علی توکلان

هدف این پژوهش تعیین تاثیر امنیت و سرزندگی فضای شهری بر توسعه روابط شهروندی در خیابان گوهردشت شهرکرج بوده است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه ساکنان شهر کرج (1592492 نفر) بودند که از بین آنها با استفاده از فرمول حجم نمونه کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تعیین که با روش طبقه ای تصادفی انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. یافته های پژوهش نشان داده است که رابطه بین ایمنی و امنیت و سرزندگی فضاهای شهری با توسعه روابط شهروندی در بین شهروندان شهر کرج معنادار بوده که در این بین با توجه به مقادیر ضریب همبستگی رابطه سرزندگی فضاهای شهری با توسعه روابط شهروندی از شدت بالاتری برخوردار است. همچنین مشخصه ی آماری رگرسیون نیز نشان داده است که 43.5 درصد واریانس مربوط به توسعه روابط شهروندی در بین ساکنان شهرکرج به وسیله متغیرهای ایمنی و امنیت، سرزندگی و خوانایی تبیین می شود. که متغیر سرزندگی فضاهای شهری بیشترین ضریب تاثیر و ایمنی و امنیت کمترین ضریب را به خود اختصاص داده است. ایمنی و امنیت فضای شهری بر توسعه روابط شهروندی خیابان گوهردشت شهرکرج تاثیر داشته که ضریب تاثیر آن از مقدار قابل توجهی نیز برخوردار است. ضمنا در بین دو متغیر مورد بررسی (ایمنی و سرزندگی) متغیر ایمنی کمترین تاثیر را بر ارتباط شهروندی داشته است. سرزندگی فضای شهری بر توسعه روابط شهروندی در خیابان گوهردشت شهرکرج تاثیر داشته و ضریب تاثیر آن نیز از مقدار قابل توجهی برخوردار است. ضمنا در بین دو متغیر مورد بررسی(ایمنی و سرزندگی) متغیر سرزندگی بیشترین تاثیر را بر ارتباط شهروندی داشته است نتیجه اینکه سرزندگی فضاهای شهری بویژه در خیابان گوهر دشت کرج در ارتباطات اجتماعی شهروندان تاثیر داشته است. زیرا وقتی فضا از سرزندگی لازم برخوردار باشد با حضور فرد در این فضا احساس شادی و نشاط در او ایجاد گردیده که این احساس شادی و نشاط منجر به برقری ارتباط با دیگران می گردد. این شادی و نشاط هم منجر به تقویت حس تعلق خاطر نسبت به شهر در شهروندان گردیده و هم از آنجایی که یک نیاز طبیعی فرد را مرتفع می کند احساس خوشی در زندگی به او دست خواهد داد

فضای شهرها دارای ارزش های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هستند. ارزش این فضاهای جغرافیایی تابع کاربری آن است که در طرح های توسعه شهری بر مبنای استاندارد مورد نیاز هر شهروند در سطوح محله ای، منطقه ای و شهری تعیین می گردند. از آنجائی که در مراحل مختلف یک طرح اعم از تعیین سرانه های هر کاربری، پیشنهاد، تهیه، تصویب، اجرا و نظارت، نهادهای مختلفی دخالت دارند، چالش هایی ایجاد می شود که از جمله آن ها می توان به عدم انطباق طرح های تهیه شده با طرح های فرادست و یا تغییر کاربری های مصوب اشاره کرد. فضای جغرافیایی شهر تهران به دلیل موقعیت پایتختی و مرکز اقتصادی، سیاسی و اداری در ایران همواره با توسعه فضایی مواجه بوده است. افزایش سریع جمعیت شهر تهران و توسعه فضایی شهر که از دهه 1340 شمسی شروع شده است، زمینه تدوین طرح های مربوطه را فراهم نمود. لیکن در عمل این طرح ها با دگرگونی های متعددی مواجه شد. متاخرترین طرح جامع تهیه شده برای شهر تهران، طرح جامع مصوب سال 1386 بوده است که بر مبنای آن طرح تفصیلی مصوب 1392 تهیه گردید؛ اما طرح های تفصیلی تهیه شده با طرح جامع (فرادست) انطباق ندارد و بررسی ها حاکی از دگرگونی فراوان طرح جامع دارد. بخشی از این دگرگونی های ناشی از تضادهای درونی طرح و بخشی ناشی از نگرش های متفاوت نهادهای متولی در امر تدوین طرح های مربوطه است. در همین راستا، این پژوهش به بررسی تاثیر این نهادها و ساختارهای مدیریتی بر تغییرات کاربری طرح جامع در قالب طرح تفصیلی تهران پرداخته است. این تحقیق جز تحقیقات کاربردی و از نظر روش جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی می باشد. گردآوردی داده ها به روش اسنادی – پیمایشی انجام گرفته است. بررسی ها نشان داده است که از مجموع 61562 هکتار مساحت کل پهنه های کلان چهارگانه (G,M,R,S) طرح جامع شهر تهران، 12132 هکتار معادل 19.7 درصد کل مساحت شهر، دستخوش تغییرات پهنه بندی و عدم انطباق شده است. طبق نتایج به دست آمده در این تحقیق، نهادهای تهیه کننده طرح های تفصیلی و جامع (3.29). نهادهای تهیه کننده طرح ها، قوانین شهرسازی و مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری (3.25)، نهادهای بررسی کننده طرح (3.24)، مشاوران تهیه کننده طرح ها (3.22) و شرح خدمات طرح ها (3.19) بیشترین تاثیر را بر عدم انطباق طرح ها داشته اند.

مقدمه: امروزه کارآفرینی تبدیل به یک سیاست کلیدی برای کشورهای در حال توسعه شده است. ضمن اینکه توسعه گردشگری نیز در روستاهای دارای پتانسیل می تواند نقش مهمی در بهبود شرایط کارآفرینی در بین ساکنان محلی ایجاد کند. در همین راستا، بررسی سطح توسعه یافتگی کارآفرینی در روستاهای گردشگرپذیر آذربایجان شرقی، در راستای تبیین سیاست های کارآفرینی روستایی ، هدف پژوهش حاضر قرار گرفته است. هدف: در راستای هدف یاد شده، هدف پژوهش از نوع کاربردی – توسعه ای است و از بعد ماهیت، تحلیلی- توصیفی، استنباطی است. روش شناسی تحقیق : به منظور بررسی میزان برخورداری روستاها از توسعه کارآفرینی، از چک لیستی تکمیل شده توسط کارشناسان استفاده گردید. گویه های مورد نظر این چک لیست شامل: ارائه محصولات و خدمات مختلف، تنوع و انعطاف پذیری محصولات و خدمات، استفاده از کارکنان بومی، وجود فروشگاه ها و فضای بازار، کاهش فقر و رشد اقتصاد روستا و خودکفایی روستاییان ، مشارکت مردمی در کارآفرینی ، وجود زیرساخت های مناسب بوده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، روستاهای گردشگرپذیر آذربایجان شرقی میباشد. یافته ها : مطالعات صورت گرفته از نظرسنجی اولیه ، 8 روستا نسبت به بقیه بیشترین فراوانی را در معرفی داشتند و به عنوان روستاهای نمونه انتخاب گردیدند. در نهایت با استفاده از مدلAHP و به کمک شاخص های مؤثر در توسعه کارآفرینی ، نسبت به اولویت بندی روستاهای منتخب اقدام شد. نتایج : نتایج حاکی از این بوده است که بیشترین میزان توسعه کارآفرینی در روستای کندوان (وزن نهایی242/0) و کمترین میزان توسعه یافتگی کارآفرینی در روستای کردشت (وزن نهایی051/0 ) رخ داده است .

رشد جمعیت و توسعه قارچ گونه ی شهرهای ایران در چند دهه گذشته، محیط های شهری کشور را با مشکلات عدیده ی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی روبه رو کرده است و در بسیاری از موارد شهرها را از معیارهای زیست پذیری دور کرده و وضعیت نامطلوب زیستی را خصوصا در کلانشهرها به وجود آورده است. امروزه محققان جهت بهبود وضعیت زندگی و ارتقای جایگاه زیست پذیری در شهرها با توجه به عدم توانایی در پیش بینی دقیق آینده و همچنین پیچیدگی های ناشی از تغییرات روز افزون، از قابلیت های دانش نوظهور آینده پژوهی بهره برده و آینده پژوهی را وارد بطن فعالیت های برنامه ریزی و پیش بینی تحولات کرده اند. برهمین اساس پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی و بهره گیری از فنون آینده پژوهی در پی تحلیل وضعیت زیست پذیری شهر ساری بوده است. جهت نیل به هدف از 45 گویه تأثیرگذار در قالب شاخص های (اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی) استفاده شد. بررسی گویه ها با استفاده از نرم افزار MICMAC نشان داد که 7 گویه به عنوان پیشران های اصلی و کلیدی تأثیرگذار مستقیم و غیرمستقیم بر بهبود وضعیت زیست پذیری شهری این شهر می باشند. سپس این 7 پیشران با وضعیت های مختلف جهت ارائه سناریوهای مرتبط به وسیله نرم افزار سناریو ویزارد مورد تحلیل قرار گرفت. در این زمینه 4 سناریو باورکردنی و محتمل مورد شناسایی قرار گرفته که از بین آن ها سناریوی اول به عنوان سناریوی کاملا مطلوب و سناریو 4 به عنوان سناریو بحرانی در روند زیست پذیری شهری شهر ساری در آینده معرفی شد.