سیمای هویت اجتماعی جوانان ایرانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

معمای «هویت» در چند دهه گذشته تلاش های علمی صاحب نظران عرصه روان شناسی اجتماعی، جامعه شناسی، مطالعات فرهنگی، علوم سیاسی و روابط بین المللی را به خود مشغول کرده است. تحولات دهه های اخیر چه در زمینه های فرهنگی و چه در عرصه های ساختاری، به تعدد، تنوع و گاه تعارض منابع هویت ساز بسیاری از اقشار به ویژه جوانان و زنان منجر شده است. دگرگونی های عرصه اقتصادی، افزایش فرصت های آموزشی و مشارکت های اجتماعی موجب تعدد گروه های اجتماعی، گسترش روابط اجتماعی و تعلقات گروهی و تکثر منابع هویت ساز شده است. تأثیر عمیق این فرایند بر نهادهای جامعه و افزایش آگاهی های اجتماعی موجب کسب ارزش ها و نگرش های جدید و تغییر نقش های اجتماعی جوانان، زنان و مردان در جامعه شده است. در چنین شرایطی مطالعه تأثیر عوامل نهادی و ساختاری تأثیرگذار از جمله خانواده، آموزش و اشتغال در قشرهای مختلف به ویژه جوانان چگونگی تأثیر این نهادها را بر هویت اجتماعی جوانان نمایان می سازد. مهم ترین سؤال ها در این رابطه عبارتند از: عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت اجتماعی جوانان ایرانی کدام است؟ کارگزاران جامعه پذیری چه تأثیری بر شکل گیری هویت اجتماعی جوانان ایرانی دارند؟ این پژوهش با استفاده از رویکرد کنش متقابل نمادین و روش پیمایشی و رگرسیون چندمتغیری درصدد پاسخگویی به سؤالات فوق است.