اندازه گیری شاخص ترس و طمع در بازار سهام: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: بر اساس فروض مالی رفتاری، بخش شایان توجهی از فراز و نشیب های بازار، از احساساتی همچون ترس و طمع نشئت می گیرد. شاخص ترس و طمع، شیوه ای برای سنجش حرکات بازار سهام است و مشخص می کند که آیا سهام موجود در بازار، قیمت منصفانه ای دارند یا خیر. تئوری مالی رفتاری بر این منطق استوار است که ترس بیش از حد تمایل به کاهش قیمت سهام دارد و طمع بیش از حد نتیجه معکوس دارد. هدف پژوهش حاضر، ارائه شاخص رفتاری ترس و طمع در بورس اوراق بهادار تهران به صورت روزانه است. به عبارت دیگر، این پژوهش بر آن است تا نشان دهد که رفتار کلی سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران در کدام از طیف های پنج گانه احساس ترس و طمع شامل احساس ترس شدید، احساس ترس، فاقد احساس ترس و طمع، احساس طمع و احساس طمع شدید قرار دارد.روش: جامعه آماری و نمونه این پژوهش، تمامی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در بازه زمانی 18/09/1388 تا 31/05/1402 بود؛ از این رو تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در روزهای مختلف دوره، به علت عرضه های اولیه، انتقال از فرابورس به بورس یا برعکس، حذف نماد از بورس و توقف نماد تفاوت داشت. برای اندازه گیری ترس و طمع در بورس اوراق بهادار تهران، از شاخصی موسوم به شاخص ترس و طمع CNN با لحاظ تغییراتی در آن استفاده شد. بدین صورت که از هفت متغیر ارائه شده در این شاخص، متغیر تقاضا برای اوراق بنجل، به دلیل عدم رتبه بندی تمامی اوراق بدهی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران حذف شد. بر این اساس، شاخص ارائه شده، مبتنی است بر شش متغیر مومنتوم بازار سهام، قدرت قیمت سهام، وسعت قیمت سهام، نسبت اختیار خرید به اختیار فروش، نوسان پذیری بازار و تقاضای پناهگاه امن، احساس ترس. طمع نیز در 5 مقیاس احساس ترس شدید، احساس ترس، احساس خنثی، احساس طمع و احساس طمع شدید ارائه شد. گفتنی است با توجه به اینکه شاخص های اندازه گیری ترس و طمع، جنس و مبنای مختلفی دارند، قبل از ارائه نهایی شاخص ترس و طمع، داده های مربوط به هر شش متغیر با استفاده از یک رابطه استاندارد نرمال شدند.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1388 (از تاریخ 18/09/1388)، 1389، 1390، 1393 تا 1395، 1397 تا 1402 (تا تاریخ 31/05/1402) احساس ترس را بیشتر از سایر احساسات تجربه کرده است. حال آنکه در سال های 1391 و 1396 بورس اوراق بهادار تهران در بیشترین روزهای کاری خود، فاقد احساس ترس و طمع بوده است. همچنین، در سال 1392 بورس اوراق بهادار تهران در بیشتر روزها احساس طمع داشته است.نتیجه گیری: بورس اوراق بهادار تهران از تاریخ 18/09/1388 تا تاریخ 31/05/1402 و از مجموع 3299 روز کاری، در 204 روز کاری احساس ترس شدید، در 1604 روز کاری احساس ترس، در 878 روز کاری احساس خنثی (بدون احساس ترس یا طمع)، در 565 روز کاری احساس طمع و در 48 روز کاری احساس طمع شدید را تجربه کرده است.Measuring Fear and Greed Index in Stock Market: Evidence from the Tehran Stock Exchange
ObjectiveAccording to the hypothesis of behavioral finance, the main part of the ups and downs in the stock market can be the result of fear and greed. The Fear & Greed Index is a way to gauge stock market movements and determine if stocks are fairly priced. The theory is based on the logic that excessive fear tends to drive down share prices, and too much greed tends to have the opposite effect. The objective of this paper is to represent the fear and greed behavioral index daily in the Tehran Stock Exchange. MethodsThe sample for this research comprises all companies listed on the Tehran Stock Exchange from 2009/12/09 to 2023/08/22. The fluctuation in the number of accepted companies on the Tehran Stock Exchange is attributed to factors such as initial public offerings, the transfer of stocks between over-the-counter and the stock market, the delisting of symbols, and the cessation of trading for certain symbols. To apply the Fear and Greed Index in the Tehran Stock Exchange, we adapted CNN's Fear and Greed Index, making some modifications. Specifically, we retained seven variables while removing the Junk bond demand variable due to the absence of credit ratings for the debt securities traded on the Tehran Stock Exchange. Therefore, the represented index is based on the six variables, including stock market momentum, stock price strength, stock price breadth, put and call options, market volatility, and safe haven demand which shows the sentiments of the market in five scales, including excessive fear, fear, neutral, greed, and excessive greed. It should be noted that due to the diverse characteristics of the significant variables used in calculating the Fear and Greed Index and the need to consolidate all six variables into a single index, each variable is normalized using a standard method. ResultsThis study classifies the overall behavior of investors in the Tehran Stock Exchange into five sentiment spectrums: excessive fear, fear, neutral, greed, and excessive greed. The research findings reveal that during the years 2009, 2010, 2011, 2014 to 2016, and 2018 to 2023 (spanning from 2009/12/09 to 2023/08/22), the stock market exhibited higher levels of fear. Conversely, in 2012 and 2017, the Tehran Stock Exchange demonstrated a neutral sentiment on most trading days. Additionally, in 2013, the Tehran Stock Exchange displayed a greedy sentiment on the majority of its trading days. ConclusionIn total, from December 9, 2009, to August 22, 2023, out of 3299 working days, the Tehran Stock Market encountered excessive fear on 204 days, fear on 1604 days, neutrality on 878 days, greed on 565 days, and excessive greed on 48 days.
تبلیغات
