طیبه عباس نژاد

هدف: امروزه فناوری اطلاعات، امکان استفاده از نظرهای افراد مختلف را با دیدگاه های متنوع فراهم آورده است و یکی از مواهب آن، پیدایش روش های آسان بهره گیری از نظرهای عموم است که جمع سپاری نامیده می شود. جمع سپاری به سرعت در حال تکامل است و در موقعیت هایی که به ایده ها، نیروی کار، نظر یا تخصص گروه های بزرگی از مردم نیاز باشد، استفاده می شود؛ از این رو هر جا که بهره گیری از مشارکت اجتماعی، به تسهیل در شناسایی و حل مسائل منجر شود، جمع سپاری ابزاری کارامد تلقی می شود. پژوهش پیش رو جمع سپاری را به عنوان فرایندی جدید برای درگیر کردن مردم در سیاست گذاری و خط مشی گذاری به بحث گذاشته و به شناسایی عوامل مؤثر بر آن و جلب مشارکت عامه پرداخته است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد کیفی (شیوه فراترکیب) محسوب می شود. بدین منظور از مراحل فراترکیب سندولوسکی و بارسو (۲۰۰۷) استفاده شده است. اسناد علمی خارجی یافت شده در بین سال های ۱۹۶۹ تا ۲۰۲۳، به تعداد ۸۵۴ و اسناد علمی داخلی یافت شده در بین سال های ۱۳۸۱ تا ۱۴۰۲ به تعداد ۱۱۸، جامعه پژوهش حاضر را شکل می دهند که در پایگاه های اطلاعاتی گوگل اسکولار، امرالد، ریسرچ گیت، اس سی آی هاب، ساینس دیرکت، ویلی، اسپرینگر، جی استور، سیج پاب و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، ایرانداک، نورمگز، مگ ایران و سیویلیکا با کلیدواژه های مختلف و راهبردهای متنوع جست وجو و بررسی شدند. در نخستین گام از جست وجو ۹۷۲ منبع علمی در منابع یاد شده ب ه دست آمد که بر اساس غربالگری، در نهایت، ۷۵ سند علمی پس از واکاوی عناوین، چکیده و محتوا، گزینش و مطالعه شد. یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه حاضر، عوامل مؤثر بر جمع سپاری خط مشی و جلب مشارکت عامه در یازده بعد بدین شرح دسته بندی شدند: استراتژی های خط مشی گذاری مشتمل بر ۸ مفهوم (ارزش نهادن به شهروندان، ویژگی های وظیفه، موضوع مشارکت، سازوکارهای مشارکت، درگیر کردن شهروندان، فرایندهای مشارکت، نقش مجریان، نتایج مشارکت)، عوامل سیاسی مشتمل بر ۳ مفهوم (اراده برای مشارکت، شرایط و وضعیت سیاسی حاکم، میزان باز بودن فضای سیاسی)، عوامل اجتماعی مشتمل بر ۴ مفهوم (موارد انگیزشی، سرمایه اجتماعی، متغیرهای جمعیت شناختی، ارتباطات و تعاملات)، عوامل اقتصادی مشتمل بر ۳ مفهوم (چالش های اقتصادی، وضعیت معیشتی، روند و تغییرات اقتصادی)، عوامل فرهنگی مشتمل بر ۴ مفهوم (ارزش ها و باورها، اطلاع رسانی و آگاهی و آموزش، فرهنگ ملی، نوع فرهنگ، هماهنگی و پیوستگی)، عوامل حقوقی و قانونی مشتمل بر ۴ مفهوم (نوع حکومت، آشنایی شهروندان با حقوق قانونی، محیط قانونی، حفظ امنیت)، عوامل مدیریتی مشتمل بر ۶ مفهوم (تخصص و مهارت مجریان، شراکت راهبردی، خلاقیت و نوآوری، عوامل رفتاری مجریان، حوزه اجرایی، جبران خدمات شهروندان)، عوامل فردی مشتمل بر ۳ مفهوم (انگیزه افراد، دانش و توانایی و تجربه شهروندان، نگرش)، فناوری و تکنولوژی مشتمل بر ۶ مفهوم (ابزارهای آنلاین، عدالت در توزیع امکان های فناورانه، استفاده از فناوری ها و میزان تأثیرگذاری آن ها، زیرساخت و ساختار و محیط های کاربری، سطح فناوری داخلی و میزان رشد و بروز بودن آن، قابلیت استفاده از تجارت الکترونیک و حاکمیت الکترونیک)، عوامل فنی مشتمل بر ۳ مفهوم (کیفیت داده ها، خدمات پشتیبانی، ساختاری) و عوامل محیطی مشتمل بر ۲ مفهوم (جغرافیای طبیعی، محیط خارجی) شناسایی شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصل از پژوهش حاضر، می توان چنین نتیجه گیری کرد که موفقیت در فرایند جمع سپاری، وابسته به تعامل پیچیده و چندجانبه ای بین تمامی عوامل شناسایی شده است که به صورت تنگاتنگ با یکدیگر مرتبط هستند. در نتیجه، به منظور ایجاد بستری مناسب برای مشارکت شهروندان، توجه هم زمان به تمامی عوامل حائز اهمیت است.

مسئولیت اجتماعی در حال تبدیل شدن به رویکردی غالب در تحقیقات و اقدامات پژوهش گران و مدیران است که با هدف هم سویی منافع با محیط زیست و توسعه پایدار مد نظر قرار می گیرد. پژوهش حاضر در صدد شناسایی عوامل تاثیرگذار بر مسئولیت اجتماعی در شرکت های بزرگ فعال در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس و ترسیم سناریوهای باورکردنی بر اساس نظر مدیران است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت بر اساس روش سناریونگاری است. مشارکت کنندگان در این تحقیق 10 نفر از خبرگان آگاه به مسئولیت اجتماعی بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. برای تعیین عوامل کلیدی موثر بر مسئولیت اجتماعی از روش تحلیل ساختاری و تحلیل میک مک استفاده شد و سناریوهای پیش رو با استفاده از سناریو ویزارد ترسیم گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که پنج عامل کلیدی بر مسئولیت اجتماعی شرکت ها تاثیرگذار هستند. نتایج حاصل از ترکیب 15 وضعیت برای 5 عامل مؤثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت که شامل حالت های ممکن برای آینده پیش رو است، نشان داد که 5 سناریو با سازگاری بالا و 37 سناریو با سازگاری ضعیف را می توان در نظر گرفت. سناریوهای قوی براساس تشابه و درجه مطلوبیت، در سه گروه سناریوهای «خوش بینانه»، «بینابین» و «بدبینانه» قرار گرفتند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که شدت تاثیرگذاری وضعیت های نامطلوب، بیشتر از وضعیت های مطلوب است. بنابراین شرکت ها باید سناریوها نامطلوب را بیشتر مد نظر قرار دهند تا آمادگی لازم برای مواجهه با آن وضعیت ها فراهم گردد.

اخیراً با گسترش رقابت شرکت های داخلی با رقبای بین المللی، مفهوم جدیدی با عنوان تصویر کشور مقصد محصول، توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. این عقیده وجود دارد که تصویر کشور مقصد فروش محصول نیز می تواند مانند کشور مبدأ محصول، تصمیمات خرید مصرف کنندگان را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعۀ حاضر با اجرای یک طرح آزمایشی به صورت آنلاین، به بررسی تأثیر تصویر کشور مقصد فروش محصول، بر تصمیمات خرید مصرف کنندگان داخلی در خرید سه محصول ظروف چینی، شیرآلات، و مبلمان اداری می پردازد. نتایج بررسی روی سه گروه مختلف آزمایش (درمجموع، با 154 پرسشنامۀ قابل استفاده) نشان داد تصویر کشور مقصد صادرات محصول، بر ادراک از کیفیت محصول و تمایل به خرید آن تأثیرگذار است؛ اما این تأثیرگذاری در قیمت های مختلف، یکسان نیست. نتایج مطالعه نشان داد در هر سه نوع محصول، زمانی که سطح قیمت محصول متوسط است، تصویر مثبت کشور مقصد محصول، تأثیر مثبتی بر کیفیت ادراکی و تمایل به خرید محصول دارد. یافته های این مطالعه می تواند به تولیدکنندگان و مالکان برندهای داخلی در بهبود ادراک مصرف کنندگان از کیفیت محصولات داخلی و حذف تدریجی کلیشه های منفی کمک کند که دربارۀ آنها وجود دارد.

امروزه از سازمان ها انتظار می رود در مسیر دستیابی به منافع مالی خود، نسبت به مسئولیت هایی که در مقابل هر یک از ذینفعان سازمان دارند هوشیار و حساس باشند. کارکنان، یکی از مهم ترین ذینفعانی هستند که سازمان باید نسبت به آنها مسئولیت پذیر باشد؛ و بنابراین باید بداند چه مسئولیت هایی نسبت به آنها دارد. امّا عمده مطالعات انجام شده در زمینه مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتی، بر ذینفعان خارج از سازمان مانند مشتریان و جامعه متمرکزشده اند و کمتر به مسئولیت های سازمان در قبال کارکنان پرداخته شده است. مطالعه حاضر، یک پژوهش چندمرحله ای است که با هدف شناسایی ابعاد و شاخص های مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتی نسبت به کارکنان، انجام شده است. ابتدا با مطالعه اسنادی مبانی نظری، ابعاد و شاخص های مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتی نسبت به کارکنان از ادبیات تحقیق استخراج شدند. سپس ابعاد و شاخص های شناسایی شده در اختیار یک گروه 9 نفره از خبرگان شرکت برق منطقه ای هرمزگان که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند قرار گرفت و نظرات آن ها راجع به تناسب شاخص ها با عملکرد شرکت برق و نحوه سنجش آن ها جمع آوری شد. در انتها، در شاخص های شناسایی شده، عملکرد شرکت برق منطقه ای هرمزگان مورد ارزیابی قرار گرفت. 7 بعد شامل استخدام، روابط مدیریت و کارکنان، ایمنی و بهداشت حرفه ای، آموزش وپرورش، فرصت های برابر و عدم تبعیض، ایجاد شرایط کاری شایسته و منصفانه، و آزادی مشارکت در اتحادیه ها و مذاکرات؛ با مجموع 15 شاخص شناسایی شدند. نتایج ارزیابی عملکرد شرکت برق منطقه ای هرمزگان در شاخص های شناسایی شده، همراه با پیشنهاد هایی برای بهبود شرایط نیز ارائه شده اند.

موفقیّت سازمان های دولتی تا حدی به توانایی در برانگیختن موفقیّت آمیز کارکنان و مدیران بخش دولتی در ارائه خدمات بهینه بستگی دارد. پژوهش حاضر، با هدف بهبود و تقویت انگیزه خدمت عمومی در سازمان های دولتی انجام شده است و از این رو، تأثیر سبک رهبری خدمتگزار و رهبری اصیل (به عنوان یکی از عوامل اثرگذار بر انگیزه خدمت عمومی) بر آن بررسی شده است. جامعه آماری در این پژوهش، کلیه کارکنان سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان و سه اداره تابعه آن (اداره کل دامپزشکی هرمزگان، اداره کل شیلات هرمزگان و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان) در شهر بندرعباس است . بر این اساس، از روش نمونه گیری ساده تصادفی استفاده شده است و با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه 235 نفر تخمین زده شد. ابزار استفاده شده برای سنجش متغیرهای پژوهش، پرسش نامه های استاندارد مربوطه با پایایی بالای 0.8 هستند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از نرم افزار Smart PLS 3 استفاده شد و مشخص شد که رهبری خدمتگزار و رهبری اصیل بر انگیزه خدمت عمومی تأثیر مثبت دارند. همچنین نقش تعدیل گری ساختار سازمانی در رابطه بین رهبری خدمتگزار و رهبری اصیل بر انگیزه خدمت عمومی بررسی و مشخص شد که ساختار سازمانی اثر بین این رابطه را تعدیل نمی کند. با توجه به نتایج پژوهش، رهبری اصیل و رهبری خدمتگزار در ارتقای انگیزه خدمت عمومی نقش به سزایی دارند. این سبکهای رهبری با بهبود و رشد اعتماد متقابل میان رهبر و پیروان باعث تقویت انگیزه در آن ها شده است و همین امر موجب می شود تا کارکنان در سازمان های عمومی بتوانند خدمات بهینه به جامعه ارائه دهند.

درکشورهای درحال توسعه همچون ایران، شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در جابه جایی و گردش نیروی با استعداد اثرگذار هستند. از آن جایی که ترک خدمت نیروی با استعداد سازمان پیامدهای قابل توجهی بر عملکرد سازمان دارد، هدف اصلی مقاله حاضر کشف فرایند شکل گیری ترک خدمت در کشورهای درحال توسعه همچون ایران است. تمرکز این مقاله بر ترک خدمت افراد با استعداد در صنعت ICT است. براین اساس، مصاحبه های عمیق با 13 فرد با استعدادی که شغل خود را ترک کرده بودند، انجام گرفت. به منظور تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها، استراتژی پژوهشی داده بنیاد با رویکرد گلیزری، به کار گرفته شده است. مدل مفهومی به دست آمده، عوامل اصلی تاثیر گذار بر ترک خدکت افراد با استعداد را نمایان می سازد. این عوامل شامل عوامل علی- محیطی( همچون رکود اقتصادی)، عوامل زمینه ای (از جمله ویژگی های سازمانی)، تغییر در احساس زندگی کاری (مثل عدم رضایت)، ویژگی های فردی (برای مثال، شخصیت)، عوامل مداخله گر (همچون بی عدالتی ساختاری در کشورهای توسعه نیافته)، است.

هدف: امروزه فعالیت های زیادی برون سپاری شده اند که برخی از آنها موفقیت آمیز بوده و ادامه یافته اند و برخی دیگر از آنها به دلیل شکست در موفقیت و عدم دستیابی به اهداف به حالت قبل بازگشتند. بنابراین هرگز نمی توان ادعا کرد که برون سپاری به خودی خود سودمند است، مگر اینکه از فعالیت های برون سپاری شده ارزیابی به عمل آید. با توجه به اهمیت موضوع، هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان تحقق اهداف برون سپاری و بهبود وضعیت برون سپاری در بخش خدمات مشترکان شرکت آب و فاضلاب استان هرمزگان است. روش: در این پژوهش برای ارزیابی برون سپاری از رویکرد پویایی شناسی سیستم استفاده شده است. ابتدا پس از بررسی ادبیات نظری و نظرهای خبرگان صنعت، متغیرهای کلیدی در حوزه ارزیابی برون سپاری شناسایی شدند و روابط علت و معلولی میان این متغیرها ترسیم شد. سپس روابط ریاضی میان این متغیرها بر اساس روابط موجود در پیشینه تعیین شده و بر این اساس سیستم مورد مطالعه، در شرکت آب و فاضلاب استان هرمزگان در بازه زمانی سال های 1380 الی 1406 شبیه سازی شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که برون سپاری موجب کاهش تعداد کارکنان شرکت، کاهش مدت زمان ارائه خدمات و کاهش هزینه ها در بخش خدمات مشترکان شرکت مورد بررسی شده است. نتیجه گیری: در نهایت برای بهبود عملکرد برون سپاری در راستای اهداف آن، سیاست های افزایش نرخ برون سپاری و افزایش اعتبار تأمین کنندگان پیشنهاد شده و نتیجه حاصل از این سیاست ها شبیه سازی شد.

شرکت ها برای رشد و باقی ماندن در عرصه رقابت ناچار به نوآوری و توسعه محصولات جدید هستند، اما نوآوری و فرآیند توسعه محصول، پرریسک و هزینه بر است. از طرفی اکثر محققین برای بررسی توسعه محصول، عوامل مؤثر بر آن را ایستا در نظر گرفته و به پویایی بین این عوامل توجه ننموده اند. از آنجایی که نحوه ارتباط بین عوامل مؤثر بر موفقیت توسعه محصول جدید دارای پویایی ها و بازخوردهای فراوانی است. ابزار پویایی شناسی سیستم ها، ابزار مناسبی است که از آن می توان برای تجزیه وتحلیل در این حوزه استفاده کرد. در این تحقیق در جهت شناسایی و تحلیل پویایی های عوامل مؤثر بر موفقیت توسعه محصول جدید، بر اساس پیشینه نظری و نظرات خبرگان صنعت، متغیرهای کلیدی در حوزه توسعه محصول جدید شناسایی و روابط علت و معلولی میان این متغیرها ترسیم شده است. سپس روابط ریاضی میان این متغیرها بر اساس روابط موجود در پیشینه تعیین و بر این اساس سیستم مورد نظر، در شرکت صنایع غذایی نوشین آذر در بازه زمانی سال های 1384 الی 1404 شبیهسازی شده است. جهت بهبود عملکرد شرکت سیاستهای افزایش حمایت مدیریت، سرمایه گذاری بیشتر در بخش تحقیق و توسعه و افزایش و بهبود برنامه ریزی توسعه محصول پیشنهاد و نتیجه حاصل از اجرای این سیاستها شبیه سازی شده است.

هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی تاثیر ادامه تحصیل بر موفقیت شغلی ادراک شده و عملکرد شغلی و همچنین، شناسایی مزیت ها و موانع ادامه تحصیل کارکنان است. پژوهش حاضر، کاربردی و با رویکرد آمیخته است؛ برای جمع آوری داده ها در بخش کمی از دو پرسشنامه استاندارد و در بخش کیفی از رویکرد تحلیل محتوا برای تحلیل داده ها استفاده شده است. مدل مفهومی تحقیق در شرکت پالایش گاز سرخون و قشم با استفاده از روش معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج حاکی از این است که در فرضیه اول رابطه مثبت و معنادار ادامه تحصیل با موفقیت شغلی ادراک شده و همچنین، در فرضیه دوم رابطه مثبت و معنادار آن با عملکرد شغلی تایید گردید. بر اساس مدل مفهومی، نقش میانجی موفقیت شغلی ادراک شده نیز تأیید گردید. در بخش کیفی نیز نتایج به دست آمده نشان داد که نگرش سیستمی، توسعه شغلی، نوآوری و ابداع از جمله مزایای ادامه تحصیل است و افزایش استرس و فشار شغلی، بی کفایتی علمی و کاهش مشارکت گروهی از جمله چالش های ادامه تحصیل می باشد.

بهره وری سبز رویکردی است که در جهت توسعه پایدار معرفی شده است. هدف این پژوهش شناسایی شاخص های بهره وری سبز و تعیین روابط بین شاخص ها جهت ارائه مدل از طریق نگاشت شناختی فازی است. روش نگاشت شناختی فازی مورد استفاده در این تحقیق مبتنی بر FCM اتوماتیک رودریگز-رپسیو و همکارانش در سال 2007 است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارشناسان شرکت پلاستونیک می باشد. شاخص های بهره وری سبز از طریق مطالعات کتابخانه ای و ادبیات نظری تحقیق، شناسایی گردید و با استفاده از چهار ماتریس تاثیر اولیه، ماتریس تاثیر فازی، ماتریس قدرت تاثیر روابط و ماتریس تاثیر نهایی و نرم افزار Mental Modeler نگاشت شناختی فازی ایجاد شد. نگاشت شناختی ساخته شده نشان دهنده روابط میان شاخص های بهره وری سبز و وزن میان آن ها می باشد. با توجه به مدل ایجاد شده، سه سیاست یا سناریو آموزش، بهینه سازی مصرف منابع، طراحی سازگار در نرم افزار طراحی شد تا تغییرات نسبی هر شاخص مشخص شود. در نهایت سناریو آموزش با بیشترین تاثیر مثبت بر سایر شاخص ها به عنوان بهترین سناریو از بین سناریوهای طراحی شده انتخاب گردید.

هدف این پژوهش بررسی شبکه همکاری و اعتماد میان دانشگاه هرمزگان و صنعت است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و بر اساس روش تحقیق در گروه تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری این پژوهش شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه هرمزگان و مدیران پژوهش سازمان های استان هرمزگان است. به منظور تحلیل شبکه ارتباطی، ابتدا دو دسته پرسشنامه حاوی سؤال های تحلیل شبکه طراحی شد. پس از تکمیل پرسشنامه ها، داده های هر شبکه در قالب ماتریس وارد نرم افزار Excel شده و به کمک نرم افزارهای Visone و NetDraw شاخص هایی چون مرکزیت درجه درونی، نقاط برشی و تراکم شبکه ها محاسبه  و شبکه ها تحلیل شدند. به طور کلی نتایج به دست آمده از تحلیل شبکه های همکاری و اعتماد نشان داد شبکه های ترسیم شده مرکزیت و تراکم نسبتاً پایینی دارند. بالا بودن نقاط ایزوله در دو شبکه و تراکم کمتر شبکه های اعتماد نسبت به شبکه های همکاری، گویای این است که هر دو طرف نتوانسته اند به خوبی رضایت و اعتماد طرف مقابل را در مسیر همکاری شکل گرفته، جلب کنند و ارتباطات و اعتماد نسبتاً ضعیفی بین دانشگاه هرمزگان و محیط کسب وکار وجود دارد.

هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و رتبه بندی عوامل حیاتی موفقیت در پیاده سازی سیستم های هوشمند کسب و کار در صنعت درمان است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه ی گردآوری اطلاعات توصیفی-پیمایشی است. در این تحقیق ابتدا به روش کیفی و با استفاده از مصاحبه با خبرگان صنعت درمان، عوامل حیاتی موفقیت سیستم های هوشمند کسب و کار برای صنعت درمان شناسایی و طبقه بندی شدند. پس از آن از طریق روش های کمّی دیمتل و فرآیند تحلیل شبکه(ANP) عوامل و زیر عوامل شناسایی شده وزن دهی و رتبه بندی شدند. جامعه آماری در این تحقیق مدیران و کارشناسان بخش فناوری اطلاعات بیمارستان های شهر بندر عباس است و برای تحلیل داده ها از نرم افزار Super Decision استفاده شد که نتایج حاکی از آن است که عوامل موفقیت شناسایی شده به ترتیب اولویت به صورت زیر قرار دارند: تطابق با نیازهای کاربران، تأمین نیازهای سازمان، بعد عملیاتی سیستم، توانایی تجزیه و تحلیل، انعطاف پذیری سیستم، خدمات و توانایی یکپارچگی سیستم و در نهایت بعد سازمانی سیستم.