله تدوین خط مشی عمومی و مرحله مشروعیت بخشی به خط مشی عمومی هستند.
۱۵.

الگویی برای ارزیابی خط مشی های عمومی در ایران (مطالعه خط مشی مالیات بر ارزش افزوده)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگوهای ارزیابی خط مشی عمومی تحلیل مضمون مالیات بر ارزش افزوده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۲ تعداد دانلود : ۵۴۳
ارزیابی ازجمله مهم ترین الزامات کمال بخش خط مشی های عمومی است که ضامن اندیشیده بودن، اجرای دقیق و بهبود مستمر آن ها است؛ اما در عرصه اجرایی و دانشگاهی خط مشی گذاری ایران، کمتر به این مهم توجه شده است. در پژوهش حاضر، به منظور پوشش نسبی خلأ دانشی مزبور، خط مشی مالیات بر ارزش افزوده که ازجمله خط مشی های عمومی اقتصادی زیربنایی و تحول آفرین محسوب می شود، مبنای پژوهش قرار گرفته است. این پژوهش با رویکردی اکتشافی در پی پاسخ به این سؤال اساسی است که ابعاد و مؤلفه های الگوی ارزیابی خط مشی مالیات بر ارزش افزوده چیست؛ بنابراین پس از تبیین مفاهیم پایه و مرور مبانی نظری، گزارش ها و اسناد مرتبط بررسی و راهنمای مصاحبه تهیه شد؛ سپس ضمن شناسایی هدفمند سیزده نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی متخصص و مرتبط، مصاحبه عمیق انجام پذیرفت و در پی آن مفاهیم، ابعاد و مؤلفه های الگوی ارزیابی از دیدگاه خبرگان حوزه خط مشی گذاری عمومی ایران با بهره گیری از استراتژی تحلیل مضمون، استخراج شد؛ درنهایت الگوی ترکیبی مناسب ارزیابی با توجه به سطوح محیطی، نهادی و سازمانی، پیشنهاد شد.
۱۶.

سازوکارهای ارتقای کیفیت سیاست گذاری عمومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی سازوکارهای سیاسی سازوکارهای مدیریتی سازوکارهای دانشی کیفیت خط مشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۵۵۹
بهبود کیفیت خط مشی های عمومی چالش بزرگ فراروی همه کشورهاست. زیرا خط مشی های بی کیفیت تبعات سنگینی از جمله نهادینه شدن فقر، هدر رفتن منابع ملی و در نهایت مخدوش شدن اعتماد عمومی در پی دارد. مطالعات متعددی بر نقش خط مشی های خوب در ارتقا عملکرد ملی تاکید داشته اند. با این اوصاف کیفیت خط مشی های عمومی به محیط ملی و بین المللی هر کشور بستگی دارد. هدف این پژوهش واکاوی و احصا سازوکارهای ارتقا کیفیت خط مشی های عمومی در ایران است. نتایج این پژوهش می تواند در بسط نظری کیفیت خط مشی های عمومی موثر باشد. پژوهش در دو مرحله انجام شده است. در مرحله نخست (کیفی) سازوکارها احصا و با استفاده از شیوه مقایسه مستمر کیفیت یافته ها مورد ارزیابی قرار گرفته است و در مرحله دوم ضمن رتبه بندی سازوکار ها فرضیه های  توصیفی در مورد سازوکارها در معرض آزمون قرار داده شد. نتایج  نشان می دهد که سازوکارهای طراحی نظام اطلاعاتی خط مشی گذاران عمومی در کشور. طراحی نظام انسجام عمودی و افقی خط مشی های عمومی، کاربردی سازی دانش خط مشی گذاران عمومی کشور و تسهیل ورود نخبگان شایسته به مجلس، دولت، قوه قضاییه، شوراهای اسلامی شهر و روستا و نهادهای خط مشی گذاری عمومی اهمیت بیشتری نسبت به سایر سازوکارها در در ارتقا کیفیت خط مشی های عمومی در ایران دارند.
۱۷.

بررسی رابطه بین عوامل مرتبط ،با میزان اجرای خط مشی های شبکه های اجتماعی مجازی در ایران با توجه به نقش میانجی مسئولیت پذیری اجتماعی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: عوامل مرتبط میزان اجرا خط مشی عمومی شبکه های اجتماعی مجازی مسئولیت پذیری اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۴۳۳
شبکه های اجتماعی مجازی و فضای سایبری همانند شمشیر دو لبه اند.فواید و مضراتی را به همراه دارند.فوایدآن نمی تواند مانع از چشم پوشیدن از مضراتش که بسیارخطرناک بوده و ناشی از عدم توجه به اصول اخلاقی و ارزش های جامعه اند، شود. این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین عوامل مرتبط با میزان اجرای خط مشی های شبکه های اجتماعی مجازی با توجه به نقش میانجی مسئولیت پذیری اجتماعی در ایران صورت گرفته است.پژوهش از نوع توصیفی و از نظر هدف ،توسعه ای –کاربردی است. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه محقق ساخته ,عوامل مرتبط ،مسئولیت پذیری اجتماعی و میزان اجرای خط مشی های شبکه های اجتماعی مجازی استفاده گردید.روایی پرسشنامه ها بر اساس نظر اساتید و خبرگان مورد تایید قرار گرفت و همچنین پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ تایید شد.جامعه آماری این پژوهش دو دسته اند:دسته اول شامل خبرگان که به روش نمونه گیری غیراحتمالی از نوع هدفمند انتخاب شدند.دسته دوم کارشناسان و محققان فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مجازی و رسانه و مسائل اجتماعی بودندکه از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند.برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SpSSوAMOSاستفاده شد.نتایج تحقیق نشان داد میان مولفه های عوامل مرتبط (فنی ،اقتصادی، سیاسی ،اجتماعی ،عوامل ناشی از خط مشی گذاری ،عوامل ساختاری )با مسئولیت پذیری اجتماعی رابطه معنی دار(از نوع مستقیم)وجود دارد .و رابطه میان عوامل فنی و مسئولیت پذیری اجتماعی از شدت بیشتری برخوردار است.و بین مسئولیت پذیری اجتماعی و میزان اجرای خط مشی های شبکه های اجتماعی و بین مولفه های عوامل مرتبط با میزان اجرای خط مشی های شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معنی دار(از نوع مستقیم) وجود دارد.
۱۸.

واکاوی الگوی موانع اجرای سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی اجرای خط مشی عمومی موانع اجرا سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۴ تعداد دانلود : ۶۳۶
یکی از مهم ترین بحث های حوزه آسیب های اجتماعی، اعتیاد و مواد مخدر است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع اجرای سیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه مبارزه با مواد مخدر و در راستای آسیب شناسی حوزه اجرای خط مشی عمومی انجام شده است. بدین منظور با 18 نفر از متخصصان مرتبط با این سیاست ها و با استفاده از راهبرد مطالعه موردی، مصاحبه شد و مبتنی بر روش تحلیل مضمون، شبکه مضامین موانع اجرای سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر ظهور یافت. یافته های این پژوهش، حاکی از تاثیر بازیگران، فرایند، ساختار و محیط خط مشی گذاری در اجرای این سیاست ها است. در گام بعد، عناصر شبکه مضامین، در قالب الگوی CIPP سازمان دهی شدند و روابط بین آنها برقرار شد. در این الگو، سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر در بخش ورودی ها، بازیگران، فرایند و ساختار خط مشی گذاری در بخش پردازش و محیط خط مشی گذاری در بخش زمینه جایابی شدند و درنهایت، عدم اجرای اثربخش، کارآمد و مطلوب سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر، به عنوان محصول و برونداد این الگو در نظر گرفته شد.
۱۹.

مدل تمایل به اقتباس خط مشی دولت باز در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خط مشی عمومی اقتباس خط مشی اشاعه خط مشی دولت باز شفافیت پاسخگویی مشارکت شهروندان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۸ تعداد دانلود : ۶۳۶
بر اساس چارچوب اشاعه خط مشی، برخی از خط مشی ها توسط خط مشی گذاران اقتباس می شوند. از سوی دیگر، «دولت باز» راه حل هایی را برای حل چالش های حکومت مانندفساداداری، بی اعتمادی شهروندان به دولت، ارتباط اندک بین حاکمیت و مردم، و ضعف در همکاری و تعامل میان اجزای نظام اداری ارائه می دهد. این پژوهش با هدف کلی ارتقای اثربخشی نظام خط مشی گذاری کشور، به تحلیل تمایل خط مشی گذاران در اقتباس خط مشی دولت باز می پردازد. در این پژوهش، از راهبردپژوهش آمیخته اکتشافی استفاده می شود. در مرحله کیفی با بهره گیری از روش فراترکیب، عوامل مؤثر بر تمایل خط مشی گذاران به اقتباس خط مشی در ایران و روابط میان متغیرها شناسایی می شوندو در مرحله کمّی، با انجام پیمایش و تحلیل داده ها، مدل نهایی ارائه می شود. نتایج پژوهش مبتنی بر تحلیل 116 خط مشی گذار نشان می دهدکه مطلوبیت ادراک شده، ریسک ادراک شده، ادراک از ظرفیت اجرای خط مشی، انگیزه رقابت جویی، شناخت موضوع، همسویی با فشارها، تمایل به نوآوری، احساس امنیت سیاسی، و حادبودن مساله بر تمایل به اقتباس خط مشی تأثیر مثبت دارند. همچنین، تمایل به دولت باز، رابطه میان ریسک ادراک شده، ادراک از ظرفیت اجرای خط مشی، و همسویی با فشارها را بر تمایل به اقتباس خط مشی تعدیل می کند. این پژوهش دارای راهکارهای اجرایی و پژوهشی است.
۲۰.

فهم ابعاد کلیدی رهبری خط مشی عمومی: چهارچوبی مفهومی برای گونه شناسی رویکردهای مختلف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رهبری خط مشی عمومی خط مشی عمومی مضمون های معیار چهارچوب مفهومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۴۷۸
ذات میان رشته ای و چندرشته ای پدیده رهبری خط مشی عمومی که یکی از موضوعات موردعلاقه دولت مردان و پژوهشگران رشته های مدیریت دولتی، سیاست گذاری عمومی، روابط بین الملل و علوم سیاسی است، بر جنبه های مختلف این پدیده از دیدگاه های مختلف افزوده است؛ اما از سوی دیگر، دقت و صحت توصیف ها از این مفهوم کاهش یافته است. بنابراین، برای جلوگیری از سردرگمی میان سیل جنبه های گوناگون و گاهاً نامرتبط، وجود چارچوبی راهنما برای ایجاد تمایز میان مطالعات از نظر حیطه بحث، مشخص کردن مرز آن و چگونگی پرداختن به موضوع، ارزشمند به نظر می رسد. در این مطالعه، چهار مضمون کلان ۱. مفهوم رهبری خط مشی عمومی؛ ۲. سطح تحلیل؛ ۳. دامنه نفوذ رهبر خط مشی عمومی؛ ۴. سازوکار کسب مشروعیت از پژوهش های پیشین، استخراج شده است؛ سپس ماتریسی از این مضامین کلان ساخته شد که مبنای گونه شناسی مطالعات پیشین قرار گرفت. هریک از حالت های مختلف این ماتریس، که بر اساس مضامین یکپارچه کننده مضامین کلان تغییر می کردند، به عنوان یک الگو در نظر گرفته شدند و الگوهای پرتکرار، به عنوان «گونه» در نظر گرفته شدند. بررسی انجام شده نشان داد که برخی از الگوها با وجود منطقی بودن و امکان پذیر بودن، هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته اند. از طرفی دیگر، برخی از الگوها بسیار مورد توجه پژوهشگران پیشین بوده اند؛ به طوری که چهار گونه (هدایت فرایند خط مشی، فردی، ملی، د)، (ایفای نقش اصلی در میان بازیگران مختلف، دولت، ملی، د)، (ایجاد هم گرایی در خط مشی کشورها، ب، بین المللی، توان حل مسائل و مشکلات) و (ایجاد هم گرایی در خط مشی کشورها، کشور، بین المللی، پیشگام کنشگر) در این مطالعه شناسایی شد.