غلامرضا رجبی

اهداف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش قبل از ازدواج به شیوه برنامه آموزش ارتباط بر کاهش انتظارات زناشویی ایده آل گرایانه جوانان مجرد شهر اهواز انجام گرفت. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی بسط یافته با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل است. جامعه این پژوهش شامل کلیه جوانان مجرد شهر اهواز بود. ۳۲ جوان مجرد داوطلب در شهر اهواز بر اساس نمره یک انحراف معیار بالاتر از میانگین در بعُد ایده آل گرایانه مقیاس انتظارت زناشویی و بر اساس معیارهای ورود و خروج به پژوهش، به صورت داوطلبانه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۶ نفر) و کنترل (۱۶ نفر) قرار گرفتند. داده ها با استفاده از بعُد انتظارات ایده آل گرایانه جونز و نلسون در سه مرحله (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بعد از ۶۰ روز) جمع آوری شدند. افراد گروه آزمایش ۹ جلسه در برنامه آموزش ارتباط به مدت ۹۰ دقیقه و دو بار در هفته شرکت کردند و افراد گروه کنترل در یک جلسه تحت آموزش قبل از ازدواج قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و نسخه ۲۱ نرم افزار آماری SPSS تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که آموزش ارتباط منجر به کاهش انتظارات زناشویی ایده آل گرایانه جوانان مجرد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل از مرحله پیش آزمون به مرحله پیگیری شده است (P<۰/۰۰۱). نتیجه گیری: برنامه آموزش ارتباط می تواند به عنوان یک برنامه مفید و مناسب در آموزش قبل از ازدواج و برای کاهش انتظارات زناشویی ایده آل گرایانه افراد جوان مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: با توجه به اهمیت رفتار اطلاعاتی جستجوگران اطلاعات در پژوهش های حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی، این پژوهش با هدف بررسیِ تحلیلِ عاملِ تأییدیِ مقیاس سنجشِ رفتار اطلاعاتی انجام شده است. روش: تعداد 245 نفر از دانشجویان دوره دکتری دانشگاه های استان خوزستان با روش نمونه گیریِ تصادفیِ طبقه ای انتخاب شدند و مقیاس سنجش رفتار اطلاعاتی را تکمیل کردند. داده ها به روش تحلیل عامل تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ و با استفاده از نرم افزار آماری      21- Spss و  Amos تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد مدل شش عاملیِ مقیاسِ رفتار اطلاعاتی برازنده داده هاست و ضریب های پایایی آلفای کرونباخ این ابزار برای شش عامل از 73/0 تا 87/0 متغیر بود. نتیجه گیری: یافته ها بیانگر این است که مقیاس سنجش رفتار اطلاعاتی، ابزاری معتبر و پایاست و می تواند در پژوهش های مربوط به این حوزه و برای اندازه گیری رفتار اطلاعاتی، استفاده شود.

هدف : این بررسی با هدف ارزیابی پایایی و روایی ماده های مقیاس خودکارآمدی جنسی- کنش وری نعوظی در میان دانشجویان انجام شد. روش : 115 دانشجوی مرد متأهل ساکن در خوابگاه های متأهلی و داوطلبان غیرخوابگاهی متأهل دانشگاه شهید بهشتی تهران که به روش دردسترس نمونه گیری شده بودند، به مقیاس خودکارآمدی جنسی-کنش وری نعوظی پاسخ دادند. یافته ها : ضریب آلفای کرونباخ این مقیاس 95/0 و در پنج عامل به دست آمده از 82/0 تا 91/0 محاسبه شد. تحلیل عاملی اکتشافی به روش چرخش واریماکس و با مقادیر ویژه بیشتر از یک، پنج عامل (رابطه جنسی لذت بخش و بدون دلهره، حفظ نعوظ در طی ارتباط جنسی، اطمینان از رویارویی جنسی، رسیدن به اوج لذت جنسی و میل جنسی دوباره) را شناسایی نمود، که روی هم 04/74% واریانس ماده ها را تبیین می کرد. هم چنین بین نمره کل و پنج عامل استخراج شده همبستگی معنادار به دست آمد. افزون برآن در20 نفر از مردان خودکارآمدی جنسی بالا و در 17 نفر خودکارآمدی جنسی پایین دیده شد. نتیجه گیری : روانشناسان بالینی و مشاوران خانواده، با تأکید بر درمان خودکارآمدی جنسی-کنش وری نعوظی مردان، می توانند از این مقیاس برای شناسایی مراجعان مرد با مشکلات نعوظی، در فعالیت های آموزشی و درمانی در محیط های بالینی و مراکز مشاوره بهره گیرند.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر تمایز یافتگی خود در زوج های مراجعه کننده برای عقد دائم به دفاتر ثبت ازدواج شهرستان مسجد سلیمان بود. در این پژوهش 4 زوج (جمعاً 8 زن و مرد) با روش نمونه گیری داوطلبانه–هدفمند و بر اساس ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند. طرح تحقیق تجربی تک موردی از نوع خط پایه چند گانه بود. صورت جلسه آموزش مهارت های ارتباطی در 10 جلسه به زوج ها آموزش داده شد و آن ها به پرسشنامه تمایز یافتگی در سه مرحله خط پایه، در حین آموزش و پیگیری دو ماهه پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی باعث افزایش تمایز یافتگی خود با 43/26%، در زوج های اول 37/27%، دوم 20%، سوم 18/28% و چهارم 23/30% در مرحله بعد از آموزش در چهار زوج شده است. شاخص های تغییر پایا هم حاکی از معنادار بودن تغییر و افزایش تمایز یافتگی است. این آموزش به طور نسبی باعث افزایش تمایز یافتگی زوج ها و تفکیک احساس از عقل شد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تجربه انتخاب همسر در فرزندان طلاق بود. روش: پژوهش حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. شرکت کنندگان پژوهش حاضر شامل 6 زن و 4 مرد در آستانه ازدواج و دارای تجربه طلاق والدین شهر کرمانشاه در سال 1401 بود. شرکت کننده ها به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و نمونه گیری تا زمان رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا داده ها ثبت و کدگذاری شد و سپس با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش شامل 6 مضمون اصلی و 19 مضمون فرعی از تجارب زیسته مشارکت کنندگان بود که مضمون های فرعی شامل نگرش منفی اجتماعی، مشکلات تمایز نایافتگی از خانواده، مشکلات روان شناختی، مشکلات ارتباطی با همسر و خانواده همسر، احساس ارزشمندی به عنوان فردی متفاوت از والدین، سازگاری و ساختن زندگی متفاوت از والدین بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که فرزندان طلاق در زمان تشکیل زندگی و ازدواج، تجارب منفی دارند که می تواند منجر به انتخاب اشتباه یا ناسازگاری و مشکلات سلامت روان در آنها شود اما از طرفی آنها تجارب مثبتی نیز دارند که باعث می شود از اشتباهات والدین درس گرفته و به دنبال آموزش و خدمات آموزشی و مشاوره برای بهبود رضایت زندگی زناشویی خود باشند و بتوانند زندگی بهتر از والدین خود داشته باشند.

جهانی شدن اقتصادی، طی بیش از پنج قرن در گذشته شکل گرفته است. و در واقع به نیرویی برای کاستن پدیده فقر تبدیل شده که به برخی کشورهای در حال توسعه کمک نماید تا فاصله خود را با کشورهای توسعه یافته کمتر نمایند. در کنار اینها، برخی نگرانی ها نیز از بابت نقش متضاد جهانی بر گسترش فقر، گسترش پیدا کرده است.مثلا آزادسازی تجاری ، بخش های گوناگون اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است که یکی ازاین متغیرهای مهم فقر است . بخش مهمی از فقرایران  مربوط به مناطق شهری است.توجه به اهمیت موضوع فقر، اثر آزادسازی تجاری برنرخ فقر شهری ایران مورد بررسی قرار گرفته است. . به این منظور، مدل خود توضیح برداری برای بررسی عوامل موثر بر فقرشهری در ایران در دوره ی زمانی 1390 تا  1396برآورد شد. در این تحقیق از الگوهای تصحیح خطا و هم جمعی جوهانسون - جوسیلیوس برای بدست آوردن روابط بین متغیرها استفاده گردید . بر اساس یافته های پژوهش، آزادسازی تجاری در کوتاه مدت سبب افزایش فقر شهری شده و در بلند مدت سبب کاهش آن میشود. . لذا سیاستگذاری ها و برنامه ریزی ها در کشور باید به گونه ای باشد که آثار منفی و تهدیدهای ناشی از آزادسازی تجاری برفقر شهری درایران را کاهش دهد . کلمات کلیدی:جهانی شدن اقتصاد، آزاد سازی تجاری، فقر شهری، الگوی تصحیح و خطا

مقدمه و هدف: ازدواج به عنوان یک پیوندی که باعث افزایش زندگی های فردی و اجتماعی افراد می شود، و یکی از بزرگترین تصمیم هایی که یک فرد در دوران زندگی اش می گیرد. هدف این پژوهش تعیین تأثیر آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر انتظارات ایده آل گرایانه بر کاهش انتظارات ایده آل گرایانه در زوج های متقاضی ازدواج بود. مواد و روش ها: این پژوهش در یک طرح آزمایشی تک موردی از نوع خطّ پایه چندگانه انجام گرفت. سه زوج متقاضی ازدواج از میان جامعه ی دختران و پسران متقاضی ازدواج مراجعه کننده به مرکز بهداشت هفده شهریور اهوا (سه زن و سه مرد) با رعایت ملاک های ورود به پژوهش به صورت داوطلبانه انتخاب شدند و در مراحل خطّ پایه و مداخله مورد سنجش قرار گرفتند. سه زوج پرسش نامه انتظارات زناشویی ایده آل در مراحل خطّ پایه و در جلسه های دوم، چهارم و هفتم آموزشی تکمیل نمودند. یافته ها: نتایج نشان داد که تأثیر بهبودی نسبی آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر انتظارات ایده آل گرایانه در کاهش انتظارات زوج های اوّل (55/42 درصد) و دوم (46/38 درصد) مؤثر بود و نه برای زوج سوم (61/30 درصد).  بحث و نتیجه گیری: براساس یافته ها این مداخله در کاهش انتظارات ایده آل گرایانه دو زوج اوّل و دوم به طور نسبی مؤثر است و پیشنهاد می شود که روان شناسان و مشاوران پیش از ازدواج و خانواده از این برنامه ی آموزشی برای پیشگیری و بهبود استحکام خانواده استفاده نمایند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش صمیمیت بر افزایش صمیمیت ارتباطی در زوجین کارکنان شرکت نفت اهواز می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه ی زوجین کارکنان شرکت نفت اهواز می باشد که به فراخوان محقق پاسخ مثبت داده اند و از بین آنها 36 زوج به صورت تصادفی ساده از بین جامعه ی داوطلب انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه ی بررسی نیازهای صمیمیت باگاروزی است. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. ابتدا برای هر دو گروه پیش آزمون اجرا گردید، سپس مداخله آزمایشی (آموزش صمیمیت) به گروه آزمایشی ارایه گردید و پس از اتمام برنامه آموزشی پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. نتیجه ی تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چندمتغیری (مانووا) و تحلیل واریانس یک راهه (آنووا) نشان داد که آموزش صمیمیت باعث افزایش ابعاد صمیمیت ارتباطی شامل: صمیمیت عاطفی، صمیمیت روان شناختی، صمیمیت عقلانی، صمیمیت جنسی، صمیمیت جسمی، صمیمیت معنوی، صمیمیت زیباشناختی و صمیمیت تفریحی- اجتماعی زوجین می شود.

مقدمه و هدف: اختلال طیف اُتیسم و مشکلات همراه آن می تواند عملکرد کودک و کیفیت زندگی خانوادگی را تحت تأثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی برنامه آموزش فرزند پروری مثبت بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان و افزایش کیفیت زندگی خانوادگی والدین دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم در یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. مواد و روش ها: جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی والدین دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم در شهر شهرکرد بود، که از میان آن ها 30 نفر از والدین دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم بر اساس ملاک های ورود به پژوهش با روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. شرکت کنندگان گروه آزمایش در دَه جلسه ی نوددقیقه ای به صورت یک جلسه در هفته تحت برنامه آموزش فرزند پروری مثبت قرار گرفتند و در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با استفاده از چکلیست رفتاری آخنباخ و مقیاس کیفیت زندگی خانوادگی موردسنجش قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در نرم افزار SPSS-22 مورد تحلیل قرار گرفتند.نتایج: نتایج نشان داد که در مراحل پس آزمون و پیگیری برنامه آموزش فرزند پروری مثبت باعث کاهش مشکلات رفتاری کودکان و افزایش کیفیت زندگی خانوادگی والدین گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است. بحث و نتیجه گیری: درنتیجه می توان گفت که برنامه آموزش فرزند پروری مثبت می تواند بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان و افزایش کیفیت زندگی خانوادگی والدین با کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم مؤثر باشد.

مطالعات نشان می دهد که ایدئولوژی برابری جنسیتی می تواند تأثیر مهمی بر کیفیت زناشویی افراد داشته باشد. این تأثیر می تواند به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم و در تعامل با سایر متغیرها از جمله ادراک انصاف باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی اثرات مستقیم و غیرمستقیم ایدئوژی برابری جنسیتی از طریق ادراک انصاف بر هماهنگی و ناهماهنگی رابطه ی زناشویی زوجین انجام شد. نمونه مورد مطالعه شامل 150 زوج بودند که از بین والدین دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر اهواز، با روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس های ایدئولوژی برابری جنسیتی(GIS)، پرسشنامه هماهنگی زناشویی (MHQ)، پرسشنامه ناهماهنگی زناشویی(MDQ) و سنجه ادراک انصاف (MEP) پاسخ دادند. تحلیل داده ها از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و اثرات غیرمستقیم از طریق آزمون بوت استراپ انجام شد. مدل ارزیابی شده از شاخص های برازندگی خوبی برخوردار بود. نتایج الگوی معادلات ساختاری نشان داد که ایدئولوژی برابری جنسیتی بر هماهنگی زناشویی و ناهماهنگی زناشویی مردان و زنان به طور مستقیم و غیرمستقیم اثر می گذارد.

  هدف این پژوهش بررسی اندازه گیری ویژگی های روانسنجی (پایایی و روایی سازه) مقیاس رجحان های زود/ دیر خوابیدن در بین کارکنان دانشگاه شهید چمران بود.در این پژوهش 200 نفر از کارکنان اداری دیپلم به بالا دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت تصادفی ساده برگزیده شدند و به مقیاس رجحان های زود/ دیر خوابیدن و پرسشنامه سنخ شخصیتی بامدادی-شامگاهی پاسخ دادند. تحلیل مؤلفه های اصلی (با روش چرخش واریماکس) در مقیاس رجحان های زود/ دیر خوابیدن سه عامل (فعالیت عمومی، جهت گیری بامدادی و جهت گیری شامگاهی) که رویهم 83/48% واریانس مقیاس تبیین کردند. همچنین بر اساس ساختار عاملی تأییدی مدل سه عاملی با یک اصلاح نسبت به مدل یک عاملی با دو تعدیل در جامعه برازنده تر است. نتیجه های به دست آمده در مورد همسانی درونی کل مقیاس و عامل های سه گانه بیانگر پایایی در حد قابل قبول مقیاس بود. همبستگی بین هر یک از ماده های مقیاس با نمره ی کل ماده ها از 41/0 تا 64/0 متغیر و همگی معنادار بودند. ضریب روایی همزمان بین مقیاس رجحان های زود/ دیر خوابیدن و خرده مقیاس ها با پرسشنامه جهت گیری سنخ شخصیتی بامدادی-شامگاهی معنادار بودند. با توجه به روایی و پایایی مقیاس رجحان های زود/ دیر خوابیدن می توان از این مقیاس در محیط های صنعتی و سازمانی، بالینی و تحقیقاتی در راستای جایگزین کردن کارکنان در نوبت های کاری، افزایش کارایی، پیش گیری و کاهش صدمات جسمانی و روانی انسان ها استفاده کرد.  

این پژوهش با هدف مطالعه ی تأثیر ساختارهای هدف کلاسی بر بهزیستی روان شناختی دانش آموزان با توجه به نقش میانجی خودکارآمدی و نیازهای روان شناختی به اجرا در آمده است. در این مطالعه برای آزمایش مدل فرضی از روش همبستگی به شیوه ی تحلیل مسیر استفاده شد. 160 دانش آموز دوم متوسطه (77 دختر و 83 پسر) در سال تحصیلی 90-1389 به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای تصادفی دو مرحله ای از نواحی چهارگانه ی آموزش و پرورش شهر شیراز انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده مقیاس نیازهای اساسی روان شناختی (1985)، ساختارهای اهداف کلاسی (2003)، مقیاس خودکارآمدی عمومی (1982) و مقیاس رضایت از زندگی (2007) بودند. نتایج نشان داد اثر ساختار اهداف عملکردی از سوی داده های تجربی مورد تأیید قرار نمی گیرد، اما تأثیر ساختار اهداف تبحری بر بهزیستی از سوی داده های تجربی حمایت می شود. متغیر برون زاد اهداف تبحری از توان پیش بینی کنندگی معنی داری برای پیش بینی متغیرهای وابسته میانی خودکارآمدی و نیازهای روان شناختی برخوردار بودند؛ و این دو به نوبه ی خود پیش بینی کننده ی معنی داری برای متغیر نهایی بهزیستی روان شناختی بودند. این یافته در راستای اهمیت اهداف تبحری که بر یادگیری به منظور تسلط بر موضوع تأکید دارند به طور نظری و منطقی قابل فهم است.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانی گروهی بر کاهش استرس آموزشی رابطه معلم دانش آموز در مدارس ابتدایی سردشت دزفول و روستاهای وابسته به آن در یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. جامعه ی این پژوهش شامل کلیه ی مدارس دخترانه، پسرانه و مختلط مقطع ابتدایی شهرستان سردشت–دزفول و روستاهای وابسته (526 دانش آموز) به آن در سال تحصیلی 1401-1400 بود. برای انتخاب نمونه، پنج مدرسه ی دخترانه، پسرانه و مختلط به طور تصادفی از میان 117 مدرسه ابتدایی این شهرستان و روستاهای اطراف آن انتخاب شدند. در مرحله ی بعد 30 دانش آموز بر اساس گزارش معلمان، مشاوران و تأیید مرکز اختلالات رفتاری این شهرستان از نظر اختلال های عاطفی و رفتاری برگزیده شدند که 15 نفر به صورت تصادفی به گروه آزمایش و 15نفر به صورت تصادفی به گروه کنترل اختصاص یافتند. معلمان به شاخص استرس آموزشی در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری برای هر دانش آموز پاسخ دادند. دانش آموزان شرکت کننده ی گروه آزمایش در دَه جلسه ی چهل وپنج دقیقه ای مداخله ی بازی درمانی گروهی شرکت کردند و دانش آموزان شرکت کننده ی گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. داده ها با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر (آمیخته) و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که بازی درمانی گروهی باعث کاهش استرس آموزشی رابطه ی معلّم-دانش آموز در دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است (01/0 < p). همچنین نمره های گروه تحت بازی درمانی گروهی در مرحله ی پیش آزمون تا مرحله ی پیگیری در متغیرهای بیش فعالی، اضطراب/کناره گیری، اختلال رفتاری/پرخاشگری و نااُمیدی در کار با والدین کاهش یافته است (01/0 < p) امّا در متغیر اختلال در تدریس تغییری مشاهده نشد. بنابراین می توان با استفاده از این نوع بازی درمانی گروهی برای کاهش استرس  آموزشی رابطه ی معلّم- دانش آموز استفاده کرد.