امام خمینی و بازسازی هویت (از هویت ملی تا هویت سیاسی) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تجربه های تاریخی، تعلق به گفتمان بازگشت به خویشتن و مهم تر از همه، فهم خاص امام خمینی (ره) از اسلام، از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر نگرش ایشان به هویت می باشند. این عوامل موجب شدند تا امام خمینی در اولویت گذاری مؤلفه های هویت ساز، بیش از همه بر اسلام و فرهنگ دینی تأکید کرده و در بازسازی هویت ملی پس از انقلاب اسلامی، از زاویه دین به این مهم بنگرد. این اولویت هستی شناسانه، به هویت جنبه ای شمول محور و نه دفع گرا می بخشد. از سویی دیگر، برداشت و نگرش خاص امام(ره) به دین موجب می شود تا هویت دینی مترادف با هویت سیاسی شود. در نگاه امام(ره)، هویت سیاسی در طول هویت دینی و از جنس دین است و لذا هویت سیاسی به معنای سیاسی کردن هویت نیست. نحوه تأثیرگذاری عوامل اشاره شده بر نگرش امام(ره) به هویت، چگونگی بازسازی هویت توسط امام(ره) پس از انقلاب، چگونگی پیوند میان هویت دینی با هویت سیاسی و پیامدهای آن مهم ترین مسائلی هستند که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.