مطالعه تطبیقی آثار تیپ نگاری آگوست زاندر و آنتوان سوریوگین

چکیده

آنتوان سوریوگین برجسته ترین و پرکارترین عکاس حرفه ای ایران در پایان قرن نوزدهم است. او به مستند نگاری مردم دوره قاجار و ثبت وجوه مختلف ایران پرداخته است. تصاویر او از مردم دوره ی قاجار علاوه بر مستند نگاری، ارزش زیبایی شناسانه دارد. آگوست زاندر عکاس مستندنگار اجتماعی آلمان، از عکاسان گروه عینیت نوین، با دید جامعه شناسانه و هدف دار طبقات مختلف مردم دوره خود را در آلمان به طور دقیق و صریح به تصویر کشیده است. در این میان آثار تیپ نگاری سوریوگین شباهت فراوانی به آثار تیپ نگاری آگوست زاندر، که کمی بعدتر از سوریوگین می زیسته است، دارد. آثار سوریوگین با آثار زاندر از لحاظ ترکیب بندی و ساختاری و حتی زیبایی شناسی هم خوانی نزدیک دارد. هدف از پژوهش حاضر، آشنایی با شیوه ی بیان تیپ نگاری دو عکاس و سپس مطالعه تطبیقی آثار دو هنرمند و تعیین شباهت ها و تفاوت های آثار آن دو، که از عکاسان مشهور در زمینه مستند نگاری و تیپ نگاری در دوره خود بوده اند، می باشد. در این پژوهش، روش تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی است، و از نوع مطالعات کیفی می باشد و مطالب، تصاویر و اطلاعات اولیه با استفاده از مستندات کتابخانه ای، از دو کتاب مرجع از آثار دو هنرمندگردآوری شده است. تشابه آثار تیپ نگارانه  دو عکاس غالباً ساختاری با استفاده از کادر مستطیل، ترکیبات عمودی و مثلثی، زاویه دید و عمق میدان و... است. اما هدف، ذهنیت و رویکرد دو عکاس با هم متفاوت است؛ زاندر در پی ثبت شناسنامه ی مردم زمان خود بود و سوریوگین در پی ثبت وجوه مختلف ایران. تفاوت دید و هدف این دو هنرمند، تفاوت هایی را نیز در شیوه ی بیان ایجاد کرده است؛ از جمله: در صحنه پردازی، نورپردازی، ژست و حالت مدل ها. سوریوگین با دخل و تصرف در صحنه پردازی، حالت و ژست مدل هایش ارزشی زیبایی شناسانه به آثارش بخشیده و زاندر مدل هایش را بدون هیچ دخل و تصرفی به صورتی دقیق و صریح ثبت کرده است.