زهره کرمی

هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر تلفیق یادگیری مسأله محور با فن آوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه دانش محتوایی و مهارت تدریس دانشجو معلمان مرکز تربیت معلم بود. کلیه دانشجو معلمان مرکز تربیت معلم شهید باهنر استان همدان در سال 1389 به عنوان جامعه تحقیق انتخاب شدند و از بین آنها دو گروه آموزش ابتدایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر، از نوع شبه تجربی و طرح مورد استفاده، طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. در گروه کنترل، برنامه ای با نرم افزار پاور پوینت توسط مدرس تهیه شد و از طریق آن برنامه، نحوه تدریس مفاهیم ریاضی با استفاده از روش های حل مسأله و اکتشافی، آموزش داده شد. در گروه آزمایش نیز از دانشجو معلمان خواسته شد بعد از جمع آوری اطلاعات و تنظیم طرحی بر اساس روش های حل مسأله و اکتشافی، در محیط پاور پوینت، مفاهیم ریاضی را آموزش دهند. در واقع مسأله ای که آنها با آن درگیر بودند، این بود که چگونه برنامه ای پویا بسازند که از طریق آن برنامه، دانش آموزان به کشف مفاهیم ریاضی بپردازند. بدین ترتیب در پایان اجرا، طی یک جلسه، آزمون تئوری و عملی از هر دو گروه در حوزه دانش محتوایی و مهارت تدریس به عمل آمد. تجزیه و تحلیل نتایج دو آزمون (تئوری و عملی) با استفاده از آزمونt گروه های مستقل، نشان داد که عملکرد دانشی و مهارتی دانشجو معلمانی که یادگیری مسأله محور را با فاوا به منظور حل مسأله، تلفیق کرده بودند، بهتر از گروهی بود که فقط از فاوا استفاده کرده بودند.

هدف از پژوهش حاضر، طراحی و اعتباربخشی الگوی برنامه درسی روایت پژوهی جهت توسعه حرفه ای دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان است. الگوی برنامه درسی روایت پژوهی، مبتنی بر نظریات دیویی، برونر، شوآب، ویگوتسکی، دونالدشون ,کلندینین و کانلی است. در این الگو، یادگیری یک عمل فکورانه و مبتنی بر تجربه است؛ دانشجومعلمان با تفکر و تأمل در تجارب خود و دیگران، اقدام به ساخت معانی می کنند؛ آن ها فعالانه دانش، مهارت و نگرش خود را از روایت ها می آموزند و به توسعه حرفه ای دست می یابند. در این پژوهش، دو سؤال اصلی مطرح است: 1. الگوی برنامه درسی روایت پژوهی برای توسعه حرفه ای دانشجومعلمان دارای چه ویژگی هایی است و 2. آیا این الگو دارای اعتبار است؟ جهت پاسخ به این سؤالات از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شد. الگو طراحی شد و جهت اعتباربخشی در اختیار 20 نفر از متخصصان برنامه درسی و مدرسان دانشگاه فرهنگیان قرار گرفت که درصد بالایی از متخصصان، الگو و بخش های مختلف آن را مناسب ارزیابی کردند.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی سبک های یادگیری دانش آموزان دبیرستانی به منظور دستیابی به ابزاری برای هدایت تحصیلی بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل دان شآموزان پسر دبیرستانی در رشته های تجربی، ریاضی و انسانی دبیرستان های شهر همدان بود. نمونه مورد بررسی، شامل 170 دانش آموز پسر پایه دوم و سوم دبیرستان در رشته های تجربی، ریاضی و انسانی بود. دانش آموزان به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش سبک یادگیری دانش آموزان، از پرسشنامه سبک های یادگیری کلب استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که اغلب دانش آموزان ر شته ریاضی و تجربی، دارای سبک یادگیری همگرا و جذب کننده و اغلب دان ش آموزان رشته علوم انسانی دارای سبک یادگیری واگرا و انطباق دهنده هستند. بنابراین، با آگاهی از سبک یادگیری دانش آموزان، می توان آنان را به سمت رشته ای متناسب با سبک یادگیریشان در دبیرستان یا دانشگاه، هدایت نمود.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی سبک های یادگیری دانش آموزان دبیرستانی به منظور دستیابی به ابزاری برای هدایت تحصیلی بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل دان شآموزان پسر دبیرستانی در رشته های تجربی، ریاضی و انسانی دبیرستان های شهر همدان بود. نمونه مورد بررسی، شامل 170 دانش آموز پسر پایه دوم و سوم دبیرستان در رشته های تجربی، ریاضی و انسانی بود. دانش آموزان به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش سبک یادگیری دانش آموزان، از پرسشنامه سبک های یادگیری کلب استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که اغلب دانش آموزان ر شته ریاضی و تجربی، دارای سبک یادگیری همگرا و جذب کننده و اغلب دان ش آموزان رشته علوم انسانی دارای سبک یادگیری واگرا و انطباق دهنده هستند. بنابراین، با آگاهی از سبک یادگیری دانش آموزان، می توان آنان را به سمت رشته ای متناسب با سبک یادگیریشان در دبیرستان یا دانشگاه، هدایت نمود.

هدف از پژوهش حاضر، معرفی روش تحلیل محتوای کتاب های درسی توسط معلمان از طریق الگوی ویلیام رومی است. از طریق این الگو، معلمان می توانند ضریب درگیری ذهنی کتاب های درسی را بررسی نمایند. به منظور آشنایی مخاطبان با این شیوه، از روش مطالعه موردی استفاده شد و هدف این بود که با ارائه الگو و نمونه ای از تحلیل محتوا، مخاطب، قدم به قدم با روش تحلیل محتوا از طریق الگوی ویلیام رومی آشنا شود. مطالعه موردی روی علوم پایه اول تا سوم دوره متوسطه اول انجام گرفت. در الگوی ویلیام رومی، متن، تصاویر و سؤالات کتاب های درسی تحلیل می شوند. اگر ضریب درگیری هر بخش، کمتر از 4/0 باشد، کتاب مورد نظر، کتاب غیرفعالی است و ضریب درگیری پایینی دارد، بنابراین با شناسایی بخش های غیرفعال، معلمان می توانند راهبردهایی جهت رفع این مشکل اتخاذ کنند و این ضعف را از طریق شیوه های جایگزین، جبران نمایند، همچنین معلمان با سنجش ضریب درگیری ذهنی کتاب های درسی می توانند به بهبود کتاب های درسی کمک نمایند و مؤلفان را در رفع مشکلات کتاب های درسی یاری رسانند. 

روایت پژوهی یکی از رویکردهای توسعه حرفه ای معلمان و دانشجومعلمان است. هدف از این پژوهش، مطالعه دستاوردهای برنامه روایت پژوهی برای معلمان و دانشجومعلمان بود. این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب انجام گرفت. بر اساس الگوی هفت مرحله ای، ابتدا سؤال پژوهش تنظیم می شود. سپس در گام دوم، پژوهشگر بر اساس کلمات کلید مشخص به جستجوی نظام مند مقالات منتشر شده در مجلات علمی، منابع عمومی، و سایت های معتبر می پردازد. گام سوم، جستجو و بررسی متون مرتبط است. در این مرحله، با توجه به هدف پژوهش، مقالات مرتبط، انتخاب و سایر مقالات حذف می شوند. گام چهارم، استخراج اطلاعات مقالات و گام پنجم، تجزیه و تحلیل و ترکیب یافته های کیفی است. در گام پنجم، یافته ها کدگذاری و طبقه بندی می شوند. گام ششم، کنترل کیفیت و گام هفتم ارائه یافته هاست. جهت کنترل کیفیت از روش توافق بین دو کدگذار استفاده می شود.  بر اساس مراحل فوق، در این پژوهش با توجه به محدودیت پژوهش های داخلی، پایگاه های داده های خارجی (ساینس دایرکت، گوگل اسکولار، اسپرینگر، تیلور اند فرانسیس، اریک، و امرالد) مورد مطالعه قرار گرفتند. ب ازه زمان ی متون مورد بررسی «از س ال 1980 تا 2017» بود.  در گام نخس ت، پایگاه ه ای داده ب ا اس تفاده از واژگان و اصطاح ات کلی دی خاص جس تجو ش دند و تمام ی مق الات و متون ب ر اس اس ارتب اط عن وان مقال ه ب ا آنه ا جم ع آوری ش دند. 150 سند (مقاله، کتاب و پایان نامه) یاف ت ش د ک ه از ای ن تع داد، 60 سند، متناس ب ب ا س ؤالات پژوه ش بودند. اسنادی که ارتباط ی ب ا س ؤالات نداش تند، ط ی ای ن مراح ل کن ار گذاش ته ش دند و در نهای ت، مرتبط تری ن اسناد ب رای اس تخراج پاس خ س ؤال، مش خص شدند. یافته ها، کدگذاری، طبقه بندی و مضمون یابی شدند. در نتیجه ترکیب یافته ها 2 مقوله اصلی، و 15 مفهوم استخراج گردید. پس از انجام مراحل پژوهش فراترکیب، نتایج مطالعه نشان داد که 1). روایت پژوهی به معلمان و دانشجومعلمان امکان می دهد تا هویت حرفه ای خود را تغییر دهند و خلاق، تولید کننده و محقق شوند (از طریق تغییر دادن نقش معلم به عنوان خالق و سازنده دانش، تغییر دادن نقش معلم به طراح و سازنده برنامه درسی، تغییر دادن نقش معلم به معلم محقق)؛ 2). روایت پژوهی به معلمان امکان می دهد دانش، مهارت  و نگرش های حرفه ای خود را توسعه دهند (از طریق برقراری ارتباط بین نظر و عمل، توسعه درک و فهم، کسب دانش معلمی، درک تدریس، حل مسائل تدریس، برنامه ریزی برای آینده بر اساس تجارب گذشته، دستیابی به یادگیری معنی دار، درگیری و موفقیت یادگیرندگان، ترغیب خودتأملی و کمک به یادگیری حرفه ای، شناسایی و درک تجربه افراد، توسعه نگرش ها، و توسعه مهارت های عمومی شخصی).

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و استرس ادراک شده ی مادران کودکان اتیستیک 3 تا 8 ساله ی شهرقدس می باشد. جامعه آماری این پژوهش 80 نفر بودند که 30 نفر از آنها به طور تصادفی انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند و با یک نفر ریزش، تجزیه و تحلیل داده ها بر روی 14 نفر در هر گروه انجام شد. پرسشنامه های مورد استفاده شامل ویرایش دوم پرسشنامه افسردگی بک( BDI-II ) که ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه را 0.87 و ضریب بازنمایی آن را r=0.74 و همبستگی آن با ویرایش اول پرسشنامه بک را 0.93 محاسبه کرده اند(قاسم زاده و همکاران،2005؛ به نقل از حر، آقایی، عابدی و عطاری،1392) و پرسشنامه استرس ادراک شده ی کوهن، که ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه را 0.74 محاسبه کرده اند(دوران و همکاران،2006؛ به نقل از بهروزی، شهنی ییلاق و پورسید،1391) و ضریب روایی این پرسشنامه 0.63 محاسبه شده است(بهروزی، شهنی ییلاق و پورسید، 1391)، می باشند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه دوساعته درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کردند و گروه گواه، هیچ درمانی دریافت نکردند. پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با پیگیری یک ماهه می باشد که برای تجزیه و تحلیل داده های این طرح از آمار توصیفی میانگین و انحراف استاندارد و آمار استنباطی تحلیل کواریانس چند متغیره استفاده شد. لازم به یادآوری است که داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش نشان داد که درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی و استرس ادراک شده ی مادران کودکان اتیستیک، با اثربخشی معناداری همراه است. همچنین دستاوردهای درمان در پیگیری یک ماهه پایدار باقی ماند. پیشنهاد می گردد از این روش درمانی به منظور بهبود سلامت روانی خانواده های کودکان اتیستیک، استفاده شود.

هدف از این پژوهش، ارائه چارچوبی برای تربیت معلم پژوهشگر، فناور و نوآور است. برای این منظور از روش سندکاوی و تحلیل محتوای مقالات موجود در پایگاه های داخلی و خارجی پیرامون تربیت معلم پژوهشگر، فناور و نوآور استفاده شد. امروزه تربیت حرفه ای معلمان یکی از مهمترین نیازهای آموزش و پرورش محسوب می شود. معلم حرفه ای، معلمی است که علاوه بر مهارت های اصلی حرفه معلمی (دانش  محتوایی، و دانش و مهارت تربیتی) باید به مهارت های پژوهش، فناوری و نوآوری نیز مجهز باشد. در عصر جدید باید مهارت های پژوهشی، فناورانه و نوآوری به شکل تلفیق یافته در معلمان پرورش داده شود. با آموزش این مهارت ها به شکل مجزا نمی توان امید به تحول عظیم در نظام آموزش و پرورش جدید داشت. از این رو در پژوهش حاضر، به منظور تربیت معلمان پژوهشگر، فناور و نوآور، چارچوب تلفیق پژوهش، فناوری و نوآوری با دانش محتوایی و دانش و مهارت تربیتی پیشنهاد شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، مهارت های مورد نیاز معلمان امروزی، تلفیق برجسته ای از مهارت های پژوهشی، فناورانه و نوآورانه است که باید با دانش محتوایی و مهارت های تربیتی آمیخته شوند. معلم حرفه ای امروز معلمی است که سه مهارت را در برنامه درسی به کار گیرد. لازمه به کار بستن مهارت های پژوهشی، فناورانه و نوآوری در عمل توسط معلمان آینده، تلفیق این مهارت ها در برنامه درسی تربیت معلم می باشد.

هدف از این مطالعه، عرضه الگویی مفهومی از تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی و رویکرد پژوهش ازنوع استقرایی است. استراتژی پژوهش بر اساس هدف، ازنوع کاربردی و ازنظر نوع داده ها کیفی است که با روش تحلیل محتوا انجام شده است. این پژوهش ازنظر گردآوری داده ها ازنوع کتابخانه ای است که داده های آن ازطریق سندکاوی و مطالعه اسناد و مدارک گرد آمده اند. جامعه پژوهش، کتاب پانزده جلدی الگوهای رفتاری امام علی (ع) ، دانشنامه قرآن و حدیث (دوره شانزده جلدی آنلاین)، و کتاب مفاتیح الحیاه را شامل می شود و به منظور نمونه گیری از شیوه هدفمند استفاده کرده ایم. پایایی براساس ضریب توافق بین دو کدگذار با ضریب 75/. و اعتبار الگو نیز برمبنای درصد توافق بین متخصصان، 33/83 درصد بود. برای تحلیل داده ها از کدگذاریِ باز، محوری و انتخابی استفاده و براساس یافته های پژوهش، الگوی تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی به دست داده شد. این الگو دارای نُه مؤلفه اصلی (عبادی و اعتقادی، اخلاقی، تعلیمی و تربیتی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، حقوقی، و سلامتی) و هشتاد مؤلفه فرعی است. خداشناسی، شناخت مباحث اعتقادی، ساده زیستی، خدمت به خلق، علم اندوزی، کسب دانش کاربردی، رفتار مناسب با مردم، تربیت سیاسی مردم، توجه به کسب وکار پاک و حلال، تشویق مردم به کار و تولید، مسئولیت پذیری، رعایت حقوق اجتماع و پرهیز از حرام خواری ازجمله مؤلفه های فرعی ای هستند که متناسب با موضوع، ازطریق برنامه درسی قرآن ، هدیه های آسمان، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، کار و فناوری، ریاضیات و علوم تجربی می توان به آن ها دست یافت. تنظیم عناصر برنامه درسی، تجدیدنظر در محتوای فعلی و تنظیم محتوا در قالب های مختلف، و اجرا و ارزشیابی برنامه درسی متناسب با سبک زندگی اسلامی از اقدامات نهایی در الگوی تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی هستند.

هدف از این پژوهش، مطالعه پدیدارشناسانه تلفیق پژوهش در برنامه درسی تربیت معلم به منظور توسعه حرفه ای معلمان بود.. این مطالعه به معلمان کمک خواهد کرد تا تأثیر پژوهش در عمل را روی فرایند تدریس و یادگیری درک کنند. در این مطالعه، ابتدا معلمان دانشجو طی یک ترم تحصیلی با روش پژوهش در عمل آشنا شدند و از این شیوه در کلاس های درس خودشان به منظور حل مسائل آموزشی، استفاده کردند. پس از پایان ترم، با معلمان دانشجو مصاحبه شد و از آن ها خواسته شد تجاربشان را بیان کنند. 106 نفر از دانشجو معلمان رشته های مختلف به مدت یک ترم، درگیر در انجام پژوهش در عمل بودند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شدند و نمونه گیری هدفمند همگون تا رسیدن به نقطه اشباع ادامه یافت. نتایج یافته های حاصل از تجارب معلمان نشان داد که پژوهش در عمل توانسته دانش و مهارت پژوهشی، دانش و مهارت تدریس، دانش شناسایی مسائل و مهارت حل مسئله آن ها را افزایش دهد؛ همچنین نگرش آن ها را نسبت به مسائل و نقش پژوهش در حل مسئله تغییر داده و به آن ها کمک کرده  است که بعد از حل مسئله به رضایت درونی دست یابند. با توجه به این تجارب می توان نتیجه گرفت که با تلفیق پژوهش در برنامه درسی تربیت معلم می توان به توسعه حرفه ای معلمان کمک کرد.

هدف از این پژوهش، ارائه چارچوبی پیشنهادی برای برنامه درسی تربیت معلم چندفرهنگی در دانشگاه فرهنگیان است. برای این منظور از روش سندکاوی و تحلیل محتوای مقوله ای مقالات موجود در پایگاه های داخلی و خارجی پیرامون تربیت معلم چندفرهنگی استفاده شد. از میان مقالات حوزه تربیت چندفرهنگی، 30 مقاله مرتبط با برنامه درسی تربیت معلم چندفرهنگی انتخاب شد و با توجه به سؤالات پژوهش، یافته های آن ها در چهار حوزه دانش محتوایی، دانش تربیتی، عمل تربیتی، و نگرش، کدگذاری و مقوله های مشترک در جداول قرار داده شدند. در نهایت، مقولات چهار حوزه در اختیار ده نفر از مدرسان تربیت معلم قرار گرفت و با توجه به نظر آن ها مقولات موجود، اعتباربخشی و مقولات دیگری اضافه شد. یافته های پژوهش نشان داد در حوزه تربیت معلم چندفرهنگی باید دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان، دانش محتوایی، دانش تربیتی، عمل تربیتی و نگرش های ضروری را در قالب برنامه درسی رسمی و غیررسمی کسب کنند. در حوزه دانش محتوایی، لازم است دانش لازم و پایه ای را در مورد فرهنگ، تنوع فرهنگی، انواع مذاهب، اقوام و گروه های مختلف کسب کنند. در بعد دانش تربیتی باید با اصول و قواعد لازم برای برنامه ریزی و مدیریت کلاس های درس چندفرهنگی آشنا شوند. در بعد عمل تربیتی، باید درگیر در فعالیت های عملی شوند تا مهارت لازم برای تدریس در کلاس های درس چندفرهنگی را کسب نمایند و در بعد نگرش، لازم است دانشجومعلمان نسبت به تفاوت های فرهنگی، نگرش مثبت پیدا کنند.

تربیت زیبایی شناسی یکی از اهداف مهم تعلیم و تربیت، مخصوصاً در دوره اولیه کودکی است. هدف از این پژوهش، ارائه چارچوب پیشنهادی کاربردی برای معلمان جهت تربیت زیبایی شناسی کودکان در دوران اولیه کودکی است. برای این منظور از روش سندکاوی و تحلیل محتوای مقوله ای منابع موجود در پایگاه های داخلی و خارجی پیرامون تربیت زیبایی شناسی کودکان استفاده شد. از میان منابع مرتبط با تربیت زیبایی شناسی، 65 منبع انتخاب شد و یافته های آن ها در حوزه اهداف و ضرورت های تربیت زیبایی شناسی، گفتمان های رایج زیبایی شناسی، دلالت های سه گفتمان رایج در حوزه تربیت زیبایی شناسی، و راهبردهایی برای تربیت زیبایی شناسی کودکان، کد گذاری و مقوله ها در جداول طبقه بندی شدند. در نهایت بر اساس مقولات به دست آمده، چارچوبی پیشنهاد شد که در آن، اهداف و ضرورت های تربیت زیبایی شناسی، گفتمان های رایج در حوزه تربیت زیبایی شناسی، دلالت های سه گفتمان، و راهبردهایی برای تربیت زیبایی شناسی کودکان معرفی شدند. معلمان با بهره گیری از این چارچوب، می توانند مقدمات اجرای تربیت زیبایی شناسی را برای کودکان در دوران اولیه کودکی فراهم سازند.

هدف مقاله، تبیین دلالت های نظریه پیچیدگی در برنامه درسی است. نظریه پیچیدگی با تکیه بر مبانی فیزیک کوانتومی بیان می کند که در یک سیستم پیچیده نمی توان چیزی را از قبل پیش بینی کرد. در این پژوهش، به منظور استخراج دلالت های نظریه پیچیدگی برای برنامه درسی از روش سندکاوی و تحلیل محتوای مقوله ای استفاده شد. 45 منبع مرتبط با موضوع، به عنوان نمونه پژوهش بر اساس نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابتدا با توجه به سؤالات پژوهش، منابع مرتبط، مطالعه شده و متون، استخراج شدند؛ سپس یافته ها کدگذاری، طبقه بندی و تحلیل و تفسیر شدند. یافته های پژوهش، ویژگی های نظریه پیچیدگی، کاربردهای نظریه پیچیدگی در تعلیم و تربیت و برنامه درسی، ویژگی های برنامه درسی پیچیده، و رویکرد برنامه درسی متناسب با نظریه پیچیدگی را تبیین کرد و نشان داد نظریه پیچیدگی دارای ویژگی هایی مانند بازخورد مثبت، سازگاری و انطباق، آشفتگی، خود تحلیلی، ارتباط، خودسازماندهی، اثر پروانه ای، خود تعادلی، جاذبه های نا آشنا، و غیرخطی بودن است. بر اساس نظریه پیچیدگی، آن نوع برنامه درسی می تواند فرد را برای مواجه شدن با تغییر و تحول و زندگی در دنیای پیچیده آماده کند که خودش هم پیچیده باشد؛ برنامه درسی بر اساس سیستم های انطباقی پیچیده، بر اصولی چون روییدنی بودن، خود سازماندهی، بازخورد، تعامل، روابط دوسویه و چندسویه، همیاری، ارتباط، و نظم بدون کنترل، تأکید دارد. برنامه درسی روییدنی می تواند به خلق سازمان های یادگیرنده کمک کند. با خلق سازمان های یادگیرنده، یادگیرندگان، این توانایی را کسب می کنند که در برابر تغییر، پیچیدگی و عدم اطمینان، واکنش مناسبی از خود نشان داده و خود را مدیریت کنند.

هدف از پژوهش، بررسی دانش های کسب شده دانشجومعلمان از طریق روایت پژوهی بر اساس مدل کوهلر و میشرا بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام شد. از طریق نمونه گیری هدفمند یک گروه از دانشجومعلمان رشته آموزش ابتدایی پردیس شهید باهنر همدان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برنامه درسی روایت پژوهی برای این گروه به مدت یک نیمسال اجرا شد و در پایان، از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته تجارب آنها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین پروژه های روایت پژوهی انجام شده توسط دانشجویان تحلیل شد و اطلاعات لازم از آنها استخراج گردید. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد. یافته ها نشان داد دانشجومعلمان از طریق روایت پژوهی و بر اساس مدل کوهلر و میشرا در حوزه دانش محتوایی، دانش مفاهیم موجود در کتاب های درسی را کسب کردند. در حوزه دانش تربیتی، دانش درباره معلم و وظایف تربیتی او، دانش درباره پژوهش های معلم محور، دانش درباره یادگیری، دانش درباره تدریس، دانش درباره ارزشیابی، دانش درباره تجهیزات آموزشی، دانش درباره ساختار فیزیکی مدرسه، و دانش درباره کارکنان مدرسه کسب کردند. در حوزه دانش محتوایی تربیتی با روش های تدریس دروس موضوعی، مراحل تدریس دروس، راهبردهای یاددهی- یادگیری دروس، فعالیت های یادگیری دروس، و تدریس دروس موضوعی به کمک رسانه آشنا شدند. در حوزه دانش فناورانه با دانش نرم افزاری و سخت افزاری آشنا شدند و در حوزه دانش محتوایی تربیتی فناورانه با تلفیق فناوری های نوین در تدریس دروس موضوعی آشنا شدند.

هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به تجارب معلمان شرکت کننده در گروه های درس پژوهی مدارس بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شدند و نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به نقطه اشباع ادامه یافت. تحلیل نتایج نشان داد از نظر معلمان شرکت کننده، درس پژوهی در سه حوزه دانش، مهارت و نگرش توانسته به توسعه حرفه ای آن ها کمک کند. دانش شامل: دانش محتوایی، دانش تدریس، و دانش درس پژوهشی؛ مهارت شامل: مهارت های فکری، مهارت تدریس، و مهارت درس پژوهی؛ و نگرش شامل: تمایل به همکاری، تمایل به مذاکره، کسب رضایت درونی، و ایجاد انگیزه و علاقه بود. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، پیشنهاد می شود معلمان از درس پژوهی جهت توسعه حرفه ای خود و حل مسائل فرایند یاددهی یادگیری استفاده کرده و در گروه های درس پژوهی مدارس، مشارکت فعال داشته باشند.

این پژوهش با هدف مطالعه پدیدارشناسانه استفاده از نرم افزار پرده نگار (پاورپوینت) در آموزش زبان فارسی انجام شد. در این پژوهش از روش تحقیق کیفی و از نوع پدیدارشناسی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه دبیران آموزش زبان فارسی دوره دوم متوسطه و دانش آموزان شاخه علوم انسانی می باشد؛ بنابراین براساس روش نمونه گیری هدفمند، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با دبیران و دانش آموزان در شهرستان رزن تا به حد اشباع رسیدن داده های حاصل از شرکت کنندگان در پژوهش، ادامه پیدا کرد. براساس داده های حاصل از مصاحبه با معلمان ادبیات فارسی، 6 مضمون اصلی و 21 مضمون فرعی؛ و در مصاحبه با دانش آموزان نیز 6 مضمون اصلی و 17 مضمون فرعی به دست آمد. یافته ها تجارب مثبت و منفی معلمان و دانش آموزان در استفاده از پرده نگار در آموزش ادبیات فارسی را نشان داد. در نهایت، بر اساس تجارب معلمان و دانش آموزان، الگوی مطلوب استفاده از پرده نگار در آموزش ادبیات فارسی استخراج گردید. در الگوی ارائه شده، فعالیت های یاددهی-یادگیری درس ادبیات فارسی با استفاده از پرده نگار در پنج بخش شعر، نثر، روخوانی، قواعد و آیین نگارش، ارائه شده است.

هدف پژوهش حاضر، مطالعه تجارب کسب شده دانشجومعلمان از برنامه درسی روایت پژوهی بود. این پژوهش به شیوه کیفی و از طریق روش پدیدارشناسی انجام گرفت. سؤال اصلی پژوهش این بود که دانشجومعلمان از طریق برنامه درسی روایت پژوهی، چه تجاربی کسب کرده اند. جامعه پژوهش، دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید باهنر همدان (ترم 4 رشته آموزش ابتدایی) بودند که در مرحله اجرای طرح از میان این گروه، به صورت هدفمند یک گروه 42 نفره به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده بودند و به مدت یک نیمسال با استفاده از برنامه درسی روایت پژوهی طراحی شده آموزش دیدند. در این مرحله، تجارب کسب شده دانشجومعلمان از طریق مشاهده، مصاحبه و بررسی پروژه های روایتی آن ها مورد مطالعه قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون نشان داد از طریق الگوی برنامه درسی روایت پژوهی، دانشجومعلمان، تجارب متنوعی در حوزه دانشی (دانش محتوایی، دانش تربیتی، دانش فناورانه، دانش محتوایی تربیتی، دانش محتوایی تربیتی فناورانه)، و در حوزه مهارتی (دانش تربیتی در عمل، دانش محتوایی تربیتی در عمل، دانش محتوایی تربیتی فناورانه در عمل) کسب کردند؛ همچنین، در حوزه نگرشی، نگرش آن ها نسبت به تدریس، یادگیری و یادگیرنده بهبود یافت. به طور کلی، دانشجومعلمان در سه حوزه دانشی، مهارتی و نگرشی، تجارب با ارزشی کسب کردند. یافته های حاصل از این مطالعه می تواند در برنامه ریزی توسعه حرفه ای دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر مدل تدریس مبتنی بر عمق دانش بر سطح پیچیدگی شناختی یادگیرندگان در خواندن و نوشتن بود. روش کار: در این پژوهش، از طرح شبه تجربی پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و آزمایش استفاده شد. گروه آزمایش از مدل تدریس مبتنی بر عمق دانش و گروه کنترل از روش معمول آموزش، استفاده کردند. جحم نمونه شامل 46 نفر از دانش آموزان پسر پایه پنجم دبستان در شهر فامنین بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند؛ 23 نفر در گروه کنترل و 23 نفر در گروه آزمایش، قرار گرفتند. ابزار سنجش سطح پیچیدگی شناختی یادگیرندگان در خواندن و نوشتن، آزمون محقق ساخته پیچیدگی شناختی خواندن و نوشتن بود که سؤالات آزمون، توسط محقق بر اساس درس فارسی پایه پنجم و با توجه به استانداردهای پیچیدگی شناختی و مدل عمق دانش وب در سه سطح پیچیدگی پایین، متوسط و بالا طراحی شد. ضریب پایایی آزمون 0/88 محاسبه شد. در این طرح، ابتدا پیش آزمون پیچیدگی شناختی خواندن و نوشتن از هر دو گروه به عمل آمد. تدریس در گروه آزمایش با استفاده از مدل مبتنی بر عمق دانش به مدت 4 ماه انجام شد و دانش آموزان گروه کنترل نیز در این مدت، به روش معمول، آموزش دیدند. یافته ها: بعد از اجرای مداخله آموزشی، پس آزمون پیچیدگی شناختی خواندن و نوشتن از هر دو گروه به عمل آمد و نتایج تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس (ANCOVA) نشان داد که تفاوت معنا داری بین دو گروه وجود دارد و این تفاوت، نشان دهنده تأثیر مثبت مدل عمق دانش بر رشد پیچیدگی شناختی یادگیرندگان در خواندن و نوشتن بود. نتیجه گیری: برنامه ریزان درسی، مؤلفان کتاب های درسی و معلمان از مدل تدریس مبتنی بر عمق دانش می توانند جهت افزایش سطح پیچیدگی شناختی یادگیرندگان استفاده کنند.

هدف از مقاله، معرفی مفاهیم آستانه و جایگاه آنها در دیسیپلین ها و معرفی این مفاهیم به عنوان افقی نوین برای پژوهش در برنامه درسی است. تئوری مفاهیم آستانه، اولین بار در سال 2003 توسط مایر و لند معرفی شد. این تئوری به وسیله تئوری دانش مشکل، تئوری تنوع و تئوری بازسازی گرا حمایت می شود. مفاهیم آستانه پیش بایسته های لازم برای فهم عمیق دانش دیسیپلینی را فراهم می کنند. بدون یادگیری این مفاهیم، یادگیرندگان قادر به یادگیری مؤثر نخواهند بود. جهت شناسایی مفاهیم آستانه، مایر و لند معیارهایی را مطرح کرده اند که به کمک آنها می توان این مفاهیم را در برنامه درسی شناسایی نمود. هدف از شناسایی و معرفی مفاهیم آستانه این است که به معلمان کمک شود تا تغییرات مهم و معنی دار مورد نیاز را در برنامه های درسی ایجاد کنند. پژوهش پیرامون شناسایی مفاهیم آستانه از همان آغاز، اغلب مربوط به آموزش عالی بوده است. با توجه به اینکه در پژوهش پیرامون شناسایی مفاهیم آستانه، تجارب قبلی یادگیرندگان اهمیت خاصی دارند، در اکثر پژوهش ها از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. همچنین برای حل مسائل مربوط به یاد دهی و یادگیری ناشی از این مفاهیم توصیه شده است که اساتید دانشگاه، معلمان و محققان از روش هایی مانند پژوهش در عمل و درس پژوهی استفاده کنند.

هدف از این پژوهش، مطالعه پدیدارشناسانه اجرای برنامه درسی تاریخ ادبیات دوره دوم متوسطه است. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش پژوهش پدیدارشناسی انجام گرفت. جامعه آماری شامل 8 نفر از معلمان و 3 نفر از استادان زبان و ادبیات فارسی است. به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. داده ها از طریق فرایند کدگذاری باز و محوری اشتراوس و کوربین تحلیل شدند. مضامین استخراج شده در این مطالعه شامل 4 مضمون اصلی، 10 مضمون فرعی و 66 کد باز بود. نتایج یافته ها نشان داد مضمون اصلی چالش های آموزش محتوا در تاریخ ادبیات بر اساس تجارب زیسته دبیران شامل 3 مضمون فرعی عدم استقلال برنامه درسی، پایین بودن سطح کتاب درسی و سازمان دهی نامناسب مطالب؛ و عدم گیرایی و جذابیت می باشد. مضمون اصلی روش های تدریس شامل سه مضمون فرعی روش های تدریس مبتنی بر نمایش، روش های تدریس مبتنی بر فعالیت و روش های تدریس مبتنی بر انتقال می باشد. مضمون اصلی فرصت های یاددهی و یادگیری شامل دو مضمون فرعی فعالیت های دانش آموز و فعالیت های معلم است. مضمون اصلی ارزشیابی نیز شامل دو مضمون فرعی روش آزمون و روش نمره دهی است. نتایج حاصل از این مطالعه می تواند مورد استفاده برنامه ریزان درسی، مؤلفان و دبیران درس تاریخ ادبیات قرار گیرد.