بررسی نقش تعاونی ها در ایجاد انگیزه های مشارکتی و توسعه اقتصادی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در فرایند رشد اقتصادی و تقویت هویت ملی، از توسعه تعاونی ها برای ارتقاء روح همکاری و تحقق اهداف مشترک یک جامعه استفاده می شود، به طوری که جهت تأمین نیازهای اساسی از جمله امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل، اهمیت بخش تعاونی به گونه ای است که نه تنها جزو ارکان اقتصاد ملی و قانون اساسی محسوب می شود، بلکه با آموزه های دین مبین اسلام نیز مطابقت دارد. در این فرایند، افزایش سطح سرمایه اجتماعی و جلب انگیزه های مشارکتی مردم از الزامات توسعه پایدار و اقتصاد مقاومتی هستند و برای این منظور، استفاده از راهبرد گسترش بخش تعاون به منظور محور قرار دادن دانش جمعی، تقویت وفاق ملی و همبستگی اجتماعی در جهت ساماندهی مسایل اقتصادی، افزایش تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ملی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر در ابتدا، شناخت جایگاه بخش تعاون در فرهنگ ملی و اقتصادی جامعه و بررسی سیر تحول انگیزه های مشارکتی و تشکیل تعاونی در قبل و بعد از انقلاب اسلامی با استفاده از آمار و اطلاعات موجود و سپس نقش آن در تقویت روحیه همبستگی ملی و اجتماعی و سرمایه اجتماعی است. نتایج حاصل نشان می دهد که بخش تعاون در سال های پس از انقلاب اسلامی از رشد کمی و کیفی قابل ملاحظه ای برخودار بوده و تأثیر به سزایی در افزایش سطح تولیدات ملی، اشتغال زایی و هم چنین تقویت انگیزه های مشارکتی در جامعه دارد. هم چنین مشخص شد، اگرچه متغیرهای تعداد تعاونی، اعضا، و اشتغال طی سال های 1370 الی 1389 رشد چشمگیری داشت؛ اما متغیر حجم واقعی سرمایه تعاونی ها طی دوره با کاهش روبه رو بود این مسأله می تواند ناشی از افزایش بهره وری سرمایه و گرایش به سوی تولیدات کاربر باشد.