سید احمد هاشمی علی آبادی

سید احمد هاشمی علی آبادی

مدرک تحصیلی: عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۱ مورد از کل ۱۱ مورد.
۱.

تحلیل رابطه توحید عملی و تاب آوری اجتماعی با تأکید بر اندیشه های علامه مصباح یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توحید توحید عملی تاب آوری اجتماعی معنای زندگی علامه مصباح یزدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۲۷
افزایش سازگاری و تاب آوری در برابر حوادث طبیعی یا انسانی و بررسی عوامل دخیل در آن یکی از دغدغه های دیرین بشر است. از آنجا که باور توحیدی انسان نقش مستقیم در  انعطاف و تاب آوری او در مواجهه با رویدادهای زندگی دارد، این مقاله درصدد بررسی رابطه توحید در عمل و میزان تاب آوری انسان  با تکیه بر نظرات آیت الله مصباح برآمد. شیوه داده پردازی این پژوهش، کتابخانه ای و بر اساس روش توصیفی و تحلیلی است. بر اساس اندیشه های علامه مصباح یزدی، مظاهر توحید در عمل در جهت افزایش تاب آوری یک اجتماع، در سه محور کلی «تعامل سازنده با افراد جامعه» و «تواصی به مکارم اخلاقی و ارزش های انسانی» و «توجه به معناداری و هدفمندی زندگی» طرح می شود. تعامل، ناظر بر مشارکت های عملی اجتماعی بر مدار توحید است که از طریق «حفظ وحدت جامعه»، «رعایت حقوق و مصالح اجتماعی خود و دیگران» و «تأمین کرامت و عزت نفس نیازمندان» منجر به افزایش تاب آوری اجتماعی می گردد و تواصی نیز ناظر به مشارکت های کلامی بر مدار توحید است که با نظارت رهبران دینی از طریق توجه دادن مردم به امیدواری به الطاف الهی و تواصی افراد جامعه به حق، صبر و ترحم موجب تاب آوری بیشتر می شود و در نهایت توجه به معناداری و هدفمندی زندگی که بر مبنای توحیدی با توجه به قضا و قدر و حکمت های الهی جهت تدبیر عالم و موقتی دانستن دنیا و اصالت آخرت همراه خواهد بود، عوامل افزایش تاب آوری یک اجتماع را فراهم می آورد. 
۲.

بررسی تحلیلی ریشه های نگرشی تخریب محیط زیست و راهکارهای اصلاح آن با رویکرد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ریشه های نگرشی محیط زیست تخریب محیط زیست مسئولیت پذیری اخلاقی مبانی نگرشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۳
پژوهش حاضر با تأکید بر ضرورت توجه به بحران زیست محیطی و با رویکردی نقادانه به مهم ترین ریشه های نگرشی ایجاد این بحران پرداخته است. «شعور اختصاصی انسان»، «آموزه های تحریف شده تورات و انجیل و برداشت های ناروای از آن»، «اصالت بخشیدن به حقوق انسان» و «دوری از آموزه های فطری اسلامی» جزء این ریشه ها است. این پژوهش با شیوه داده پردازی کتابخانه ای و با روشی توصیفی تحلیلی بهترین راه برون رفت از این بحران را براساس معارف دینی، «توجه به مبانی نگرشی صحیح» و «نگرش مسؤلانه اخلاقی» انسان در مواجهه با محیط زیست می داند. این نگرش بر پایه «باور به وجوب احترام به گیاهان و حیوانات»، «باور به اعتدال در استفاده از محیط زیست»، «باور به ارزش ذاتی و حیات عمومی» و «باور به مسئولیت پذیری توأم با امانت داری»، شکل می گیرد. در این نگاه محیط زیست علاوه بر قداست ذاتی، دارای قداست ابزاری و جهت نیل به کمال بشری است که نباید با آن به هرگونه برخورد نمود.
۳.

بررسی و نقد آراء آیت الله سبحانی در مورد حقیقت عبادت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیت الله سبحانی عبادت خضوع الوهیت ربوبیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۴۷
شناسایی اصطلاح عبادت در نظام علمی واژه شناسان سابقه ای دیرینه دارد. فرقه وهابیت با تئوری اشتباه در فهم معنای آن، حکم به تکفیر مسلمانان کرده است. در مقابل؛ آیت الله سبحانی در اکثر تألیفاتش عبادت را به گونه ای دیگر تحلیل کرده است که به حقیقت شرع نزدیک تر است. «تبیین تعاریف آیت الله سبحانی از عبادت اصطلاحی و نقد و بررسی آنها» مسئله اصلی این مقاله است. ایشان برای عبادت دو رکن درونی و بیرونی برشمرده است. رکن درونی، خضوع و تذلل از سوی عابد است و رکن بیرونی خود، در چهار گروه دسته بندی می شود. در گروه اول، «الوهیت» رکن است و عبادت به معنای خضوع در برابر اله است. در تعریف دوم، «ربوبیت» رکن است و عبادت به معنای خضوع در برابر موجودی است که خاضع، باور به مدیر و رب بودن او دارد. رکن در تعریف سوم «مستقل بودن» و در چهارم «تفویض» است. عبادت در تبیین سوم، به خضوع در برابر خالق و موجود مستقل تعریف شده و در چهارم، به معنای خضوع در برابر موجودی غیر از خدا همچون بت ها، ستارگان، فرشتگان، انبیاء و اولیاء است که امور عالم به آنها تفویض شده است. تعریف نویسنده از عبادت، «اظهار تذلل و انقیاد در پیشگاه رب» می باشد که افزون بر جامع بودن، اشکالات تعریف آیت الله سبحانی را نیز ندارد. روش مقاله مبتنی بر استقراء کتابخانه ای در آثار آیت الله سبحانی با روش توصیف و تحلیل مفهومی است.
۴.

بررسی نقش جنسیت در شکل گیری هویت جنسی از دیدگاه آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تربیت جنسیت هویت جنسی کودکان تربیت دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۴ تعداد دانلود : ۴۶۶
مقاله حاضر ضمن ارائه تعریفی از مفهوم هویت جنسی، قبول و تحسین جنسیت کودکان از سوی اطرافیان، آموزش نقش جنسی به کودکان از همان اوایل کودکی و نیز نفی تبعیض جنسیتی بین کودکان را از ارکان اصلی تربیتی در شکل گیری هویت مناسب جنسی می داند. این مقاله با روشی توصیفی و تحلیلی و با هدف تبیین نگاه آیات و روایات در بررسی نقش متغیر جنسیت در تربیت، عمده ترین الزامات تربیتی را در شکل گیری هویت جنسی دختران و پسران بررسی نموده است. داده پردازی مقاله کتابخانه ای همراه با استناد به آیات و روایات است و نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که جهت حصول تربیتی سالم و کارآمد باید جنسیت کودکان را فارغ از نگاه های فرهنگی و سوگیری های جنسیتی به عنوان رکن مهم تربیتی مورد دقت قرار داد. بر اساس یافته های این پژوهش نگاه تساوی طلبانه به جنسیت و نیز توقع یکسان در ارائه نقش جنسیتی، نگاهی ناصحیح و به دور از واقعیات تکوینی کودکان و مخلّ امر تربیت است.
۵.

بررسی اخلاقی فضیلت عدالت درآیات الاحکام «با رویکرد تحلیل اخلاقی آیات قصاص»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیات احکام ارتباط فقه و اخلاق قصاص عادلانه عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۵۱۸
مساله این مقاله بررسی مصادیق اخلاقیِ فضیلتِ عدالت «با رویکرد تحلیل تربیتی آیات الاحکام» در آیات مربوط به قصاص است. ما ضمن بررسی ارتباط میان دو حوزه اخلاق و فقه در بستر تعامل شبکهای آیات مربوط به قصاص با تکیه بر روش تفسیری آیه به آیه و نیز مراجعه به منابع تفسیری مساله تحقیق را پی گرفتهایم هدف این تحقیق نشان دادن تأثیر قابلتوجه آموزههای اخلاق اسلامی در آیات فقهی و به صورت خاص در مسائل قصاص است. پشتیبانی اخلاقی از دستورات فقهی بر اساس آیات و شیوه تدریجی بیان آیات قصاص، دو محور تجلییافته این هدف بهشمار میآید. بر این اساس یافته های این پژوهش پس از استنباط آموزه اخلاقی "عدالت" در آیات قصاص، تبیین عدالت مورد نظر درسه شکل محوری است: «مساوات در کمیت»، «بخشش بعد از اثبات جرم» و «ملتزم بودن به مماثله در شئون اجتماعی و اعضای خاص». شیوه دادهپردازی مقاله حاضر کتابخانهای و روش بررسی محتوایی آن توصیفی- تحلیلی است.
۶.

بررسی و نقد مبانی فکری قرآنیون در مورد قرآن بسندگی و نابسندگی سنت رسول اکرم صلی الله علیه وآله با تکیه بر آراء دکتر احمد صبحی منصور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن رسول اکرم صلی الله علیه و آله سنت صبحی منصور قرآنیون قرآن بسندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۱۵۲
احمد صبحی منصور در ردیف قرآنیون معاصر و تأثیرگذار در این عرصه به شمار می آید که قرآن بسندگی مبنای اصلی گرایشات آنها محسوب می شود. ایشان با استناد به برخی از آیات قرآن تلاش می کند تا جایگاه پیامبر در غیر از شأن ابلاغ و نیز کارکرد سنت در تمامی حوزه های دینی را از اعتبار ساقط نماید. نگارندگان این پژوهش پس از بیان بخشی از آراء صبحی منصور و استدلال های وی، با استناد به آیات متعدد قرآن و با شیوه داده پردازی کتابخانه ای و روش تحلیل محتوا، کفایت قرآن برای مصدریت تشریع، تحدید گستره عصمت، حصر رسالت در تبلیغ، و عدم اعتبار سنت پیامبر خدا را که از جمله مبانی فکری صبحی منصور است، مورد نقد و بررسی قرار داده و در نهایت به این نتیجه می رسند که آراء و اندیشه-های بنیادین صبحی منصور در حوزه قرآن و سنت پیامبر جامع نگرانه نبوده و ایشان با آیات قرآن برخورد گزینشی نموده و به سیاق و روش تفسیری مورد قبول خود(روش تفسیر قرآن به قرآن) و نیز لوازم کلام خویش توجه نکرده است و در برخی موارد دچار تعارض و تناقض در گفتار شده است.                                                   
۷.

تحلیل مسئولیت های اخلاقی انسان در تعامل با محیط زیست با تکیه بر آیات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محیط زیست قرآن اخلاق مسئولیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۳۷۴
از جمله موضوعات مورد بحث در حوزه زیست، اخلاق کاربردی و حقوق بحث از بایدها و نبایدهای تعامل انسان با محیط زیست است. قرآن کریم نیز به عنوان کتاب تکوین و تشریع در گزاره های توصیفی و الزامی خود نحوه صحیح تعامل انسان را با محیط زیست با ظرافت، دقت و عمیق بیان نموده است. این پژوهش با هدف تبیین نگاه قرآن در این مورد و با روشی توصیفی و تحلیلی به عمده ترین مسئولیت های اخلاقی انسان در مورد محیط زیست پرداخته است و ضمن بیان نگاه قرآن به ارزش ذاتی، قداست، نظام مندی و بعد ملکوتی محیط زیست و نیز ارزش ابزاری و خلقت محیط زیست برای انسان به این نتایج دست یافت که آبادانی و حفظ محیط زیست، استفاده بهینه و بدون افراط و تفریط، جلوگیری از تخریب و آلوده کردن آن، رعایت حق آیندگان و سپاسگزاری، احترام و مهرورزی به محیط زیست جزء وظایف ضروری از نگاه قرآن است. گردآوری مطالب این تحقیق با تکیه بر منابع کتابخانه ای و رجوع مستقیم به آیات قرآن کریم و شیوه تفسیری آیه به آیه و نیز شیوه تفسیر روایی انجام گرفته است.
۸.

تحلیل ابعاد تأثیرگذاری لقمه حرام در شخصیت انسان با تأکید بر آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: لقمه حرام تربیت آدمی شخصیت انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۳ تعداد دانلود : ۸۷۱
بررسی عوامل مؤثر در شکل گیری شخصیت انسان ازجمله مسائل مهم و کلیدی در حوزه علوم تربیتی و روان شناسی و نیز در نگاه آیات و روایات است. در این میان نقش تغذیه جسمی انسان و تأثیر جدی آن بر بعد شخصیتی و روانی جای مداقّه و بررسی بیشتری دارد. این پژوهش ضمن بررسی اهمیت لقمه از نگاه آیات و روایات، به بررسی تأثیر حرام یا حلال بودن آن در شکل گیری و رشد شخصیت انسان می پردازد. بررسی آیات و روایات نشان می دهد که ازجمله مهم ترین روزنه های ورود شیطان و اخلال در شخصیت انسانی، حرام نمودن و یا حداقل شبهه دارکردن لقمه است. بنابراین انسان باید نقش لقمه را در مقایسه با سایر عوامل جدی تر بنگرد. پژوهش حاضر در بردارنده این نتایج شد که تأثیرگذاری لقمه حرام از سه جهت در شخصیت انسان حائز اهمیت است: الف) بعد معرفتی انسان و مانعیت در شناخت صحیح؛ ب) در قلب و روان انسان به صورت تاریک شدن، مهرخوردن و حتی مرگ قلب؛ ج) در رفتار به صورت تغییر شخصیت انسانی و تبدیل آن به حیوانیت و سبعیت. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است.
۹.

بررسی و پاسخ شبهه «قرآن و فرهنگ مردگرایی» از سوی مستشرقان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن فرهنگ مردگرایی مردان زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۳۰۶
از جمله پرسش های درون متنی در حوزه مباحث زبان شناسی قرآن ، سؤال از نحوه سخن گفتن قرآن در مواردی است که مردان و زنان را مخاطب قرار می دهد و یا درباره مردان و زنان به طور خاص سخن می گوید و در این موارد، به زعم برخی اندیشمندان و مستشرقان، قرآن متأثر از فرهنگ زمانه، گفتمانی مردانه را اتخاذ نموده است و جانب دارانه سخن می راند. این مقاله به بررسی و تبیین این شبهه می پردازد و دلایلی را در پاسخ به این شبهه مطرح می نماید. نتیجه این تحقیق آن است که گفتمان مردانه قرآن متأثر از فرهنگ زمانه نبوده است، بلکه ایرادکنندگان شبهه، مباحث زبان شناختی قرآن را با مباحث کلامی یا اخلاقی خلط نموده اند و با نگاهی یکسویه به آیات و چشم پوشی از آیات هم موضوع و هم معنا و نیز رعایت نکردن قاعده سیاق در فهم، موجب تقطیع آیات و اشتباه در فهم شده اند. همچنین، بی توجهی اینان به مباحث برون متنی مثل وجود تفاوت های تکوینی بین زن و مرد، نقش های اختصاصی هر یک و نیز اصل تشابه محوری به جای تناسب محوری موجب فهم نادرست از این دسته آیات شده است. اطلاعات این پژوهش به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است و پردازش داده ها با روش تحلیل انتقادی می باشد.
۱۰.

بررسی شبهه اخلاقی سلب کرامت زنان در صدر آیه 24 سوره نساء(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قوامیت کرامت ذاتی کرامت اکتسابی مردان زنان فضل نفقه خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵۴ تعداد دانلود : ۹۴۴
نظام اخلاقی-حقوقی اسلام و تفاوت های موجود در آن بین زن و مرد پیوسته یکی از پرچالش ترین موضوعات قرآنی بوده و هست. بر اساس آیه 34 سوره نساء مدیریت کلان زندگی به خاطر دو مسأله برتری مرد(بما فضّل الله) و مسئولیت پرداخت نفقه از سوی او به زن(و بما انفقوا)، بر عهده مرد نهاده شده است. این مسأله شبهات و سؤالاتی را در مورد قوامیت مردان و قانتیت زنان درپی داشته است. از جمله شبهات مطرح شده آنست که این آیه کرامت زنان را سلب نموده و به نوعی زنان را تحقیر نموده است. ما در این پژوهش با تکیه بر آیات نورانی قرآن کریم و آراء و اندیشه واژه شناسان و مفسرین و با روشی کتابخانه ای و تحلیل محتوایی، مدلول آیه را بررسی نموده وگستره ی قوامیت مردان و علت تفضیل آن ها و رابطه ی آن را با کرامت زنان به بحث نشسته و شبهه ی واردشده را مردود دانسته ایم.
۱۱.

بررسی انواع تعارضات در اخلاق خانوادگی با خاستگاه روابط ناسالم جنسی قبل از ازدواج(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اخلاق ازدواج خانواده تعارضات اخلاقی روابط جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۵ تعداد دانلود : ۳۹۵
خانواده بزرگ ترین مدرسه تربیتی است که درآن زیباترین عواطف بشری شکل می گیرد و محیط مناسبی را برای تعالی و بروز استعداد های نهفته انسانی فراهم می کند. شرط این مهم آن است که این نهاد کوچک ولی مؤثر بر اساس یک انتخاب دقیق شکل گیرد و روابط درون آن به ویژه رابطه زن و شوهر بر مبنای رعایت اخلاق و ابراز صحیح عواطف تنظیم شود. در این صورت است که آرامش حقیقی در آن تجلّی می یابد و مفهوم حقیقی مسکن (محل سکونت) به ظهور می رسد. پیوسته این نهاد را عواملی از درون خانواده و بیرون آن تهدید می کند که بحث آسیب شناسی آن را در مسائل تربیتی و اخلاقی از اهمیت ویژه ای برخوردار می کند. از جمله این آسیب ها روابط جنسی قبل از ازدواج است که اختلافات و تعارضاتی را در خانواده به وجود می آورد و حل دیر هنگام آن می تواند به فروپاشی خانواده منجر شود. ما در این تحقیق در پی آنیم که با روش کتابخانه ای و توصیف و تحلیل، برخی تعارضات حاصله از روابط قبل از ازدواج را بررسی نموده و نقش و تأثیر این روابط را در عرصه خانواده از جهت اخلاقی آسیب شناسی کنیم و در صورت امکان راه حل هایی ارائه دهیم.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان