محمدحسین رونقی

صنعت بانکداری تحت تاثیر تحول اقتصادی، توسعه اینترنت و نوآوری های مالی است. از همین رو صنعت بانکداری نیازمند تحول فوری و جست و جوی راه های توسعه جدید می باشد. از سوی دیگر فناوری زنجیره بلوک یک فناوری تحول آفرین است که موجب تغییر در مدل های کسب وکار می شود. با استفاده از معماری نرم افزار توزیع شده و رایانش پیشرفته، زنجیره بلوک می تواند شیوه تبادل اطلاعات بین کنشگران زنجیره را تغییر دهد. از همین رو هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر پذیرش و به کارگیری فناوری زنجیره بلوک در صنعت بانکداری ایران می باشد. این پژوهش کاربردی و از نوع روش توصیفی همبستگی است. مدل تئوری یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری به عنوان مدل نظری پژوهش به کار گرفته شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان صنعت بانکداری در شعب شیراز می باشد. برای تحلیل داده ها از معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. نتایج نشان داد که انتظار عملکرد، انتظار تلاش، تاثیر اجتماعی و عوامل فردی تاثیر معناداری بر نیت استفاده از فناوری زنجیره بلوک دارند. همچنین عامل آخر و مهم تاثیر مثبت عامل نیت رفتاری بر کاربری واقعی فناوری زنجیره بلوک بود. در نهایت در نظام بانکداری ایران به کارگیری فناوری زنجیره بلوک به عنوان راهی برای رفع محدودیت های اقتصادی و پرداخت-های تجاری مورد پذیرش قرار می گیرد.

گردشگری الکترونیکی، دیجیتالی کردن تمام فرایندها و زنجیره ارزش در صنایع گردشگری، مسافرت، مهمان نوازی و پذیرایی است که سازمانها را قادر می سازد تا کارآیی و اثربخشی خود را ارتقا بخشند. فراگیری و نوآوری های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات امکان دستیابی به کانال های مختلفی را برای کاربران گردشگری ایجاد کرده است. در این حوزه مطالعات متعددی در حوزه گردشگری انجام شده است و عوامل مختلف موثر بر پذیرش این راه های ارتباطی شناسایی شده است. این پژوهش با هدف ارائه چارچوبی جامع جهت پذیرش گردشگری الکترونیک انجام شده است. با استفاده از روش فراترکیب بیش از 273 مقاله در حوزه گردشگری الکترونیک مورد ارزیابی قرار گرفت با استفاده از تحلیل محتوا ابعاد و کدهای مربوطه استخراج و میزان اهمیت و اولویت هر یک به کمک روش کمّی آنتروپی شانون تعیین شده است. بر اساس یافته ها مشخص گردید کدهای امنیت، رضایت کاربران و کارکردگرایی دارای بیشترین ضریب اهمیت می باشند. در نهایت پس از طی گام های پژوهش چارچوب نهایی پذیرش گردشگری الکترونیک ارائه گردید.

زوال سریع منابع طبیعی و آگاهی روزافزون از معضلات محیط زیست موجب شده است تا موضوع پایداری به یکی از عناصر اصلی پیشرفت کسب وکارهای معاصر تبدیل شود. از مهمترین فعالیت های پایداری استفاده از فناوری اطلاعات سبز است و دلیل آن استفاده گسترده از فناوری اطلاعات در کسب و کارهای مختلف جهت ارتقای عملکرد آنها می باشد. فناوری اطلاعات سبز به عنوان بخشی اساسی از حاکمیت فناوری اطلاعات به منظور ترویج استفاده فناوری اطلاعات دوستدار محیط زیست و فرایندهای کسب و کار منطبق با محیط زیست مطرح شده است. با توجه به مطالعات مختلف در حوزه فناوری اطلاعات سبز هدف این پژوهش ارائه چارچوبی جامع از عوامل موثر بر فناوری اطلاعات سبز با استفاده از رویکرد فراترکیب می باشد. به منظور ارائه چارچوبی جامع از همه عوامل فناوری اطلاعات سبز 189 مقاله علمی مرور شدند. در روش فراترکیب با استفاده از تحلیل محتوا کدهای مربوطه استخراج و میزان اهمیت و اولویت هر یک به کمک روش کمّی آنتروپی شانون تعیین شده است. بر اساس یافته ها مشخص گردید عوامل کاهش هزینه، تفکر مسئولانه و مشارکت کارکنان و چیدمان مراکز داده دارای بیشترین ضریب اهمیت می باشند. در نهایت چارچوب نهایی عوامل موثر فناوری اطلاعات سبز ارائه گردید.

حاکمیت شرکتی سیستمی است که با آن شرکت ها اداره و کنترل می شوند و ساختاری را شکل می دهد که از طریق آن می توان دستیابی به اهداف و عملکرد سازمان را نظارت کرد. فناوری اطلاعات با ایجاد دسترسی مناسب و آسان به اطلاعات، بستر شفاف سازی فعالیت های سازمان را فراهم می آورد. این پژوهش با هدف ارزیابی رابطه مؤلفه های حاکمیت فناوری اطلاعات و حاکمیت شرکتی اجرا شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی است. بر اساس نظر خبرگان، سه وزارتخانه با حوزه فناوری اطلاعات ارتباط مستقیمی دارند. جامعه آماری این پژوهش مدیران عالی، معاونان و مدیران میانی سازمان های حوزه فناوری اطلاعات زیرمجموعه این وزارتخانه ها در نظر گرفته شده است و 178 نفر از 21 سازمان حوزه فناوری برای نمونه آماری انتخاب شدند. شاخص های حاکمیت فناوری اطلاعات با بهره مندی از چارچوب کوبیت ارزیابی شد. جمع آوری اطلاعات شاخص های حاکمیت شرکتی و حاکمیت فناوری اطلاعات در سازمان های نمونه به کمک پرسشنامه انجام گرفت و رابطه بین این شاخص ها با استفاده از تحلیل همبستگی کانونی بررسی شد. از نتایج این پژوهش می توان به برقراری رابطه بین حاکمیت فناوری اطلاعات و حاکمیت شرکتی اشاره کرد که برنامه ریزی و سازماندهی فناوری اطلاعات در این رابطه، بیشترین وزن را میان مؤلفه های حاکمیت فناوری اطلاعات دارند.

هدف: فرایند جهانی سازی و توسعه سریع فناوری های اطلاعاتی نه تنها منجر به رقابت مشهود بین سازمان ها شده است، بلکه این پدیده را می توان میان دانشگاه ها نیز مشاهده کرد. در این زمینه، هوشمندی کسب وکار به عنوان فرایند جمع آوری، تجزیه و تحلیل، تفسیر، انتشار داده ها و اطلاعات باارزش بالا، برای استفاده در فرایند تصمیم گیری می باشد. هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر پیاده سازی هوشمندی کسب وکار متناسب با سازمان های تحصیلات عالی و در نهایت سنجش آمادگی دانشگاه شیراز برای پیاده سازی این سیستم است. طرح پژوهش: این مطالعه در چهار مرحله انجام شد. در آغاز برای شناسایی جامع عوامل مؤثر بر آمادگی سازمان جهت پیاده سازی سیستم هوشمندی کسب وکار از روش مرور نظام مند استفاده شد. سپس برای متناسب سازی عوامل با دانشگاه و مؤسسه های آموزشی به پالایش آن عوامل با نظر خبرگان دانشگاهی و غربالگری فازی عوامل متناسب با دانشگاه پرداخته شد که در نتیجه هشت بعد مدیریت، زیرساخت سخت افزاری، مدیریت طرح، تیم هوشمندی کسب وکار، زیرساخت نرم افزاری، کاربران، سازمان و فرهنگ سازمانی و 44 شاخص شناسایی و تأیید شد. سپس عوامل شناسایی شده به وسیله روش بهترین-بدترین فازی وزن دهی شدند. در نهایت، آمادگی دانشگاه شیراز با استفاده از چارچوب عوامل و نظر 60 نفر از مدیران، کارشناسان و استادان دانشگاه شیراز که به صورت قضاوتی هدفمند انتخاب شدند، از مسیر پرسش نامه سنجش شد. یافته ها: علاوه بر شناسایی عوامل آمادگی هوشمندی در دانشگاه، یافته دیگر نشان داد که دانشگاه شیراز بیشترین آمادگی را به ترتیب در ابعاد کاربران، مدیریت، گروه هوشمندی، فرهنگ سازمان، زیرساخت سخت افزاری، مدیریت طرح، سازمان و زیرساخت نرم افزاری دارد. نوآوری پژوهش: ارزش نظری این پژوهش، ارائه چارچوبی بر اساس شاخص های استخراج شده و اوزان آنها است که می توان میزان آمادگی یک دانشگاه در پیاده سازی سیستم هوشمندی کسب وکار را ارزیابی کرد. نتایج مطالعه برای مدیران دانشگاه ها جهت ارزیابی وضعیت سازمان خود و شناسایی نقاط قوت و ضعف ابعاد مختلف مؤسسه در پیاده سازی هوشمندی کسب وکار کاربرد دارد.

مقدمه: اینترنت اشیا سیستمی از اشیای فیزیکی است که از طریق اینترنت قابل دسترس و به یکدیگر مرتبط شده اند. به طور گسترده اینترنت اشیا در ایجاد ارتباط بین منابع مختلف پزشکی و ارائه خدمات هوشمند، اثربخش و مطمئن به افراد کاربرد دارد. از همین رو هدف این پژوهش بررسی و شناسایی خدمات فن آوری اینترنت اشیا در حوزه بهداشت و درمان و رتبه بندی اهمیت آنها است. روش ها: این پژوهش از نوع کاربردی است و در دو مرحله با استفاده از رویکرد ترکیبی در سال 1397 انجام شده است. در مرحله کیفی، منابع کتابخانه ای و در مرحله کمّی، پرسش نامه مقایسه زوجی مورد استفاده قرار گرفته است. خدمات اینترنت اشیا به وسیله گروه خبرگان که شامل هفت نفر می شود رتبه بندی شده است. در پژوهش حاضر، از روش تحلیل فرایندی سلسله مراتبی تحت مجموعه های فازی نوع دو برای رتبه بندی خدمات اینترنت اشیا استفاده گردید. یافته ها: بخش مهمی از یافته های پژوهش اهمیت مدیریت بیماری های مزمن، خدمات پزشکی فوری غیرمستقیم، تشخیص زمین خوردن سالمندان، اطلاعات بیماران، ناسازگاری دارو و اطلاعات سلامت کودکان در میان خدمات اینترنت اشیا را نشان می دهد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، مشخص گردید که سیاستگزاران در حوزه فن آوری اینترنت اشیا در ابتدا باید به نقش این فن آوری در نجات جان افراد واقف باشند و در اولویت بعد سرمایه گذاری در اینترنت اشیا می تواند به کنترل و نظارت رفتارهای سالمندان، بیماران و کودکان یاری رساند. همچنین، شناسایی و آگاهی از اولویت خدمات اینترنت اشیا به سیاستگزاران و مدیران حوزه درمان و بهداشت جهت مدیریت اثربخش تر کمک می کند.

هدف این پژوهش شناسایی چالش های استقرار بانکداری دیجیتالی در ایران است. روش شناسی موردنظر برای انجام این تحقیق، استفاده از روش تحقیق کیفی بوده که در آن از روش تئوری داده بنیاد استفاده شده است. به منظور جمع آوری اطلاعات در صنعت بانکداری از مصاحبه های ساختارنیافته و نیمه ساختاریافته (بهره گیری از نظرات خبرگان دانشگاهی و صنعت بانکداری ایران) استفاده شده است. در این روش که کدها با نرم افزار MAXQDA استخراج شد، در مجموع 176 کد، 45 مفهوم و 14 مقوله در 5 دسته مقوله کلی تر به دست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد شرایط علی چالش های بانکداری دیجیتال در ایران شامل چهار مقوله موانع قانونی و حقوقی، موانع زیرساختی و ضعف در زیرساخت های فناوری، عدم تمایل سازمان به همکاری با شرکای بیرونی و بالعکس و عدم ارائه ایده های نوین کسب وکار دیجیتال بوده، شرایط زمینه ای شامل سه مقوله عدم همراهی نیروی انسانی، مانع فرهنگی و مانع آموزشی بوده، شرایط مداخله گر شامل دو مقوله نبود هدف و چشم انداز راهبردی مشخص در عرصه بانکداری دیجیتال و عدم وجود ساختارهای سازمانی فعال، پویا و منعطف است، همچنین راهبردهای پیاده سازی بانکداری دیجیتال شامل سه مقوله تقویت و ارتقا زیرساخت ها، خلق و ارائه ایده های نو دانشی بانکداری دیجیتال و مدیریت راهبردی دیجیتال است و در آخر پیامدهای عدم پیاده سازی بانکداری دیجیتال در ایران شامل شش مقوله فراهم نشدن نیاز مشتری، کاهش سهم بازار، عدم تحلیل رفتار مشتریان، عدم ارائه خدمات یکپارچه، کاهش درآمد و افزایش هزینه ها است

بلوغ هوشمندی کسب وکار، نتیجه ای از تکامل و پیشرفت فناوری و رویکردهای مدیریتی است که با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و تحلیل داده ها، به ارائه اطلاعات دقیق، تحلیل های پیش بینی و بهبود تصمیمات در سازمان ها کمک می کند. علی رغم بلوغ فنی که کارایی و عملکرد سازمان ها را در طول زمان بهبود می بخشد، هوشمندی کسب وکار فاصله زیادی تا تبدیل شدن به روند اصلی در سازمان ها دارد. باتوجه به پژوهش های متعدد در حوزه هوشمندی کسب وکار، هدف این پژوهش ارائه چارچوب عوامل مؤثر بر بلوغ هوشمندی کسب وکار با استفاده از رویکرد فراترکیب بود. به منظور رسیدن به چارچوبی جامع که دربرگیرنده همه عوامل بلوغ هوشمندی کسب وکار باشد، 221 پژوهش علمی مرور شدند. کدهای مربوطه با استفاده از تحلیل محتوا در روش فراترکیب استخراج شدند. مقوله ها با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری جامع، سطح بندی شدند و تأثیرگذارترین آنها مشخص شدند. یافته ها نشان می دهند که در مجموع 93 کد استخراج شده که در 6 مقوله تقسیم شدند. این مقوله ها شامل عوامل سازمان و مدیریت، محیط، زیرساخت فناوری، منابع انسانی – دانش، مدیریت داده و تحلیل داده هستند. مقوله های زیرساخت فناوری، مدیریت داده و تحلیل داده در سطح سه قرار گرفتند و بیشترین تأثیر را بر بلوغ هوشمندی کسب وکار دارند.