سید علی دلبری

سید علی دلبری

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۵ مورد.
۴۱.

گونه شناسی رویکردهای بهره گیری از قرآن در فرآیند اعتبارسنجی محتوای احادیث(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: نقد محتوایی حدیث اعتبارسنجی با قرآن قاعده عرضه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۲۵۶
 متن گزارش های روایی که سند اطمینان آفرینی ندارند، با معیارهای مشخصی مانند قرآن، سنت، تاریخ، علم، حس، تجربه، اجماع و عقل قطعی پالوده می شوند. اهمیت قرآن در قامت اولین منبع انتقال آموزه های دینی و نقش تبیین گری سنّت برای قرآن، پررنگ بودن کلام الهی برای اعتبار سنجی حدیث را هویدا می سازد. وجود دلالت های گوناگون در کلام الهی در کنار رهیافت ها و برداشت های گوناگون از محتوا و مدلول قاعده عرضه، سبب شده تا دانشوران مسلمان رویّه مشخص و واحدی را از فرآیند عرضه حدیث به قرآن ترسیم ننمایند. این نوشتار با روش تحلیلی- اکتشافی، در پی یافتن گونه های معتبر معروضٌ علیه در قاعده عرضه حدیث به قرآن بوده و به تبیین هر یک از گونه های محتمل در فرآیند بهره از این قاعده پرداخته است. تبیین نقاط بهینه و آسیب های اکتفا به هر یک از گونه های پیش گفته، دیگر دستاورد پژوهش است. در پایان نیز با تبیین مؤلفه بنیادین در معیارهای اعتبار سنجی حدیث، یعنی حصول اطمینان، رهاوردی منطقی در بهره از قرآن برای فرآیند بررسی محتوایی حدیث ارائه شده است.
۴۲.

تحلیل زیاده و نقیصه روایات فقهی از منظر صاحب جواهر

کلیدواژه‌ها: جواهر الکلام زیاده و نقیصه متنی عوامل و قراین آن اصل عدم زیاده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۳۱۲
از اسباب تعارض در روایات معصومان(ع)، پدیده زیاده و نقیصه در متن احادیث است. برطرف کردن این آسیب جز با استفاده از تجربیات فقیهان و حدیث پژوهان خبره ممکن نیست کتاب بی نظیر جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام می تواند در جهت آسیب زدایی از احادیث فقهی راهگشا باشد. نوشتار پیشرو با روش توصیفی-تحلیلی، درصدد است عوامل زیاده و نقیصه، قراین شناسایی آن، پیامدها و راه حل ها را از نظر صاحب جواهر بررسی کند. یافته ها نشان می دهد از نظر ایشان، راویان و ناسخان به عنوان عوامل، و گزارش خبرگان حدیث، سنجش روایت با احادیث هم مضمون، مراجعه به کتب اصیل روایی، اتحاد سند یا راوی و عدم وضوح معنا به عنوان قراین، و اضطراب، تأثیر نادرست بر فتوا، خروج از حجیت، شاذّ شدن روایت و ... به عنوان آثار این آسیب مطرح می شود و راه حل عبارت است از اضبط بودن، رجوع به کتب حدیث و استدلال، مراجعه به نسخه های مورد اعتماد، قرار گرفتن حدیث در باب مربوط و موافقت با عامه.
۴۳.

نقد آراء مفسران پیرامون هویت ذوالقرنین با تکیه بر نشانه های سفر های وی

کلیدواژه‌ها: ذوالقرنین سوره کهف کوروش فریدون اسکندر مقدونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۳۳۵
شناخت هویت ذوالقرنین و مؤلفه های شکل دهنده حکایت او از دیر باز مورد توجه قرآن پژوهان بوده است. وی را کوروش کبیر، اسکندر مقدونی، امپراطور چین، فریدون یا یکی از فرمانروایان یمن انگاشته، و اجزاء سازنده داستان وی را با فرضیه خودشان تطبیق داده اند. این مطالعه با هدف اعتبار سنجی انگاره های مفسران درباره هویت ذوالقرنین صورت می گیرد و بر فهم مؤلفه های موجود در رخداد های سفر های وی استوار است. برای این منظور، پس از بررسی و نقد آراء بازتابیده در حدود 60 مطالعه قرآنی درباره هویت ذوالقرنین، به شناخت نشانه های یادشده در گزارش های قرآنی از سفر های وی پرداخته شده است. دستاورد این مطالعه آن است که هویت وی قابل تطبیق بر هیچ یک از شخصیت های پیش گفته نیست. هم چنین، با بهره از دانش های جغرافیا و زیست بوم شناسی، می توان مقصد سفر غربی او را کشور صحرای کنونی، و مقصد سفر شرقی وی را هم سواحل کشور سومالی ارزیابی کرد.
۴۴.

روش های نقد لفظی متن حدیث در جواهر الکلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فقه الحدیث نقد حدیث نقد لفظی حدیث جواهر الکلام اضطراب تصحیف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۶ تعداد دانلود : ۴۶۷
روایات، سنت معصومان علیهم السلام را که بیان گر کلام خداوند است برای ما گزارش می کند اما احادیث در گذر زمان دچار آسیب های متعددی شده، از این رو ضروری است با استفاده از آگاهی های حدیث پژوهان خبره، روش های نقد لفظی متن احادیث شناسایی گردد. از آن رو که کتاب جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام می تواند در این راستا راهگشای باشد. نوشتار پیش روی با روش توصیفی-تحلیلی درصدد است روش های نقد لفظی متن احادیث را از منظر صاحب جواهر مورد بررسی قرار دهد یافته ها نشان می دهد: روش های نقد لفظی متن حدیث که صاحب جواهر از آنان بهره برده است به دو گونه پرکاربرد و کم کاربرد تقسیم می شود. موارد پرکاربرد عبارتنداز: اضطراب در روایت، تصحیف در حدیث، زیاده و نقیصه در روایت و ادراج در حدیث. صاحب جواهر در موارد پرکابرد، به عوامل، قراین شناسایی، پیامدها و راه حل ها اشاره می کند. روش های کم کاربرد عبارتنداز: رکاکت لفظی، وضع در حدیث، وقوع نقل به معنا، قلب در روایت، عدم یکپارچگی در متن حدیث، وقوع تقطیع نامناسب، عدم شیوع تعبیر، مخالفت با شأن معصوم علیه السلام.
۴۵.

بازکاوی تطبیقی مالکیت مراتع و جنگل ها در فقه امامیه و حنفیه

کلیدواژه‌ها: مالکیت انفال مباحات مراتع جنگل ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۴۵
در فقه اسلامی، احکام خاصی برای منابع طبیعی از جمله مراتع و جنگل ها وضع شده است. از مسائل مهم فقهی درباره جنگل ها و مراتع، بررسی مالکیت این ثروت های خدادادی بر اساس فقه امامیه و حنفیه است. انسجام بخشی و تبیین دیدگاه و مبانی فقهای امامیه و حنفیه پیرامون این موضوع، هدف اصلی این تحقیق قرار گرفته است که در نتیجه، مخاطب با آرا و دیدگاه های فقیهان هر دو مذهب آشنا می گردد و به شباهت ها و تفاوت های هر دو مذهب در این باره به شکل مقارنه ای دست می یابد. برای دستیابی به این هدف، مالکیت مراتع و جنگل ها طبق مذهب امامیه در زمان حضور پیامبر اکرم(ص) و معصومان(ع) و نیز زمان غیبت مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس مذهب حنفیه نیز از زمان پیامبر اکرم(ص) تاکنون مورد کنکاش قرار گرفته است. این جستار با روش توصیفی، تحلیلی و مقارنه ای نشان می دهد که در فقه امامیه، مراتع و جنگل ها جزء انفال و ملک حاکم اسلامی، و در فقه حنفیه جزء مباحات عامه است که ملک شخص خاصی نیست هر کس در دستیابی به آنها نسبت به دیگران سبقت بگیرد مالک آنها می گردد.
۴۶.

قراینی در بازشناسی مرجع ضمیر در اسناد ضمیری الکافی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الکافی سند ضمیری سیاق سلسله اسناد مشابه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۳۶۸
بهترین کتاب در حدیث شیعه، کتاب گران سنگ الکافی نوشته محمد بن یعقوب کلینی است که دارای گونه های گونه گونی از اسناد است. مانند: سند عادی، تحویلی و ... از مهم ترین و پرشمارترین این گونه ها، سند ضمیری است (1097سند) که به دو گونه سند ضمیری عادی (360 سند) و غیرعادی (737 سند) تقسیم می گردد. این جستار به سبب جایگاه خطیر درست کشف کردن مرجع ضمیر، بر آن شد که با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای، به جست وجوی قراینی برآید که به یاری آنها، مرجع ضمایر این گونه از اسناد در کتاب بی نظیر حدیثی شیعه به صواب تمییز داده شود. دستاورد این نوشتار عبارت است از وجود هشت قرینه در کشف مرجع ضمیر که قراین داخلی آن بر این پایه اند: اقتضای سیاق، سلسله اسناد مشابه و استاد و شاگردی که حدیث شناس را دست کم در 349 حدیث راهبری می کند و قرینه های خارجی عبارتنداز: تصریح بزرگان، بودن سند در کتابی دیگر، کثرت نقل یک راوی از راوی دیگر، روایت نمودن شخصی از کتاب مخصوصی و عدم رجوع ضمیر جز به یک راوی خاص که حدیث شناس را حداقل در 222 سند راهنمایی می کند که بسیاری از این اسناد، از گونه اسناد ضمیری غیرعادی بوده و بدان ها ارجاع داده شده است. به آدرس این تعداد از احادیث به عنوان نمونه ارجاع داده شده، و گرنه این قراین در دیگر احادیث ضمیری نیز کاربرد دارد.
۴۷.

قراینی در بازشناسی اسناد مقلوب در کتاب الکافی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الکافی اسناد مقلوب قراین کشف قلب سندی مشابهت اسناد کثرت روایت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۵۸۶
بهترین کتاب در دشتستان حدیث شیعه، کتاب الکافی است که به قلم محمد بن یعقوب کلینی سامان یافته است. ازآن رو که قلب در اسناد، پدیده ای نامیمون است ضروری می نماید که حجم آن در این کتاب، قراین بازشناسی و تأثیر هریک از عوامل پیدایش آن بررسی شود. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانه ای به این نتیجه رسید که قلب در اسناد الکافی به غایت اندک است. حدود دویست راوی در کتاب الکافی از پدیده قلب رنج می برند که نسبت به تمام راویان مکرر الکافی (84749)،23/0 از یک درصد را تشکیل می دهند که نقش کلینی 0002/0 است و قراین بازشناسی اسناد مقلوب، به دو گونه پرکاربرد و کم کاربرد تقسیم می شود. توجه به اسناد مشابه، روایت کردن شخصی از کتاب مخصوصی و کثرت نقل یک راوی از راوی دیگر از قرینه های پرکاربرد و توجه به طبقه، توجه به اسناد روایات الکافی در کتب دیگر حدیثی و آمدن عنوان راوی در کتب رجال از قرینه های کم کاربرد است.
۴۸.

ارزیابی نفوذ از طریق گروه ویژه اقدام مالی؛ رویکردی تطبیقی براساس سنت علوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نفوذ گروه ویژه اقدام مالی FATF سنت علوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۹۵
بی تردید سخن معصوم(ع) پس از قرآن کریم مهم ترین منبع برای کشف دیدگاه دین مبین اسلام در تمامی عرصه های هدایتی بشر است. در احادیث امام علی(ع) درباره نفوذ و آسیب های توافق با دشمن، بحث هایی وجود دارد ولی تطبیق آن بر شگرد دشمن در نفوذ نرم ناخودآگاه از طریق کنوانسیون های بین المللی، کاوشی نو در مسیر حدیث پژوهی و روشنگریِ دینی است. نوشتار پیش رو به روش توصیفی تحلیلی، پس از معنا شناسی، گام های نفوذ دشمن و اسباب آن را مورد ارزیابی قرار داده و بر حذر بودن از حفره های آن را، هنگام عضویت یا الحاق به معاهدات بین المللی گوشزد می کند و با مراجعه به روایات علوی(ع) شیوه نوین دشمن در نفوذ از طریق کنوانسیون های بین المللی را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد، آنگاه با تطبیق بر FATF  و لوایح مرتبط با آن، راهگشای بحث نیز می گردد، در ادامه روشن می شود که خسارت الحاقِ مضرّ به این کنوانسیون ها بیش از مزایای نسیه ای بدون تضمین آن است.
۴۹.

معیار جهر و اخفات قرائت نماز از دیدگاه فقیهان شیعه

کلیدواژه‌ها: قرائت نماز معیار جهر و اخفات جوهره حداقل و حداکثر صدا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۴۶
قرائت نماز یکی از واجبات غیر رکنی است و افزون بر حمد و سوره، شامل استعاذه، بسمله و تسبیحات اربعه هم می گردد. یکی از احکام قرائت نماز، جهر یا اخفات خواندن آن است. بر مردان و زنان واجب است که قرائت حمد و سوره نمازهای ظهر، عصر و تسبیحات اربعه را به صورت اخفاتی بخوانند و قرائت حمد و سوره نمازهای صبح، مغرب و عشاء بر مردان به صورت جهری واجب است.این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی به بررسی معیار جهر و اخفات قرائت از نظر فقیهان امامی پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که ملاک جهر و اخفات قرائت نماز، عرفی است؛ نه شنواندن به دیگران یا آشکار کردن جوهره صدا و یا شنواندن و آشکار کردن جوهره صدا هر دو با هم. همچنین حداقل صدا در نمازهای جهری، شنیدن شخصی است که کنار نمازگزار حضور دارد و حداکثر صدا نباید بیش از حد معمول بلند باشد و حداقل صدا در نمازهای اخفاتی این است که نمازگزار صدای خودش را بشنود و حداکثر صدا این است که به حداقل جهر نمازگزار در نمازهای جهریه نرسد.
۵۰.

بازشناسی مبانی حجیّت قول دانشیان رجال (با تأکید بر کتاب منتقی الجُمّان)

کلیدواژه‌ها: حجیت قول رجالی مسلک اطمینان مسلک خبر واحد مسلک شهادت صاحب منتقی الجمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۳۱
یکی از مسائل مهم در کتب استدلالی رجالی متداول که در دوره های اخیر تدوین می شود، توجه به دلیل و مبنای قبول جرح و تعدیل های رجال شناسان درباره راویان است. از دیرباز، کیفیت مقبولیت و ارزش گذاری گفته های رجالیان متقدم در اعتبار اسانید روایات در میان فقها و رجالیان حائز اهمیت بوده و براین اساس مبانی متعددی در قبال حجیّت گفته های بزرگانی نظیر نجاشی و شیخ طوسی و ابن غضائری در مورد احوال راویان وجود دارد. مشهورترین مبانی میان فقهای معاصر، مسلک حجیّت خبر واحد و مسلک اطمینان است که برای هریک استدلال های متعدد اقامه شده و نقدهای گوناگون نیز بر آن ها وارد شده است. در برخی ادوار افرادی همچون محقق حلّی و شیخ حسن عاملی صاحب منتقی الجمان به سود مسلک و مبنای شهادت استدلال کرده اند. در این نوشتار که تقدیم می گردد، به روش توصیفی، تحلیلی و به صورت کتابخانه ای به بررسی و تحلیل هشت مبنای پذیرش قول رجالی پرداخته شده است.
۵۱.

واکاوی حدیثِ «فرامکانی خداوند» از امام رضاعلیه السلام در مناظره با ابوقره محدّث؛ با نیم نگاهی به آموزه های عهدین و اهل سنت

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) فرامکانی خداوند بررسی سندی و دلالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۴۰
یکی از صفات جلال الهی، فرامکانی خداوند است که ادله عقلی و احادیث گوناگون بر آن دلالت دارد. لیک تکیه گاهِ گزینشِ این حدیث، ادله چندی است. اول اینکه  امام رضا† در آن، بین فرامکانی خداوند و عدمِ خُلوّ مکانی از او، همنوایی ایجاد نموده است. و دوم آن که این حدیث که در مقام مناظره بوده گویا به طور طبیعی آیینه دیگر سخنان حضرت در این باب قرار گرفته است. و سوم عدم توجه به معرفت این بخش از مناظره امام†که در سنجش با آموزه های عهدین و اهل سنت، از مرتبه والایی برخوردار است. برآمد نوشتار پیش رو، به سبک توصیفی – تحلیلی، در بررسی سندی و دلالی، به این نتیجه رسید، که در مرحله اول، سند حدیث بر پایه وثوق مخبری و براساس یگانه منبعش کتاب احتجاج طبرسی، مرسل است؛ لیک با در نظر گرفتن سند کتاب الکافی که براساس قرائنی همه این تک مناظره را دربرمی گیرد؛ روایت صحیح ارزیابی می شود. البته بر مبنای وثوق خبری، ده قرینه بر اعتبار حدیث دلالت دارد. ثانیا روایات امام رضا† در مسئله مورد بحث، مصدّق و مؤیّد یکدیگرند و روایت مذکور، عصاره بسیاری از آن هاست. ثالثا در سنجش این معرفت فرامکانی خداوند، با آموزه های عهدین و اهل سنت مشخص شد که در آموزه های آن ها، گزاره های زیادی بر مکان مندی خدا وجود دارد ولی در معارف اهل بیت به ویژه امام رضا† خداوند موجودی فرامکان لیک حاضر در همه مکان هاست.
۵۲.

معیار تشخیص و کاربرد قیاس منطقی و فقهی در کتاب جواهر الکلام

کلیدواژه‌ها: قیاس فقهی قیاس منطقی تعمیم منصوص العله مستنبط العله اولویت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۳۰۳
قیاس، به عنوان یکی از ابزارهای استدلال، در فقه اهل سنت جایگاه پیدا کرده است. در مقابل، شیعه به شدّت آن را رد کرده و آن را موجب نابودی دین می داند. صرف نظر از نگاه اصولی فقیهان شیعه، برخورد آنان با قیاس مطلب دیگری است که باید آن را پی گرفت. نگاهی گذرا به منابع فقهی، موهم این مطلب است که فقیهان شیعه نیز، در مواردی گرفتار قیاس شده اند. با نگاهی گذار به کتاب جواهر، به دوگانگی در پذیرش و ردّ قیاس دست می یابیم. به نظر می رسد با تفکیک میان قیاس فقهی و منطقی و توجه به تفاوت اساسی میان این دو، هیچ یک از فقیهان، قیاس منطقی را مردود ندانسته و به آن پایبندند، زیرا پایه هر استدلالی بر قیاس منطقی استوار است؛ گرچه در برخی از آثار فقهی شیعه، نظم و انضباط چندانی در رد یا به کارگیری قیاس به چشم نمی خورد و مواردی را می توان یافت که مصداق استفاده از قیاس باطل به شمار می رود. این نوشتار، با روش توصیفی تحلیلی و مبنا قرار دادن کتاب جواهرالکلام و بررسی برخی از نمونه هایی از این کتاب، درصدد تبیین معیاری برای تشخیص و کاربرد قیاس از نگاه صاحب جواهر است.
۵۳.

پژوهش سندی و دلالی حدیث «محاسن کلام» از امام رضا(علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) محاسن کلام احیای امر ائمه بررسی سندی و دلالی اهل بیت (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۸ تعداد دانلود : ۴۷۶
سخنان نورانی پیشوایان دینی راهگشای زندگی و آشنایی با آن مایه رشد و تکامل حقیقی آدمی است. حدیث «محاسن کلام» یا احیای امر، از سخنان گهربار عالم آل محمد، امام رضا(علیه السلام) و دو منبع اصلی آن عیون و معانی الأخبار شیخ صدوق است. این پرسش که «در این حدیث مراد از احیای امر و محاسن کلام چیست؟» محل بحث این جُستار است. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی ضمن بررسی سندی و دلالی روایت یادشده، نشان می دهد که این روایت از نظر سند و محتوا صحیح و احیای امر ائمه(علیهم السلام) به شناخت معارف آنان است. این روایت امر ائمه را علوم و فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام) و روش احیای آن را برگزاری مجالس و تشکیل کلاس های معرفت افزایی معرفی می کند. در این حدیث شریف امام(علیه السلام) تعلّم و تعلیمِ سخنان زیبای اهل بیت(علیهم السلام) را از آن رو که همسو با فطرت انسان هاست، موجب زنده نگه داشتن نظام ولایی دانسته است.
۵۴.

استدلال های صریح عقلی بر وجود خدا در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

۵۵.

نقد تحلیلی عالم ذر از دیدگاه علامه طباطبائی در تفسیر المیزان

کلیدواژه‌ها: عالم ذر اخذ میثاق نشئه ملکوتی علامه طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۷ تعداد دانلود : ۵۹۷
نزول آیه میثاق و صدور روایات متعدد در زمینه عالم ذر و اخذ میثاق از انسان ها سبب شده است تا این موضوع مورد توجه مفسران و متکلمان باشد و پرسش هایی را بر انگیزاند از جمله این که عالم ذر چیست؟ چه زمانی و در کجا اتفاق افتاد و چگونه این پیمان از انسان ها گرفته شد؟ هدف این مقاله، دستیابی به دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان و تجزیه تحلیل آن به روش توصیفی- تحلیلی بوده است. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا نظر علامه در المیزان مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابی قرار گرفت؛ و سرانجام این نتیجه به دست آمد که اگر چه بسیاری از انتقادات وارد شده بر دیدگاه علامه از سوی محققان وارد نیست اما دیدگاه ایشان از ابهام فراوان و عدم همخوانی با معنای تحت اللفظی ( و ضهور آیه) رنج می برد.
۵۶.

نظریه میرزا مهدی اصفهانی در جداسازی آموزه های دینی از علوم بشری در کشف معارف دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معارف دینی کشف معارف دینی عقل نوری و استدلال های عقلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۲۷
از مباحث مهمّی که از آغاز پیدایش دین در باب دین شناسی مطرح بوده، روش کشف معارف دینی است. یکی از روش هایی که در این باره مورد توجه قرار گرفته روشی است که دین شناس سترگ و اندیشمند توانا حضرت آیت الله میرزا مهدی اصفهانی ارائه کرده است. بر اساس این روش معارف دینی به ویژه معارف مربوط به خدا شناسی یک امر فطری بوده و پس از تقوا و عبادت در پرتو نور عقلی که خارج از حوزه وجود انسان است مکشوف می گردد؛ اما داده های عقلانی که از طریق قوه عقلی انسان پدید می آید و برهان های عقلی که بر بدیهیات استوار بوده و به وسیله نیروی ادراکی انسان تحقق می یابد و همچنین معارف برون دینی، نه تنها در کشف معارف دینی دخالت ندارد؛ بلکه مانع و حجاب برای معارف مزبور قلمداد می شود.در بررسی این نظریه به روش توصیفی - تحلیلی این مطلب به دست آمده که هم کشف معارف دینی به وسیله عقلی خارج از وجود انسان خالی از ابهام نیست و هم مانع بودن استدلال های عقلی مبتنی بر بدیهیات و معارف بیرون دینی قابل دفاع نبوده و با مشکل جدی مواجه است.
۵۷.

نقش قرآن در کشف و اصلاح تصحیف در روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تصحیف آسیب شناسی فهم حدیث عرضه روایات بر قرآن تأثیر پذیری روایات از قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۹
بهره گیری از روایات منوط بهزدودن آسیب های وارد بر آن است. یکی از این آسیب ها تصحیف است که موجب تغییر جزئی در الفاظ روایت و در نتیجه انحراف از معنای مقصود می شود. این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی پس از معرفی اجمالی این آسیب و بیان اهمیت توجه به آن، به بیان روش های مختلف شناسایی روایات مصَحَّف پرداخته، پس از آن ضمن توجه دادن به تأثیر پذیری محتوایی و شکلی روایات از آیات قرآن، به ارائه دو روش جدید، مبتنی بر قرآن، در جهت شناسایی و اصلاح این دسته از روایات می پردازد.  
۵۸.

بررسی روایت «اقرأ کما یقرأ الناس» با نگاهی به فهم شیخ انصاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن قرائات قرائات سبعه قرائت مردم شیخ اعظم انصاری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفهوم شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات روش های تفسیر و تأویل
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مباحث کلی تفسیر وتأویل
تعداد بازدید : ۲۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۴۶۶
از دیرباز این پرسش که چه قرائتی از قرآن، معتبر و حجت است میان عالمان و فقیهان شیعه محل بحث است و دیدگاه های گوناگونی در پاسخ آن ارائه شده است. بررسی مستندات به روشنی نشان می دهد که مهم ترین دلیل، روایت «اقْرَأْ کَمَا یَقْرَأُ النَّاسُ» است. این جستار، با روش توصیفی - تحلیلی روایت یاد شده را به لحاظ سند و دلالت بررسی کرده و نشان می دهد که از نظر سند صحیح است و فهم شیخ اعظم انصاری از آن قابل دفاع نیست و نگارنده بر این باور است که روایت، مصحف و قرائت کنونی را تأیید و قرائت مخالف با آن را رد می نماید.
۵۹.

بررسی تطبیقی کلی در ذمّه و عین معیّن در فقه وحقوق (تفاوتها و آثار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انتقال مالکیت کلی در معیّن عین معین کلی در ذمّه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹۳ تعداد دانلود : ۱۴۹۰
در دانش فقه، اموال به انواع گوناگونی تقسیم می گردد و قانون مدنی نیز با اقتباس از فقه برای اموال تقسیمات متفاوتی ارائه می دهد؛ یکی از اینها، تقسیم مال به عین معیّن و کلی در معیّن و کلی در ذمّه می باشد. البته قانونگذار به این تقسیم در باب اول قانون مدنی (اموال) تصریح نکرده است و لکن با توجه به مواد مختلفی که به طور عموم در باب بیع قانون مدنی آمده، این تقسیم قابل برداشت است. از آنجا که انتقال مالکیت به یکی از صور مذکور است و تاکنون بحث جداگانه ای در مورد بررسی این تقسیم در فقه و حقوق و آثار مترتب بر آن صورت نگرفته است، تحقیقی در این زمینه ضروری می نماید. در این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی ابتدا بحث مفهوم شناسی عین معیّن، کلی در معیّن و کلی در ذمّه آمده است و در ادامه آثار این تقسیم در موارد مختلف به بحث گذاشته شده و روشن شده است که هر یک از عین معیّن و کلی در ذمّه شاخصه ها وتفاوت های مختصّ به خود را دارد و کلی در معیّن نیز به عین معیّن ملحق می باشد.
۶۰.

ادراج در متن حدیث:انواع، عوامل و پیامدهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حدیث مدرج ادراج در متن حدیث پیامدهای ادراج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۳ تعداد دانلود : ۷۹۴
با توجه به آسیب پذیر بودن احادیث، استفاده از این گنجینه پربها نیازمند مقدماتی است.یکی از این مقدمات، شناسایی آسیب هاست؛ بدان منظور که حدیث پروژه پیامدهای نامطلوب آن ها را در حوزه فهم حدیث از میان ببرد.یکی از آسیب های عارض بر احادیث، ادراج در متن آن ها، یعنی آمیختن کلام راوی با سخنان معصوم(ع) است.از آنجا که گاه اندک تغییری در حدیث، ما را در رسیدن به مقصود اصلی معصوم(ع) ناکام می گذارد واختلاف دیدگاه را در پی دارد، توجه به آسیب ادراج متنی، اهمیت بسیار دارد.در این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به این نتیجه رسیده ایم که در فرض علم به ادراج، این پدیده، از تمسک به ظهور بدوی حدیث جلوگیری می کند و در فرض شک، اصل عدم با پشتوانه سیره عقلا، بر الغای هرگونه احتمال خلاف ظاهر، حاکم است

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان